Σύλληψη της Αγίας Άννης, 9 Δεκεμβρίου
Οὐχ ὥσπερ Εὔα καὶ σὺ τίκτεις ἐν λύπαις.
Χαρὰν γὰρ Ἄννα ἔνδον κοιλίας φέρεις.
Τῇ δ' ἐνάτῃ Μαρίην Θεομήτορα σύλλαβεν Ἄννα.
Η Αγία Άννα, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Παράδοση, ήταν η μητέρα της Μαρίας, της μητέρας του Ιησού Χριστού. Το εξελληνισμένο όνομα Άννα προέρχεται από το εβραϊκό Χάνα που σημαίνει «εύνοια, χάρη».Το όνομα της Αγίας Άννας καθώς και του συζύγου της Ιωακείμ αναφέρονται μόνο σε απόκρυφα ευαγγέλια, όπως για παράδειγμα το Πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου.
Σύμφωνα με τις αντίστοιχες πηγές, η Αγία Άννα, η μητέρα της Μαρίας, της μητέρας του Ιησού Χριστού, καταγόταν από τη φυλή του Λευί. Ο πατέρας της, που ήταν ιερέας, ονομαζόταν Ματθάν και ιεράτευε την εποχή της βασιλείας της Κλεοπάτρας. Τη δε μητέρα της, την έλεγαν Μαρία.
Η Άννα είχε και δύο αδελφές, την ομώνυμη με τη μητέρα της Μαρία και τη Σοβήν. Και η μεν Μαρία, που παντρεύτηκε στην Βηθλεέμ, είχε κόρη τη Σαλώμη την μαία, η δε Σοβή, που παντρεύτηκε και αυτή στην Βηθλεέμ, την Ελισάβετ. Τέλος, η Αγία Άννα που παντρεύτηκε στην Γαλιλαία τον Ιωακείμ, γέννησε την Παρθένο Μαρία.
Η Αγία Άννα αξιώθηκε να έχει τη μεγάλη τιμή και ευτυχία να αποκτήσει μοναδική κόρη, τη μητέρα του Σωτήρα του κόσμου. Αφού η Αγία Άννα απογαλάκτισε τη Θεοτόκο και την αφιέρωσε στο Θεό, αυτή πέρασε την υπόλοιπη ζωή της με νηστείες, προσευχές και ελεημοσύνες προς τους φτωχούς. Τέλος, ειρηνικά παρέδωσε στο Θεό τη δίκαια ψυχή της, κληρονομώντας τα αιώνια αγαθά. Διότι ο ίδιος ο Κύριος διαβεβαίωσε ότι «οἱ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιο ἀπελεύσονται» (Ματθαίου, κε' 46). Οι δίκαιοι, δηλαδή, θα μεταβούν για να απολαύσουν ζωή αιώνια.
Περικαλλή ναό προς τιμήν της αγίας Άννας, έκτισε στην Κωνσταντινούπολη περί το 550 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός. Λείψανο της Αγίας υπάρχει στην αγιορείτικη σκήτη της Αγίας Άννας, στον Ιερό Ναό της Αγίας Άννης Κατερίνης, καθώς και αλλού. Η σύλληψη της Αγίας Άννας γιορτάζεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 9 Δεκεμβρίου και η κοίμησή της στις 25 Ιουλίου.
Τα "λεγόμενα" λείψανα της Αγίας Άννας μεταφέρθηκαν από τους Αγίους Τόπους στην Κωνσταντινούπολη το 710 και φυλάσσονταν εκεί στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας μέχρι το 1333.
Κατά τον δωδέκατο και τον δέκατο τρίτο αιώνα, οι σταυροφόροι και οι προσκυνητές που επέστρεφαν από την Ανατολή έφεραν τα λείψανα της Άννας σε έναν αριθμό εκκλησιών, συμπεριλαμβανομένων των πιο διάσημων εκείνων στο Apt, στην Προβηγκία, τη Γάνδη και τη Σαρτρ. Τα λείψανα της Αγίας Άννας έχουν διατηρηθεί και τιμηθεί στους πολλούς καθεδρικούς ναούς και μοναστήρια που είναι αφιερωμένα στο όνομά της, για παράδειγμα στην Αυστρία, τον Καναδά, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ελλάδα στο ημιαυτόνομο Άγιο Όρος και την πόλη Κατερίνης. Η μεσαιωνική και μπαρόκ δεξιοτεχνία αποδεικνύεται, για παράδειγμα, στη μεταλλοτεχνία των λειψανοθηκών σε φυσικό μέγεθος που περιέχουν τα οστά του αντιβραχίου της. Είναι επίσης γνωστά παραδείγματα που χρησιμοποιούν τεχνικές λαϊκής τέχνης.
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Σήμερον τῆς ἀτεκνίας δεσμὰ διαλύονται· τοῦ Ἰωακεὶμ γὰρ καὶ τῆς Ἄννης εἰσακούων Θεός, παρ᾽ ἐλπίδα τεκεῖν αὐτοὺς σαφῶς, ὑπισχνεῖται θεόπαιδα· ἐξ ἧς αὐτὸς ἐτέχθη ὁ ἀπερίγραπτος, βροτὸς γεγονώς, δι᾽ Ἀγγέλου κελεύσας βοῆσαι αὐτῇ· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ἑορτάζει σήμερον, ἡ οἰκουμένη, τὴν τῆς Ἄννης Σύλληψιν, γεγενημένην ἐκ Θεοῦ· καὶ γὰρ αὐτὴ ἀπεκύησε, τὴν ὑπὲρ λόγον, τὸν Λόγον κυήσασαν.
