Άγιος Κύριλλος Ιερομάρτυρας επίσκοπος Γορτύνης Κρήτης, 14 Ιουνίου

Εἰ καὶ γέρων Κύριλλος ἦν ὁ Γορτύνης,

Ἡβῶσαν εἶχε πρὸς ξίφος τὴν καρδίαν.

Σε ηλικία 68 ετών χειροτονήθηκε επίσκοπος Γορτύνης στην Κρήτη. Αφού κυβέρνησε το ποίμνιο του 25 χρόνια, παρουσιάστηκε στον ηγεμόνα Αγριανό το έτος 299, στα χρόνια των Βασιλέων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού, και επειδή με θάρρος κήρυξε τον Χριστό, ρίχτηκε μέσα στη φωτιά. Άλλα ενώ τα δεσμά κάηκαν και τα ξύλα όλα της φωτιάς έγιναν στάχτη, ο άγιος έμεινε αβλαβής. Αφέθηκε ελεύθερος αρχικά, αλλά επειδή μετέστρεφε στην πίστη του Χριστού πολλούς ειδωλολάτρες, καταδικάστηκε σε θάνατο. Μαρτύρησε δια αποκεφαλισμού σε ηλικία 93 ετών.

Ο Άγιος Κύριλλος, αφού πέρασε τη ζωή του όσια και ασκητικά, χειροτονήθηκε στο 68ο έτος της ζωής του επίσκοπος Γορτύνης στην Κρήτη. Αφού κυβέρνησε το ποίμνιο του 25 χρόνια, παρουσιάστηκε στον ηγεμόνα Αγριανό το έτος 299, στα χρόνια των Βασιλέων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού, και επειδή με θάρρος κήρυξε τον Χριστό, ρίχτηκε μέσα στη φωτιά. Άλλα ενώ τα δεσμά κάηκαν και τα ξύλα όλα της φωτιάς έγιναν στάχτη, ο Άγιος έμεινε εντελώς αβλαβής. Τότε αφέθηκε ελεύθερος. Αργότερα όμως, επειδή επέστρεφε στην πίστη του Χριστού πολλούς ειδωλολάτρες, καταδικάστηκε σε θάνατο. Τότε του έβαλαν χαλινάρι στο στόμα και τον φόρτωσαν επάνω σε άμαξα, επειδή ήταν 93 χρονών και δεν μπορούσε να βαδίσει. Όταν έφτασαν σε μια τοποθεσία που ονομαζόταν Ράξο, τα βόδια σταμάτησαν μόνα τους και εκεί ο άξιος Ιεράρχης και αθλητής του Κυρίου, έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου με αποκεφαλισμό.

Να σημειώσουμε εδώ ότι σύμφωνα με τον Δοσίθεο Ιεροσολύμων, υπάρχει και άλλος Κύριλλος Ιερομάρτυρας από την Γορτύνη, που μαρτύρησε το 780 μ.Χ. από τους Σαρακηνούς επειδή δεν αρνήθηκε τον Χριστό. Μάλιστα από τις πληγές του έτρεχε αντί για αίμα, μύρο (σελ. 979 της Δωδεκαβίβλου).