Το Σιδηρόκαστρο στο περιοδικό Η Νίκη, 1913

ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΝ

ΑΠΟ ΤΑ ΣΤΕΝΑ ΤΗΣ ΚΡΕΣΝΑΣ

Ο κάμπος ἀργός, ἄχαρις, κουρασμένος προχωρῶν πρὸς τὰ ἐπάνω, ἀφοῦ κάθε ομορφιά του καὶ χάρι λὲς καὶ τὴν ἔστειλε μαζί μὲ τὸ ποτάμι προς νότον στο Πετρίτσι και σ' ὅλο τὸ δρόμο ὡς τὸ Δεμίρ-Ισάρι

Ερημιά κι' ἀπελπισία. Χάθηκαν πια πίσω μας ή λεύκες καὶ ἡ κλωνόγυρτες τιὲς τοῦ ἀγκάλιαζαν τοῦ που ταμοῦ τὸ πέρασμα ἀπὸ τὸ Χάνι της Μπελίτσας,

Περάσαμε καὶ τὸ πλατάνια μὲ τὰς σκιὰς καὶ τὰ ἄλλα οπωροφόρα που συντροφεύουν την δροσερή πηγὴ τοῦ εἶναι στο Χάνι Γραδεσνίτσας.

Τώρα ο κάμπος δὲν ἔχει χάρι.

Δυο-τρία σπιτάκια καμένα στο δρόμο. Δένδρα σημειώνονται μέσα του, κάπου φαντάζουν θά μνοι μὰ σὲ ὅλα κυριολεκτικῶς ἡ μονοτονία ἔχει τὴ σφρα Yl8x της.

Το νοιώθουν αὐτὸ τὰ γύρω βουνὰ καὶ στενεύοντας αγ καλιάζονται. Μιὰ μικρὴ μονάχα δίοδος γιὰ τὸ ποτάμι και το δρόμο μένει. Κι' ἀρχίζουν τῆς Κρέσνας τὰ Στενά.

Στη στροφή που κάνομε γιὰ νὰ μπούμε μέσα στα στο να, το βουνό μας χαιρετάει μὲ τὸ πράσινό του καὶ ἄφθον να κι' ωραίο. Κάτι που μοιάζει σαν τῶν πεύκων τὸ πράσινο, πράσινο όμως φρέσκο και δροσερό σαν φύλλο πρώτης όλα στήσεως.

Ένα κτίριο καμένο, θὰ ἦτο βέβαια χάνι γιὰ τοὺς δια

βάτες των τρομερῶν στενών.

Κάτω ἀπὸ τὰ ἐρείπια ένα χειρουργείο με τέσσαρα πα ραπήγματα δέχεται τους λαβωμένους τοῦ ἄφθονοι κατα φθάνουν.

Θλιβερὲς καὶ μαύρες σκηνές. Δίπλα ένας σταυρός σανιδένιος με μόνη επιγραφή:

«Στρατιώτης

. Στρατιώτης! δηλαδή; Καλλίτερα καμμιὰ ἂς μὴ γίνει

κρίσης.

Και προχωρούν τα στενά με τρομερό σύσβατο δρόμο ανωφέρεια και κατωφέρεια πολύ μεγαλύτερη του Σαραντα πόρου και παρομοία τῆς Μελούνας.

Τα βουνά γύρω μας άγρια, βραχώδη, γυμνά 136, κα σώδη έχει, συντροφεύουν το δρόμο

Νὰ τὸ Σεϊτάν Ντερέ (Διαβολόρεμμα). Τη γέφυρα του, ύψους 10 μέτρων τὴν ἔχουν τινάξη οι Βούλγαροι και με πρωτοφανή δυσχέρεια ο στρατός μας κατορθώνει να χρησιμοποιῇ δυο μικρές γέφυρες που παρακάτω ἔστησαν οι γεφυροποιοί.

Καὶ τὸ κρύο ἔρχεται δριμύτατο να μας κάνῃ να λη σμονήσωμε πως είμεστα στα μέσα Ιουλίου, Κουκουλωμένοι στους μανδύες μας τουρτουρίζομε ἀπὸ το κρύο, πουντιάζουμε σχεδόν.

Το νερό τοῦ Σεϊτάν Ντερέ ροχθεῖ κάτω ἀπὸ τὰ πό

δια μας καὶ ἡ ἀγριότης των γύρω βουνών προξενεῖ τὸν τρόμον τῆς ἀπομονώσεως. Καὶ περνάμε τα προσωρινά τῶν γεφυροποιών γεφύρια

και προχωρούμε,

Μιὰ ἔκπληξη έρχεται να μας υποδεχθῇ τὴν ἀγριότη

τα του Σεϊτάν Ντερέ διαδέχεται ημερότης πρωτοφανής.

Τοῦ ἀνθρώπου ή συνεχής παρουσία ἐκεῖ φαίνεται ζωντανή.

Τοῦ ἀριστερού βουνού αἱ πλαγιές κατάφυτες εἶναι δα λες ἀπὸ ἀμπέλια. Πρασινολογοῦν στὴν σειρὰ σὲ στρατὸς παρατεταγμένος τὸ κλήματα ποῦ θὰ κεράσουν μεθαύριο τὸ φίλτρο καὶ τὴ λήθη τῶν σημερινῶν κακουχιών, τῆς ση μερινῆς πίκρας, τῶν σημερινῶν βασάνων σὲ ὅλους μας. Πίσω ἀπὸ τὸ ἀμπελόφυτο βουνό κρύβεται ή περίφημη

Κρέσνα. Βουλγαροχώρι ἔρημο και παραιτημένο.

Καὶ προχωρούμε πρὸς τὰ Στενά.

Τὲς ἀμπελοφυτείες διαδέχονται απότομοι γκρεμνοί που τὸ μάτι τοῦ ἀνθρώπου τρομάζει νὰ τοὺς βλέπει, ἄλλες ἀμπελοφυτείες ἀκολουθοῦν, ἐπωροφόρα δένδρα ωριμάζουν στὸ χειμερινὸ τῶν στενών κλίμα τὸν καρπό τους.

Καὶ ἐπὶ τέλους φθάνομα τῶν στενών τὸ τέλος.

Ένα αίσθημα ανακουφίσεως πλημμυρεῖ τὰ στήθη. Αν τεκρίζομε τὸ μαγεμένο του Κρούπνιο μέρος κι' άποστα μένοι γέρνουμε ν' αναπαυθούμε κάτω ἀπὸ τ' ἀντίσκηνο, ἐνῷ ἡ βροχὴ μονότονη, θλιβερή, ἔ
ρχεται μὲ τὸ τραγούδι της να υγράνῃ τὴν ψυχήν μας.

ΜΑΛΕΣΤΟΣ