Άγιος Ανατόλιος Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, 3 Ιουλίου

 Δύνας, Ἀνατόλιε τοῦ βίου τέλει.

Τῷ μὴ δύνοντι προσπελάζεις ἡλίῳ.

Ο Άγιος Ανατόλιος έγινε Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, δύο μήνες μετά τον άδικο φόνο του Πατριάρχη Φλαβιανού (βλέπε 16 Φεβρουαρίου), στις 11 Αυγούστου του 449 μ.Χ., από τον αιρετικό Διόσκορο και τους συνεργάτες του.

Ο Ανατόλιος ήταν γέννημα της Αλεξάνδρειας και χειροτονήθηκε διάκονος από τον τότε αρχιεπίσκοπο Αλεξανδρείας Κύριλλο (βλέπε 9 Ιουνίου και 18 Ιανουαρίου). Ο αιρετικός Πατριάρχης Αλεξανδρείας Διόσκορος, υποστήριξε την εκλογή του Ανατολίου, με την ελπίδα ότι θα τον έχει υποχείριο του. Διαψεύστηκε όμως. Ο Ανατόλιος, αναδείχτηκε πιστός και θαρραλέος υπέρμαχος της Ορθοδοξίας.

Επί της πατριαρχείας του Αγίου Ανατολίου, συνήλθε το 451 μ.Χ η Δ' Οικουμενική Σύνοδος στη Χαλκηδόνα, που καταδίκασε την αίρεση του Ευτυχούς. Επίσης, καθαιρέθηκε ο Διόσκουρος και εντάχτηκε στα δίπτυχα το όνομα του Αγίου Φλαβιανού, Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης, τον οποίο είχε καθαιρέσει ο Διόσκορος κατα την λῃστρική Σύνοδο της Εφέσου το 449 μ.Χ.

Επί Ανατολίου επίσης, ανακομίστηκαν στην Κωνσταντινούπολη, τα λείψανα των Σαράντα Αγίων, που μαρτύρησαν στη Σεβάστεια (3 Μαρτίου. Επί της πατριαρχείας του πάλι, η βασίλισσα Πουλχερία (βλέπε 17 Φεβρουαρίου), έκτισε το 450 μ.Χ τους έξοχους ναούς της Θεοτόκου των Χαλκοπρατείων, των Βλαχερνών και της Οδηγήτριας.

Ο Πατριάρχης Ανατόλιος πέθανε τον Ιούλιο του 458 μ.Χ, αφού ωφέλησε σημαντικά την πίστη και την Εκκλησία.

Λειτουργικά κείμενα

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.

Ἔργω τὴν κλῆσιν σου σφραγίζων Ὅσιε, λόγοις καὶ πράξεσι, τῷ κόσμῳ, ἔφανας, τῆς ὑπὲρ νοῦν Ἀνατολῆς, τὴν ἔλλαμψιν Ἱεράρχα, σὺ γὰρ Ἀνατόλιε, τὸν Χριστὸν ἀνεκήρυξας, διπλοῦν ταὶς θελήσεσιν, ἀσυγχύτως καὶ φύσεσιν, ὑπόστασιν δὲ φέροντα μίαν, πρὸς σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἠμῶν.

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. β’. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν.

Τὴν ἀνατολήν, τῆς θείας φωτοφανείας, φέρων ἐν ψυχῇ, ὡς λύχνον Ὀρθοδοξίας, διαλύεις τὴν νύκτα, τῶν αἰρέσεων Ὅσιε, καὶ πρὸς ὄρθρον θείας πίστεως, κατευθύνεις Ἀνατόλιε, τοὺς ἐκ πόθου ἀκβοῶντάς σοι· Αὐτὸς ἡμῶν φωτισμός, ὤφθης μύστα Χριστοῦ.

Μεγαλυνάριον

Τῇ φωτοδοσίᾳ τῆς μυστικῆς, ἐκλελαμπρυσμένος, Ἱεράρχα ἀνατολῆς, φῶς τῷ κόσμῳ ὤφθης, καὶ τῷ Πατρὶ τῶν φώτων, ἡμᾶς ἀεὶ προσάγεις, ὦ Ἀνατόλιε.