Αχλαδοχώρι
Οικισμοί: Αχλαδοχώρι
Ιστορικά | Φωτογραφίες | Βίντεο | Πρόσωπα | Καταστήματα/Υπηρεσίες | Αναρτήσεις |
Ιστορικά | Φωτογραφίες | Βίντεο | Πρόσωπα | Καταστήματα/Υπηρεσίες | Αναρτήσεις |
Το Αχλαδοχώρι (παλαιότερα Κρούσοβο), είναι χωριό που βρίσκεται μεταξύ Σιδηροκάστρου και βουλγαρικών συνόρων, μέσα σε κοιλάδα, ανάμεσα στα βουνά Όρβηλος από βόρεια και Βροντούς από νότια. Ανήκει στο Δήμο Σιντικής και είναι έδρα της δημοτικής ενότητας Αχλαδοχωρίου, που περιλαμβάνει εκτός από το ομώνυμο χωριό, το Καρυδοχώρι και το Καπνόφυτο. Ως το 2011 αποτελούσε αυτόνομη κοινότητα. Στην απογραφή του 2001 βρέθηκε να έχει 935 κατοίκους, ενώ ολόκληρη η κοινότητα έχει 1.208 κατοίκους.
Το Αχλαδοχώρι αποτελεί πόλο έλξης χάρη, κυρίως, στα εννέα περίτεχνα γεφύρια του.
Περπατώντας κανείς στην πανέμορφη παραδεισένια περιοχή της Γκραντίστα με τα απομεινάρια των σκούρων αρχαϊκών λιθαριών και μέρους του αρχαίου ιστορικού τείχους, που παιδεμένα απ' τον υπερχιλιετή χρόνο, μαρτυρούν αδιάψευστα την παρουσία του ανθρώπινου στοιχείου και ακούγοντας τα αρχαία βυζαντινά, μεταβυζαντινά και μεσαιωνικά τοπωνύμια όπως Παρθενόπολη, Αχλαδοχωρίτης, Γκραντίστα, Σέληνα, Ταπράβατα και άλλα τέτοια, όσο ανίδεος κι αν είναι από επιστήμη και αρχαιολογία, νιώθει ότι πράγματι η ιστορία του τόπου πρέπει να μετριέται με πολλές εκατονταετίες.
Πράγματι η ύπαρξη ζωής στη γύρω περιοχή είναι βεβαιωμένη και από αρχαιολόγους, που για εύλογη αιτία απέφυγαν τις ανασκαφές στην περιοχή.
Οι πιο γνωστές Πελασγικές, Θρακικές, Παιανικές κ.λ.π. χώρες στην περιοχή των Σερρών, που αργότερα αποτέλεσαν επαρχίες του Μακεδονικού κράτους, ήταν και η Οδομαντική, η Ηδωνίδα, η Βισαλλία και η Σιντική. Στην Οδομαντική υπήρχαν οι πόλεις Σίριδα, Σκοτούσα, Ολδηνός, Βέργη, Γάζωρος, Τέλκα κ.ά.
Στη Σιντική υπήρχαν οι πόλεις Ηράκλεια, Σίντια, Παρθενόπολη, κ.ά. Σε μια από τις πιο πάνω αρχαϊκές περιοχές, ανήκε και εκείνη που φέρει το όνομα Γκραντίστα.
Δυστυχώς γραπτά κείμενα δεν υπάρχουν που να προσδιορίζουν την περιοχή. Από τους γεροντότερους κατοίκους του Αχλαδοχωρίου, μαθαίνουμε ότι ο τόπος, που βρίσκεται τρία - τέσσερα περίπου χιλιόμετρα βόρεια του Αχλαδοχωρίου είναι η Γκραντίστα μας. Κάποια οικοδομικά απομεινάρια ή και σωροί από πέτρες, νομίζω, μιλάνε από μόνα τους.
Η λ. Γκραντίστα είναι σλαβική, ως επίσης και οι λέξεις Κρούσοβο, Σέληνα, Ταπράβατα, που ήταν οι οικισμοί της περιοχής. Οι Βούλγαροι ήθελαν να ξεριζώσουν κάθε τι το Ελληνικό και φυσικά τις ελληνικές ονομασίες.
Η λαϊκή παράδοση και οι ανέκδοτες διηγήσεις των ενενηντάχρονων ηλιοκαμένων γερόντων του χωριού, αναφέρουν ότι η Γκραντίστα κάηκε δύο φορές από ληστές ή άλλους επιδρομείς.
Στη συνέχεια οι κάτοικοι διασκορπίστηκαν.
Άλλοι έφυγαν στη Σερβία, άλλοι στη Βουλγαρία, άλλοι στη Ρουμανία, άλλοι κατέβηκαν χαμηλότερα από την Γκραντίστα και έκτισαν σπίτια και έτσι δημιούργησαν το συνοικισμό Σέληνα.
Αργότερα συγκεντρώθηκαν από τη γύρω περιοχή, τη Βροντού, και δημιούργησαν έναν άλλο συνοικισμό κοντά στον πρώτο, τα Ταπράβατα.
Άλλοι πήγαν στην Αυστρία μαζί με Μελενίκιους. Γενεές Μελενίκιων που κατέφυγαν στην Αυστρία, πληροφορούν ότι οι Γκραντιστινοί που πήγαν στην Αυστρία ονομάζονται μέχρι σήμερα Μπεζεριάν ή Μπεζεριάνηδες.
Η Γκραντίστα, η Ολύμπια αυτή περιοχή, που σήμερα μόνο αναστεναγμούς και αναπολήσεις δημιουργεί, στον παρατηρητή και ερευνητή, κατελάμβανε μια έκταση πενήντα χιλιάδων στρεμμάτων. Ήταν πανώρια κτισμένη με γρανιτένιες πέτρες και σχιστόλιθους.
Στο ύψωμα του χωριού βρισκόταν ναός αρχαϊκός.
Κοντά στο σημερινό Αχλαδοχώρι υπήρχε αρχαία πόλη που το μεσαίωνα ήταν γνωστή με το όνομα Γκράντιστα. Η Γκράντιστα αποτέλεσε και των πυρήνα των κατοίκων του Κρουσόβου (Αχλαδοχωρίου). Η πόλη είχε μεγάλη οικιστική ανάπτυξη και το αστικό της τοπίο καταλάμβανε μια έκταση 50.000 στρεμμάτων. Σε ύψωμα, όπου σήμερα βρίσκονται τα ερείπια της Γκράντιστας υπήρχε αρχαϊκός ναός, σύμφωνα με τα ευρήματα.
Η πόλη αυτή φαίνεται ότι άκμασε κατά την Ελληνιστική περίοδο, ενώ κατά το Βυζάντιο καταστάφηκε δύο φορές από επιδρομείς, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση. Οι κάτοικοί της διασκορπίστηκαν σε διάφορες χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Σύμφωνα με τοπική παράδοση, ένας από τους Γκραντιστινούς, κατέλυσε σε παρακείμενη περιοχή, κοντά σε μια αχλαδιά. Στη συνέχεια τον ακολούθησαν και άλλοι κάτοικοι και έτσι δημιουργήθηκε ο σημερινός οικισμός του Αχλαδοχωρίου.
Για τους Βυζαντινούς χρόνους οι τοπικές παραδόσεις σχεδόν σιγούν. Μνήμες, αόριστες μόνο, αναφέρουν ότι στο βράχο, που ήταν και το παρατηρητήριο της περιοχής, ήταν κτισμένες οι κατοικίες των πλουσίων. Η εκδοχή αποδεικνύεται και από τα χρυσά νομίσματα που βρέθηκαν εκεί. Εκείνο όμως που προβληματίζει τον ερευνητή είναι, ότι όλα δείχνουν και θυμίζουν Αλεξανδρινή και Βυζαντινή εποχή. Η αρχαιολογική υπηρεσία Καβάλας, από έρευνες που είχε κάνει, κήρυξε την περιοχή διατηρητέα. Δεν είναι λίγα τα νομίσματα με την προτομή του Μ. Αλεξάνδρου, καθώς και άλλα αρχαιολογικά κειμήλια που βρέθηκαν από ιδιώτες.
Στα Οθωμανικά φορολογικά μητρώα της επαρχίας Timur Hisara του 1616, αναφέρεται ο οικισμός με την ονομασία Kurshova, ο οποίος την εποχή έχει 469 νοικοκυριά. Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα όμως, και με μετά την ανεξαρτησία της Βουλγαρίας, το χωριό φτάνει να έχει κατα κύριο λόγο Βουλγάρικο πληθυσμό.
Μια άλλη ανέκδοτη εκδοχή λαϊκής παράδοσης αναφέρει ότι η Γκραντίστα ήταν χρυσοφόρα περιοχή, γι' αυτό και μετά την κατάληψη της από τους Τούρκους, οι τελευταίοι έκαναν έρευνες για την ανεύρεση χρυσού κι άλλων κειμηλίων.
Στην Γκραντίστα υπήρχε τείχος, που προφύλασσε τους κατοίκους από επιδρομές ληστών. Οι πανέξυπνοι αυτοί κάτοικοι της Γκραντίστα έκαναν δύο πύλες στην πολιτεία τους. Από τη μία έμπαινε κανείς κι από την άλλη έβγαινε. Φρουρούνταν δε οι πύλες μέρα και νύχτα. Για να μπορέσουν οι ληστές να μπουν μέσα και να τη λεηλατήσουν έπρεπε να μπουν από τη πύλη εισόδου. Και επειδή ήταν δύσκολη η είσοδος τους στην πόλη, δίχως να τους αντιληφθούν οι φρουροί του τείχους, σε μία επιδρομή τους, οι ληστές, αφού νύχτωσε τόσο ώστε να μη διακρίνεται το πρόσωπο του ανθρώπου, και αφού πετάλωσαν τα άλογα τους ανάποδα, έτσι που να φαίνεται ότι φεύγει το άλογο προς τα έξω, ενώ έμπαινε μέσα, κατάφεραν να εισχωρήσουν, να λεηλατήσουν την πόλη, να την πυρπολήσουν και να σφάξουν τους κατοίκους που έβρισκαν μπροστά τους, παίρνοντας μαζί τους ό,τι πολύτιμο έβρισκαν.
Έτσι από δεισιδαιμονία και κακοτυχία και από τις συνεχείς επιδρομές ληστών η πολιτεία, κατεστραμμένη και ρημαγμένη εγκαταλείφθηκε. Κάποιος από τους κατοίκους της Γκραντίστα, μετά την επιδρομή, φεύγοντας κατασκήνωσε νοτιότερα και σε απόσταση μισή ώρα πεζοπορία, κάτω από μία αχλαδιά. Σιγά-σιγά συγκεντρώθηκαν γύρω από τον πρώτο κάτοικο της περιοχής Κρούσια και άλλοι, από τις γύρω περιοχές. Δημιουργήθηκε έτσι η νέα πολιτεία, το χωριό Κρούσοβο δηλαδή οι Αχλαδιές, το σημερινό Αχλαδοχώρι.
Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα, οι Βουλγαρικές διεκδικήσεις έβαλαν στο στόχαστρο το Κρούσοβο, καθώς επρόκειτο για στρατηγικής σημασίας περιοχή, αφού έλεγχε τη διάβαση από τη Μακεδονία στην τότε Βουλγαρία. Οι Βούλγαροι την εποχή εκείνη κατάφεραν να ιδρύσουν εκκλησία και σχολείο, στο χωριό και να υποχρεώσουν τους κατοίκους να προσέλθουν στην Εξαρχία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Βουλγαρικής Εξαρχίας, το 1905, υπάρχουν 2.408 Βούλγαροι Εξαρχικοί, 760 Έλληνες και 54 Βλάχοι στο Κρούσοβο.
Μετά όμως, από διαμαρτυρία των προεστών και κατοίκων του Κρουσόβου στο Ελληνικό προξενείο των Σερρών, ξεκίνησε η Ελληνική ένοπλη αντίδραση και διάφορα αντάρτικα σώματα έδρασαν στην περιοχή. Με την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων, 38 Βούλγαροι απο το Κρούσοβο εντάχθηκαν σε εθελοντικά τάγματα για να πολεμήσουν. Το χωριό όπως και η ευρύτερη περιοχή απελευθερώθηκε το 1913 όπου και ο τότε δήμαρχος M.Ordzhanov έφυγε απο την περιοχή χωρίς να μπορεί να αμυνθεί απο τις Ελληνικές ανταρτικές επιθέσεις. Με το τέλος των πολέμων, το χωριό πέρασε σε Ελληνικά χέρια. Στα 1914-1918 είχαν μείνει ελάχιστες οικογένειες Τούρκων στο Κρούσοβο, οι οποίες και αυτές μέσα σε μια πενταετία αποχώρησαν. Έτσι παρέμειναν κυρίως Έλληνες Μακεδόνες. Με τη συνθήκη του Νεϊγύ, το 1919 οι τελευταίοι Βούλγαροι αποχώρησαν και λίγο αργότερα το Κρόυσοβο μετονομάστηκε σε Αχλαδοχώρι. Την εποχή εκείνη στο χωριό είχαν μείνει μόλις 80 οικογένειες Ελλήνων. Την θέση των Τούρκων και των Βουλγάρων πήραν όμως τα επόμενα χρόνια Έλληνες πρόσφυγες απο τον Πόντο και την Μικρά Ασία. Σύμφωνα με μετρήσεις 204 οικογένειες 679 ατόμων εγκαταστάθηκαν στο Αχλαδοχώρι μέσα σε μια περίοδο πέντε χρόνων.
Κρουσοβίτης ποταμός
Ο ποταμός Κρουσοβίτης ή Αχλαδίτης έχει τις πηγές του στην περιοχή του Αχλαδοχωρίου ή Κρουσόβου όπως ονομαζόταν το χωριό κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, συνδέει το Αχλαδοχώρι με την Φαιά Πέτρα και με το Σιδηρόκαστρο από τα βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά και δημιουργεί ένα παραπόταμο του Στρυμώνα. Κατά μήκος του ποταμού από το Αχλαδοχώρι μέχρι το Σιδηρόκαστρο σχηματίζεται κοιλάδα με πλατάνια και πλούσια βλάστηση. Την κοιλάδα αυτή την ενώνουν παλιές θολωτές γέφυρες. Έχει μήκος πάνω απο 30 χιλιόμετρα και οι περισσότερες πηγές του βρίσκονται στον δρόμο ανάμεσα στο Αχλαδοχώρι και το Καρυδοχώρι. Γι'αυτό τον λόγο τα δύο χωριά έχουν μεγάλο αριθμό βρυσών σε όλο το μήκος τους.
Προφήτης Ηλίας
Η πίστη στο Αχλαδοχώρι εκφράζεται με τις Εκκλησίες και τα πολλά εξωκλήσια και παρεκκλήσια, που είναι χτισμένα γύρω από το χωριό, ώστε να το φυλάνε από κάθε κακό. Στο κέντρο του χωριού, υψώνεται κυριολεκτικά ο περίφημος ιστορικός ναός του Προφήτη Ηλία, που τιμάται ιδιαίτερα ως ο προστάτης του. Κτίστηκε το 1870. Η παράδοση αναφέρει πως ο ναός ήταν στην αρχή ένα μικρό εκκλησάκι. Οι πολλές χαρές στο χωριό, οι πλούσιες σοδειές, η οικονομική ευφορία, η προφύλαξη από τους Τούρκους, αποδίδονται στον προστάτη του χωριού, τον Προφήτη Ηλία. Ο λαός αναγνωρίζοντας την αλήθεια αυτή, αποφάσισε να κτίσει το μεγαλοπρεπέστατο ναό προς τιμήν του. Η απόφαση που πήρε η διοίκηση του Αχλαδοχωρίου ήταν Όλο το χωριό είναι υποχρεωμένο να προσφέρει χρήματα, υλικά, εθελοντική εργασία. Μέχρι να χτιστεί η Εκκλησία του Προφήτη Ηλία θα απαγορευτούν οι γιορτές, τα πανηγύρια, οι γάμοι, τα βαφτίσια και όλες οι άλλες χαρές στο χωριό.
Οι χωρικοί κράτησαν την υπόσχεση τους και με το παραπάνω. Κάθε Κυριακή οι κάτοικοι πρόσφεραν προσωπική εργασία για να τελειώσει όσο πιο γρήγορα γινόταν ο ναός. Το 1867 άρχισε το κτίσιμο της εκκλησίας και τελείωσε το καλοκαίρι του 1870, όπου και έγιναν πανηγυρικά τα εγκαίνια. Όλος ο λαός από την γύρω περιοχή παραβρέθηκε στα εγκαίνια, τιμώντας έτσι τον Προφήτη Ηλία στο πανηγύρι του.
Το 1877 τελείωσε και η αγιογραφία του ναού, που αποτελούνταν από παραστάσεις από την Π.Διαθήκη, όπως ο Παράδεισος, ο Νώε, η μετάσταση του Προφήτη Ηλία. Στις παραστάσεις της Κ.Διαθήκης, θαυμάζονται, παραβολές, σκηνές της ζωής του Χριστού. Άγνωστος, δυστυχώς παραμένει ο σπουδαίος αγιογράφος.
Σήμερα η εκκλησία του Προφήτη Ηλία λειτουργεί κανονικά κάθε Κυριακή, τις γιορτές των Αγίων, τις μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης, του Προφήτη Ηλία, οπότε και πανηγυρίζει.
Άγιοι Ταξιάρχες
Η παλαιότερη εκκλησία που βρίσκεται στο Αχλαδοχώρι είναι αυτή των Αγίων Ταξιαρχών. Η εκκλησία αυτή κτίστηκε γύρω στα 1825-1830 επί Τουρκοκρατίας. Είναι απλή, κτισμένη σε ρυθμό βασιλικής, εξ ολοκλήρου με πέτρα και αρκετά μέσα στη γη, διότι οι Τούρκοι δεν ήθελαν οι ραγιάδες να έχουν περικαλλείς ναούς. Έτσι, για να μπει κανείς στην εκκλησία σήμερα χρειάζεται να κατεβεί μερικά σκαλοπάτια. Η εκκλησία γιορτάζει των Παμμεγίστων Ταξιαρχών.
Δόξα Αχλαδοχωρίου
Το Αχλάδοχώρι έχει ακόμα μια ομάδα με το όνομα Δόξα Αχλαδοχωρίου.Η ομάδα ιδρύθηκε το 1969 και τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στη Β' κατηγορία του ΕΠΣ του νομού Σερρών.Τα χρώματα της ομάδας είναι το άσπρο και το μαύρο, πράγμα που δείχνει τα Παοκτσίδικα συναισθήματα των κατοίκων. Σύμφωνα με την ιστορία της έχει πάρει μια φορά το κύπελλο Σερρών και δύο φορές έχει ανέβει κατηγορία, δηλαδή έχει παίξει στην Πρώτη Κατηγορία της Ε.Π.Σ. Σερρών. Την χρονιά 2010-11 κατέκτησε την 13η θέση στο βαθμολογικό πίνακα στην β' κατηγορία.
