Το Μεγάλο Συλλαλητήριο των Σερρών για την Βουλγάρικη ΦΡΙΚΗ, 6 Ιουλίου 1913
Στα Σέρρας, ημέρα Παρασκευή, 6 Ιουλίου 1913, πραγματοποιήθηκε συλλαλητήριο εξαιτίας της καταστροφής της πόλης από τους Βούλγαρους στρατιώτες. Η πόλη είχε υποστεί σοβαρές ζημιές, με περίπου 4.050 σπίτια και 1.000 καταστήματα να έχουν καταστραφεί. Επιπλέον, από τα 9 καταστήματα καπνού της Αυστριακής εταιρείας «Χέρτζοκ», τα 5 είχαν καταστραφεί εντελώς, προκαλώντας ζημιές που ανήλθαν στα 2.500.000.
Η εφημερίδα Εμπρός γράφει :
Χθες έγινε στις Σέρρες μεγάλο συλλαλητήριο σε διαμαρτυρία για τις βουλγαρικές θηριωδίες. Μπροστά στα ακόμα καπνίζοντα ερείπια της άτυχης πόλης, εκφωνήθηκαν συγκινητικοί λόγοι από Έλληνες, Μουσουλμάνους και Ισραηλίτες ρήτορες, οι οποίοι καταδίκασαν σφοδρά τη συμπεριφορά των Βουλγάρων.
Οι διαδηλωτές υποδέχθηκαν με επευφημίες το ακόλουθο ψήφισμα:
ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ
«Εμείς, οι 20.000 άνδρες που μείναμε χωρίς στέγη, τροφή και ρούχα, Έλληνες, Μουσουλμάνοι και Ισραηλίτες της άτυχης πόλης των Σερρών και των γύρω περιοχών, ενωμένοι όλοι μαζί, θύματα της ίδιας δυστυχίας, ψηφίζουμε στο όνομα του πολιτισμού, της προόδου και της ανθρωπότητας. Διαμαρτυρόμαστε κατά των αγριοτήτων και ωμοτήτων των φρικτών πράξεων που διαπράχθηκαν κατά αθώων πολιτών, γυναικών και παιδιών, κατά της βάρβαρης πυρκαγιάς που κατέστρεψε όλες τις κατοικίες της όμορφης και άτυχης πόλης μας και των χωριών της περιοχής, κατά του μαρτυρίου των σεβαστών λειτουργών του Υψίστου, πράξεων ακατονόμαστων και ασυνείδητων, που είναι έργο του τακτικού βουλγαρικού στρατού. Εμείς, απελπισμένοι μάρτυρες και θύματα των σκηνών φρίκης και σφαγής αυτών, εκφράζουμε από όλη την σπαραγμένη και πονεμένη καρδιά μας βαθιά κραυγή αγανάκτησης και διαμαρτυρίας ενώπιον της συνείδησης των πολιτισμένων λαών για τις βανδαλικές πράξεις του βουλγαρικού στρατού, ο οποίος πρέπει να στιγματιστεί και να αποκηρυχθεί στο όνομα του πολιτισμού.
Επικαλούμαστε επίσης την έντονη προσοχή του πολιτισμένου κόσμου στις ανήκουστες θηριωδίες που διαπράχθηκαν κατά των ανυπεράσπιστων πολιτών μας, Χριστιανών, Οθωμανών και Ισραηλιτών των Σερρών, και ζητούμε επειγόντως τη συγκρότηση και άφιξη διεθνούς επιτροπής για επιτόπια επιβεβαίωση της έκτασης της συμφοράς και της καταστροφής. Εξουσιοδοτούμε την επιτροπή να διαβιβάσει το ψήφισμα του παρόντος συλλαλητηρίου στον βασιλιά Κωνσταντίνο ΙΒ΄, την ελληνική κυβέρνηση και τους αρμόδιους.»
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 7 Ιουλίου. | (Δ.Π.). – Χθὲς ἐγένετο εἰς τὰς Σέρρας μέγα συλλαλητήριον πρὸς διαμαρτυρίαν διὰ τὰς Βουλγαρικὰς θηριωδίας. Πρὸ τῶν καπνιζώντων ἀκόμη ἐρειπίων τῆς ἀτυχοῦς πόλεως ἀπηγγέλθησαν συγκινητικοὶ λόγοι ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων, Μουσουλμάνων καὶ Ἰσραηλιτῶν ρητόρων, οἵτινες ἐστιγμάτισαν δριμέως τὴν διαγωγὴν τῶν Βουλγάρων.
Οἱ διαδηλωταὶ ἐδέχθησαν δι' ἐπευφημιῶν τὸ ἀκόλουθον ψήφισμα:
ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ
«Ἐν ὀνόματι τῶν 20,000 ἀνδρῶν οἱ ὁποῖοι ἀπέμειναν ἄνευ στέγης, τροφῆς καὶ ἐνδυμάτων ἡμεῖς Ἕλλη 1νες, Μουσουλμάνοι καὶ Ἰσραηλί
ται τῆς ἀτυχοῦς πόλεως τῶν Σερρῶν καὶ περιχώρων ἦνωμένοι πάντες δ μοῦ, θύματα τῆς αὐτῆς δυστυχίας ψηφίζομεν ἐν ὀνόματι τοῦ πολιτι σμοῦ, τῆς προόδου καὶ τῆς ἀνθρω- πότητος. Διαμαρτυρόμεθα κατὰ τῶν ἀγριοτήτων καὶ ὠμοτήτων τῶν τρο- μακτικῶν ἄθλων τῶν διαπραχθέν των κατὰ πολιτῶν ἀθώων, γυναικῶν καὶ παίδων, κατὰ τῆς διὰ βαρβάρου πυρὸς καταστροφῆς πασῶν τῶν κατ τοικιῶν τῆς ὡραίας καὶ δυστυχοῦς ἡμῶν πόλεὼς καὶ τῶν χωρίων τῆς περιφερείας, κατὰ τοῦ μαρτυρίου τῶν πολυσεβάστων λειτουργῶν τοῦ Ὑψίστου, ἄθλων ἀκατονομάστων καὶ ἀσυνειδήτων, τὰ ὁποῖα εἶνε ἔρ- γον τοῦ τακτικοῦ βουλγαρικοῦ στρα- τοῦ. Ἡμεῖς ἀπεγνωσμένοι μάρτυρες καὶ θύματα τῶν σκηνῶν φρίκης καὶ σφαγῆς τούτων, ἐκβάλλομεν ἐξ ὅλης τῆς σπαραγμένης καὶ πονεμένης καρδίας μας βαθείαν κραυγὴν ἄγανα κτήσεως καὶ διαμαρτυρίας ἐνώπιον τῆς συνειδήσεως τῶν πεπολιτισμένων λαῶν ἐπὶ ταῖς βανδαλικαῖς πράξεσι τοῦ Βουλγαρικοῦ στρατοῦ, ὁ ὁποῖος δέον νὰ στηλιτευθῇ καὶ ἀποκηρυ- χθῇ ἐν ὀνόματι τοῦ πολιτισμοῦ.
· » Επικαλούμεθα προσέτι τὴν ζω- ηροτέραν προσοχὴν τοῦ πεπολιτισμέ- νου κόσμου ἐπὶ τῶν ἀνηκούστων θη- ·ρἰωδιῶν τῶν διαπραχθεισῶν καθ' ἡμῶν, πολιτῶν ἀνυπερασπίστων Χριστιανῶν, Οθωμανῶν καὶ Ἰσρα- ηλιτῶν τῶν Σερρῶν καὶ αἰτούμεθα ·ἐπειγόντως τὸν καταρτισμον καὶ τὴν · ἔλευσιν διεθνοῦς ἐπιτροπῆς πρὸς βε- - βαξωσὶν ἐπιτόπιον τῆς ἐκτάσεως τῆς συμφορᾶς καὶ τοῦ ὀλέθρου. Εξου σιοδοτοῦμεν τὴν ἐπιτροπὴν νὰ δια- βιβάση τὸ ψήφισμα τοῦ παρόντος συλλαλητηρίου πρὸς τὸν Βασιλέα Κωνσταντῖνον ΙΒ΄, τὴν Ἑλληνικὴν Κυβέρνησιν καὶ τοὺς ἀρμοδίους. »
Η εφημερίδα Εμπρός επίσης αναφέρει στις 9 Ιουλίου 1913 για το συλλαλητήριο : :
Την μεσημβρίαν της χθες ανακοινώθη το εξής τηλεγράφημα περί του εν Σέρραις συλλαλητηρίου κατά των Βουλγαρικών ωμοτήτων.
«Χθες Παρασκευήν, ώραν 6:00 μ.μ. εν τω περιβόλω του διοικητηρίου Σερρών και περί τας πέριξ οδούς συνεκροτήθη μέγα συλλαλητήριον Σερραίων εντονώτατα διαμαρτυρηθέντων διά τας Βουλγαρικάς θηριωδίας και την καταστροφήν των Σερρών. Ωμίλησαν ελληνιστί ο κ. Μέλοπος, τουρκιστί ο Μόλα Χατζής, γαλλιστί ο Αβραάμ Εσκενάζ, πολλάκις διακοπείς υπό χειροκροτημάτων, εβραϊστί ο Ιάκωβος Σκινάζη, ελληνιστί επίσης ο κ. Μαρκαντζής, διεκτραγωδήσαντες πάντες ζωηρότατα τας διααεάτητας των Βουλγαρικών αρχών επί οκτάμηνον και τας θηριωδίας του Βουλγαρικού στρατού, σφάζοντος και καίοντος εν τη εσπευσμένη φυγή του, και επεκαλεσθέντες την αντίληψιν της Ευρώπης, καταγγείλαντες δε τους Βουλγάρους ως αναξίους να είναι μέλη της Ευρωπαϊκής οικογενείας.
Ωσαύτως προσέθηκαν ότι η δικαιοσύνη και αδελφότης παρά τοις Βουλγάροις εσοδυναμεί προς ληστείας, φόνους και δηώσεις. Πολίται ανεξαρτήτως φυλής και υροκεύματος έκλαιον εκ συγκινήσεως και κατηγανακτισμένοι επεκρήτησαν τους λόγους των ρητόρων. Οι ρήτορες εξέφρασαν την ευγνωμοσύνην της πόλεως επί τη απελευθερώσει της από του Βουλγαρικού ζυγού υπό τα παταγώδη χειροκροτήματα του πλήθους. Ζητωκραυγαί ζωηρόταται υπέρ του στρατηλάτου Βασιλέως, του νεακλήφορου στρατού, του Έθνους και της Μεγάλης Ελλάδος εν τέλει εκάλυψαν τους λόγους των ρητόρων.
Εν τέλει εγένετο δεκτόν το ψήφισμα αναγνωσθέν υπό του κ. Γκίνη, διευθυντού της Αθηναϊκής Τραπέζης, το χθες δημοσιευθέν και αναθέτον εις επιτροπήν αποτελουμένην εκ των κ.κ. Δ. Γκίνη, Αδήλ βέη, Σ. Θαρκίλ, Α. Δ. Γιουλσχίδη, Μετζή εφέντης, Α. Γκρατσίδι, Κεράτ βέη, Τορίκη Περδικάρη, Ν. Νίκολσον, και Φεράτζη την διαβίβασιν αυτού εις την Α. Μ. τον Βασιλέα, την Βασιλικήν Κυβέρνησιν και προς άπαντας τους πεπολιτισμένους λαούς.»
Το συλλαλητήριο αυτό, οργανωμένο από τον πληθυσμό των Σερρών, εξέφρασε έντονα την καταδίκη για τις πράξεις βαρβαρότητας των Βουλγάρων κατά την οκτάμηνη κατοχή της πόλης και απηύθυνε έκκληση προς την Ευρώπη να αναλάβει δράση εναντίον της Βουλγαρίας, την οποία χαρακτήρισε ανάξια μέλος της ευρωπαϊκής κοινότητας. Οι ρήτορες, εκπροσωπώντας διάφορες κοινότητες και γλώσσες, τόνισαν τη σημασία της δικαιοσύνης και της αδελφοσύνης, καταγγέλλοντας τις πράξεις βίας και καταστροφής των Βουλγάρων.
Τὴν μεσημβρίαν τῆς χθὲς ἀν νεκοινώθη τὸ ἐξῆς τηλεγράφημα περὶ τοῦ ἐν Σέρραις συλλαλη τηρίου κατὰ τῶν Βουλγαρικῶν ὠμοτήτων.
«Χθὲς Παρασκευὴν, ὥραν 4 μ.μ. ἐν τῷ περιβόλῳ τοῦ διοι κητηρίου Σερρῶν καὶ περὶ τὰς πέριξ ὁδοὺς συνεκροτήθη μέγα συλλαλητήριον Σερραίων έντον νώτατα διαμαρτυρηθέντων διὰ τὰς Βουλγαρικάς θηριωδίας καὶ τὴν καταστροφὴν τῶν Σερρών. Ωμίλησαν ἑλληνιστὶ ὁ κ. Μέλο πος, τουρκιστὶ ὁ Μόλα Χατζής γαλλιστὶ ὁ ᾿Αβραάμ ᾿Εσκενάζ, πολλάκις διακὴπεὶς ὑπὸ χειρο κροτημάτων, ἑβραϊστὶ ὁ Ἰάκω βος Σκινάζη, Ελληνιστὶ ἐπίσης ό κα Μαρκαντζής, διεκτραγωδής σαντες πάντες ζωηρότατα τὰς δια αεάτητας τῶν Βουλγαρικών αρ χῶν ἐπὶ ὀκτάμηνον καὶ τὰς θη ριωδίας τοῦ Βουλγαρικού στρα τοῦ, σφάζοντος καὶ καίοντης ἐν τῇ ἐσπευσμένῃ φυγῇ του, καὶ ἐν πεκαλεσθέντες τὴν ἀντίληψεν τῆς Εὐρώπης, καταγγείλαντες δὲ τοὺς Βουλγάρους ὡς ἀναξίους
νὰ εἶνε μέλη τῆς Εὐρωπαϊκῆς οἰκογενείας.
Ωσαύτως προσέθηκαν ὅτι ἡ δικαιοσύνη καὶ ἀδελφότης παρὰ τοῖς Βουλγάροις ἐσοδυναμεί Βουλγάρουςνουςοδον πρὸς ληστείας, φόνους καὶ δη ὡσεις. Πολῖται ἀνεξαρτήτως φυ λῆς καὶ ὑροκεύματος ἔκλαιον ἐκ συγκινήσεως καὶ κατηγανακτη σμένος ἐπεκρήτησαν τοὺς λόγους τῶν ρητόρων. Οἱ ρήτορες ἐξέν φρασαν τὴν εὐγνωμοσύνην τῆς πόλεως ἐπὶ τῇ ἀπελευθερώσει της ἀπὸ τοῦ Βουλγαρικοῦ ζυ τοῦ ὑπὸ τὰ παταγώδη χειρο κροτήματα τοῦ πλήθους. Ζητων κραυγαὶ ζωηρόταται ὑπὲρ τοῦ στρατηλάτου Βασιλέως, τοῦ νεα κηφόρου στρατοῦ, τοῦ Ἔθνους καὶ τῆς Μεγάλης Ελλάδος ἐν + κάλυψαν τοὺς λόγους τῶν ρητός
ρων.
Εν τέλει ἐγένετο δεκτὸν τὸ ψήφισμα ἀναγνωσθὲν ὑπὸ τοῦ κ. Γκίνη, διευθυντοῦ τῆς ᾿Αθηνα ικῆς Τραπέζης, τὸ τὸ χθὲς δημοσι ευθὲν καὶ ἀναθέτον εἰς ἐπιτροπήν ἀποτελουμένην ἐκ τῶν κ.κ. Δ. Γκίνη, ᾿Αδὴλ βέη, Σ. Θαρκίλ, A Δ. Γιουλσχίδη, Μετζή ἐφέντης Α. Γκρατσίδι. Κεράτ βέη, το ρίκη Περδικάρη, Ν. Νίκολσον, καὶ «Φεράτζη τὴν διαβίβασιν αύ τοῦ εἰς τὴν Α. Μ. τὸν Βασι λέα, τὴν Βασ. Κυβέρνησιν καὶ πρὸς ἅπαντας τοὺς πεπολιτισμέ κους λαούς.»