Στρατιωτικό μετάλλιο Πολεμικός Σταυρός του 1917

Το στρατιωτικό μετάλλιο Πολεμικός Σταυρός του ήρωα Σπύρου Κουναλάκη, απονομή 1918

Ο Πολεμικός Σταυρός είναι ένα ελληνικό στρατιωτικό πολεμικό μετάλλιο και απονέμεται για διακεκριμένες πράξεις που τελέσθηκαν, είτε στο πεδίο της μάχης, είτε οπουδήποτε κατά τη διεξαγωγή διατεταγμένης πολεμικής ενέργειας. Διακρίνεται σε τρεις τάξεις, όπως παρακάτω:

Πολεμικός Σταυρός Α' Τάξεως: Απονέμεται σε ανώτατους Αξιωματικούς.

Πολεμικός Σταυρός Β' Τάξεως: Απονέμεται σε ανώτερους Αξιωματικούς.

Πολεμικός Σταυρός Γ' Τάξεως: Απονέμεται σε κατώτερους Αξιωματικούς, Ανθυπασπιστές, Δόκιμους Έφεδρους Αξιωματικούς, Οπλίτες και μαθητές Στρατιωτικών Σχολών.

Οι παλαιότερες εκδόσεις του σταυρού ήταν του 1917, που κάλυψε τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και του 1940, που κάλυψε το Β' Παγκόσμιο πόλεμο και τον Εμφύλιο Πόλεμο (1946 - 1949).

Η έκδοση του 1917

Το μετάλλιο συνεστήθη από την Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης του Ελευθέριου Βενιζέλου την 28 Φεβρουαρίου 1917, και επιβεβαιώθηκε από το βασιλικό διάταγμα της 31ης Οκτωβρίου 1917, αμέσως μετά από την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο. Η μορφή του ήταν εμπνευσμένη από το γαλλικό Croix de guerre 1914-1918 (Croix de guerre) και απονεμήθηκε στο στρατιωτικό προσωπικό όλων των κλάδων για τις πράξεις της ανδρείας κατά τη διάρκεια της ελληνικής συμμετοχής στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο (1916-1918), της συμμαχικής συμμετοχής στην Ουκρανία το 1919 και του Ελληνοτουρκικού πολέμου (1919-1922), αν και σπάνια μετά το 1920. Επιπλέον, από το 1919 και μετά, ο πολεμικός σταυρός Α' κατηγορίας θα μπορούσε να απονεμηθεί και στην πολεμική σημαία του διακεκριθέντος σώματος. Με ημερήσια διαταγή Στρατιάς της 30ης Οκτωβρίου 1920, την οποία υπέγραψε ο τότε Αρχηγός Στρατού Λ. Παρασκευόπουλος, για τη γενναιότητα, την αυτοθυσία και τον ηρωισμό που επέδειξαν κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πόλεμου, αλλά και για τα εδάφη της πατρίδας που απελευθέρωσαν απονεμήθει στα παρακάτω συντάγματα ο Πολεμικός Σταυρός:

5ο Πεζικού, Ι Μεραρχίας

1ο Πεζικού, ΙΙ Μεραρχίας

5/42 Ευζώνων. ΧΙΙΙ Μεραρχίας

3ο Πεζικού, ΧΙΙΙ Μεραρχίας

12ο Πεζικού, ΙΙΙ Μεραρχίας

7ο και 9ο Κρητών, Μεραρχίας Κρήτης

9ο Πεζικού, ΧΙV Μεραρχίας
1ο, 2ο και 3ο Σερρών, Μεραρχίας Σερρών

5ο και 6ο Αρχιπελάγους, Μεραρχίας Αρχιπελάγους

Το μετάλλιο σχεδιάστηκε από το Γάλλο γλύπτη Αντρέ Ριβώ (γαλ. André Rivaud), σε μορφή αργυρού μεταλλίου, που αποτελείται από ένα κάθετο ξίφος μέσα σε ένα κυκλικό στεφάνι, και μια οριζόντια πινακίδα με το αρχαίο ρητό των Σπαρτιατών: "Η ΤΑΝ Η ΕΠΙ ΤΑΣ". Η αντίστροφη όψη έχει την επιγραφή "ΕΛΛΑΣ" και κάτω έχει τις χρονολογίες "1916-1917". Η ταινία ήταν μαύρη, με κυανά άκρα, και πλάτος 35-37 χιλιοστά.

Ο σταυρός απονεμήθηκε σε τρεις τάξεις:

Γ' τάξη,

Β'τάξη, με προσθήκη πεντάκτινου αστέρος στην ταινία,

Α' τάξη, με προσθήκη χάλκινου κλάδου δάφνης στην ταινία.