Το Σπάσιμο πιάτων

Το σπάσιμο πιάτων είναι ελληνική συνήθεια, που κορυφώθηκε κατά τη δεκαετία του ΄60 και του ΄70. Συνηθιζόταν κυρίως στα νυχτερινά κέντρα και γινόταν ως δείγμα του ελληνικού γλεντιού. Με την απαγόρευση της χούντας ατόνησε στις αρχές της δεκαετίας του '90 αλλά αργότερα παρουσίασε πάλι άνοδο, παρά την οικονομική κρίση.

Η εν λόγω πρακτική αποτέλεσε μέρος της ελληνικής διασκέδασης, ενώ σταδιακά μετά τη δεκαετία του '90 συνεχίστηκε, παρά την οικονομική κρίση. Τα πιάτα που προορίζονταν για σπάσιμο δεν είναι της κουζίνας. Είναι κατασκευασμένα από γύψο, προκειμένου ν΄ αποφευχθούν τραυματισμοί, γι'αυτό και είναι εύθραυστα και τα θρύμματα δεν κόβουν.

Όταν ο θαμώνας ήθελε να γλεντήσει περισσότερο,ζητούσε μια ντουζίνα πιάτα, τα οποία το γκαρσόν έπρεπε να φέρει και είτε να τα σπάσει στη πίστα μπροστά στην τραγουδίστρια, είτε να τα αφήσει στο τραπέζι του θαμώνα προκειμένου ο ίδιος να προβεί στην εκτέλεση, ρίχνοντάς τα στη πίστα είτε όλα μαζί, είτε ένα - ένα. Το σπάσιμο γινόταν με ιδιαίτερη τέχνη. Το γκαρσόν κρατάει στο δεξί ένα πιάτο, με το οποίο εν είδει πέλεκυ σφυρηλατεί τα υπόλοιπα που έχει στοιβαγμένα και τα κρατάει στο αριστερό. Ένα μετά το άλλο τα πιάτα θρυμματίζονται και πέφτουν στο πάτωμα, ενώ στο τέλος παραμένει αυτό που έχει στο δεξί, και το πετάει κάτω. Κατά τη διάρκεια της σκηνής το γκαρσόν είναι γονατιστό με το ένα πόδι.

Για να είναι πιο θεαματικό, όταν τα πιάτα πριν το σπάσιμο στοιβάζονται στη σκηνή, δημιουργώντας δύο ή και περισσότερες στοίβες ψηλές, ενώ στην κορυφή τοποθετείται ένα ποτήρι με αλκοολούχο ποτό, και τα πιάτα όλα καταβρέχονται με οινόπνευμα. Το γκαρσόν κάνει τα πιάτα φλαμπέ, ενώ ο τραγουδιστής αρχίζει τη παράσταση. Στο πρώτο ρεφρέν, το γκαρσόν αρχίζει να σπάει τα πιάτα, ένα μετά το άλλο, ενώ η φωτιά αναζωπυρώνει και τελικά σβήνει.

Η πρακτική ξεκίνησε από έναν επιχειρηματία νυκτερινών κέντρων, ο Μπαμπαβέας, το 1931 άνοιξε το καμπαρέ Folies d’ été στο τέρμα της Ηρώδου του Αττικού. Με μεθυστική αργεντίνικη μουσική, διαβατάρικες πεταλούδες του Παρισιού και ρώσικο μπαλέτο κατόρθωσε να βρεθεί το μαγαζί του στο επίκεντρο της νυκτερινής ζωής της πόλης.

Ο επιχειρηματίας δεν χρέωνε στους καλούς πελάτες τα σπασμένα. Όταν όμως αυξήθηκαν οι θεριακλήδες, επανήλθε το παλαιό καθεστώς. Όποιος έσπαγε πλήρωνε και μάλιστα αδρά. Χωρίς υπερβολές θα περάσουν περίπου τρεις δεκαετίες. Το σπάσιμο το πιάτων ήταν γνωστό αλλά όχι καθιερωμένο, όπως έφτασε στις ημέρες μας. Στην επέκταση του φαινομένου βοήθησε η ταινία «Ποτέ την Κυριακή» και το τραγούδι «Τα παιδιά του Πειραιά», στο ξεκίνημα της δεκαετίας του ’60. Ούτε λίγο ούτε πολύ, το σπάσιμο φάνηκε ως εθνικό σπορ. Τότε μάλιστα εφευρέθηκε και η χρήση των πιάτων δεύτερης διαλογής, οπότε και επισήμως η συνήθεια εισήλθε στην καθημερινότητα της διασκέδασης.
Ο Ζυλ Ντασσέν χρειάσθηκε να επαναλάβει τη σκηνή του σπασίματος των πιάτων αρκετές φορές. Φρόντισε δε να εξασφαλισθούν πιάτα που έβγαιναν ελαττωματικά από τους φούρνους των εργοστασίων. Εντός της δεκαετίας της ’60 έφθασαν να σπάζονται 100 χιλιάδες πιάτα το μήνα, ενώ γεννήθηκαν καμιά πενηνταριά βιοτεχνίες και βρήκαν εργασία περίπου χίλιοι άνθρωποι για να καλύπτονται οι ανάγκες των μερακλήδων. Ακολούθησαν αργότερα τα γύψινα αντίγραφα πιάτων για να αποφεύγονται οι τραυματισμοί και να μειώνεται το κόστος
Κατά την περίοδο της χούντας, το σπάσιμο των πιάτων πολεμήθηκε και απαγορεύτηκε ως ιδιώνυμο αδίκημα με νόμο που επέσειε φυλάκιση ως και 5 χρόνια. Παρά την χουντική απαγόρευση, η θραύση συνεχίστηκε και παραπέμφθηκαν στον εισαγγελέα πολλοί διάσημοι, όπως ο πρώην σύζυγος της Ζωής Λάσκαρη, Πέτρος Κουτουμάνος, ο Αριστοτέλης Ωνάσης και ο Ομάρ Σαρίφ. 
Η “Νεράιδα” στον Άλιμο (μαζί με τα Δειλινά και τη Φαντασία), πρωταγωνιστούσε σε αυτές τις…πιατομαχίες! Εκεί μάλιστα μπήκε και τέλος στο έθιμο αυτό. Την περίοδο της δικτατορίας του Παπαδόπουλου, ο ίδιος ένα βράδυ συνοδεία των συνεργατών του επισκέφτηκε στη Νεράιδα για να διασκεδάσει. Φυσικά για χάρη του άλλαξε μέχρι και το ρεπερτόριο και όλα έδειχναν καλά μέχρι που κάποιος έσπασε ένα πιάτο. Ο δικτάτορας εξοργίστηκε με την παντελή έλλειψη τάξεως και αποχώρησε αμέσως από το μαγαζί. Την επόμενη ημέρα με νομοθετικό διάταγμά του, το σπάσιμο των πιάτων τίθεται σε απαγόρευση και γίνεται ιδιώνυμο αδίκημα. Προβλεπόταν μάλιστα φυλάκιση από έξι μήνες μέχρι πέντε χρόνια για όποιον θα προκαλούσε ή θα διέγειρε το κοινό αίσθημα καταστρέφοντας κινητά πράγματα σε κέντρα διασκέδασης. Ένα βραδύ μετά όμως επισκέπτεται τη Νεράιδα ο Αριστοτέλης Ωνάσης και αμφισβητώντας κάθε διαταγή σπάει ό,τι πιάτο υπάρχει στο κέντρο!
Η χούντα εξέδωσε τελικά ειδική γνωμοδότηση, που αποφαινόταν ότι δεν υπήρχε αδίκημα εάν το σπάσιμο των πιάτων συνοδευόταν και από την αποδοχή της συμπεριφοράς του ατόμου που έκανε αυτήν την πράξη από τους παρευρισκόμενους.

Σήμερα υπάρχουν ακόμα θαμώνες που εκτονώνονται με τη θραύση πιάτων στα νυχτερινά μαγαζιά και άλλων αντικειμένων. Βιομηχανία κατασκευής γύψινων πιάτων λειτουργεί σήμερα στα Διαβατα Θεσσαλονίκης και είναι του κ. Γκεντζου Κωνσταντίνου. 

Η οικογενειακή επιχείρηση της οικογένειας Σταμπούλογλου κατασκευάζει πιάτα για πάνω από 40 χρόνια. Την δεκαετία του’60, ’70 και του ’80 υπήρχαν πολλές βιοτεχνίες σε όλη την Ελλάδα.

Η πρακτική του σπασίματος φαίνεται να αντικαταστάθηκε από το ρίξιμο λουλουδιών προς τη σκηνή όπου τραγουδά ο καλλιτέχνης, κάτι που ξεκίνησε πρώτη η Μαρινέλλα.

Ακολουθήστε μας στο Google News

Google News <-----Google News

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ο Μέγας Αλέξανδρος διαβαίνει τον Ελλήσποντο, 1 Απριλίου 334 π.Χ.

Πόση ομορφιά ! : Το λιμανάκι Μανδρακίου, το χωριό, η λίμνη Κερκίνη και το όρος Κερκίνη!

Νέα

Φωτογραφία της ημέρας

Εορτολόγιο

  • Άγιος Βλάσιος επίσκοπος Σεβαστείας, 11 Φεβρουαρίου
    Λαιμὸν Βλάσιος ἐκκοπεὶς διὰ ξίφους,Ἀλγοῦσι λαιμοῖς ῥευμάτων εἴργει βλάβας.Ἑνδεκάτῃ Βλασίου τάμεν αὐχένα χαλκὸς ἀτειρής.Ο Άγιος Βλάσιος έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορος Λικινίου (308 - 323 μ.Χ.)....
    Feb-10 - 2025 | More ->

  • Αγία Θεοδώρα η Βασίλισσα, 11 Φεβρουαρίου
    Θεοδώραν Ἄνασσαν εὐσεβεστάτην,Χριστὸς Βασιλεὺς ἀξιοῖ θείου στέφους.Η Αγία Θεοδώρα, η βασίλισσα, γεννήθηκε στην Έβεσσα της Παφλαγονίας, το 815 μ.Χ., από ευσεβείς γονείς, τον δρουγγάριο Μαρίνο και την...
    Feb-10 - 2025 | More ->

  • Άγιος Γεώργιος ο Νεομάρτυρας εκ Σερβίας, 11 Φεβρουαρίου
    Γεωργιος δὲ μὴ τὸ πῦρ δειλιάσας,Ἀπυρπόλητος ἐν πυρὶ διαμένει.Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος γεννήθηκε στην πόλη Κράτοβα της Σερβίας από γονείς ευσεβείς, τον Δημήτριο και τη Σάρρα. Από πολύ μικρή ηλικία...
    Feb-10 - 2025 | More ->

Σαν σήμερα



Φωτογραφίες

Βίντεο

Πρόσωπα

  • Ιωάννης Θ. Μανασσής
     Πρόσωπα | Επιλογή ανά θέμα | Τελευταίες αναρτήσειςΣτην Άπω Ανατολή, στην αιματοβαμμένη Κορέα, στο Στρατιωτικό Νεκροταφείο του Πουσάν (Μπουσάν), υπάρχει ένας τάφος και ένα...
    Feb-03 - 2025 | More ->

  • Κωνσταντίνος Δούμπας
    Πρόσωπα | Επιλογή ανά θέμα | Τελευταίες αναρτήσειςΚωνσταντίνος Θεόδωρος (από το 1917 έως το 1919, Γκράφον) Ντούμπα (17 Ιουνίου 1856 - 6 Ιανουαρίου 1947), ήταν...
    Feb-02 - 2025 | More ->

  • Νικόλαος Δούμπας
    Πρόσωπα | Επιλογή ανά θέμα | Τελευταίες αναρτήσειςΟ Νικόλαος Δούμπας (Nikolaus Dumba,* 24 Ιουλίου 1830 στη Βιέννη; † 23 Μαρτίου 1900 στη Βουδαπέστη) ήταν Έλληνο-αυστριακός,...
    Feb-02 - 2025 | More ->

Συνταγές

  • Χριστουγεννιάτικα τρουφάκια
     Υλικά1 κουταλιά της σούπας βούτυρο400 γρ. ζαχαρούχο γάλα¼ φλιτζανιού κακάο σε σκόνη1 φλιτζάνι για πασπάλισμα (μπορείς να χρησιμοποιήσεις τρούφα σοκολάτας, θρυμματισμένους ξηρούς καρπούς ή ό,τι...
    Dec-21 - 2024 | More ->

  • Χριστουγεννιάτικη χήνα γεμιστή
     Υλικά1 ολόκληρη χήνα (3 1/2 κιλά σε βάρος)1 Κnorr «Σπιτικός» Ζωμός για Βοδινό4 ατομικά ψωμάκια (της προηγούμενης ημέρας)4 κ.σ. μαργαρίνη2 κρεμμύδια ξερά, ψιλοκομμένα150 γρ. αποξηραμένα...
    Dec-18 - 2024 | More ->

  • Κανελογλυκό σοκολάτας
     Υλικά(για παραλληλόγραμμο σκεύος 28×6εκ)Για το σιρόπι:100 ml νερό2 κουταλιές σούπας μέλι4 στικς κανέλαςΓια την μους κανέλας:500 γρ. κρέμα φυτική500 γρ. μασκαρπόνε80 γρ. κακάο150 γρ. αχνή...
    Dec-16 - 2024 | More ->

ΓηΤονια

Χαμένες Πατρίδες

  • Παναγία Σουμελά
     Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας - Τελευταίες αναρτήσειςΗ Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά είναι ένα από τα πιο σημαντικά χριστιανικά μνημεία στην Τουρκία και αποτελεί σύμβολο της Ορθόδοξης...
    Oct-20 - 2024 | More ->

  • Τραπεζούντα
    Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας - Τελευταίες αναρτήσεις καὶ ἦλθον ἐπὶ θάλατταν εἰς Τραπεζοῦντα πόλιν Ἑλληνίδα οἰκουμένην ἐν τῷ Εὐξείνῳ Πόντῳ, Σινωπέων ἀποικίαν, ἐν τῇ Κόλχων χώρᾳ....
    Oct-14 - 2024 | More ->

  • Το Ελληνικόν Φροντιστήριον Τραπεζούντος
     Τα εγκένια του νέου κτιρίου του σχολίουΤο Ελληνικόν Φροντιστήριον Τραπεζούντος ήταν σχολείο της ελληνικής παροικίας της Τραπεζούντας. Στο σχολείο αυτό η χρήση της ποντιακής διαλέκτου ήταν...
    Mar-24 - 2023 | More ->

Ρετρό

Σιδή Ρόκ Άστρο

  • The Olympians
    Σιδή Ρόκ Άστρο με την Μαρία Τρέντσιου - Τελευταίες αναρτήσειςΤο συγκρότημα The Olympians (Ολύμπιανς) ήταν ένα από τα πιο γνωστά ελληνικά μουσικά συγκροτήματα της δεκαετίας του 1960, που...
    Dec-14 - 2024 | More ->

  • Μωρά στη Φωτιά
     Σιδή Ρόκ Άστρο με την Μαρία Τρέντσιου - Τελευταίες αναρτήσειςΈνα από τα πιο ξεχωριστά συγκροτήματα της ελληνόφωνης ροκ σκηνής είναι αναμφίβολα τα "Μωρά στη Φωτιά". Από τα πρώτα τους...
    Nov-20 - 2024 | More ->

  • Blind Guardian οι Άρχοντες των Δαχτυλιδιών!
     Σιδή Ρόκ Άστρο με την Μαρία Τρέντσιου - Τελευταίες αναρτήσεις"Lord of the Rings" - Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών! Πολύ πριν γίνει μια διάσημη σειρά ταινιών, το επικό βιβλίο του J.R.R....
    Oct-13 - 2024 | More ->

Ο χαζός του χωριού