Άγιος Πέτρος (Πετρόβο)
Πόλεις και χωριά : Άγιος Πέτρος (Πετρόβο), σήμερα βουλγάρικο
Ο Άγιος Πέτρος (ή Πέτρα ή Πέτρος, ανάλογα την χρονική περίοδο) ήταν ένας παλιός Ελληνικός οικισμός που σήμερα ανήκει στην Βουλγαρία τον οποίο αποκαλούν Πετρόβο. Δεν έχουμε κάποιο στοιχείο για το πότε ακριβώς δημιουργήθηκε το χωριό αλλά τα στοιχεία οι ανασκαφές μαρτυρούν την ύπαρξη του από τα αρχαία χρόνια.
Οι ανασκαφές που έγιναν στο χωριό έφεραν στο φώς πολλά ευρήματα, ανάμεσα σε αυτά είναι και τα ερείπια ενός λουτρού της ερείπια ενός ρωμαϊκής περιόδου, καθώς και κάποιες Ελληνικές επιγραφές.
Επιγραφή που βρέθηκε στον Άγιο Πέτρο, 6ος αι μ.Χ.
Το 1997, κατά την ανακαίνιση της κεντρικής εκκλησίας του χωριού "Αγίου Πέτρου και Παύλου «το χωριό (οι εκκλησίες του χωριού του Άγιου Πέτρου ήταν συνολικά 6) βρέθηκαν σκελετοί από την παλαιοχριστιανική εποχή στα θεμέλια του ναού.
Σύμφωνα με οθωμανικά φορολογικά κατάστιχα του μη μουσουλμανικού πληθυσμού της επαρχίας Timur Hisar (Σιδηροκάστρου) από την 1616 - 1617, ο αριθμός των χανών (νοικοκυριών) στο χωριό ήταν 109.
Κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης ο Άγιος Πέτρος ήταν ένα από τα κέντρα της βιομηχανίας σιδήρου. Η παραγωγή αυτή συνδέεται με τον πλούσιο ποταμό ρέει κοντά στο χωριό. Στο χωριό υπήρχαν δύο μεταλλουργικοί κλίβανοι (πετσέτες) και ένας χειροποίητος. Το ορυκτά για κλιβάνους προέρχονταν από το αρχαίο Ελληνικό χωριό Γαλατᾶς (σήμερα Καράκοη) και το Νευροκόπι.
Τον 19ο αιώνα, ο Άγιος Πέτρος είναι ένα μεγάλο χωριό με μεικτό πληθυσμό που ανήκει στον καζά Δεμιρχισάρ (Σιδηροκάστρου) του σαντζάκ των Σερρών. Σύμφωνα με τον Alexander Sinvet ("Les Grecs de l'Empire Ottoman, Etude Statistique et Ethnographique") το 1878 έγραψε ότι στο χωριό ζούσαν 210 Έλληνες. Στην «Εθνογραφία των βιλαετίων της Αδριανούπολης, Μοναστηρίου και της Θεσσαλονίκης», που δημοσιεύθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1878 και αναγράφει τις στατιστικές του ανδρικού πληθυσμού του 1873, ο Άγιος Πέτρος αναφέρεται ως ένα χωριό με 200 οικογένειες με 120 κατοίκους μουσουλμάνους και 500 κατοίκους Χριστιανούς.
Το 1891 ο βούλγαρος Γκεόργκι Στρέσοφ έγραψε για το χωριό:
"Πετρόβο, απέχει από το Valovishte (Σιδηρόκαστρο) 6 ώρες! επίπεδο, σε μια εισροή του Μπιστρίτσα. Το έδαφος είναι πολύ εύφορο σε όλα, λόγω των πολλών υδάτων που ρέουν. Υπάρχει επίσης πολλή μήλο ... 170 σπίτια. 400 Τούρκοι και 450 Χριστιανοί . "
Σύμφωνα με ορισμένες στατιστικές Vasil Kanchov ( «Μακεδονία Εθνογραφία και στατιστικά στοιχεία») από το 1900 το χωριό υπολογίζονται 1.350 κατοίκους - 950 Χριστιανοί, 280 Τούρκοι και 120 Βλάχοι.
Σύμφωνα με τα στατιστικά του Brancoff το 1905 ο πληθυσμός του χωριού είναι 1.284 άτομα. Υπήρχε 1 σχολείο με 1 δάσκαλο και 26 μαθητές.
Στο χωριό υπάρχει ένας βράχος με μια τρύπα στην μέση, απ΄ όπου ο κόσμος περνάει από μέσα για υγεία και ευλογία, άσχετα με το εάν είσαι λεπτός ή εύσωμος, όπως ακριβώς και σε αυτόν στο Σιδηρόκαστρο
Στο χωριό υπάρχει ένας βράχος με μια τρύπα στην μέση, απ΄ όπου ο κόσμος περνάει από μέσα για υγεία και ευλογία, άσχετα με το εάν είσαι λεπτός ή εύσωμος, όπως ακριβώς και σε αυτόν στο Σιδηρόκαστρο
* Από την Βουλγάρικη πλευρά όποια καταγραφή υπάρχει για χριστιανούς μεταφράζετε σε Βούλγαρους πράγμα το οποίο δεν υσχίει.
Alexander Sinvet ("Les Grecs de l'Empire Ottoman, Etude Statistique et Ethnographique")
La Macedoine et sa population chretienne / D. M. Brancoff. Avec deux cartes ethnographiques
