Βούλγαροι κατασκευάζουν χαρακώματα στην Ακρόπολη Σερρών, 1916 -1917
Το 1914 ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ανάμεσα στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Οι γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις, παρόλο που η Ελλάδα δεν είχε εμπλακεί ακόμα στον πόλεμο, κατέλαβαν τον Απρίλιο του 1916 το οχυρό του Ρούπελ και συνέχισαν την προέλασή τους στα ελληνικά εδάφη. Οι ελληνικές και οι συμμαχικές δυνάμεις της περιοχής προέβαλαν ασθενή αντίσταση και υποχώρησαν προς την Καβάλα. Έτσι, για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια, οι Σέρρες (28 Αυγούστου του 1916) και όλη η Ανατολική Μακεδονία έπεσαν στα χέρια των Βουλγάρων.
Ενώ συνέβαιναν αυτά στη Μακεδονία, η Ελλάδα παρέμενε διχασμένη και αναποφάσιστη. Τελικά, στις 14 Ιουνίου 1917, ο Βενιζέλος κήρυξε την επίσημη είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ. Αυτή η εξέλιξη δυσαρέστησε τους Βουλγάρους, οι οποίοι σκλήρυναν τη στάση τους απέναντι στο ελληνικό στοιχείο. Ο στόχος τους ήταν η μείωση του ελληνικού πληθυσμού και η αλλαγή της πληθυσμιακής σύνθεσης της Ανατολικής Μακεδονίας. Για να το πετύχουν αυτό, άρπαζαν τις περιουσίες και τα εισοδήματα των Ελλήνων, τους στερούσαν τα βασικά είδη διατροφής οδηγώντας τους σταδιακά στην πείνα και την εξαθλίωση. Επίσης, ανάγκασαν με τη βία μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού να εκπατριστεί στο εσωτερικό της Βουλγαρίας. Από αυτούς τους ανθρώπους, που ονομάστηκαν όμηροι (ντουρντουβάκια) και εργάστηκαν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες σε διάφορες περιοχές της Βουλγαρίας, πολλοί δεν άντεξαν τις κακουχίες και δεν επέστρεψαν ποτέ στην πατρίδα τους.
Τον Σεπτέμβριο του 1918, η Βουλγαρία, μετά την ήττα της στη μάχη του Σκρα, ζήτησε ανακωχή και έτσι οι ελληνικές δυνάμεις απελευθέρωσαν την Ανατολική Μακεδονία. Η αποχώρηση των Βουλγάρων δεν συνοδεύτηκε από πυρπολήσεις και δολοφονίες αμάχων όπως το 1913, αλλά επέφερε επιπλέον απώλειες για την πόλη των Σερρών και τον νομό, καθώς οι Βούλγαροι, αποχωρώντας, κατέστρεψαν μνημεία, έκαψαν αρχεία και αφαίρεσαν χειρόγραφα και σκεύη από ναούς και μονές.
Φωτογραφεία
Αρχείο Γ. Καφταντζή
