Ομερλή
Οικισμοί: Ομερλή
Το Ομερλή είναι εγκαταλελειμμένος οικισμός που βρίσκεται στον σημερινό Δήμο Σιντικής της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Ανήκει σε ένα ευρύτερο συγκρότημα εγκαταλελειμμένων μαχαλάδων στην περιοχή Καρατάς, στις νότιες πλαγιές του όρους Άγκιστρο ή Τσιγκέλι. Βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μέτρων, σε απόσταση 7 χλμ. δυτικά από το Αχλαδοχώρι Σερρών και 10 χλμ. βορειοανατολικά από το Σιδηρόκαστρο.
Οθωμανική περίοδος
Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ανήκε διοικητικά στον Καζά του Ντεμίρ Ισάρ του Σαντζακίου των Σερρών του Βιλαετίου της Θεσσαλονίκης.
Στη δημογραφική μελέτη «Εθνογραφία των Βιλαετίων Αδριανούπολης, Μοναστηρίου και Θεσσαλονίκης» που εκδόθηκε το 1878 στην Κωνσταντινούπολη, εκτιμάται ότι το 1873 αποτελούνταν από 16 σπίτια και 40 μουσουλμάνους κατοίκους. Το έτος 1891, ο Γκεόργκι Στρέζοφ έγραψε σχετικά:
Το Καρατάς είναι το όνομα τριών οικισμών, του Καρατάς, του Μπουγιούκ μαχαλά και του Ομερλή μαχαλά, που βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Βρίσκονται στους πρόποδες του όρους Τσιγκέλι, 2½ ώρες από το Σιδηρόκαστρο. Πολύ φτωχοί· λίγοι αγρότες· οι υπόλοιποι είναι ξυλουργοί από το Κρούσοβο και το Ντεμίρ Ισάρ. Ο πληθυσμός είναι εξαίρετοι ιππείς. Στον Καρατάς 25 οικίες, στον Μπουγιούκ μαχαλά 40 και στον Ομερλή μαχαλά 9.
Η στατιστική μελέτη του Βούλγαρου Βασίλ Κάντσωφ, «Μακεδονία, Εθνογραφία και Στατιστική», εκτιμά ότι το 1900 ο οικισμός είχε 100 Τούρκους κατοίκους. Στην «Εθνολογική Στατιστική των Βιλαετίων Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου» του Αθανάσιου Χαλκιόπουλου που εκδόθηκε το 1910 στην Αθήνα, ο οικισμός αναφέρεται ως μουσουλμανικός. Σε υπολογισμούς που εξέδωσε, το έτος 1919, η Επιτελική Υπηρεσία του Ελληνικού Στρατού, προ του 1912 αναφέρονται 180 μουσουλμάνοι κάτοικοι.
Με το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων, ο οικισμός περιήλθε στην ελληνική επικράτεια και κατά την ελληνική απογραφή του 1913 είχε πληθυσμό 65 μουσουλμάνων κατοίκων. Σύμφωνα με στατιστική μελέτη της Επιτελικής Υπηρεσίας του Ελληνικού Στρατού, τον Αύγουστο του 1915 ο οικισμός ήταν ακατοίκητος, καθώς οι Τούρκοι κάτοικοι αποχώρησαν και ο οικισμός καταστράφηκε.
Ελληνικός τοπογραφικός χάρτης (1927)
Ελληνικός τοπογραφικός χάρτης (1932)
Γερμανικός τοπογραφικός χάρτης (1944)
Βρετανικός τοπογραφικός χάρτης (1944)
Σήμερα, στην τοποθεσία του εγκαταλελειμμένου οικισμού υπάρχουν τα ερείπια των σπιτιών που υπήρχαν κάποτε εκεί. Κάτοψη των χαλασμάτων του οικισμού είναι, επίσης, ορατή σε αεροφωτογραφίες της περιόδου 1945-1960.
Στην περιοχή εντοπίζονται πετρώματα και ορυκτά που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ερευνητικό ενδιαφέρον. Ορυκτολογικές μελέτες στην περιοχή του εγκαταλελειμμένου οικισμού Ομερλή, έδειξαν την παρουσία κοιτασμάτων τύπου skarn, ένα είδος πετρώματος πλούσιο σε διάφορα ορυκτά, μερικά από τα οποία είναι σχετικά σπάνια.
Από το 2009, σε μικρή απόσταση περίπου 200 μέτρων δυτικά του οικισμού, λειτουργεί λατομείο.
Πληθυσμός
Στατιστικές μελέτες 19ου αιώνα
