Τραπεζοκαθίσματα: Πότε δεν είναι νόμιμα
Πριν πούμε οτιδήποτε, θυμίζουμε πως επι κορονοϊού, οι κανόνες για τραπεζοκαθίσματα σε κοινόχρηστους χώρους είχαν υπάρξει κάποιες τροπολογίες που έδιναν την δυνατότητα σε καταστήματα να πάρουν επιπλέον χώρο για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων, προκειμένου να τηρούνται οι αποστάσεις ασφαλείας. Αυτές οι τροπολογίες πήραν πολλές παρατάσεις, η τελευταία όμως έληξε στις 15 Ιανουαρίου 2023, έκτοτε δεν ισχύουν πλέον
Τραπεζοκαθίσματα: Τέλος στη συζήτηση για παράταση, έρχονται ποινές -Αναταραχή στους δήμους | Αυτοδιοίκηση
οι ευνοικοί όροι που δόθηκαν και τα τραπεζοκαθίσματα πρέπει να έχουν ήδη μαζευτεί στον χώρο που καταλάμβαναν προ της εποχής του κορονοϊού.
Να εξηγήσουμε ότι σε αντίθεση με τις ξαπλώστρες στις παραλίες
Οδηγός για αγανακτισμένους λουόμενους, για τα τραπεζοκαθίσματα δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος νόμος που να καταγράφει με σαφήνεια τι επιτρέπεται και τι όχι κατά την παραχώρηση ενός χώρου. Για να το πούμε επιγραμματικά, το ισχύον νομικό πλαίσιο προέρχεται από:
Ένα βασιλικό διάταγμα του 1958
Β.Δ. 20-10-1958/1958 | Kodiko.gr
(και τις τροποποιήσεις του)
Υπ. Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΜΕΑΑΠ/124964/1561/2022 | Kodiko.gr
που δημοσιεύτηκε το 2022 και αφορά ρυθμίσεις για την εξυπηρέτηση αναπήρων σε κοινόχρηστους χώρους.
Τις επιμέρους κανονιστικές πράξεις που δημοσιεύει ο κάθε Δήμος με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.
Οι κανόνες που απορρέουν από τα πρώτα δύο εφαρμόζονται οριζόντια σε όλους τους Δήμους. Οι πολίτες μπορούμε να τους έχουμε κατά νου, για να αντιλαμβανόμαστε κατά πόσον είναι νόμιμο αυτό που βλέπουμε.
Κανόνες που ισχύουν για όλους τους Δήμους:
Κοινόχρηστοι χώροι για τραπεζοκαθίσματα μπορούν να παραχωρηθούν σε πεζοδρόμια, πεζόδρομους, πλατείες, στοές. Δεν μπορεί να παραχωρηθεί οδόστρωμα. Ό,τι βλέπουμε στον δρόμο είναι παράνομο.
Ο χώρος που παραχωρείται για ένα κατάστημα είναι ανάλογος της πρόσοψής του, δεν μπορεί να επεκταθεί δεξιά – αριστερά μπροστά από διπλανά καταστήματα ή σπίτια, εκτός εάν υπάρχει έγγραφη συγκατάθεση του ιδιοκτήτη των διπλανών ακινήτων που το επιτρέπει.
Πρέπει να εξασφαλίζεται ελεύθερη ζώνη όδευσης των πεζών χωρίς εμπόδια (όπως δέντρα, παγκάκια κ.λπ.) πλάτους 1,50 μέτρου κατ’ ελάχιστο. Αν λοιπόν ένα πεζοδρόμιο έχει πλάτος 1,5 μέτρο, απαγορεύεται να έχει τραπεζοκαθίσματα. Το όριο αυτό μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τις κανονιστικές διατάξεις ενός Δήμου (π.χ. στον Δήμο Θεσσαλονίκης Κανονιστικές αποφάσεις | Δήμος Θεσσαλονίκηςη ελεύθερη ζώνη των πεζών πρέπει να είναι κατ’ ελάχιστο 2 μέτρα).
Στα καταστήματα που βρίσκονται απέναντι από πλατείες, μπορεί να παραχωρηθεί χώρος στην πλατεία ανάλογος της πρόσοψής τους. Από αυτόν τον χώρο πρόσοψης σίγουρα μπορεί να παραχωρηθεί το 70%, όπως αναφέρει το Βασιλικό Διάταγμα, και για το υπόλοιπο 30% αποφασίζει ο δήμαρχος ή ο πρόεδρος της κοινότητας – εφόσον δεν παρακωλύεται η ελεύθερη χρήση της πλατείας. Οι κανονιστικές πράξεις ανά Δήμο μπορεί να ρυθμίζουν κάτι πιο συγκεκριμένο από αυτό (π.χ. η κανονιστική πράξη του Δήμου Αθηναίων αναφέρει ότι ο χώρος που μπορεί να δοθεί σε μια πλατεία δεν πρέπει να υπερβαίνει το 15% της συνολικής επιφάνειας της πλατείας, εκτός και αν υπάρχει εισήγηση της Δημοτικής Κοινότητας και απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου που επιτρέπει το ποσοστό να φτάσει έως και το 25%).
Δεν επιτρέπεται καμία μόνιμη κατασκευή όπως υποστυλώματα, δάπεδα, μόνιμα καθίσματα, μόνιμα διαχωριστικά μεταξύ όμορων καταστημάτων κ.λπ. Με βάση τις εγκεκριμένες από τους οικείους Δήμους κανονιστικές διατάξεις, επιτρέπεται η τοποθέτηση μη μόνιμων στοιχείων όπως ανεμοθωράκια, ζαρντινιέρες κ.λπ.
Συγκεκριμένα για τους πεζοδρόμους, ο νόμος ορίζει ότι μετά την έκδοση της σχετικής άδειας ο Δήμος πρέπει να σημαίνει επί του δαπέδου του πεζοδρόμου (π.χ. με χρώμα, πλακίδιο, ή άλλο αντιληπτό από τους πολίτες τρόπο) το ακριβές περίγραμμα του παραχωρηθέντος χώρου και να επιτρέπει σε αυτόν συγκεκριμένο αριθμό τραπεζοκαθισμάτων βάσει της αίτησης.
Η εκάστοτε κανονιστική πράξη (που ψηφίζουν τα δημοτικά συμβούλια) ρυθμίζει κι άλλα επιμέρους ζητήματα, όπως το ποια είναι τα τμήματα ανά Δήμο που θα επιτραπεί να παραχωρηθούν για τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων, το τέλος ανά τετραγωνικό μέτρο κ.λπ. Ο κάθε Δήμος μπορεί να θέτει επιπλέον κανόνες και όρους για να δοθεί άδεια στα καταστήματα, για παράδειγμα όπως αναφέρεται στην υπουργική απόφαση «μπορεί να θεσπίζει όρια κορεσμού ή/και απαγόρευση παραχωρήσεων για τραπεζοκαθίσματα ή/ και υπαίθριο εμπόριο σε συγκεκριμένες οδούς ή/και σε τμήματα οδών (π.χ. αθροιστικά για όλα τα καταστήματα του πεζόδρομου η επιφάνεια των τραπεζοκαθισμάτων να μην ξεπερνά το 40%-50% της επιφάνειας αυτού)».
Επομένως για να γνωρίζετε ποιοι επιπρόσθετοι κανόνες υπάρχουν στον Δήμο σας, θα πρέπει να βρείτε την αντίστοιχη κανονιστική πράξη είτε στο διαδίκτυο είτε καλώντας τον Δήμο (αναζητήστε το τμήμα αδειών κοινόχρηστων χώρων).
Για παράδειγμα στην ισχύουσα κανονιστική πράξη του Δήμου Αθηναίων
Έγκριση έκδοσης κανονιστικής απόφασης για τον καθορισμό όρων και προϋποθέσεων χρήσης κοινοχρήστου χώρου, κατόπιν της υπ’ αριθμ. 265/17 πράξης της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής | Διαύγεια
διευκρινίζεται επιπλέον ότι:
Η παραχώρηση της χρήσης κοινόχρηστου χώρου για ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων σε πεζοδρόμια πλάτους πάνω από 3,50μ δεν πρέπει να υπερβαίνει το 35% του πλάτους αυτών.
Η όδευση τυφλών πρέπει να παραμένει ελεύθερη από εμπόδια όπως και 0,50 μ εκατέρωθεν αυτής.
Όταν υπάρχει γλυπτό έργο τέχνης ο παραχωρούμενος χώρος θα πρέπει να βρίσκεται μακριά του και σε απόσταση μεγαλύτερη των 3 μέτρων.
Ο παραχωρούμενος χώρος στις πλατείες δεν πρέπει να υπερβαίνει το 15% της συνολικής επιφάνειας της πλατείας (αφαιρουμένων των παρτεριών και των χώρων πρασίνου). Αυτό το 15% όμως μπορεί φτάσει το 25% της επιφάνειας της πλατείας και ο παραχωρούμενος χώρος δύναται να ανέλθει έως και στο 25% μετά από αιτιολογημένη εισήγηση της Δημοτικής κοινότητας και απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.
Μπορούν να υπάρχουν σκιάδια (ομπρέλες), βοηθητικοί πάγκοι, θερμαντικά σώματα και δάπεδα (decks) που πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές που αναφέρονται στην κανονιστική πράξη.
Μπορούν να υπάρχουν ζαρντινιέρες, που όμως θα πρέπει να τοποθετούνται κάθετα στη ρυμοτομική γραμμή προκειμένου να διαχωρίζουν τα όμορα παραχωρηθέντα τμήματα και όχι οριζόντια.
Διαχωριστικά σημεία και ανεμοφράκτες μπορούν να υπάρχουν μόνο σε πεζοδρόμια με πλάτος άνω των 6 μέτρων και σε πλατείες και πεζόδρομους με πλάτος άνω των 8 μέτρων.
Ο κοινόχρηστος χώρος δεν μπορεί να λειτουργεί ως αποθήκη . Όταν δεν λειτουργούν τα καταστήματα, η ασφάλιση των τραπεζοκαθισμάτων γίνεται με «τρόπο ανεξάρτητο από τον κοινόχρηστο χώρο» λέει η κανονιστική απόφαση και όπως μας εξήγησαν από τον Δήμο δεν επιτρέπεται να βάζουν κάποιοι κλειδαριές, αλυσίδες ή να δημιουργούν ειδικές κατασκευές για να τα εναποθέτουν μέσα.
