Ο νερόμυλος Πάντζου και η ιστορία του, στα Πλατανάκια

Ο νερόμυλος Πάντζου

Ο Μωυσίδης Παναγιώτης γεννήθηκε στον Πόντο ήρθε πρόσφυγας με την μητέρα του και εγκαταστάθηκε στο χωριό μας, η βασική ανάγκη των ανθρώπων που ήταν το ψωμί και ενώ υπήρχαν και άλλοι (11 σε αριθμό νερόμυλοι ήταν στο χωριό κατά καιρούς) δεν τον πτόησε να κάνει το εγχείρημα με την κατασκευή του δικού του νερόμυλου.

Έτσι ξεκίνησε την κατασκευή του περίπου το 1946 και τελείωσε το 1949, με σχεδιασμό και κατασκευή του ίδιου.

Χρειάστηκε λίγη βοήθεια στη τοποθέτηση των μυλόπετρων και του τροχού( ο τροχός είναι κατασκευασμένος από σιδερένια βαρέλια κομμένα, χτυπημένα όλα στο χέρι).

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τον βοηθούσαν όταν το επέτρεπαν οι συνθήκες εθελοντικά κάποιοι χωριανοί.

Οι μυλόπετρες κατασκευάστηκαν στο Χαρωπό και αποτελούνταν από 4 κομμάτια που ενώνονταν με ένα στεφάνι.

Τις μετέφεραν με τρένο μέχρι την Ροδόπολη και από εκεί με καμήλες στα Πλατανάκια.

Η κατασκευή γενικά ειδικά των μηχανικών μερών δεν ξεφεύγει ούτε χιλιοστό, τα δομικά υλικά είναι πέτρα πελεκητή και ξύλο φυσικά.

Το κτίσμα είναι ορθογώνιο 2 χώρων είχε αριστερά ένα δωματιάκι που είχε κρεβάτι και σόμπα και μερικές φορές διανυκτέρευε εκεί λόγω του φόρτου που δεν προλάβαινε τους ανθρώπους που ερχόντουσαν να αλέσουν όχι μόνο από την περιοχή και τον νομό Σερρών, αλλά από Κιλκίς, Λαγκαδά, Πέλλα κτλ.

Μεγάλη εντύπωση κάνουν τα παράθυρα με τα παραθυρόφυλλα τους και γενικά η κατασκευή θυμίζει πίνακα χαμένο μέσα στην φύση.

Ο τύπος κατασκευής του είναι Ρωμαικός, δηλαδή μεγάλος όρθιος υδροτροχός(η φτερωτή).

Οι Ρωμαίοι μηχανικοί χρησιμοποιούσαν την κινητική ενέργεια δηλαδή το νερό πάνω από την φτερωτή να πέφτει στα πτερύγια της που μοιάζουν σαν κουβαδάκια και όταν πλημυρίζει το ένα να πέφτει στο άλλο και γυρίζοντας η φτερωτή να μεταφέρει την κίνηση στους ιμάντες στο εσωτερικό του νερόμυλου για την κίνηση των εξαρτημάτων μέσω ενός άξονα.

Η διαδικασία της άλεσης, η οποία γινόταν ως εξής... ο μυλωνάς έβαζε το προιόν άλεσης(σιτάρι, καλαμπόκι ,σίκαλη) σε μία μεγάλη ξύλινη σκάφη από εκεί έπεφτε στις μυλόπετρες όπου γινόταν η σύνθλιψη και το αλεσμένο προιόν έπεφτε μετά από τις μυλόπετρες με την φυγοκεντρική δύναμη και τον αέρα από την έξοδο-χωνί, στο σακί που ήταν δεμένο εκεί.

Ο νερόμυλος για αρκετά χρόνια δούλευε από Σεπτέμβριο μέχρι τον χειμώνα, αργότερα με την λειτουργία των κυλινδρόμυλων και λόγω της καλύτερης ποιότητας αλευριού, άρχισε να μειώνετε η δουλειά.

Μετά την αποδημία του Παναγιώτη τον νερόμυλο ανέλαβε ο γιός του Θεόδωρος , ο μύλος λειτουργεί ανελλιπώς από το 1949 έως σήμερα και είναι από τους λίγους εν ενεργεία στην Ελλάδα.