Η Ολυμπιακή Φλόγα φτάνει στα Σέρρας (Λευκώνα, Σιδηρόκαστρο και Κούλα), 24 Ιουλίου 1936
Ο θεσμός της αφής της Oλυμπιακής Φλόγας μπορεί να καθιερώθηκε το 1936 στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου, οι καταβολές του όμως βρίσκονται στην Αρχαία Ελλάδα. Σύμφωνα με την παράδοση, ο βασιλιάς της Ηλιδος, Ιφιτος, μαζί με τους βασιλείς της Σπάρτης, Λυκούργο, και της Πίσας, Κλεοσθένη, στις αρχές του 8ου π.Χ. αιώνα, καθιέρωσαν κοινή λατρεία παραπλεύρως του ναού του Δία στην Ολυμπία, τελώντας ταυτόχρονα ανά τετραετία αθλητικούς αγώνες.
Εφημερίδα ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΜΕΡΑ, 23 Ιουλίου 1936
Το 1936, το ναζιστικό καθεστώς, στο πλαίσιο της προσπάθειας να οργανώσει με μεγαλοπρέπεια τους Ολυμπιακούς του Βερολίνου και να προπαγανδίσει τις ιδέες του Χίτλερ, αναβίωσε την αφή της Ολυμπιακής Φλόγας μετά από 27 αιώνες.
Εφημερίδα ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΜΕΡΑ, 23 Ιουλίου 1936
Μία πανέξυπνη και ταλαντούχα σκηνοθέτις, αγαπημένη του Χίτλερ, η ηλικίας 32 ετών Λένι Ρίφενσταλ, που πέθανε το 2002 σε ηλικία 102 ετών, αναλαμβάνει την οργάνωση της αφής στην Αρχαία Ολυμπία.
Σε ειδική τελετή, η χορογράφος-ιέρεια Κούλα Πράτσικα αναπέμπει τις ικεσίες στον Δία:
«Ω Δία, άρχων του παντός και των πάντων, οδηγέ, εις εσέ ω Ζευ, αναπέμπω την ικεσίαν ταύτην ως αρχήν των ύμνων μου…».
Εφημερίδα ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΜΕΡΑ, 23 Ιουλίου 1936
Η φλόγα εκδηλώθηκε με κοίλο κάτοπτρο από τις ακτίνες του ήλιου στον ιερό χώρο της Ολυμπίας στις 20 Ιουλίου 1936 και παραδόθηκε από την ιέρεια στον πρώτο λαμπαδηδρόμο Κώστα Κανδύλη. Η Ρίφενσταλ, με μια μεγάλη ομάδα τεχνικών και οπερατέρ κινηματογραφεί την αφή και τη διαδρομή από την Αρχαία Ολυμπία έως το κατάμεστο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου.
Εφημερίδα ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΜΕΡΑ, 25 Ιουλίου 1936
Η Φλόγα, με έναν δρομέα ανά χιλιόμετρο, έφτασε στην περιοχή μας, στις 24 Ιουλίου 1936 και στην συνέχεια στην Κούλα όπου παραδόθηκε στους Βούλγαρους Όλη η απόσταση καλύφθηκε από 3.075 δρομείς. Από τις 8.30 το πρωί μέχρι τις 10 το βράδυ η φλόγα «έτρεχε» από αθλητές πολλοί των οποίων ήταν Σερραίοι. Η παραλαβή έγινε στα σύνορα του νομού, στο 67ο χλμ., κάτω από συνεχή βροχή. Επικεφαλής του πλήθους των Σερραίων βρισκόταν ο τότε νομάρχης Ν. Βάρας, ο δημαρχών Γ. Μόσχος με την ιδιότητα του προέδρου του «Ορφέως», ο οποίος είχε και τη γενικότερη εποπτεία της τελετής και της διαδικασίας και ο βουλευτής Γ. Σγουραμάνης.
Στις 9.50 η φλόγα βρέθηκε στο Λευκώνα, όπου και σύμφωνα με την ειδησεογραφία της εποχής «...Την νύκταν της Παρασκευής, το εις την στροφήν Καβακλή χιλιόμετρον διέτρεξεν ο αθλητής του «Ορφέως», Θανάσης Μπεκιάρης». Η καταρρακτώδεις βροχή ανάγκασε τους υπεύθυνους του «Ορφέα» να μεταφέρουν τους δρομείς με αυτοκίνητα μέχρι τα σημεία παράδοσης και παραλαβής της φλόγας από τον επόμενο. Από το 10ο χλμ. της οδού Σερρών - Σιδηροκάστρου τη διαδρομή της φλόγας ανέλαβαν οι αθλητές του Εθνικού Σιδηροκάστρου που τη μετέφεραν πρώτα στο κέντρο της πόλης τους και στις 2 τα ξημερώματα στη γέφυρα της Κούλας, όπου και την παρέδωσαν στον πρώτο Βούλγαρο δρομέα.
Εφημερίδα ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΜΕΡΑ, 27 Ιουλίου 1936
Η εφημερίδα ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΜΕΡΑ στις 27 Ιουλίου 1936 έγραψε:
Σιδηρόκαστρο, 25 Ιουλίου. - Υπό ραγδαία βροχή συνεχίστηκε η Ολυμπιακή λαμπαδηδρομία από τη Θεσσαλονίκη μέσω του Σιδηροκάστρου μέχρι τα σύνορα. Θαυμάστηκε η απαράμιλλη αντοχή των αθλητών μας λαμπαδηδρόμων και ο αυθόρμητος ενθουσιασμός του μακεδονικού λαού, ο οποίος εν συναγερμώ, υπό βροχή, ανέμενε να επευφημήσει τη διέλευση του ιερού πυρός.
Στη διασταύρωση Σιδηροκάστρου - Σερρών είχε στηθεί αψίδα, όπου ανέμεναν οι αρχές των Σερρών και του Σιδηροκάστρου εν μέσω χιλιάδων λαού. Στρατιωτική δύναμη με επικεφαλής τη μουσική της μεραρχίας απέδωσε τιμές. Στο Σιδηρόκαστρο επίσης είχαν στηθεί αψίδες και βωμός, μπροστά από τον οποίο έγινε σεμνή τελετή, μετά την οποία έγινε η εκκίνηση για την Κούλα. Το ιερό φως μετέφεραν εκεί αθλητές του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου Σιδηροκάστρου.
Στην Κούλα το ιερό φως, άσβεστο, μεταφέρθηκε στις 1:55 το πρωί. Από τον τελευταίο αθλητή λαμπαδηδρόμο το φως παρέλαβε ο υπολοχαγός πεζικού κ. Χρυσοσπάθης, ο οποίος το έφερε μέχρι τη γέφυρα. Εκεί το παρέδωσε στον κ. Πτέρη, γενικό έφορο της λαμπαδηδρομίας στην Ελλάδα, ο οποίος το παρέδωσε στον Βούλγαρο κ. Γεωργίεφ, γενικό έφορο της Ολυμπιακής λαμπαδηδρομίας. Αποσπάσματα Ελλήνων και Βουλγάρων στρατιωτών, με επικεφαλής τους αξιωματικούς των φυλακίων, παρουσίαζαν όπλα.
Ο κ. Λ. Πτέρης προσφώνησε ως εξής τον Βούλγαρο συνάδελφό του:
"Αγαπητέ συνάδελφε, είμαι ευτυχής διότι εξ ονόματος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, προεδρευομένης υπό της Α.Β.Υ. του Διαδόχου, θα εμπιστευτώ σε σας την ιερή φλόγα, την οποία μου εμπιστεύθηκαν στην Ολυμπία να μεταφέρω μέσω των άξιων αθλητών της Ελλάδος μέχρι τον ακραίο συνοριακό σταθμό της Κούλας και να εμπιστευτώ την περαιτέρω μεταφορά στους ευγενείς αθλητές σας, ώστε από χέρι σε χέρι να φτάσει στον Πύργο του Μαραθώνα στο Στάδιο του Βερολίνου και να φωτίσει τους λαούς σε έργα ειρηνικά και ιπποτικά. Την δάδα αυτή παραδίδω σε σας με την πεποίθηση ότι θα την παραδώσετε άσβεστη. Ζήτω η Βουλγαρία και οι αθλητές της!"
Στην προσφώνηση του κ. Πτέρη απάντησε ο Βούλγαρος γενικός έφορος της λαμπαδηδρομίας, μετά την οποία παρέδωσε το φως στον υπολοχαγό Ομπερλαν Βουμελίεφ και συνεχίστηκε κανονικά η λαμπαδηδρομία στο βουλγαρικό έδαφος. Την τελετή ακολούθησε υπογραφή του πρωτοκόλλου, το οποίο προσυπέγραψε ο Γερμανός αντιπρόσωπος της Γερμανικής Ολυμπιακής Επιτροπής. Στην τελετή της Κούλας, τη συγκινητικότερη της όλης διαδρομής στην Ελλάδα, παρέστησαν οι αρχές του νομού Σερρών και της επαρχίας Σιδηροκάστρου και πλήθος κόσμου, μεταφερθέντος με εκατό και πλέον αυτοκίνητα.
Αυτούσιο το κείμενo:
ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟΝ, 25 Ιουλί ου. - Ὑπό ραγδαιοτάτην βροχήν συν νεχίσθη ή Ολυμπιακή λαμπαδηδρο μία ἀπὸ Θεσσαλονίκης δια Σίδη ν. Ε ροκάστρου μέχρι ῶν συνόρων. θαυμάσθη ἡ ἀπαράμιλλος ἀντοχή τῶν ἀθλητών μας λαμπαδηδρόμων καὶ ὁ αὐθόρμητος ένθουσιασμός του Μακεδονικού λαοῦ, ὁ ὁποῖος ἐν συν αγερμῷ, ὑπὸ βροχήν, ἀνέμενε νὰ ἐν πευφημήσῃ τὴν διέλευσιν τοῦ ἱεροῦ πυρός». Εἰς τὴν διασταύρωσιν Σι δηροκάστρου – Σερρῶν εἶχε στηθῇ ἀψίς, ὅπου ἀνέμενον αἱ ἀρχαί Σερ ρῶν καὶ Σιδηροκάστρου ἐν μέσῳ χιλιάδων λαού. Δύναμις στρατού μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὴν μουσικὴν τῆς μεραρχίας ἀπέδωσε τιμάς. Εἰς τὸ - Σιδηρόκαστρον ἐπίσης ἐστήθησαν · αψίδες καὶ βωμός, πρὸ τοῦ ὁποίου ἔγινε σεμνοπρεπής τελετή, μεθ' ἣν ἐγένετο ἡ ἐκκίνησις διὰ τὴν Κούλαν. Το «ἱερὸν φῶς» μετέφερον ἐκεῖ ἀν θληταί τοῦ Ἐθνικοῦ Γυμναστικού
Συλλόγου Σιδηροκάτρου. Εἰς τὴν Κούλαν τὸ «ἱερὸν φῶς» ἄσβεστον μετεφέρθη την 1.55 πρωί νήν. ᾿Από τον τελευαῖον ἀθλητὴν πλαμπαδηδρόμον τὸ φῶς παρέλαβεν ὁ ὑπολοχαγός πεζικού κ. Χρυσοσπά θης, ὁ ὁποῖος το έφερε μέχρι τῆς γεφύρας. Εκεί το παρέδωσεν εἰς τον κ. Πτέρην, γενικόν έφορον τῆς λαμπαδηδρομίας ἐν Ἑλλάδι, ὁ ὁποῖ ος το παρέδωσεν εἰς τὸν Βούλγαρον ος κ. Γεωργῆεφ, γενικὸν ἔφορον τῆς Ολυμπιακής ἐνῷ ἀπο σπάσματα Ελλήνων καὶ Βουλγάρων στρατιωτῶν μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τοὺς ἀν ξιωματικούς τῶν φυλακίων παρουσί
αζαν ὅπλα. Ο κ. Λ. Πτέρης προσεφώνησεν ὡς ἐξῆς τὸν Βούλγαρον συνάδελφόν του:
«᾿Αγαπητέ συνάδελφε. Είμαι εύ τυχής διότι ἐξ ὀνόματος τῆς Ἑλλη νικής Ολυμπιακῆς Ἐπιτροπῆς, προ εδρεουμένης ὑπὸ τῆς Α.Β.Υ. τοῦ Δια δόχου, θὰ ἐμπιστευθῷ εἰς ὑμᾶς τὴν ἱερὰν φλόγα, τὴν ὁποίαν μοὶ ἐνε πιστεύθησαν ἐν Ὀλυμπία να μετα φέρω διὰ τῶν ἀλκίμων ἀθλητῶν τῆς Ελλάδος μέχρι τοῦ ἀκραίου συνο ριακοῦ σταθμοῦ τῆς Κούλας καὶ νὰ ἐμπιστευθῶ την περαιτέρω μεταφο · ρὰν ν εἰς τοὺς εὐγενεῖς ἀθλητάς σας, ἵνα διὰ χειρὸς εἰς χεῖρα φθάσῃ εἰς · τὸν Πύργον Πύργον τοῦ Μαραθώνος του Σταδίου τοῦ Βερολίνου καὶ φωτίσῃ τοὺς λαοὺς εἰς ἔργα εἰρηνικά καὶ Ιπποτικά. Την δάδα ταύτην παρα δίδω εἰς ὑμᾶς μὲ τὴν πεποίθησιν ὅτι
θὰ τὴν παραδώσετε άσβεστον. Ζήτω ἡ Βουλγαρία καὶ οἱ ἀθληταί της!
Εἰς τὴν προσφώνησιν τοῦ κ. Λα Πτέρη ἀπήντησεν ὁ Βούλγαρος Γε νικός "Έφορος τῆς λαμπαδηδρομίας, μεθ' ὁ παρέδωσε τὸ φῶς εἰς τὸν ὑπο λοχαγόν Ομπερλαν Βουμελῆεφ καὶ θα συνεχισθή κανονικῶς ἡ λαμπα δηδρομία δια τοῦ Βουλγαρικοῦ ἐν δάφους. Την τελετὴν ἐπηκολούθησεν ὑπογραφή τοῦ πρωτοκόλλου, το όν ποῖον προσυπέγραψεν ὁ Γερμανός ἀντιπρόσωπος τῆς Γερμανικής 0- λυμπιακῆς Ἐπιτροπῆς. Εἰς τὴν τε λετὴν τῆς Κούλας, εἰς τὴν συγκινη τικωτέραν τῆς ὅλης ἐν Ἑλλάδι δια - δρομῆς, παρέστησαν αἱ ἀρχαὶ τοῦ - νομού Σερρών καὶ τῆς ἐπαρχίας Σι Η δηροκάστρου καὶ πλῆθος κόσμου, με - ταφερθέντος δι' ἑκατὸν καὶ πλέον - αὐτοκινήτων.
Μετά πέρασε από τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Αυστρία και την Τσεχοσλοβακία και έφτασε στο Βερολίνο την 1η Αυγούστου, μετά από έντεκα ημέρες. Ο Γερμανός πρωταθλητής Φριτζ Σίλγκεν τη μεταφέρει για να ανάψει το βωμό, προκαλώντας συγκίνηση στις δεκάδες χιλιάδες των θεατών, ενώ οι φιλαρμονικές παιάνιζαν τον Ολυμπιακό Υμνο…
