Η πόλη των Σερρών (και τα σπίτια των πολεμοπαθών του Νομού) όπως έγραφε σε άρθρο της η εφημερίδα Μακεδονία 12 Ιουνίου 1931:¨
Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
Ενώ οι Σέρρες εξελίσσονται, οι ανάγκες της καθημερινά αυξάνονται. Ο ηλεκτροφωτισμός είναι θαυμάσιος και οικονομικός, αλλά δεν υπάρχουν δρόμοι και υπονόμοι. Η στέγαση των πολεμοπαθών είναι επίσης ένα σημαντικό ζήτημα. Τα κοινοτικά έργα παραμένουν ανεπαρκή. Οι καπνεργάτες βρίσκονται σε οικτρή κατάσταση, και η φιλανθρωπική δράση είναι επιτακτική ανάγκη
Σέρρες, Ιούνιος.
Η πόλη των Σερρών προοδεύει και εξελίσσεται. Πλέον αποτελεί το πολυτιμότερο στολίδι ανάμεσα στους κόμβους της Ανατολικής Μακεδονίας. Πρέπει να αναλογιστούμε σε ποια ερείπια την μετέβαλαν οι Βούλγαροι και να την συγκρίνουμε με την σημερινή της εξέλιξη, για να αντιληφθούμε τη διαφορά, τον βαθμό της προόδου της.
Η φτώχεια των χωρικών και η ανεργία των καπνεργατών που έχουν τον αντίκτυπο και στην αγορά της πόλης ανέκοψαν κατά τι το ανοικοδομητικό έργο της, αλλά δεν το σταμάτησαν ολοκληρωτικά. Πολλά από τα παλιά ερείπια γκρεμίζονται και στη θέση τους κτίζονται νέες και κομψές οικοδομές.
Επίσης, οι Σέρρες έχουν τα καλύτερα ξενοδοχεία, τα ωραιότερα κέντρα και τα περισσότερα θέατρα. Αυτές τις ημέρες μάλιστα ολοκληρώνεται και ένα ακόμη θέατρο κτισμένο με την τελευταία λέξη της αρχιτεκτονικής. Θα το ζήλευαν πολλές άλλες επαρχιακές πόλεις.
Επιπλέον, έχουν τον καλύτερο και πιο οικονομικό ηλεκτροφωτισμό. Το εργοστάσιο βρίσκεται εννέα χιλιόμετρα μακριά, στο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου, όπου οι περίφημοι καταρράκτες που αποτελούν την κινητήρια δύναμη του εργοστασίου. Το εργοστάσιο αυτό, ιδιοκτησία του κ. Κ. Νάσιουτζικ, μπορεί να φωτίσει ολόκληρο τον Νομό Σερρών. Να προσφέρει φωτισμό θαυμάσιο και οικονομικό. Σήμερα στοιχίζει 4,80 δραχμές το κιλοβάτ. Και στον Δήμο μόνο 3 δραχμές. Ο Δήμος κέρδισε από την υπόθεση αυτή πεντακόσιες και πλέον χιλιάδες δραχμές. Και η πόλη είδε έναν φωτισμό σπάνιο.
Όμως, οι Σέρρες έχουν πολλές και επείγουσες ανάγκες. Στερούνται δρόμων, υπονόμων και υδραυλικού δικτύου.
Ο προϋπολογισμός του Δήμου ανέρχεται σε επτά εκατομμύρια, εκ των οποίων ένα εκατομμύριο διατίθεται για έξοδα διοίκησης και 2,5 εκατομμύρια για την εκτέλεση διαφόρων έργων. Ένα άλλο εκατομμύριο διατίθεται για την εξυπηρέτηση του δανείου των επτά εκατομμυρίων που συνήψε ο Δήμος από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.
Χθες, στο Δημαρχείο, το θέμα που έμεινε ημιτελές και για το οποίο υπήρξε τόσος θόρυβος αφορούσε τις δημοτικές δαπάνες. Άλλες 450 χιλιάδες διατίθενται για υποχρεωτικές δαπάνες που ορίζει ο νόμος. Αυτές οι δαπάνες ανέρχονταν στις 700 χιλιάδες, αλλά μετά από ενέργειες του Δημάρχου κ. Τικόπουλου, περιορίστηκαν στις 150 χιλιάδες.
Για να γίνουν καλύτερη πόλη οι Σέρρες, για να αποκτήσουν τη δημοτική αγορά τους και να καλύψουν τις πολλαπλές ανάγκες τους, έχουν ανάγκη την κρατική ενίσχυση. Το κράτος εισπράττει πολλά από τα Σέρρας. Αν διαθέσει και ένα ποσοστό υπέρ αυτών, οι Σέρρες θα το ευγνωμονούν. Γιατί αυτή η πόλη που έχει ένα ιστορικό παρελθόν και αποβλέπει σε ένα λαμπρότερο μέλλον πρέπει να μη υστερεί από άποψη έργων κοινής ωφέλειας.
Και από άποψη στέγασης οι Σέρρες υστερούν. Οι περισσότεροι κάτοικοι, και ιδίως οι καπνεργάτες, στεγάζονται σε οικήματα που χαρακτηρίζονται ως "τρώγλες".
Το κράτος διέθεσε 7 εκατομμύρια 112 χιλιάδες για τη στέγαση των άπορων πολεμοπαθών. Θα γίνουν 200 σπίτια που θα διανεμηθούν δωρεάν σε αυτούς. Άλλα 65 σπίτια θα γίνουν στη Νιγρίτα και 90 στην Τζουμαγιά. Στην Τζουμαγιά έγιναν και άλλα 368 σπίτια. Επίσης, 114 σπίτια στο Μικρό Χούλι, 100 στην Παλαιοκώμη, 32 στα Λακκοβίκια και 60 στο Νέο Πετρίτσι. Παρακολουθεί προσωπικά το όλο ζήτημα της στέγασης των άπορων πολεμοπαθών ο Νομάρχης κ. Νίκογλου, εξουσιοδοτημένος από την Κυβέρνηση.
Με την αποκατάσταση των άπορων πολεμοπαθών πιθανόν να προκύψουν ευκαιρίες και για τη στέγαση των άλλων άπορων τάξεων. Οπωσδήποτε όμως, το ζήτημα της στέγασης στα Σέρρας πρέπει να θεωρείται πάντα εκκρεμές. Οι οικονομικές ανάγκες της πόλης είναι ακόμα πολλές.
Η φιλανθρωπική δράση στα Σέρρας είναι αξιόλογη. Εκτός από τον Εθνικό Παιδικό Σταθμό, προχθές μόλις εγκαινιάστηκε και το οίκημα του Πατριωτικού Ιδρύματος Περιθάλψεως. Ο Σύλλογος των κυριών συντηρεί επίσης λαϊκό συσσίτιο, στο οποίο τρέφονται δωρεάν και καθημερινά πολλά άτομα.κόσμια άπορα παιδιά. Και ο Σύλλογος των κυριών έρχεται αρωγός σε πολλούς πάσχοντες και απόρους. Κατ' αυτά πρόκειται να προκηρυχθεί η δημοπρασία για την ανέγερση του Σανατορίου. Θα ανεγερθεί κοντά στο Σανατόριο, πού φαίνεται Ἐφορίας παρὰ τὴν Ραχοβίτσαν, σε απόσταση 18 χιλιομέτρων από τα Σέρρας. Το υπουργείο της υγείας διέθεσε ήδη 240 χιλιάδες δραχμές και πρόκειται να αποστείλει άλλες 250 χιλιάδες για τον σκοπό αυτόν.
Αλλά και το υπουργείο της Πρόνοιας δεν παραλείπει να ενισχύει οικονομικώς τα διάφορα φιλανθρωπικά ίδρυματα. Το νέο μέγαρο του αγροτικού οικοτροφείου είναι τρανή απόδειξη της στοργής με την οποία το Κράτος περιβάλλει τα ορφανά.
Αν η πόλη των Σερρών υστερήσει σε έργα Δηματικών και οι κοινότητες δεν βρίσκονται σε καλύτερη θέση όσον αφορά τα κοινοτικά έργα, λόγω της καπνικής κρίσης ελάχιστα κοινοτικά έργα πραγματοποιούνται. Επιπλέον, οι προϋπολογισμοί σχεδόν όλων των κοινοτήτων παρουσιάζουν ελλείμματα και δεν έχουν εισπραχθεί όλα τα προβλεπόμενα έσοδα, με αποτέλεσμα να μην υλοποιούνται τα προγραμματισμένα έργα. Ό,τι γίνεται σήμερα, γίνεται με την προσωπική συμμετοχή των κατοίκων.
Η Νομαρχία Σερρών όμως αξίζει πολλούς επαίνους. Έχει οργανώσει Μηχανική υπηρεσία, η οποία μελετά και επιβλέπει την εκτέλεση διάφορων κοινοτικών έργων, ώστε να μην πραγματοποιούνται επιταχυντικά. Ένας Μηχανικός, δύο εργοδηγοί, ένας τοπογράφος και ένας σχεδιαστής αποτελούν τη Μηχανική υπηρεσία των κοινοτήτων των Σερρών. Τέτοιες υπηρεσίες έχουν οργανωθεί σπάνια σε άλλους Νομούς.
Οι καπνεργάτες των Σερρών εργάζονται αυτήν την περίοδο. Ωστόσο, αμφισβητείται εάν η καπνεργασία θα διαρκέσει μέχρι το τέλος Ιουλίου. Στη συνέχεια θα αρχίσει νέα περίοδος ανεργίας. Δεδομένου ότι οι καπνεργάτες άρχισαν να εργάζονται από τα τέλη Απριλίου, ο απαιτούμενος αριθμός ημερομισθίων δε θα συμπληρωθεί για να λάβουν επιδόματα ανεργίας.
Το υποκατάστημα του ΤΑΚ εδώ, το οποίο διευθύνει ένας εξαιρετικός υπάλληλος, κ. Πύρρος, παρέχει πλήρη ιατρική περίθαλψη στους καπνεργάτες.
Ἐνῷ αἱ Σέρραι ἐξελίσσονται.-Αἱ ἀνάγκαι της καθημερινῶς αὐ ξάνουν. - Ηλεκτροφωτισμός θαυμάσιος καὶ εὐθυνὸς. –΄Αλλὰ δὲν ὑπάρχουν δρόμοι καὶ ὑπόνομοι. - Η στέγασις τῶν πόλεμοπαθῶν. - Τὰ κοινοτικὰ ἔργα. - Οἱ καπνεργάται καὶ ἡ οἰ- κτρὰ θέσις των. - Η φιλανθρωπική δρᾶσις
ΣΕΡΡΑΙ, Ιούνιος. - Ως πόλις αἱ Σέρρας προοδεύουν, ἐξελίσσονται. ᾿Αν
- - - |
ποτελοῦν τὸ πολυτιμότερο στολίδι ἀνάν μεσα στοὺς κόμπους τῆς ᾿Ανατολικῆς Μακεδονίας. Πρέπει ν᾿ ἀναλογισθή και νεῖς εἰς ποῖα ἐρείπια τὴν μετέβαλαν οἱ Βούλγαροι καὶ νὰ τὴν συγκρίνῃ μὲ τὴν σημερινὴν ἐξελιξίν της, διὰ ν᾿ ἀντιλη φθῇ τὴν διαφορὰν, τὸν βαθμὸν τῆς προόδου των.
Η φτώχεια τῶν χωρικῶν καὶ ἡ ἀν νεργία τῶν καπνεργατῶν ποὺ ἔχουν τὸν ἀντίκτυπον καὶ ἐπὶ τῆς ἀγορᾶς τῆς πό λεως ἀνέκοψαν κατά τι τὸ ἀνοικοδομη- τικὸν ἔργον της, ᾿Αλλὰ δὲν τὸ ἐσταμάν τησαν ὁλοτελώς. Πολλὰ ἀπὸ τὰ παλαιὰ ἐρείπια γκρεμίζονται καὶ στὴν θέσι τους κτίζονται νέαι καὶ κομψαὶ οἱπο- δομαί.
"Έπειτα αἱ Σέρραι ἔχουν τὰ καλύτερα ξενοδοχεῖα, τὰ ὡραιότερα κέντρα. Καὶ τὰ περισσότερα θέατρα. Αὐτὲς τὶς ἡ Εμέρες μάλιστα ἀποπερατοῦται καὶ ἕνα ἀκόμη θέατρο κτισμένο μὲ τὴν τελευ ταία λέξι τῆς ἀρχιτεκτονικῆς. Θὰ τὸ ἐν ζήλευαν πολλαὶ ἄλλαι ἐπαρχιακαὶ πόν λεις.
Ἐπὶ πλέον ἔχουν τὸν καλύτερον καὶ τὸν εὐθυνότερον ἠλεκτροφωτισμόν. Τὸ ἐργοστάσιον εὑρίσκεται ἐννέα χιλιόμε τρα μακρυά. Στο Μοναστήρι τοῦ ῾Αγίου ᾿Ιωάννου, ὅπου οἱ περίφημοι καταρρά πται ποὺ ἀποτελοῦν τὴν κινητήριον τοῦ - ὀργοστασίου δύναμιν. Τὸ ἔργοστάσιον - αὐτὸ ἰδιοκτησία τοῦ κ. Κ. Νάσιουτζικ - μπορεῖ νὰ φωτίσῃ ὁλόκληρον τὸν Νο - μὸν Σερρών. Να παράσχη φωτισμὸν θαυμάσιον καὶ εὐθηνόν. Σήμερα στοι σμὸς 4.80 τὸ κιλοβάτ. Καὶ εἰς τὸν Δῆς μον μόνον 3. ᾿Εκέρδισε δὲ ὁ Δήμος ἀπὸ τὴν ὑπόθεσιν, αὐτὴν πεντακοσίας καὶ πλέον χιλ. δραχμάς. Καὶ ἡ πόλις εἶδε ἕνα φωτισμὸν σπάνιον.
- χίζει στοὺς Σερραίους ὁ ἠλεκτροφωτι
**
᾿Αλλ' αἱ Σέρραι ἔχουν πολλὰς καὶ ἐπειγούσας, ἀνάγκας. Στεροῦνται δρά μων καὶ ὑπονόμων. Καὶ ὑδραυλικού δικτύου.
Ο προϋπολογισμός τοῦ Δήμου ἀνέρ χεται εἰς ἑπτὰ ἑκατομμύρια, ἐκ τῶν ὁ ποίων ἕνα ἑκατομμύριον διατίθεται για ἔξοδα διοικήσεως καὶ 2 112 γιὰ τὴν -Η ἐκτέλεσι διαφόρων ἔργων. Ένα άλλο εκατομμύρια διατίθεται γιὰ τὴν ἐξυπη ρέτησι του δανείου τῶν ἐπτὰ ἐκατομμυ ρίων ποὺ συνήψε ὁ Δήμος ἀπὸ τὸ Τα- χυδρομικὸν Ταμιευτήριον γιὰ τὴν .γερσι τοῦ δημοτικοῦ μεγάρου, τὰ ὁ ποῖον ἔμεινε ἡμιτελὲς καὶ γιὰ τὸ ὁ ποῖον ἡγέρθη τόσως θόρυβος. "Άλλες 450 χιλιάδες διατίθενται δι' υποχρεων τικὰς δαπίνας, τὰς ὁποίας ὀρίζει ὁ νόμος. Αἱ ὑτογρεωτικαὶ αὐταὶ δαπάναι ἀνήρχοντο εἰς 700 χιλιάδας, ἀλλὰ κατό πιν ἐνεργειών του Δημάρχου κ. Τικός πούλου περιωρίσθησαν στὰς 150 χι λιάδας.
Διὰ νὰ γίνουν καλύτερη πόλις αἱ Σέρ ψαι, διὰ ν᾿ ἀποκτήσουν τὴν δημοτικὴν ἀγοράν των καὶ νὰ συμπληρώσουν τὰς πολλαπλὰς ἀνάγκας των ἔχουν ἀναγο την τῆς κρατικῆς ἐνισχύσεως. Τὸ κρά τος εἰοπράττει πολλὰ ἀπὸ τὰς Σέρρας. ᾿Αν διαθέσῃ καὶ ἕνα ἔστω ποσοστὸν ὑπὲρ αὐτῶν, αἱ Σέρραι θὰ τὸ εὐγνωμο νοῦν. Γιατὶ ἡ πόλις αὐτὴ ποὺ ἔχει ἕνα ἱστορικὸν παρελθὼν καὶ ἀποβλέπει σ' ἕνα λαμπρότερο μέλλον πρέπει νὰ μὴ · ὑστερῇ ἀπὸ ἀπόψεως ἔργων κοινῆς ὡς φελείας.
Καὶ ἀπὸ ἀπόψεως στεγάσεως αἱ Σέρ ραι ὑστεροῦν. Οἱ περισσότεροι τῶν και τοίκων καὶ ἰδίως οἱ καπνεργάται στε γάζονται μέσα σὲ οἰκήματα, γιὰ τὰ ὁ ποία ὁ χαρακτηρισμός «τρώγλες» εἶνε ἐλαφρός.
Τὸ κράτος διέθεσε 7 112 εκατομμύρια, ἀλλὰ γιὰ τὴν στέγασι τῶν ἀπόρων που λεμοπαθών. Θὰ γίνουν 200 σπίτια, τὰ ὁποῖα θὰ διανεμηθούν δωρεὰν εἰς αὐτούς.
"Άλλα 65 πρόκειται να γίνουν εἰς τὴν Νιγρίταν καὶ 90 εἰς τὴν Τζουμαγιάν. Εἰς τὴν Τζουμαγιὰν ἔγιναν καὶ ἄλλα 368 Επίσης 114 στὸ Μικρὸ Χούλι, 100 στην Παλαιοκώμη, 32 ατὰ Λακκοβίκια, καὶ 60 στο Νέο Πετρίτσι. Παρακολουθεῖ δὲ αὐτοπροσώπως τὸ ὅλον ζήτημα τῆς στεν γάσεως τῶν ἀπόρων πολεμοπαθῶνιο Νομάρχης κ. Νίκογλου, ἐξουσιοδοτημέν νας πρὸς τοῦτο ἀπὸ τὴν Κυβέρνησιν.
Μὲ τὴν ἀποκατάστασιν τῶν ἀπόρων πολεμοπαθών πιθανὸν νὰ προκύψουν εὐχέρειαι διὰ τὴν στέγασιν καὶ τῶν ἄλλων ἀπόρων τάξεων, Οπωσδήποτε ὅμως τὸ ζήτημα τῆς στεγάσεως εἰς τὰς Σέρρας, πρέπει νὰ θεωρῆται πάντοτε ἐκκρεμές. Αἱ οἰκονομικαὶ ἀνάγκαι της πόλεως εἶναι ἀκόμα πολλαί.
* Η φιλανθρωπικὴ ὁρᾶσις εἰς τὰς Σέρα
ρας εἶναι ἀξιόλογος. Ἐκτὸς τοῦ Ἔθνι· κοῦ Παιδικού Σταθμοῦ προχθές μόλις ἐγκαινιάσθη καὶ τὸ οἰκημα τοῦ Πατριω τικοῦ ἰδρύματος περιθάλψεως.
Ο Σύλλογος τῶν κυριῶν συντηρεί πά λιν λαϊκὸν συσσίτιον, εἰς τὸ ὁποῖον συστ σιτοῦν δωρεάν καὶ καθημερινώς τετρανκόσια άπορα παιδάκια. Καὶ ὁ Σύλλογος τῶν δεσποινίδων ἔρχεται ἀρωγὸς εἰς πολλοὺς πάσχοντας π καὶ ἀπόρους. Κατ' αὐτὰς πρόκειται νὰ προκηρυχθῇ
ἡ δημοπρασία γιὰ τὴν ἀνέγερσιν καὶ τοῦ Σανατορίου. Θὰ ἀνεγερθῇ κατ' τοῦ Σανατορίου, πόφασιν τῆς Ἐφορίας ᾿Εφορίας παρὰ τὴν Ραχο βίτσαν, εἰς ἀπόστασις 18 χιλιομέτρων ἀπὸ τὰς Σέρ · Σέρρας. Τὸ ὑποι ὑπουργεῖον τῆς ὑγιεινῆς διέθεσε ἤδη 240 40 χιλιάδας δρ. καὶ πρόκειται νὰ ἀποστείλῃ ἄλ ἄλλες 250 χιλιάδα, ἀκόμη πρὸς τὸν σκοπὸν τοῦτον.
᾿Αλλὰ καὶ τὸ ὑπουργεῖον τῆς Προ- νοίας δὲν παραλείπει νὰ ἐνισχύῃ οίκο νομικῶς τὰ διάφορα φιλανθρωπικὰ ἱδρύ ματα. Τὸ νέον μέγαρον τοῦ ἀγροτικοῦ οἰκοτροφείου εἶναι τρανὴ ἀπόδειξις τῆς στοργῆς μετὰ τῆς ὁποίας τὸ Κράτος πε· ριβάλλει τὰ ὀρφανά.
**
"Αν ἡ πόλις τῶν Σερρῶν ὑστερῇ ἀπὸ ἀπόψεως ἔργων Δηματικῶν καὶ αἱ κοι νότητες δὲν εὑρίσκονται εἰς καλυτέραν μοίραν ἀπὸ ἀπόψεως κοινοτικῶν ἔργων, Λόγω τῆς καπνικής κρίσεως ἐλάχιστα κοινοτικὰ ἔργα γίνονται. "Αλλως τε οἱ προϋπολογισμοὶ ὅλων σχεδὸν τῶν κοινο τήτων παρουσιάζουν ελλείμματα. Δὲν ἐ· πραγματοποιήθησαν ὅλα τὰ προβλε φθέντα ἔσοδα. Καὶ κατὰ συνέπειαν δὲν ἔγιναν καὶ τὰ μελετηθέντα ἔργα. Ὅ,τι γίνεται σήμερα, γίνεται μὲ τὴν προσων πικὴν ἐγρασίαν τῶν κατοίκων.
Η Νομαρχία Σερρών εἶναι ἐν τού τοις ἀξία πολλῶν ἐπαίνων. Ωργάνωσε Μηχανικὴν ὑπηρεσίαν, ἡ ὁποία μελετά καὶ ἐπιβλέπει τὴν ἐκτέλεσιν διαφόρων κοινοτικῶν ἔργων, ὥστε νὰ μὴ γίνωνται κατὰ τρόπον πρόχειρον. Ένας Μηχανι κὸς, δύα ἐργοδηγοί, ἕνας τοπογράφος καὶ ἕνας σχεδιαστὴς ἀποτελοῦν τὴν Μη- Ζανικὴν ὑπηρεσίαν τῶν κοινοτήτων Σερ ρῶν. Τοιαύτας ὑπηρεσίας δὲ ἐλάχιστοι Νομοὶ ἔχουν ὀργανώσει.
Οἱ καπνεργάται τῶν Σερρῶν ἐργάζον ται τὴν ἐποχὴν αὐτήν. ᾿Αλλ' εἶναι ζή τημα ἂν ἡ καπνεργασία θὰ διαρκέση μέχρι τέλους ᾿Ιουλίου. Κατόπιν θ᾿ ἀρι χίσῃ νέα περίοδος ανεργίας. Δεδομένου ἐὲ ὅτι οἱ καπνεργάται ἄρχισαν νὰ ἐργά- ζωνται ἀπὸ τὰ τέλη τοῦ ᾿Απριλίου ὁ ἀν παιτούμενος ἀριθμός τῶν ἡμερομισθίων των δὲν θὰ συμπληρώθῇ διὰ νὰ τύχουν ἐπιδομάτων ἀνεργίας,
Τὸ ἐνταῦθα ὑποκατάστημα τοῦ ΤΑΚ, τὸ ὁποῖον διευθύνει ἕνας λαμπρὸς ὑπάλ ληλος, ὁ κ. Πύρρος, παρέχει εἰς τοὺς καπνεργάτας πλήρη ιατρικην περίθαλψιν. ᾿Αλλ᾿ ἡ ἐλονοσία εἶναι πολὺ ἐκτε- ταμένη εἰς τὴν καπνεργατικὴν τάξιν. Συντελοῦν εἰς τὴν ἕκτασίν της καὶ οἱ ὅροι τῆς διατροφῆς καὶ τῆς στεγάσεως, οἱ ὁποῖοι κάθε ἄλλο παρὰ οἱ ἐνδεδει γμένοι εἶναι διὰ τοὺς καπνεργάτας τῶν Σερρῶς. ᾿Απὸ μίαν ἔρευναν ποὺ ἐνής· γησε τὸ ἐνταῦθα ὑποκατάστημα τοῦ ΤΑΚ διαπίστοῦται ὅτι τὰ 90 τοῖς ἑκαι τὸν τῶν καπνεργατῶν ζοῦν μέσα σὲ ὡς ἡ νήλιες καὶ ἀνθυγιεινές τρώγλες.
Παρέλειψα ἴσως τὸ ἀντιελυνοσιακὸν συνεργεῖον. Επιφυλάσσομαι ν᾿ ἀσχολη- θῶ μὲ τὴν ὁρᾶσιν ὅλων τῶν ὑγειονομι- κῶν ὑπηρεσιῶν εἰς ἄλλην εἰδικὴν ἀντα- πόκρισιν. Δύο λόγια μόνον θὰ ἔπρεπε νὰ προστεθοῦν γιὰ τὸν Γεωργικό στα- θμό, τὸν ὁποῖον διευθύνει ὁ κ. Ζω- γράφος καὶ ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ μίαν πραγματικὴν πρόεδον διὰ τὴν ἀγροτι κὴν πόλιν τῶν Σερρῶν.
Κ. ΣΚΑΛΤΣΑΣ