Καραμανλήδες, οι Ορθόδοξοι τουρκόφωνοι Χριστιανοί της Καραμανίας
Οι Καραμλλίδες ταξιδεύουν με τα κάρα τους, κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας το 1923
Σύμφωνα με τον Σερ Φράνσις Μποφόρ, Καραμανία ήταν το όνομα της νότιας (μεσογειακής) ακτής της Ανατολίας στα τέλη του 19ου αιώνα. Το όνομα επίσης μπορεί να αναφέρεται στην ευρύτερη ανατολικό-κεντρική περιοχή της Ανατολίας, το όνομα της οποίας αντανακλάται στο όνομα της σύγχρονης πόλης Καραμάν.
Τούρκικη γραφή με ελληνικούς χαρακτήρες
Το όνομα αυτό επίσης είναι συνώνυμο των ονομάτων της Επαρχίας Καραμάν της Τουκίας, του ιστορικού βιλαετιού Καραμάν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της μεσαιωνικής τουρκικής δυναστείας των Καραμανίδων, και του κράτους εκείνης της περιοχής, και των Καραμανλήδων, τουρκόφωνης χριστιανικής ορθόδοξης ομάδας με καταγωγή από την περιοχή.
Το 1811–12 ο Φράνσις Μποφόρ, τότε κυβερνήτης του πλοίου του Βασιλικού Ναυτικού της Αγγλίας HSM Frederikssteen, επιφορτίστηκε με το έργο της χαρτογράφησης της ακτής της Ανατολίας. Το 1817 δημοσίευσε ένα βιβλίο για τις υπηρεσίες του με τίτλο, Σύντομη περιγραφή της νότιας ακτής της Μικράς Ασίας και των ερειπίων της αρχαιότητας. Με χάρτες, σχέδια και συλλεγμένα κατά την έρευνα αυτής της ακτής, υπό τις εντολές των επιτελών του Ναυαρχείου, κατά τα έτη 1811-1812.
Στον πρόλογο του βιβλίου αποκαλεί τις νότιες ακτές της Ανατολία Καραμανία, αλλά προσθέτει ότι παρόλο που το όνομα ήταν συνηθισμένο στους ευρωπαίους, δεν το χρησιμοποιούσαν ούτε οι κάτοικοι, ούτε η κυβέρνηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Οι Καραμανίδες (τουρκικά: Karamanoğulları) ήταν μια ιστορική δυναστεία που είχε την ηγεμονία της περιοχής μεταξύ του τέλους του 13ου μέχρι το τέλος του 15ου αιώνα. Το κράτος ιδρύθηκε από τους Τουρκομάνους, υπό την ηγεσία του Καραμάν Μπέι, και τελικά ενσωματώθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά την βασιλεία του Μωάμεθ Β'.
Το κράτος των Καραμανίδων ιδρύθηκε στο νοτιότερο μισό της Κεντρικής Ανατολίας. Στο απόγειο της ισχύς του είχε επίσης υπό τον έλεγχο του την κεντρική περιοχή της μεσογειακής ακτής της Ανατολίας (περίπου η περιοχή της Κιλικίας της αρχαιότητας, δηλαδή το ανατολικό μισό της σύγχρονης Επαρχίας της Αττάλειας και το δυτικό μισό της σύγχρονης Επαρχίας Μερσίν).
Μετά την προσάρτηση της περιοχής από τους Οθωμανούς, επιβίωσαν δύο ονόματα από την εποχή των Καραμανίδων: η σημερινή πόλη Καραμάν (στην Κεντρική Ανατολία), η οποία ήταν η πρωτεύουσα των Καραμανίδων και (μέχρι τη δεκαετία του 1920) οι Καραμανλήδες (Αν και οι Καραμανίδες ήταν μουσουλμάνοι, οι Καραμανλήδες ήταν τουρκόφωνοι χριστιανοί).
Καραμάν. Το Καραμάν (τουρκ. Karaman, προηγουμένη ονομασία: Λαρέντε, αρχαία ελληνική ονομασία: Λάρανδα) είναι πόλη στην κεντρική Τουρκία
Καραμάν, τα αρχαία ΛάρανδαΑπό Αντωνίνου του Πίου μέχρι το τέλος του 3ο αι. μ.Χ. υπήρχε το "Κοινόν Λυκαονίας" του οποίου μέλη ήταν οι εξής πόλεις: το Ικόνιο, τα Λύστρα, τα Λάρανδα και η Δέρβη.
Από τα Λάρανδα καταγόταν ο Έλληνας επικός ποιητής και συγγραφέας του 3ου αιώνα μ.Χ. Πείσανδρος ο επονομαζόμενος Λαρανδινός (από την πόλη καταγωγής του). Ο Πείσανδρος ο Λαρανδινός συνέγραψε το έργο Ποικίλη ιστορία δι' επών, το οποίο ταυτιζόταν με το περίφημο έπος του Ηρωικαί θεογαμίαι, που το αποτελούσαν 26 ή, σύμφωνα με άλλους, 60 βιβλία. Σώζονται μικρά αποσπάσματα από το έργο αυτό, τα οποία τα εκδίδουν συνήθως μαζί με τα έργα του Ησιόδου.
Η πόλη χρωστάει το ονομά της στον Καραμάν Μπέη, ο οποίος ήταν ένας από τους κυβερνήτες των Καραμανίδων. Το προηγούμενο όνομα της προέρχεται από το ελληνικό Λάρανδα, που με τη σειρά του προέρχεται το Λυδικό Λαραγάντα, το οποίο σημαίνει "αμμώδης, ένα αμμώδες μέρος".
Καραμανλήδες
Καραμανλήδες - (ενικός Καραμανλής) - Ονομασία τουρκόφωνων Χριστιανών ορθοδόξων (Rum) που κατοικούσαν στη Μικρά Ασία, συγκεκριμένα στην Καραμανία (ονομάστηκε από το τουρκικό Μπεηλίκι των Καραμανιδών, στην περιοχή της αρχαίας Κιλικίας) και την Καππαδοκία.
Η Εκκλησία της Παναγίας της Κάφφα Τουρκία
Έγραφαν την τουρκική γλώσσα με χαρακτήρες του ελληνικού αλφαβήτου (Καραμανλήδικα).
Καραμανλίδικα 1784
University of Cyprus, Department of Turkish and Middle Eastern Studies
Το πρώτο γνωστό καραμανλήδικο κείμενο ανάγεται στα μέσα του 15ου αιώνα, ενώ το πρώτο έντυπο στο 1718.
Καραμανλήδικη γραφή που βρέθικε σε πόρτα, σε χωριό της Τουρκίας
Τα παλαιότερα καραμανλήδικα κείμενα ήταν θρησκευτικού περιεχομένου ενώ από το τέλος του 18ου αι. τυπώνονται και κείμενα ιστορικά, γεωγραφικά, διδακτικά κ.ά.
Γάμος Καραμανλήδων το 1910
Το τελευταίο έντυπο τυπώθηκε το 1921. Αυτά τυπώνονταν σε τυπογραφεία της Κωνσταντινούπολης, Αθηνών, Βενετίας, Σμύρνης κ.ά. Πολύ σημαντικό ρόλο στη διάδοση της καραμανλήδικης γραφής έπαιξε ο Ευαγγελινός Μισαηλίδης ο οποίος το 1851 άρχισε να εκδίδει στην Κωνσταντινούπολη την εφημερίδα Ανατολή σε καραμανλήδικη γραφή.
Πλάκα στο έδαφος με καραμανλήδεια γραφή
Οι Καραμανλήδες ήταν είτε Χριστιανοί ορθόδοξοι που μιλούσαν την τουρκική γλώσσα, είτε -σπανιότερα- Τουρκόφωνοι μουσουλμάνοι που εκχριστιανίστηκαν. Κατά τον Αλέξανδρο Ελλάδιο (18ος αι.) ήταν Έλληνες που εκτουρκίστηκαν.
Οι Καραμλλίδες αφήνοντας πίσω τους τις πατρίδες τους κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας το 1923
Έπειτα από την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάνης (1923) μεταφέρθηκαν κατά την ανταλλαγή πληθυσμών στην Ελλάδα και κυρίως σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης. Λίγοι παρέμειναν στην Τουρκία.
Οι Καραμανλήδες ως πρόσφυγες στην Θεσσαλονίκη
Η Κυριακή προσευχή με καραμανλήδεια γραφή 1869
Πηγή
Ιπατετναμέ :Γιάνι Γκερέκ ερκεκλερέ , γκερέκ δις εχληλερέ.[Κωνσταντινούπολη] : Παρά Σ. Δ. και Θ. Α.,1840
Αγιον Όρος ταριχί / Σωφρόνιος,μητροπολίτης Στρωμνίτσας. Αλιακιόζογλου, Σάββας Σ. / [χ.τ.] : Έκδοση Κ. Ζιβίδης ..., 1901
Σεραφείμ,ο Πισσίδειος, μητροπολίτης Αγκύρας, Αζήμ πατησσάχ μοναστήρ Κύκκονουν, Βενετία, 1816.
https://books.google.be/books?id=s1deoQGPLWAC&pg=PA52&hl=el#v=onepage&q&f=false
An Electronic Corpus of Karamanlidika Texts, University of Cyprurs
Κουμαριανού Αικατερίνη, Πιο κοντά στην καραμανλίδικη γραμματεία. Σημαντική συμβολή στη μελέτη της η μεταφορά στα ελληνικά ενός γεωγραφικού κειμένου του Iωάννη H. Kάλφογλου, Εφημ. "Καθημερινή", 7-9-2003
http://www.eie.gr
Εκδόσεις στην καραμανλίδικη γραφή, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών
Η συλλογή "Καραμανλίδικα", Ινστιτούτο Μελετών Χερσονήσου του Αίμου.
Alexander Helladius, Status praesens ecclesiae graecae, 1714, σελ. 136-138
Brief description of the south coast of Asia-Minor and of the remains of antiquity. With plans, views, & collected during a survey of that coast, under the orders of the Lords commissioners of the Admiralty, in the years 1811-1812
Worlscat identities
Sir Francis Beaufort:Karamanya, (tr:Ali Neyzi-Doğan Türker), Akdeniz medeniyetleri Araştırma Enstitüsü, ISBN 975-7078-15-8
Gábor Ágoston; Bruce Masters (2009). Encyclopaedia of the Ottoman Empire. p. 40. ISBN 978-0-8160-6259-1.
http://enstb.org
Τουρκική στατιστική υπηρεσία. «Census 2000, Key statistics for urban areas of Turkey» (XLS).
GeoHive. «Statistical information on Turkey's administrative units». Ανακτήθηκε στις 2008-03-20.
Statoids. «Statistical information on districts of Turkey». Ανακτήθηκε στις 2008-04-12.
Bilge Umar. Türkiye'deki Tarihsel Adlar. İnkılap Kitabevi, 1993. ISBN 975-10-0539-6.
Evangelia Balta, Karamanlidika. Bibliographie analytique d'ouvrages en langue turque en caractères grecs. xxe siècle, Athens, Centre for Asia Minor Studies, 1987
Evangelia Balta, Karamanlidika. Nouvelles additions et compléments I, Athens, Centre for Asia Minor Studies, 1997
Evangelia Balta, Greek Orthodox communities of Cappadocia. The district of Prokopi (Ürgüp). Sources in the General State Archives of Greece and the Centre for Asia Minor Studies, Athens, Centre for Asia Minor Studies, 2001 (en grec)
Clogg, R. (1999). A millet within a millet: the Karamanlides. D. Gondicas & C. Issawi (Eds.), In Ottoman Greeks in the age of nationalism: politics, economy, and society in the nineteenth century (pp. 115-142). Princeton: The Darwin Press.
Eski harfli Türkçe basma eserler bibliografyası 1584-1986. (2001). [CD-ROM]. Ankara: Nuvis.
Haralambous, Y. (1999). From Unicode to typography, a case study: the Greek script. Actes de International Unicode Conference XIV, Boston, 1999, pp. B.10.1-- B.10.36 Retrieved July 15, 2007 from http://omega.enstb.org/yannis/pdf/boston99.pdf [archive].
Kappler, M. (2002). Turkish language contacts in South-Eastern Europe. Istanbul: Isis Press.
Xavier Luffin, Le long voyage d’Ashik Garip (traduit du karamanlica), Paris, L’Harmattan, 2005
Xavier Luffin, Une version karamanlı d’Âşık Garip Hikâyesi : héros musulmans et public chrétien, in Talon, Ph. (ed), Recueil d’articles en hommage au Professeur Finet, Louvain, Peeters, 2005 : 107-114
Xavier Luffin, A Comparison between the English Bible Society’s Translations of the New Testament in Karamanlica (1892) and in Ottoman Turkish (1899) : the Choice of the Religious Vocabulary. First soundings, The Journal of Eastern Christian Studies, 54, Nimègue, 2002 : 149-162
Xavier Luffin, Une version karamanli de l’épopée de Köroglu, Archivum Ottomanicum, 16, Wiesbaden, 1998 (éd. G. Hazai) : 5-99
https://el.wikipedia.org
Miller, Michael Grimm. (1974). The Karamanli-Turkish texts: the historical changes in their script and phonology, Thesis (Ph. D.) Indiana University, Ann Arbor, Michigan.
Misailidis, E. (1986). Seyreyle dünyayı: temaşa-i dünya ve cefakar-u cefakeş (R. Anhegger & V. Günyol, Eds.). İstanbul: Cem [An example of a Karamanlidika Work].
Salaville, S., & Dalleggio, E. (1958). Karamanlidika: bibliographie analytique d'ouvrages en langue turque imprimés en caractères grecs. I, 1584-1850. Athens: Center for Asia Minor Studies.
Salaville, S., & Dalleggio, E. (1966). Karamanlidika: bibliographie analytique d'ouvrages en langue turque imprimés en caractères grecs. II, 1851-1865. Athens: Center for Asia Minor Studies.
Salaville, S., & Dalleggio, E. (1974). Karamanlidika: bibliographie analytique d'ouvrages en langue turque imprimés en caractères grecs. III, 1866-1900. Athens: Center for Asia Minor Studies.
Salaville, S., Dalleggio, E., & Balta, E. (1987). Karamanlidika: bibliographie analytique d'ouvrages en langue turque imprimés en caractères grecs. 1958-1987. Athens: Center for Asia Minor Studies.
