Θύρσου, Καλλινίκου, Λευκίου, Φιλήμονος του αυλητού και Υπατίου, 14 Δεκεμβίου

 Eις τον Θύρσον.

Οὐ δένδρινόν σε, Θύρσε, θύρσον ὁ πρίων,

Πρὸ τῆς τελευτῆς εὗρεν, ὡς ῥᾷστα πρῖσαι.

Eις τον Λεύκιον.

Ὁ πνεῦμα λευκὸς Λεύκιος, τμηθεὶς ξίφει,

Τὸ σῶμα βάπτει φοινικοῦν ἐξ αἱμάτων.

Eις τον Kαλλίνικον.

Ὁ Καλλίνικος, ἐκκοπεὶς τὸν αὐχένα,

Ὑπῆρξε Καλλίνικος ἐκ τῶν πραγμάτων.

Πρῖσιν ἀλύξας, Θύρσε, θάνες δεκάτῃ γε τετάρτῃ.

Τω αυτώ μηνί ΙΔ’, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Θύρσου, Λευκίου, και Καλλινίκου.

Εις τον Θύρσον.

Ου δενδρίνην σε Θύρσε θύραν ο πρίων,

Προ της τελευτής εύρεν ως ράστα πρίσαι.

Εις τον Λεύκιον.

Ο πνεύμα λευκός Λεύκιος τμηθείς ξίφει,

Το σώμα βάπτει φοινικούν εξ αιμάτων.

Εις τον Καλλίνικον.

Ο Καλλίνικος εκκοπείς τον αυχένα,

Υπήρξε Καλλίνικος εκ των πραγμάτων.

Πρίσιν αλύξας Θύρσε θάνες δεκάτη γε τετάρτη.

Η Εκκλησία μας τιμά σήμερα, 14 Δεκεμβρίου, τη μνήμη των μαρτύρων Θύρσου, Λευκίου, Καλλινίκου, Φιλήμονος και των συν αυτοίς.

Οι Άγιοι Θύρσος, Λεύκιος και Καλλίνικος έζησαν επί Δεκίου στα χρόνια των μεγάλων διωγμών. Κατάγονταν από τη Βιθυνία και κατοικούσαν στην Καισάρεια της Μ. Ασίας. Ήταν γόνοι επιφανών οικογενειών και έζησαν ευσεβή και ταπεινό βίο.

Μαρτύρησαν, όταν ο Δέκιος άρχισε τους διωγμούς κατά των Χριστιανών. Ο Λεύκιος παρουσιάστηκε στον Έπαρχο της πόλης και ομολόγησε τη Χριστιανική του Πίστη. Δε δίστασε μάλιστα να ελέγξει τον Έπαρχο, που προσπαθούσε με κάθε μέσο να βάλει, με φθόνο και συκοφαντίες, προσκόμματα στο έργο της Εκκλησίας και να περιορίσει τη διάδοση του Ιερού Ευαγγελίου. Αφού υπέστη φρικτά βασανιστήρια, ο Μάρτυρας Λεύκιος πέθανε με αποκεφαλισμό.

Η γενναία στάση του Αγίου οδήγησε μπροστά στον ηγεμόνα και το Θύρσο, ο οποίος ομολόγησε με θάρρος ότι Κύριος και Θεός του είναι ο Εσταυρωμένος Ιησούς Χριστός. Για την ομολογία του αυτή υπέστη φοβερά βασανιστήρια, με υπομονή και απαράμιλλο θάρρος, γεγονός το οποίο οδήγησε στη χριστιανική πίστη τον ειδωλολάτρη ιερέα Καλλίνικο. Οι δύο άνδρες βρήκαν μαρτυρικό θάνατο. Ο Καλλίνικος αποκεφαλίστηκε, ενώ ο Θύρσος θανατώθηκε με πριόνια από τους δήμιους.

Στη μακρόχρονη ιστορία του Χριστιανισμού δεν είναι λίγοι οι διώκτες του οι οποίοι στο τέλος, με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, ομολόγησαν κι αυτοί με θάρρος, αλλά και με μεταμέλεια, την πίστη τους στον αληθινό Θεό.

Οι πιστοί βιώνουν εμπειρικά τη δύναμή τους μέσα στη φαινομενική αδυναμία τους. Αυτή ομολογεί ο υμνογράφος ως ο δάσκαλος της εμπειρικής θεολογίας: «Τόξον δυνατῶν ἠσθένησε, καὶ οἱ ἀσθενοῦντες, περιεζώσαντο δύναμιν· διὰ τοῦτο ἐστερεώθη, ἐν Κυρίῳ ἡ καρδία μου».

Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου

Ούτοι οι Άγιοι Μάρτυρες ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Δεκίου και του ηγεμόνος Κουμβρικίου, εν έτει σν’ [250]. Επειδή δε ο ηγεμών ούτος εκίνησε διωγμόν κατά των Χριστιανών εις τα μέρη Νικομηδείας, Νικαίας και Καισαρείας, τούτου χάριν ο Άγιος Λεύκιος αυτοκάλεστος επήγεν εις αυτόν. Και ωμολόγησε μεν, τον Χριστόν Θεόν αληθινόν, ήλεγξε δε, και ύβρισε την πλάνην των ειδώλων. Όθεν κατά προσταγήν του ηγεμόνος κρεμάται, και καταξεσχίζεται τας σάρκας δυνατά. Επειδή δε επέμενεν εις την ευσεβή πίστιν των Χριστιανών, δια τούτο απεκεφαλίσθη. Και έλαβεν ο αοίδιμος του μαρτυρίου τον στέφανον. Εις καιρόν δε οπού ο ηγεμών επήγαινεν εις τον Ελλήσποντον (1), απάντησεν αυτόν ο πολύαθλος Μάρτυς Θύρσος, και παρρησία μεν εκήρυξεν έμπροσθέν του τον Χριστόν, Θεόν αληθινόν. Αυτόν δε ήλεγξε, διατί ανοήτως πιστεύει και λατρεύει τους μη όντας θεούς. Όθεν δια την παρρησίαν ταύτην κτυπούσι τον Άγιον με γρονθισμούς των χειρών. Και δένουσι τας χείρας και πόδας του. Έπειτα τζακίζουσι τους αστραγάλους του, και βάλλουσι περόνας εις τα βλέφαρά του. Ύστερον κεντούσι τα ομμάτιά του και τζακίζουσι τους πόδας του με μπάλλας χαλκωματένας. Και χύνουσι μολύβι βρασμένον επάνω εις την πλάτην του. Αλλά το μολύβι χυνόμενον, περισσότερον έβλαψε τους υπηρέτας παρά τον Άγιον. Επειδή δε από όλα τα ανωτέρω βάσανα εφυλάχθη ο Άγιος αβλαβής υπό της θείας χάριτος, δια τούτο δένεται από την μέσην με σίδηρα. Και δια προσευχής του κατακρημνίζει όλα τα είδωλα. Έπειτα βάλλεται κατακέφαλα μέσα εις ένα αγγείον γεμάτον νερόν, το οποίον ερράγισε παρευθύς. Είτα στρώνουσι το έδαφος της γης με καρφία οξέα και με σίδηρα κοπτερά. Επάνω δε εις το έδαφος αυτό ρίπτουσι τον Άγιον από ένα υψηλόν τείχος. Εφυλάχθη όμως από όλα αυτά ο Άγιος αβλαβής υπό της δυνάμεως του Χριστού.

Επειδή δε ο ηγεμών Κουμβρίκιος και ο Σιλβανός απέρριψαν κακώς τας μιαράς των ψυχάς, δια τούτο έγινεν ηγεμών ο Βάβδος. Όστις βλέπωντας τον Άγιον Θύρσον, ότι ήτον στερεός εις την πίστιν του Χριστού, έβαλεν αυτόν μέσα εις ένα σάκκον. Τον δε σάκκον έρριψεν εις την θάλασσαν. Επειδή δε ο σάκκος εσχίσθη υπό Αγγέλων, δια τούτο ευγήκεν ο Άγιος εις την στερεάν. Έπειτα δέρνεται, και πάλιν δια προσευχής του κρημνίζει τα είδωλα. Είτα δίδεται φαγητόν εις τα θηρία. Διαμένει όμως αβλαβής από αυτά υπό της θείας χάριτος. Και πάλιν δέρνεται τόσον πολλά, ώστε οπού εκόπηκαν αι σάρκες του και έπεσον κατά γης. Τότε τραβίζει εις την του Χριστού πίστιν τον Άγιον Καλλίνικον, ο οποίος ήτον ιερεύς των ειδώλων. Εστοχάσθη γαρ αυτός ως φρόνιμος, ότι εκείνος είναι από όλους μεγαλίτερος Θεός, με του οποίου την επικάλεσιν κρημνίζονται τα είδωλα. Διότι εις την Απολλωνίαν πηγαίνωντας ο Άγιος Θύρσος, εκρήμνισεν εις την γην δια προσευχής του τα των ψευδωνύμων θεών αγάλματα. Τούτο δε το ίδιον εθαυματούργησε και αυτός ο Καλλίνικος. Κατακρημνίσας γαρ το είδωλον, οπού οι εκείσε εσέβοντο, απεκόπη δια τούτο την κεφαλήν. Ο δε Άγιος Θύρσος, εβάλθη μεν μέσα εις σεντούκι, ίνα ομού με το σεντούκι πριονισθή και αυτός. Έμεινεν όμως αβλαβής θεία χάριτι. Διατί οι υπηρέται εκρατήθησαν υπό Θεού, και δεν εδυνήθησαν να τραβίξουν το πριώνι. Εκεί λοιπόν ο Άγιος ευρισκόμενος, παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού, ακούσας και φωνήν ουρανόθεν. Η οποία εφανέρωνεν εις αυτόν τα ητοιμασμένα τοις δικαίοις ανεκλάλητα αγαθά. Τελείται δε η αυτών Σύναξις εις το Μαρτύριον, ήτοι εις τον μαρτυρικόν τους Ναόν, ο οποίος είναι κοντά εις τα Ελενιανά. (Τον κατά πλάτος Βίον των Αγίων τούτων όρα εις τον Νέον Παράδεισον (2).)

(1) Ελλήσποντος είναι ο τόπος εκείνος, οπού εκτείνεται κατά μήκος έως 45 μίλια, δηλαδή από την Προποντίδα, ήτοι από την θάλασσαν του Μαρμαρά, έως εις το Αιγαίον Πέλαγος, κατά τον Μελέτιον.

(2) Τον ελληνικόν τούτων Βίον συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού κοινωνία σαρκός». (Σώζεται εν τη Μεγίστη Λαύρα, εν τη των Ιβήρων Μονή, και εν άλλαις.)