Στα χωριά μας στην εθνογραφία "Ethnographic des Vilayets d'Andrinople, de Monastir, et de Salonique", 1878.
Πολλές φορές σε ιστορικά βιβλία των παρελθόντων χρόνων δημιουργούνται παρεξηγήσεις, σε μερικές περιπτώσεις ο οποιοσδήποτε τυχάρπαστος μπορεί να χρησιμοποιήσει οτιδήποτε αδιευκρίνιστο και να το μεταφράσει όπως θέλει ή να το παρουσιάσει όπως θέλει στις μέρες μας.
Τα σύνορα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας με την Βουλγαρία ή άλλους λαούς είχαν πολλές μεταβολές στην ιστορία όπως φυσικά και με την χώρα μας. Ότι υπήρχε υπό τον Βουλγαρικό ζυγό θεωρούνταν βουλγάρικο, άσχετα εάν ήταν Ελληνικό ή κάτι άλλο.
Εμείς δεν θα εξετάσουμε την κατοίκηση βάση των συνόρων.
Για τον Οθωμανικό ζυγό η περιοχή μας θεωρούνταν μέρος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας όπου ζούσαν μουσουλμάνοι και χριστιανοί.
Οτιδήποτε μουσουλμανικό και να υπήρχε πάντα ήταν μια αναφορά στην Οθωμανική αυτοκρατορία, ο οποιοσδήποτε Βούλγαρος ή Έλληνας ήταν μουσουλμάνος θεωρούνταν Οθωμανός. Η αλήθεια είναι ότι αρκετοί Έλληνες είχαν ασπαστεί την μουσουλμανική θρησκεία και οι Οθωμανική αυτοκρατορία τους κατέγραφε ως μουσουλμάνους.
Από την άλλη πολλές φορές οτιδήποτε δεν ήταν μουσουλμανικό το θεωρούσε βουλγάρικο άσχετα με το τι ήταν. Η Σλαβομακεδονική διάλεκτος (που ήταν ένα κράμα Ελληνικών, Κυριλλικών και Τούρκικων) θεωρούνταν λανθασμένα βουλγάρικη από την Οθωμανική αυτοκρατορία της περιόδου εκείνης.
Ένας άλλος συνδετικός κρίκος που πρέπει να προσέξουμε είναι ότι η Βουλγαρία συνυπήρξε ως κράτος μαζί με την Οθωμανική αυτοκρατορία για αρκετά χρόνια. Οπότε ήταν μια αναγνωρισμένη χώρα. Πράγμα το οποίο δεν ισχύει και για το τότε νεοσυσταθέν ελληνικού κράτος.
Όλα αυτά φυσικά βόλευαν τους Βούλγαρους στην προσπάθεια για διεκδίκηση της Μακεδονίας και της Θράκης, οι οποίοι τα τόνιζαν με την κάθε ευκαιρία.
Όλα αυτά φυσικά βόλευαν τους Βούλγαρους στην προσπάθεια για διεκδίκηση της Μακεδονίας και της Θράκης, οι οποίοι τα τόνιζαν με την κάθε ευκαιρία.
Βασικός γνώμονας σε όλα αυτά ήταν η προσπάθεια (παρόλο των συνθηκών και των συμφωνιών που είχε υπογράψει) της Οθωμανικής αυτοκρατορίας να μην αποδεχτεί το Ελληνικό κράτος ως κράτος (π.χ βλ, σήμερα ότι κάνει η Τουρκία με τους Κούρδους), όπως επίσης και η προσπάθεια να εξαλείψει οτιδήποτε είχε απομείνει από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία, εξού και η αποδοχή της Σλαβομακεδονικής διαλέκτου ως Βουλγάρικης και όχι ως ένα κράμα που είχε της ρίζες του στα "παντρέματα" των βυζαντινών χρόνων.
Θα πρέπει να σημειώσουμε επίσης ότι πάντα υπήρχε μια σμίκρυνση των μη Οθωμανικών στοιχείων οπότε οι αριθμοί που έχουν καταγράψει δεν αποτυπώνονται πάντα στην αλήθεια.
Παρόλα αυτά το κάθε ιστορικό βιβλίο άσχετα με το γιατί γράφτηκε ή με το τι εξυπηρετεί πάντα μας δίνει αδιαμφισβήτητα δεδομένα και μπορούμε να αντλήσουμε διάφορε βασικές πληροφορίες.
Από τα αριθμητικά δεδομένα του "Ethnographic des Vilayets d'Andrinople, de Monastir, et de Salonique" μπορούμε να κατανοήσουμε σε ποιους αριθμούς κυμαινόταν οι πληθυσμοί στην περιοχή μας. Επίσης, τους αριθμούς μπορείς να τους μεταβάλλεις αλλά δεν μπορείς να αποκρύψεις ολοκληρωτικά ένα χωριό.
Αυτό είναι πολύ σημαντικό πχ στην περίπτωση του Χορτερού. Για το Χορτερό δεν έχουμε πολλά δεδομένα πριν τις αρχές του 20ου αιώνα. από πολλούς χάρτες της εποχής απουσιάζει. Αλλά στο "Ethnographic des Vilayets d'Andrinople, de Monastir, et de Salonique" υπάρχει η καταγραφή του Χορτερού με την όνομα Litarevo που ήταν η ονομασία του χωριού πριν ονομαστεί Λάτροβο (Latrovo).
Noms des villages
Report —
Sari-kaya
Gudjenli
Djoumaali-mahl6
Topolaik
Tchifitdjik
Saviak
Litarevo
Kamartte
Kuprii
Kouchlii
Eakaraska mabl6
Barekle tchiflik
Spatovo
Chougovo
Dolni-poroi
Metischta
Gorm-poroi
Kess6dji-tchiflik
Lipoche
Todorhch
Djaferli-tchiflik
Ramna
Dervent-kess-lchiflik . .
Hadji-beylik
Vetrina
Kaichli-tchiflik
Goma-obaya
Radovo
Poute* o-tchiflik
Roupel
Llahovo
Petrovo
