ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΛΥΣΣΑΣ-ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ 2018
«Με βάση πρόσφατη εγκύκλιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠ.Α.Α.Τ) ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα εμβολιασμού των κόκκινων αλεπούδων κατά της λύσσας για το φθινόπωρο 2018, με ρίψεις από αέρος εμβολιακών δολωμάτων σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα εμβολιασμών (αριθ. 3336/121853/11.09.2018 Υ.Α.), μεταξύ των οποίων και οι επτά (7) Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.) της Περιφερειακής Κεντρικής Μακεδονίας.
Yπενθυμίζεται ότι η νόσος έχει ιδιαίτερη σημασία για τη δημόσια υγεία. Το πρώτο κρούσμα λύσσας στην Ελλάδα (1ο) καταγράφηκε στις 19.10.2012 και το τελευταίο (48ο) στις 09.05.2014.
Η αξιολόγηση του προγράμματος και ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας του εμβολιασμού και της επιτυχούς ανοσοποίησης των ζώων-στόχων («ενεργητική επιτήρηση»), πραγματοποιείται ένα (1) μήνα μετά το πέρας των εμβολιασμών για χρονικό διάστημα δύο (2) μηνών, ενώ υπάρχει πιθανότητα παράτασης αυτού, αναλόγως της πορείας συλλογής δειγμάτων και βασίζεται στη θανάτωση και εργαστηριακή εξέταση ικανού αριθμού κόκκινων αλεπούδων (λεπτομέρειες στην προαναφερόμενη Υπουργική Απόφαση).
Η ενεργητική επιτήρηση σύμφωνα με την ορθή επανάληψη του υπ’ αριθ. 4169/155133/12.11.2018 εγγράφου του ΥΠ.Α.Α.Τ. ξεκινά στις 28 Νοεμβρίου 2018 για τις Περιφερειακές Ενότητες Κιλκίς, Πέλλας, Σερρών και Χαλκιδικής και στις 7 Δεκεμβρίου 2018 για την Περιφερειακές Ενότητες Ημαθίας, Θεσσαλονίκης και Πιερίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ ο ελάχιστος αριθμός δειγμάτων ανά Περιφερειακή Ενότητα είναι: Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης: 129, Περιφερειακή Ενότητα Ημαθίας: 66, Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς: 87, Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας: 94, Περιφερειακή Ενότητα Πιερίας: 23, Περιφερειακή Ενότητα Σερρών: 124, Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής: 126.
Η συλλογή θανατωμένων αλεπούδων είναι εξαιρετικής σημασίας, προκειμένου, όπως τονίζουν οι κτηνιατρικές υπηρεσίες, «να αποκτήσει εκ νέου η χώρα καθεστώς ελεύθερο λύσσας». Αυτή πραγματοποιείται από τα συνεργεία δίωξης που έχουν συγκροτηθεί στις δασικές υπηρεσίες των αποκεντρωμένων διοικήσεων, τηρώντας τα απαραίτητα μέτρα βιοασφάλειας, κατόπιν συνεννόησης με τις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές. Κατά τη διάρκεια αποκλειστικά της κυνηγετικής περιόδου, παράλληλα με τις εξόδους των συνεργείων δίωξης και προκειμένου να αυξηθεί ο αριθμός δειγμάτων, μπορούν και οι κυνηγοί ή οι ιδιωτικοί φύλακες θήρας των Κ.Ο., με άδεια θήρας σε ισχύ, να συλλέγουν δείγματα θανατωμένων αλεπούδων (μόνον από υγιή πληθυσμό ζώων), διενεργώντας εξόδους χωρίς τη συνοδεία των λοιπών μελών των συνεργείων δίωξης, με τις ακόλουθες προϋποθέσεις: 1. Κατόπιν συνεννόησης με τους κυνηγητικούς συλλόγους ή τις Ομοσπονδίες, οι οποίες θα ενημερώνονται τηλεφωνικά σε εβδομαδιαία βάση από τις τοπικές κτηνιατρικές υπηρεσίες για τον συλλεγόμενο αριθμό ζώων, έτσι ώστε να μην υπάρξει υπέρβαση αυτού σε κάθε Π.Ε. εφαρμογής του Προγράμματος, 2. Τηρώντας τα απαραίτητα μέτρα βιοασφάλειας (γάντια, φόρμες, κατάλληλη συσκευασία για τη μεταφορά των δειγμάτων κ.τ.λ.) και 3. Κατόπιν επικοινωνίας της με τις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές ώστε: α) να επιβεβαιώνεται ο αριθμός των υπολειπόμενων δειγμάτων – ζώων για την Περιφερειακή Ενότητα και τα δείγματα να συλλέγονται από όλη την έκταση αυτής που έχει καλυφθεί εμβολιακά και όχι από το ίδιο ή από γειτονικά σημεία, β) να προμηθεύονται από αυτές τα απαραίτητα υλικά συσκευασίας για τα ζώα που θανατώνουν (γάντια, μάσκες, σακούλες κ.τ.λ.) και να λαμβάνουν σχετική ενημέρωση για τον τρόπο συλλογής των δειγμάτων – ζώων,
γ) να εξασφαλίζουν την παρουσία κτηνιάτρου για την αιμοληψία από τις θανατωμένες αλεπούδες που ακολουθείται από την αποκοπή της κεφαλής, τη συσκευασία και αποστολή στο Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς για τη Λύσσα στα ζώα. Για την αποτελεσματική αξιολόγηση του προγράμματος εμβολιασμών παρακαλούμε τους αρμόδιους για τη συλλογή φορείς (συνεργεία δίωξης και κυνηγούς) να δώσουν έμφαση στην προσκόμιση ενήλικων αλεπούδων στις κτηνιατρικές υπηρεσίες. Η εξέταση νεαρών ζώων δεν αντανακλά στις περισσότερες περιπτώσεις την αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών καθώς αυτά ήταν στις φωλιές τους κατά τη διενέργεια των εναέριων ρίψεων και επομένως οι πιθανότητες να έχουν ανοσοποιηθεί λόγω κατανάλωσης του εμβολίου είναι μικρές.
Τα στοιχεία επικοινωνίας με τις αρμόδιες υπηρεσίες των Περιφερειακών Ενοτήτων είναι αναρτημένα στον διαδικτυακό τόπο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: http://www.minagric.gr/index.php/el/for-citizen-2/nosimata-zoon/457-lissa → Εγχειρίδιο για τον Έλεγχο και Πρόληψη της Λύσσας → Στο τέλος Παραρτήματος ΙΙΙ. Το θανατωμένο ζώο που συλλέγεται από τους κυνηγούς θα πρέπει να συνοδεύεται, μέχρι και την παράδοσή του στην αρμόδια τοπική κτηνιατρική υπηρεσία, από το «Έντυπο Αποστολής δειγμάτων από κυνηγούς και φύλακες θήρας για το Πρόγραμμα Ενεργητικής Επιτήρησης της Λύσσας», πλήρως συμπληρωμένο από τον κυνηγό ή τον φύλακα θήρας. Τα άλλα προβλεπόμενα έντυπα συμπληρώνονται από την αρμόδια κτηνιατρική αρχή που κωδικoποιεί και τα δείγματα.
Αποζημιώσεις για την προσκόμιση δειγμάτων στις κτηνιατρικές υπηρεσίες Υπενθυμίζεται ότι με την υπ’ αριθ. 2504/99385/12.07.2018 Κ.Υ.Α. αποζημιώσεων για το έτος 2018 (ΦΕΚ Β΄ 2914/19.07.2018) οι κυνηγοί και οι φύλακες θήρας δικαιούνται αποζημίωση για την προσκόμιση των αλεπούδων στις κατά τόπους κτηνιατρικές υπηρεσίες: «50 ΕΥΡΩ» για κάθε αλεπού που θανατώνουν στο πλαίσιο της ενεργητικής επιτήρησης της Λύσσας (και «50 ΕΥΡΩ» για κάθε αλεπού που ανευρίσκουν νεκρή (όχι πτώμα σε προχωρημένη σήψη, όχι πυροβολημένο ή δηλητηριασμένο ζώο), στο πλαίσιο της παθητικής επιτήρησης της νόσου.
Για την καταβολή της αποζημίωσης θα πρέπει να προσκομίζονται στις κτηνιατρικές αρχές :
1. Έντυπο αποστολής δειγμάτων κατάλληλα συμπληρωμένο (επισυνάπτεται στο παρόν) 2. Αίτημα αποζημίωσης/πληρωμής (επισυνάπτεται στο παρόν) 3. Έγγραφο που να αποδεικνύει την ιδιότητα των δικαιούχων με βάση τα κάτωθι: α) Στο πλαίσιο της παθητικής επιτήρησης τα δείγματα των νεκρών αλεπούδων μπορούν να συλλέγουν εκτός από τους κυνηγούς και φύλακες θήρας και τα μέλη Περιβαλλοντικών Οργανώσεων. Οι κυνηγοί πρέπει να έχουν άδεια κυνηγιού που είναι ή ήταν σε ισχύ «το αργότερο έως και τρία χρόνια πριν». β) Στο πλαίσιο της ενεργητικής επιτήρησης η θανάτωση των αλεπούδων, η συλλογή δειγμάτων θανατωμένων αλεπούδων και η προσκόμιση στις αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές πραγματοποιείται από κυνηγούς, φύλακες θήρας με άδεια κυνηγιού σε ισχύ κατά την κυνηγετική περίοδο ή από τα καθορισμένα συνεργεία δίωξης. Το δισέλιδο φυλλάδιο – Ενημερωτικό τρίπτυχοσχετικά με τη συλλογή δειγμάτων αλεπούδων για το πρόγραμμα της Λύσσας και τον τρόπο συλλογής και συσκευασίας νεκρών ζώων και θανατωμένων αλεπούδων, καθώς και πληροφορίες για τη λύσσα μπορούν να αναζητηθούν στην κεντρική ιστοσελίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (www.pkm.gov.gr → «Ενδιαφέρουν τον πολίτη» → Ενημέρωση για τη Λύσσα) ή στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπου μπορεί να αναζητηθεί και η σχετική νομοθεσία (www.minagric.gr → Πολίτης → Νοσήματα που μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο → Λύσσα). Τονίζεται ότι για να εξαλειφθεί η λύσσα από την Ελλάδα πρέπει, ακόμη, να εμβολιάζονται από κτηνίατρο τα σκυλιά και οι γάτες, ώστε να προστατεύονται έναντι της λύσσας και να μην υπάρχει περίπτωση να μεταδώσουν τη νόσο σε άνθρωπο και να συλλέγονται ζώα της άγριας πανίδας και κατοικίδια θηλαστικά που ανευρίσκονται νεκρά, για να ελέγξουμε εάν ο ιός της λύσσας στα ζώα έχει καταπολεμηθεί».
