Ιμάμ Μπαϊλντί: Ο Ιμάμης λιποθύμησε ή λαχτάρησε;
Ο Ιμάμης λιποθύμησε ή λαχτάρησε;
Το ιμάμ μπαϊλντί «ο Ιμάμης μπαΐλντισε» είναι συνταγή της τουρκικής κουζίνας το οποίο επίσης παρασκευάζεται στην Ελληνική, στη Βουλγαρική και την Αλβανική κουζίνα. Κι όχι μόνο αυτό: Λόγω των συστατικών του, είναι, σε μια εποχή που ο χορτοφαγία εξαπλώνεται, κι ένα εξαιρετικό φαγητό για όσους προτιμούν να αποφεύγουν το κρέας.
Όπως προδίδει το όνομα του, είναι τουρκικής καταγωγής. Επί λέξει στα τουρκικά, σημαίνει «… ο Ιμάμης λιποθύμησε» (İmam Bayıldı).
Το ερώτημα είναι, για ποιο λόγο λιποθύμησε ο ιμάμης στο αντίκρισμα αυτού του καταπληκτικού φαγητού.
Εδώ τα πράγματα είναι λίγο μπερδεμένα, μια και το ρήμα bayılmak, από όπου προήρθε και η λιποθυμία του Ιμάμη, έχει δύο έννοιες στην τουρκική γλώσσα: Μπορεί να σημαίνει τόσο «λιποθυμώ» όσο και «ψοφάω, λαχταρώ κάτι», ιδίως όταν το έμμεσο αντικείμενο που το συνοδεύει είναι στη δοτική πτώση. Γι’ αυτό κι υπάρχουν πολλές εκδοχές για το πώς έφτασε να ονομάζεται έτσι το Ιμάμ Μπαϊλντί.
Σύμφωνα με μια εκδοχή, ένας Ιμάμης δοκίμασε αυτό το φαγητό για πρώτη φορά από τα χεράκια της συζύγου του. Εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από τα συστατικά και τη γεύση του που το λαχταρούσε συνεχώς και … ψόφαγε μόνο στο άκουσμά του. Επομένως, αυτή η εκδοχή του Ιμάμ Μπαϊλντί συνηγορεί υπέρ της δεύτερης, μεταφορικής σημασίας του ρήματος bayılmak.
Μια δεύτερη εκδοχή, η πιο αστεία, είναι πως του τσιγκούνη Ιμάμη, του ήρθε “κόλπος” όταν έμαθε πόσοι παράδες χρειάστηκαν για το λάδι που ρούφηξαν οι μελιτζάνες, κατά την παρασκευή του φαγητού αυτού.
Μία άλλη εκδοχή
Η τρίτη εκδοχή που είναι λιγότερο γνωστή, αλλά και πιο ενδιαφέρουσα, αφορά την ιστορία ενός καλοφαγά Ιμάμη, που παντρεύτηκε την μοσχοαναθρεμένη κόρη ενός πλούσιου εμπόρου, και πήρε ως προίκα 12 κιούπια πανάκριβο ελαιόλαδο, πρώτης ποιότητας. Την πρώτη βραδιά του γάμου, η νιόπαντρη του μαγείρεψε μελιτζάνες παραγεμισμένες με ντομάτα και κρεμμύδι, κι ο Ιμάμης ενθουσιάστηκε με τις μαγειρικές ικανότητες της νύφης.
Του άρεσε τόσο πολύ το φαγητό, ώστε ζήτησε από την κοπέλα να του το μαγειρεύει κάθε μέρα. Έτσι η νεόνυμφη χαρούμενη που ο σύζυγος ήταν τόσο ευχαριστημένος με την πρωτοβουλία της, σερβίριζε καθημερινά φρεσκομαγειρεμένο το λαδερό αυτό φαγητό (κακώς, γιατί τη 2η μέρα είναι πιο νόστιμο). Κάθε μέρα επί 12 ολόκληρες μέρες! Φτάνοντας η 13η μέρα όμως, ο Ιμάμης παραξενεμένος δεν βρήκε φαγητό στο τραπέζι και όπως ήταν φυσικό, ρώτησε για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό.
Η απάντηση που έλαβε ήταν πως για κάθε μαγειριά χρειάζονταν και ένα κιούπι λάδι. Κατά συνέπεια ολόκληρη η προίκα της κόρης, είχε φαγωθεί για να γίνουν οι δώδεκα μαγειριές του φαγητού που κατανάλωσαν κατά τις 12 πρώτες μέρες του έγγαμου βίου τους.
Ο Ιμάμης πήγε να σκάσει και απ’ τη σύγχιση, έπεσε ξερός. Ούτε το αγαπημένο του φαγητό θα ξαναέτρωγε, αλλά κυρίως, μέσα σε λιγότερο από ένα 15μερο, είχε φαγωθεί ολόκληρη η προίκα που είχε λάβει.
Η διαδικασία παρασκευής του Ιμάμ Μπαϊλντί στην Ελλάδα και την Τουρκία
Είναι, σε γενικές γραμμές, η ίδια διαδικασία. Πρόκειται για ένα φαγητό φούρνου, αν και πολλοί το μαγειρεύουν και στην κατσαρόλα. Τα γνωστά «παπουτσάκια», είναι μάλλον μια ελληνική παραλλαγή του Ιμάμ με προσθήκη μπεσαμέλ.
Τα Υλικά της συνταγής για 4 μερίδες:
- 8 χονδρές μελιτζάνες
- 5 μέτρια κρεμμύδια κομμένα σε φέτες
- 4 κουταλιές μαϊντανό ψιλοκομμένο
- 250 gr ντομάτα περασμένη στον τρίφτη
- 3 κουταλιές ντοματοπολτό
- μία κουταλιά ζάχαρη, αλάτι και πιπέρι (όσο προτιμάμε)
- 150 ml ελαιόλαδο
Και προαιρετικά:
- 2 σκελίδες σκόρδο λιωμένο
- 70 gr μαλακό τυρί τριμμένο (γραβιέρα ή κασέρι ή φέτα ή άλλο, όχι πολύ αλμυρό τυρί)
- δύο μεγάλες πατάτες κομμένες σε χοντρά κομμάτια
- και για το τηγάνισμα επιπλέον ένα ποτήρι ελαιόλαδο
(Εναλλακτικά μπορούν οι μελιτζάνες να ψηθούν στο γκριλ, και να προστεθεί περισσότερο ελαιόλαδο μετά στο μαγείρεμα. Το φαγητό θα γίνει πιο ελαφρύ αλλά όχι το ίδιο νόστιμο)
Προετοιμασία:
Κόβουμε τα κοτσάνια από τις μελιτζάνες και τις χαράζουμε με τρεις μαχαιριές κατά μήκος.
Τις τοποθετούμε σε δοχείο με μπόλικο αλατόνερο για να ξεπικρίσουν για μία ώρα.
Τις ξεβγάζουμε (να φύγει το πολύ αλάτι), και τις σκουπίζουμε για να μην “τινάζει” το νερό στο τηγάνισμα.
Καθαρίζουμε τα κρεμμύδια και τα κόβουμε σε φέτες.
Εκτέλεση:
Σε ένα μεγάλο τηγάνι βάζουμε το ελαιόλαδο τηγανίσματος να κάψει, και τοποθετούμε τις μελιτζάνες, με τις χαρακιές προς τα κάτω. Σε λίγα λεπτά τις γυρίζουμε κι απ’ την άλλη πλευρά, τις αφήνουμε πάλι μερικά λεπτά κι έπειρα τις πιέζουμε με ένα κουτάλι για να βεβαιωθούμε πως έχουν μαλακώσει και γίνονται επίπεδες με την πίεση του κουταλιού. Αν όχι, συνεχίζουμε το τηγάνισμα για λίγα λεπτά ακόμα, γυρίζοντάς τις ξανά απ΄όλες τις πλευρές (ή τις ψήνουμε στο γκρίλ γυρίζοντάς τες απ’ όλες τις πλευρές).
Βγάζουμε τις τηγανισμένες μελιτζάνες και τις τοποθετούμε σε ένα ταψί, στρωμένο με χαρτί κουζίνας με την ανοιχτή πλευρά προς τα κάτω, για να απορροφηθεί το πολύ λάδι. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία έως ότου τηγανιστούν όλες οι μελιτζάνες
Αφού τελειώσουμε (ή και παράλληλα σε άλλο τηγάνι) ζεσταίνουμε σε μεσαία φωτιά λίγο ελαιόλαδο και σωτάρουμε τα κρεμμύδια, με τη ζάχαρη ανακατεύοντάς τα για αρκετή ώρα, ώσπου να καραμελώσουν αλλά χωρίς να αφυδατωθούν εντελώς (περίπου 20 λεπτά).
Στα σοταρισμένα κρεμμύδια, προσθέτουμε την ντομάτα και μια κουταλιά από τον ντοματοπολτό (και το σκόρδο αν το βάλουμε τελικά), και ανακατεύουμε.
Προσθέτουμε τον μαϊντανό, αλάτι και πιπέρι, ανακατεύουμε και τα σωτάρουμε για λίγα λεπτά ώσπου να φύγουν τα πολλά υγρά.
Αφήνουμε τη γέμιση να κρυώσει λίγο, και προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς.
Τοποθετούμε τις μελιτζάνες σε ένα ταψί με μικρά κενά ανάμεσά τους και την ανοιχτή πλευρά προς τα πάνω.
Με ένα κουτάλι γεμίζουμε τις μελιτζάνες μας, και στο τέλος προσθέτουμε στην επιφάνεια το τριμμένο τυρί (αν θέλουμε). Βάζουμε τον υπόλοιπο ντοματοπολτό ανάμεσα στις μελιτζάνες ρίχνουμε ανάμεσά τους το ελαιόλαδο του μαγειρέματος.
Σ’ αυτή τη φάση μπορούμε εάν μας αρέσουν κόβουμε ανάμεσα στις μελιτζάνες και μερικές πατάτες σε χοντρά κομμάτια.
Βάζουμε το ταψί στον φούρνο, και το αφήνουμε να ψηθεί για 45 λεπτά στους 180 βαθμούς. Βγάζουμε το ταψί απ’ το φούρνο και το αφήνουμε να κρυώσει για περίπου μισή ώρα πριν το σερβίρουμε.
