Θεοδόσιος Γιάντσιος
Ο Θεοδόσιος (Τότσκας ή Τότσης) Γιάντσιος Καπετανόπουλος ήταν Έλληνας Μακεδονομάχος, οπλαρχηγός από το Στάρτσοβο της επαρχίας Μελενίκου (σήμερα στη Βουλγαρία).
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Θεοδόσιος Γιάντσιος γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στο Στάρτσοβο της επαρχίας Μελενίκου (σήμερα στη Βουλγαρία). Συμμετείχε στον ένοπλο αγώνα κατά των Βουλγάρων κομιτατζήδων που δρούσαν στις περιοχές Σταρτσόβου, Μελενίκου, Πετριτσίου, Νευροκοπίου και Ορβήλου, ως οπλίτης σε διάφορα Ελληνικά αντάρτικα σώματα. Ήδη από το 1903, οι Έλληνες του Σταρτσόβου δέχονταν επιθέσεις από Βούλγαρους κομιτατζήδες υπό την αρχηγία του Ντόντσο Ζλάτκωφ, τα οποία τους τρομοκρατούσαν, κατόπιν εντολής του Βουλγαρικού κομιτάτου (αργότερα ο Ντόντσο Ζλάτκωφ ήρθε σε ρήξη με το Ανώτατο Βουλγαρικό κομιτάτο και τους βερχοβιστές λόγω της τακτικής εντεινόμενης βίας έναντι των Ελληνικών πληθυσμών). Το Δεκέμβριο του 1904 το σώμα του Ντόντσο, αποτελούμενο από 90 κομιτατζήδες , επιτέθηκε στο Στάρτσοβο και ανάγκασε τους κατοίκους να παραδώσουν τους δασκάλους Φωτεινή Παπαδημητρίου και Αντώνιο Πλουμή. Τελικά το χωριό σώθηκε από την έγκαιρη επέμβαση του Οθωμανικού στρατού. Στις 5 Ιουλίου του 1905 το σώμα του Πετρώφ εκδικήθηκε την προηγούμενη αποτυχία και αφού εισήλθε στο Στάρτσοβο, δολοφόνησε τους Έλληνες προκρίτους. Ο Θεοδόσιος Γιάντσιος ήταν ήδη φυγόδικος, καθώς εκκρεμούσαν σε βάρος του, κατηγορίες για δολοφονίες κομιτατζήδων[1]. Μετά από τα αλλεπάλληλα γεγονότα, ο Θεοδόσιος Γιάντσιος ανέλαβε να ηγηθεί των κατοίκων του Σταρτσόβου και να συγκροτήσει ισχυρή ένοπλη ομάδα, ώστε να αντιμετωπιστούν οι Βουλγαρικές επιδρομές. Στο σώμα αυτό, εκτός από τους Σταρτσοβίτες Δημήτριο Σμηλιάντη, Παντελή Κυριακού, Άγγελο Πασχάλη, Δαβίδ Βακουφτσή, Πέτρο Μπογορίτση και Ηλία Μπογορίτση, συμμετείχαν και οι Πετριτσιώτες (Παλαιό Πετρίτσι) Ιωάννης Μπελεβεσλής, Πέτρος Περίγγος, Ιωάννης Ραφτόπουλος και ο Βετρινιώτης (Νέο Πετρίτσι) Νικόλαος Καπετανόπουλος. Ο Θεοδόσιος Γιάντσιος ήρθε σε επαφή με το Ελληνικό προξενείο Σερρών ώστε να προμηθευτεί τον αναγκαίο οπλισμό. Το σώμα του καπετάν Τόσκα πραγματοποίησε πολυάριθμες επιθέσεις κατά των Βουλγαρικών σωμάτων στις περιοχές, Μελενίκου, Νευροκοπίου, Κερκίνης, Σιντικής, Στρωμνίτσης και Ορβήλου, έως την επανάσταση των Νεοτούρκων το 1908 αλλά και λίγο αργότερα (1909) όταν τα Βουλγαρικά σώματα συνέχισαν τη δράση τους. Συνεργάστηκε σε πολλές επιχειρήσεις με τους οπλαρχηγούς Στέργιο Βλάχβεη, Δούκα Γαϊτατζή, Αλέξανδρο Αϊβαλιώτη, Δημήτριο Τσιτσίμη και Χρήστο Καπετανόπουλο. Οι δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν ήταν πολλές, καθώς τις περιοχές αυτές λυμαίνονταν πολυάριθμα Βουλγαρικά σώματα υπό τις γενικές οδηγίες του Γιάνε Σαντάνσκι που λόγω της γειτνίασης με το Βουλγαρικό κράτος μπορούσαν να έχουν πολλές εφεδρείες σε έμψυχο υλικό, οπλισμό και τόπους στρατιωτικής εκπαίδευσης. Παρόλ’ αυτά η προσφορά του Θεοδοσίου Γιάντσιου στην περιοχή ήταν σημαντική και ιδιαίτερα στο Στάρτσοβο, όπου οι κάτοικοι κατόρθωσαν με τη βοήθειά του, να παραμείνουν στις εστίες τους διατηρώντας τον Ελληνισμό τους, έως το 1919 και τη Συνθήκη του Νεϊγύ, μετά την οποία προσέφυγαν στο Ελληνικό κράτος, καθώς το Στάρτσοβο επιδικάστηκε στη Βουλγαρία.
