Η ξεχασμένη υδρογέφυρα του Βυζαντινού υδραγωγείου των Σερρών
Η ξεχασμένη υδρογέφυρα του Βυζαντινού υδραγωγείου των Σερρών
Η υδρογέφυρα στον λόφο Μουσαλά στα δυτικά της περιοχής του Αγίου Παντελεήμονα ή Τσουμπλέκ Ντερέ (Σέρρες)
Το χαρακτηριστικό αυτής της υδρογέφυρας είναι ότι τα τόξα της επάνω σε διαζώματα. Στο πρώτο, που εφάπτεται του εδάφους, στηρίζονται τρεις καμάρες, ενώ στο δεύτερο πέντε και επάνω τους διακρίνεται ακόμη το πέτρινο αυλάκι απ' όπου περνούσε το νερό για την ύδρευση μεγάλου μέρους της πόλης των Σερρών την εποχή της τουρκοκρατίας, όπου και ανάγεται η κατασκευή της.
Το συνολικό μήκος είναι 16,50 μ. και το ύψος 8,50 μ., ενώ το πλάτος του καταστρώματος από όπου περνάει το αυλάκι είναι 70 εκ. Στο κάτω διάζωμα η νότια καμάρα έχει άνοιγμα τόξου 1,30 μ., ύψος 0,95 μ. και πλάτος (πάχος) 1,55 μ. Η κεντρική καμάρα, που είναι η μεγαλύτερη από όλες, έχει άνοιγμα τόξου 7,50 μ., ύψος από την ανάντη μεριά 2,70 μ., από την κατάντη 4,20 μ. και πλάτος (πάχος) 1,55 μ. Η βόρεια έχει άνοιγμα τόξου 1,36 μ., ύψος 2,55 μ. και πλάτος (πάχος) 1,55 μ. Στη βάση, μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου τόξου υπάρχει τοιχοποιία μήκους 1,50 μ., ενώ μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου τόξου η τοιχοποιία έχει μήκος 3,50 μ. Στο επάνω διάζωμα οι τέσσερις καμάρες από τη νότια πλευρά έχουν άνοιγμα τόξου 2,96 μ.. ύψος 3,40 μ. και πλάτος (πάχος) 0,98 μ., ενώ η πέμπτη, και πρώτη από τη βόρεια πλευρά, έχει άνοιγμα τόξου 2,96 μ., ύψος 2.96 μ. και πλάτος (πάχος) 0,98 μ. Ανάμεσα στα τόξα υπάρχει κι εδώ τοιχοποιία μήκους 0,90 μ., ενώ η αντίστοιχη μεταξύ του τέταρτου και πέμπτου τόξου είναι 1,40 μ. Η υδρογέφυρα σώζεται σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση. Το γεφύρι το συνοδεύει ένας θρύλος που τον δημοσίευσε ο αείμνηστος Γ. Καφταντζής, όπως τον άκουσε από τη γιαγιά του Ελένη Αραβαντινού και έχει ως εξής:
ανεβαίνουμε
«Ανάμισα σι δυο μπαΐρια πάν' απ' την Κλουποτίτσα, ήταν ένα γιοφύρ δίχους κάγκιλα, μακρύ κι ψηλό ν' αντραλίζισι κι τόσου στινό που ένα άτομου με του ζορ του περνούσι, αραδίζουντας απουνάλια. Κουντά στου γιουφύρ ήταν κι μια εξοχή με πουλλά δέντρα, όπου ανιβρούσι κρύου νερό. Σ' αυτήνα πηγήνισκαν οι Τούρκοι κι ξιφάντουναν. Κάπουτις σ' ένα τέτοιου ξιφάντωμα, εκεί που αγωνιούνταν Τούρκοι κι Χριστιανοί, σκώνιτι ου Μπέης κι λέει: Όποιους απού σας περάσ' του γιοφύρ αυτό καβάλα σε άλουγου, θα τους δώσου ό,τι κι αν ζητής. Όλοι ζάρωσαν κι μούλουξαν, Τουρκέλια κι Χριστιανόπλα, μοναχά ένας Έλληνας θεώρατους ίσαμι και απάν σαν πλατάν κι σούμπιτος, βγαίν αχώρια κι λέει στουν Μπέη, εγώ του πιρνάου Μπέη μ'. Όλους τότες τους έπιασι φριξ κι μπούζιασαν κι' οι Τούρκοι απού χαίρουνταν στα κρυφά για την αλαφροσύνη τ', έλεγαν πως θα σγκάζ σαν του καρπούς, οι δικοί μας πάλι τι θα παθίνισκι ου ζουρλός, θιος σχουρέστουν τουν άραχνου. Άμα θύμουσι ου Μπέης κι σταμάτησαν οι αμφιλουγές, του ελληνόπλου ίδιους Αϊγιώρς, πηδάει σ' ένα τσαμίσκου άσπρου άλουγου κι δίχους μάχνα, δίχους τίποντι, τραβάει τα γκέμια, σέβκη στου γιουφύρ κι ως που να δγεις, γιάτους αντίκρα, πλαλώντας όπους στον ίσκιουμα. Του τι γίνικι δε λέγιτι. Τουν φιλάει ου Μπέης κι αφού τουν φίλτσι τουν ρουτάει τι ριγάλο θελς. Κι αυτός μήτε φλουριά, λέει, θέλον μήτε αρχοντιλίκια μήτε άλλα καλούδια, μονάχα ν' απολύκς τους Έλληνες απ' τη φυλακή. Κιτρίνσι, ξικιτρίνσι ου Μπέης, τους απόλκι όλους κι έγιναν στα Σέρρας μεγάλες χαρές κι πανηγύρια». (Γ. Καφταντζή: Ιστορία της πόλεως Σερρών και της περιφέρειάς της, Δίφρος, τ. 15, Αθήνα 1967, a.a. 61-62).
