Η παλιά γέφυρα του Στρυμόνα, Προπολεμική περίοδος

Παλιά γέφυρα του Στρυμόνα, Προπολεμική περίοδος

Ο Αισχύλος στις Ικέτιδες (στίχ. 242) χαρακτηρίζει τον ποταμό Στρυμόνα ως αδιάβατο, ενώ ο Ευριπίδης στον Ρήσο (στίχ. 347) τον ονομάζει καλυγέφυρο ποταμό. Πιθανόν κατά την εποχή του Αισχύλου να κατέστρεψαν μερικές γέφυρες για να εμποδίσουν τη διάβαση των εχθρών σε εκστρατείες αυτών κατά της Ελλάδος. Ο Ηρόδοτος (VII.114) μας πληροφορεί ότι για να περάσει ο στρατός του Ξέρξη τον ποταμό Στρυμόνα «προσετέτακτο [ο Ξέρξης] και τον Στρυμόνα ποταμόν ζεύξαντες γεφυρώσαι». 

Ο Αισχύλος στους Πέρσες (στίχ. 495 και επ.) γράφει ότι κατά τη φυγή των Περσών από την Ελλάδα ο Στρυμόνας πάγωσε μια νύκτα: «Νυκτί δε ταύτη θεός / χειμών άωρον ώρσε, πύγνυσι παν / ρέεθρον αγνού Στρυμόνος». Οι Πέρσες πέρασαν πάνω από τους πάγους πριν ανατείλει ο ήλιος. Στη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου κατασκεύασαν μερικές γέφυρες, αλλά δεν γνωρίζουμε αν ήταν από ξύλα ή από πέτρες. Φαίνεται ότι δεν ήταν μεγάλης αντοχής, διότι ο Θουκυδίδης (IV.103-104 και 108) γράφει πως «εκείνη τη νυκτί κατέστησε τον στρατόν προ έω επί την γέφυραν του ποταμού», αλλά «της γέφυρας μη κρατούντων άνωθεν μεν μεγάλης ούσης επί πολύ λίμνης του ποταμού». Οι γέφυρες που κτίζονταν σε στενά περάσματα του ποταμού με πέτρες, σε είδος αρχιτεκτονικής καμάρας, ήταν αντοχής.

Στενά περάσματα του Στρυμόνα υπάρχουν κοντά στο Νέο Πετρίτσι, την Αμφίπολη και σε άλλα κατά μήκος μέρη, τα οποία η αρμόδια υπηρεσία οδοποιίας τα εκμεταλλεύθηκε για την ανέγερση γεφυρών. Κατασκευάστηκαν αρκετές πέτρινες θολωτές αψιδωτές γέφυρες για στρα- τιωτικούς λόγους. Στη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή εποχή μέσα στον Στρυμόνα, μετά από το φράγμα, σε βάθος δύο μέτρων βρέθηκε ενεπίγραφη με λατινικά γράμματα πλάκα της εποχής των αυτοκρατόρων Τιβερίου και του διαδόχου του Αυγούστου, που μας πληροφορεί ότι ο αρχηγός της δέκατης λεγεώνας