Όχι δεν είπε ο Σωκράτης το ρητό "Το μυστικό της αλλαγής είναι να...

Λάθη κάνουμε όλοι, κανένας αλάνθαστός, ή όπως είπε η μεγάλη τραγουδίστρια Άντζελα "ουδείς άσφαλτος".

Πολλές φορές αναπαράγουμε πράγματα και δεν μπαίνουμε στην διαδικασία να ελέγξουμε την ορθότητα τους. Αυτό οδηγεί σε έναν αντιδανεισμό που περνάει στο πλήθος ως γεγονός. 

Φυσικά σε κάποια από αυτά η ουσία είναι αυτό που λεν αλλά δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε να περάσει χωρίς να ασχοληθούμε όταν αφορά ένα ρητό του Σωκράτη.

Στην χώρα μας όταν αφορά ένα γνωμικό, ένα ρητό απόφθεγμα κτλπ που αποδίδετε στον Σωκράτη, τότε εννοούμε τον μεγάλο αρχαίο φιλόσοφο και όχι κάποιον άλλον.

Έχουμε δει σε κάποια προφίλ, ακόμη και επιφανών προσώπων και "αρχόντων" του τόπου πράγμα όχι και τόσο καλό για τον τόπο, να διαμοιράζουν ως ρητό του Σωκράτη το παρακάτω:

 "Το μυστικό της αλλαγής είναι να επικεντρώσεις όλη την ενέργεια σου, όχι στο πως να πολεμήσεις το παλιό, αλλά στην κατασκευή του νέου! (Σωκράτης )".

Δεν ξέρουμε ποιον Σωκράτη εννοούν. Αλλά σίγουρα ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος ουδέποτε είπε ή έγραψε αυτό το ρητό. Είναι ψευδές το να αποδίδετε σε αυτόν. 

Το παραπάνω όπως και πολλά άλλα, είναι μια τακτική, έτσι ώστε να παίρνουν "όγκο" τα λεγόμενα και να θεωρούνται άνευ αμφισβήτησης. Απο μόνο του είναι εξαπάτηση ακόμη και όταν το ρητό λέει αλήθειες.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση το δήθεν ρητό του Σωκράτη είναι ψευδές.

Το ρητό δεν αντιγράφτηκε από κάποιο κείμενο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας (που θα ήταν πιο επίπονο προφανώς), αλλά κατευθείαν από ένα αντίστοιχο αγγλικό “quot-άδικο”, που το βρίσκουμε ως εξής:

The Secret of Change Is to Focus All of Your Energy, Not on Fighting the Old, But on Building the New

Το αστείο του πράγματος στην συγκεκριμένη αντιγραφή-εισαγωγή-μετάφραση είναι ότι και πάλι αναφερόταν σε κάποιον άλλο Σωκράτη!

Το συγκεκριμένο ρητό προέρχεται από το βιβλίο του Dan Millman “Way of the Peaceful Warrior”. Η πρώτη έκδοσή του, το 1980, έγινε επιτυχία κι ακολούθησαν κι άλλες. Το συγκεκριμένο απόσπασμα το βρίσκουμε στη σελίδα 125 , σε μια έκδοσή του το 1984 , και γράφει τα εξής:

Back in the office, Socrates drew some water from the spring water dispenser and put on the evening’s tea specialty, rose hips, as he continued. “You have many habits that weaken you. The secret of change is to focus all your energy not on fighting the old, but on building the new.”

Σε μια άλλη έκδοση του 1986 βλέπουμε να τροποποιήθηκε λίγο, αλλά δεν άλλαξε το νόημα:

Back in the office, Socrates drew some water from the springwater dispenser and put on the evening’s tea specialty, rose hips, as he continued. “To rid yourself of old patterns, focus all your energy not on struggling with the old, but on building the new.”

Το βιβλίο έγινε ταινία το 2006 με τίτλο Peaceful Warrior (Ο δρόμος του ειρηνικού πολεμιστή)

Ένας από τους κεντρικούς ήρωες της ταινίας λεγόταν … Σωκράτης (Nick Nolte)

Εν κατακλείδι, το ρητό είναι κάποιου Σωκράτη αλλά όχι αυτού που φανταζόμαστε…

Τι θ αφήσουμε πίσω μας, και πως θα βγάζουν άκρη οι ιστορικοί του μέλλοντος, όταν η συντριπτική πλειοψηφία των αναζητήσεων (και των δευτερογενών πηγών) θα οδηγούν στις λάθος ιστορίες.

Για όσου θέλουν να "τσεκάρουν" πριν δημοσιεύσουν κάτι, υπάρχει ένας πολύ καλός ιστότοπος, τα Ελληνικά Ηoaxes αλλά και πάλι, καλό είναι να ελέγχουμε και άλλες πηγές.