ΣΕΡΡΑΙ, Η ΠΟΛΙΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟ ΚΑΜΑΡΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, άρθρο της εφημερίδας Μακεδονόα, 31Οκτώβριο 1931
Σε άρθρο της η εφημερίδα Μακεδονία τον Οκτώβριο του 1931 (στο Φύλλο: 31/10/1931, Σελίδα: 1) αναφέρεται στην εξέλιξη και βελτίωση της δημόσιας διοίκησης στην πόλη των Σερρών και τον νομό της, εστιάζοντας στους ηγέτες και τις επιτυχίες τους.
Η εφημερίδα αναφέρει:
Στην προηγούμενη ανταπόκρισή μου έγραψα για την ιστορία και τις καταστροφές της πόλης των Σερρών. Σήμερα θα ασχοληθώ με τις κρατικές και τοπικές αρχές της πόλης και του νομού, οι οποίες, αποτελώντας ένα αρμονικό σύνολο μιας καλά λειτουργούσας μηχανής, είναι ο καθρέφτης της κρατικής και κυβερνητικής μέριμνας για τις Νέες Χώρες και θα μπορούσε κανείς να πει το παράδειγμα της ελληνικής διοίκησης. Είναι αλήθεια ότι και ο Νομός Σερρών, όπως και πολλοί άλλοι στο παρελθόν, συχνά υπέστη τις συνέπειες της ελλιπούς διοίκησης, ιδίως από την άποψη της εξυπηρέτησης των κοινών στην ύπαιθρο. Αλλά τα τελευταία δύο χρόνια, παρά το ανεπαρκές προσωπικό των διαφόρων υπηρεσιών, ο λαός της πόλης και της υπαίθρου απολαμβάνει μιας ιδανικής διοίκησης.
Διοικητικά, ο νομός διαιρείται σε τρεις επαρχίες, την επαρχία Σιντικής (Σιδηρόκαστρο), Φυλλίδος (Ζίχνα) και Βισαλτίας (Νιγρίτα), με έδρες τις ομώνυμες πόλεις, εκτός από την τελευταία, η οποία ουσιαστικά έχει καταργηθεί εδώ και έξι χρόνια και εκπροσωπείται από τη Νομαρχία.
Πρώτα θα αρχίσουμε από την ανώτερη κρατική διοίκηση, τη Νομαρχία Σερρών, πρώτης τάξεως από οργανική άποψη, με επικεφαλής τον ενεργό και ακούραστο Νομάρχη κ. Στέφανο Νίκογλου. Ο Νίκογλου, που τοποθετήθηκε στη Νομαρχία μας τον Απρίλιο του 1930, κατόρθωσε μέσα σε ένα διάστημα είκοσι μηνών να καθιερώσει μια κατάσταση πραγμάτων τέτοια, ώστε σήμερα η διοίκησή του να αποτελεί πραγματική επιτυχία και υπόδειγμα ιδανικής διοίκησης.
Νέος ακόμα στην ηλικία αλλά με πολύ ώριμη σκέψη και νου, δείχνει σε όλες του τις ενέργειες, αποφάσεις και κατευθύνσεις την αποφασιστικότητα εκείνου του άνδρα που έχει ως στόχο του τη συνεχή εργασία. Γιος του εθνικού εργάτη και διαπρεπούς γιατρού στην Αθήνα, Νίκογλου, στον οποίο το Έθνος οφείλει πολλά, ιδίως για τις ανεκτίμητες υπηρεσίες του κατά τους Βαλκανικούς πολέμους, συναγωνίζεται σε πολλά για να υπερβεί κάθε άξιο πατριώτη και άνθρωπο που γνωρίζει καλά τις υποχρεώσεις του ως ανώτατου άρχοντα του Νομού. Κάτοχος της νομικής επιστήμης και επί πολλά χρόνια ειδικευμένος στην Ευρώπη στην πολιτική, εμφανίζεται σε όλες του τις κατευθύνσεις ως άνθρωπος που έχει ήδη ολοκληρώσει την καριέρα του. Βοηθούμενος από επιτελείο ικανότατων υπαλλήλων, κατόρθωσε να μετατρέψει τη Νομαρχία σε εστία λαϊκής εκτίμησης και εμπιστοσύνης.
Ενημερωμένος και για τις τελευταίες λεπτομέρειες, δεν δίστασε ποτέ να αναλάβει την κατάλληλη πρωτοβουλία και ένα από τα σημαντικότερα έργα του είναι η αποκατάσταση των άστεγων σεισμόπληκτων του Νομού και η συμπλήρωση της προσφυγικής αποκατάστασης. Και χωρίς να προσκρούσω στη μετριοφροσύνη του άνδρα, μπορώ να δηλώσω ότι κρατικοί λειτουργοί της ικανότητας του κ. Νίκογλου δεν αποτελούν απλώς φωτεινό διάλειμμα στην εκτέλεση των καθηκόντων τους αλλά τιμούν μια σύγχρονη και εκπολιτιζόμενη χώρα.
Θα αφήσω όμως τον κ. Νίκογλου στις πολυπλοκότητες των ζητημάτων του Νομού για να εξετάσω το άλλο σκέλος της δημόσιας διοίκησης της πόλης, τον Δήμο Σερρών, ο οποίος τελευταία παρουσιάζεται τόσο ταραχώδης και πολύ βασανισμένος. Είμαι και εγώ από τους νέους πολίτες των Σερρών και από το έτος 1922 εγκατεστημένος στα Σέρρας, γνώρισα ως Δήμαρχο τον κ. Επαμ. Τικόπουλο.
Και πριν εισέλθω στα θέματα του Δήμου, θα περιγράψω τον πρώτο πολίτη των Σερρών. Γόνος μιας αρχοντικής οικογένειας των Σερρών, ο κ. Τικόπουλος, σπούδασε γεωπονική στην Ευρώπη και επί πολλά χρόνια ασχολήθηκε με τη συστηματική καλλιέργεια του ιδιόκτητου αγροκτήματός του.
Μετά την κατάλυση του Νοεμβριανού.
Μετά την πτώση του Νοεμβριανού καθεστώτος, διορίστηκε τον Οκτώβριο του 1922 Δήμαρχος της πόλης. Μετά την άφιξη των προσφύγων, ήταν ο πρώτος που έσπευσε να διανείμει το μεγαλύτερο μέρος του αγροκτήματός του στους ακτήμονες πρόσφυγες, εφαρμόζοντας την εθελοντική απαλλοτρίωση.
Στις εκλογές της 25ης Οκτωβρίου 1925, τις πρώτες δημοτικές εκλογές των Νέων Χωρών, εκλέχθηκε σχεδόν παμψηφεί ως αιρετός άρχων της πόλης, παρόλο που είχε ισχυρό αντίπαλο. Το ίδιο συνέβη και στις εκλογές της 4ης Αυγούστου 1929, όπου επανεκλέχθηκε με καταπληκτική πλειοψηφία, ξεπερνώντας τους αντιπάλους του κατά οκτακόσιους ψήφους, από τους συνολικά τέσσερις χιλιάδες ψηφοφόρους.
Ο Δήμος Σερρών έχει να επιδείξει πολλά έργα επί των ημερών του κ. Τικόπουλου, με το σημαντικότερο όλων να είναι το οδικό σύστημα της πόλης, ο ηλεκτροφωτισμός, η επικάλυψη του χειμάρρου Κλονοτίτσης, το δημοτικό μέγαρο και το γυμναστήριο. Ωστόσο, η πιο σημαντική επιτυχία του κ. Τικόπουλου έγκειται στον τριπλασιασμό του προϋπολογισμού του Δήμου και τη διατήρησή του ισοσκελισμένου, παρά τις συνεχώς αυξανόμενες δαπάνες και απαιτήσεις της πόλης, η οποία σήμερα παρουσιάζει την εικόνα μιας πόλης έτοιμης να φιλοξενήσει άνετα 150 χιλιάδες κατοίκους, σε αντίθεση με τις 32 χιλιάδες που έχει σήμερα.
Ο προϋπολογισμός κυμαίνεται σήμερα, παρά τις αντίξοες περιστάσεις και την οικονομική κρίση που είχαν ολέθρια επίδραση στα οικονομικά του Δήμου, μεταξύ 9-10 εκατομμυρίων δραχμών, σε αντίθεση με τα 3 εκατομμύρια που βρήκε ο κ. Τικόπουλος όταν ανέλαβε. Από αυτά, τα 2,5 εκατομμύρια διατίθενται για την καθαριότητα της πόλης, τον ηλεκτροφωτισμό, παροχές σε φιλανθρωπικά και άλλα σωματεία, αγαθοεργίες και τον αθλητισμό. Άλλο ένα εκατομμύριο διατίθεται για την τοκοχρεολύσια του δανείου των επτά εκατομμυρίων για το δημοτικό μέγαρο και την επικάλυψη της Κλονοτίτσης και 1,5 εκατομμύριο για τις αμοιβές του προσωπικού κλπ. Το υπόλοιπο ποσό από τα τέσσερα εκατομμύρια θα διατεθεί για την εκτέλεση έργων και άλλες έκτακτες ανάγκες της πόλης.
Εδώ θα μου επιτραπεί μία μικρή διευκρίνιση σχετικά με το ζήτημα της κανονικής ή μη διάθεσης του δανείου των επτά εκατομμυρίων δραχμών, παρόλο που έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά για αυτό.
Αλλά παρόλο που το δάνειο αυτό διατέθηκε και καταναλώθηκε παρατύπως, εντούτοις απέδωσε ό,τι έπρεπε να αποδώσει, και ο κόσμος, ο οποίος δεν ενδιαφέρεται για τους τύπους αλλά για την ουσία, είναι ο μόνος αρμόδιος να αποφανθεί τελικά.
Την παρατυπία του Δημάρχου βεβαίως την αναγνωρίζουμε όλοι, αλλά την αποδοτικότητα των έργων θα την εκτιμήσουμε αργότερα.
Ήδη ο Δήμος αντιμετωπίζει σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, οι οποίες προέκυψαν από τη μη πραγματοποίηση ορισμένων προϋπολογισθέντων εσόδων, αλλά ελπίζεται ότι και αυτές οι δυσκολίες θα παρακαμφθούν μετά τον οριστικό διακανονισμό μεταξύ Δήμου και δημοτών, της επιπρόσθετης δημοτικής φορολογίας και της μείωσής της στο ελάχιστο, και ότι μέχρι τέλους ο Δήμος θα καταφέρει να πραγματοποιήσει τον προϋπολογισμό του.
Βεβαίως, υπάρχει μια μερίδα πολιτών που κατακρίνει την ενέργεια του Δημάρχου σχετικά με την παρατυπία στη διάθεση του δανείου και είναι δικαιολογημένη, σκεπτόμενη έτσι. Αλλά, εφόσον το δάνειο αυτό διατέθηκε, έστω και παρατύπως, για τις άμεσες και επιτακτικές ανάγκες της πόλης και ειδικά των συνοικιών, η πράξη αυτή δικαιολογείται. Αυτός άλλωστε είναι και ο πιο αντικειμενικός ορισμός της όλης υπόθεσης.
Ήδη, το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Δήμος είναι ο εξωραϊσμός των κεντρικών αρτηριών της πόλης και το μεγάλο πρόβλημα της μόνιμης ύδρευσης και κατασκευής υπονόμων, καθώς και το οδικό δίκτυο στην παλιά πόλη, η οποία είναι αλήθεια ότι κάπως άνισα απολαμβάνει τα ευεργετήματα και τη μέριμνα του Δήμου. Σε αυτά τα ζητήματα θα ασχοληθώ στο προσεχές διάστημα.
Φωτογραφία του Νίκογλου από το άρθρο
Το κείμενο αυτούσιο:
Εἰς τὴν ἄλλην μου ανταπόκρισιν ἔ·γραψα περὶ τοῦ ἱστορικοῦ καὶ τῶν και ταστροφῶν τῆς πόλεως Σερρών σήμερον δὲ θὰ ἀσχοληθώ μὲ τὰς κρατικὰς καὶ τοπικὰς ἀρχὰς αὐτῆς καὶ τοῦ Νομού αἴ· τίνες ὡς ἀποτελοῦ και ἓν ἁρμονικόν σύνολον μιᾶς καλῶς λειτουργούσης μη χανῆς ἀποτελοῦν τὸ κάτοπτρον τῆς κρατ τικῆς καὶ κυβερνη τικῆς μερίμνηςὑπὲρ τῶν Νέων Χωρών καὶ δύναταί τις νὰ εἴπῃ τὸ παράδειγ μα τῆς Ἑλληνικῆς διοικήσεως. Εἶναι ἀληθὲς ὅτι καὶ ὁ Νομός Σερ ρῶν ὅπως καὶ πλεῖ· στοι ἄλλοι κατὰ τὸ παρελθόν πολλάκις ὑπέστη τὰς συνε πείας τῆς ἐλαττω· ματικής διοικήσεως ἰδίᾳ ἀπὸ τῆς ἀπό- ψεως τῆς ἐξυπηρε τήσεως τῶν κοινῶν κῆς ὑπαίθρου αὐ τοῦ πραγμάτων άλ λὰ ἀπὸ διετίας καὶ πλέον παρὰ τὸ ἀ νεπαρκὲς ὁπωσδή πότε προσωπικόν τῶν διαφόρων ὑπη ρεσιῶν ὁ λαὸς τῆς πόλεως καὶ τῆς ὑ παίθρου ἀπολαύει μιᾶς ἰδανικής διοικήσέως.
Διοικητικῶς διαιρεῖται εἰς τρεῖς ἐπαρ χίας ἤτοι τὴν ἐπαρχίαν Συντικής (Σιδη ροκάστρου) Φυλλίδος (Ζίχνης) καὶ Βη- σαλτίας (Νιγρίτης) μὲ ἕδρας τὰς ὁμων νύμους πόλεις πλὴν τῆς τελευταίας ἡ ὁποία οὐσιαστικῶς ἐκαταργηθεῖσα ἀπὸ ἐξαετίας ἐκπροσωπεῖται ὑπὸ τῆς Νομαρ χίας.
Καὶ πρῶτων θ' ἀρχίσωμεν ἀπὸ τὴν ἀνωτέραν κρατικὴν διοίκησιν, τὴν Νο- μαρχίαν Σερρών πρώτης τάξεως τοιαύ την ἀπὸ ἀπόψεως ὀργανικῆς μὲ ἐπὶ κεν φαλῆς τὸν ρέκτην καὶ ἄοκνον Νομάρ χην νκ. Στέφανον Νίκογλου.
Ο Νίκογλου τοποθετηθεὶς εἰς τὴν Νομαρχίαν μας κατὰ᾿ Απρίλιον τοῦ 1930 κατώρθωσεν ἐντὸς τοῦ εἰκοσαμήνου τοῦ διαστήματος νὰ καθιερώσηῃ μίαν τάς Ειν πραγμάτων τοιαύτην, οὕτως ὥστε σή μερον ἡ διοίκησίς του ν᾿ ἀποτελῇ πραγ ματικὴν ἐπιτυχίαν καὶ ὑπόδειγμα ίδανικῆς τοιαύτης.
Νέος ἀκόμη τὴν ἡλικίαν ἀλλὰ ὑπέρ- γήρως τὸν νοῦν καὶ τὴν σκέψιν ἐμφανί ζει εἰς ὅλας του τὰς ἐνεργείας, τὰς ἀπο φάσεις καὶ τὰς κατευθύνσεις αὐτοῦ, τὴν θεληματικότητα τοῦἀνδρὸς ἐκείνου ὅστις ὡς γνώμονα τοῦ προορισμού του καὶ ὡς προμετωπίδα αὐτοῦ ἔθετο τὴν συνεχή ἐργασίαν. Υἱὸς τοῦ ἐθνικοῦ ἐργάτου καὶ διαπρεποῦς ἐν ᾿Αθήναις ἱατρού Νίκογλου, εἰς ἦν πολλὰ ὀφείλει τὸ Ε- Όνως καὶ ἰδίᾳ διὰ τὰς ἀνεκτιμήτους ὑπη ρεσίας του κατὰ τοὺς Βαλκανικούς που λέμους ἀμιλλᾶται ἐν πολλοῖς νὰ ὑπευβῇ πᾶν ΰριον εὐπατρίδου καὶ ἀνθρώπου καλῶς γνωρίζοντος τὰς ὑποχρεώσεις
του ὡς ἀνωτάτου ἄρχοντος τοῦ Νομού. Κάτοχος τῆς νομικῆς ἐπιστήμης καὶ ἐπὶ πολλὰ ἔτη εἰδικευθείς ἐν Ευρώπη εἰς τὴν πολιτικὴν τοιαύτην ἐμφανίζεται εἰς ὅλας του τὰς κατευθύνσεις ὡς ἄνα θρωπος πρὸ πολλοῦ ἤδη συμπληρώσας τὴν καριέραν του. Βοηθούμενος ἀπὸ ἐπιτελεῖον ἱκανωτάτων ὑπαλλήλων κατώρθωσε νὰ μεταβάλη τὴν Νομαρχίαν εἰς ἐστίαν λαϊκῆς ἐκτιμήσεως καὶ ἐμπι· στοσύνης.
῾Ενήμερος δὲ καὶ τῶν τελευταίων αν κόμη λεπτομερειῶν δὲν ὁδίστασε ποτέ νὰ λάβη τὴν δέουσαν πρωτοβουλίαν καὶ ἐν ἀπὸ τὰ σπουδαιότερα ἔργα του εἶναι καὶ ἡ ἀποκατάστασις τῶν ἀστέγων που λεκοπαθῶν τοῦ Νομοῦ καὶ ἡ συμπλή ρωσις τῆς προσφυγικῆς ἀποκαταστά
σεως, Καὶ χωρὶς νὰ προσκρούσω εἰς τὴν μετριοφροσύνην τοῦ ἀνδρὸς δύναμαι νὰ διακηρύξω ὅτι κρατικοί λειτουργοὶ τῆς ἱκανότητος τοῦ κ. Νίκογλου δὲν ἀποτε λοῦν ἁπλῶς φωτεινὸν διάλειμμα ἐν τῇ ἐνασκήσει τῶν καθηκόντων των ἀλλὰ τιμοῦν μίαν συγχρονισμένην καὶ ἐκπολι· τιζομένην χώραν.
Θ᾿ ἀφίσω ὅμως τὸν κ. Νίκογλου ἤ συχον μέσα εἰς τὴν λιμνοθάλασσαν τῶν πολυπλόκων ζητημάτων τοῦ Νομοῦ διὰ νὰ ἐξετάπω τὸ ἕτερον σκέλος τῆς ἀμέν σου διοικήσεως τῆς πόλεως, τὸν Δήμον Σερρών, ὁ ὁποῖος ἐσχάτως παρουσιάζε ται τόσον ταραχώδης καὶ πολυβασανι σμένος. Εἶμαι καὶ ἐγὼ ἀπὸ τοὺς νέους πολίτας τῶν Σερρῶν καὶ ἀπὸ τοῦ ἔτους 1922 εγκατασταθείς εἰς τὰς Σέρρας, ἐν γνώρισα ὡς Δήμαρχον αὐτῶν τὸν ἤδη τοιοῦτον κ. Επαμ. Τικόπουλον.
Καὶ πρὶν εἰσέλθω εἰς τὰ τοῦ Δήμου ἐν σκιαγραφίᾳ θὰ περιγράψω τὸν πρῶ τον πολίτην τῶν "Σερρών.
Γόνος μιᾶς ἀρχοντικῆς οἰκογενείας τῶν Σερρών ὁ κ. Τικόπουλος, ἑσπούδα· σε γεωπονικὰ εἰς τὴν Εὐρώπην ἐπὶ πολ λὰ ἔτη ἐπιδοθεὶς ἔκτοτε εἰς τὴν συστην ματικὴν καλλιέργειαν τοῦ ἰδιοκτήτου ἀν γροκτήματός του,
Μετὰ τὴν κατάλυσιν τοῦ Νοεμβριανοῦ
καθεστώτος διωρίσθη κατὰ τὸν ᾿Οκτών βοιων του 1922 Δήμαρχος τῆς πόλεως καὶ μετὰ τὴν ἔλευσιν τῶν προσφύγων πρῶτος αὐτὸς ἔσπευσε νὰ διανείμῃ τὸ · πλείστον μέρος τοῦ ἀγροκτήματός του εἰς τοὺς ἀκτήμονας πρόσφυγας ἐφαρμά σας τὴν ἑκουσίαν ἀπαλλοτρίωσιν.
Κατὰ τὰς ἐκλογῆς τῆς 25ης Οκτω βρίου 1925, τὰς πρώ τας Δημοτικὰς ἐπλο γὰς τῶν Νέων Χων ρῶν, ἐξελέγη σχε δὸν παμψηφεί αίρε τὸς ἄρχων τῆς πό λεως, καίτοι εἶχεν ἱσχυρὸν ἀντίπαλον, ἐπίσης δὲ καὶ κατὰ τὰς ἐκλογὸς τῆς 4ης Αὐγούστου 1929 έ πανεξελέγη καὶ πάν λιν διὰ καταπληκτι κῆς πλειοψηφίας ὑ περτερήσας τοὺς ἀν τιπάλους κατὰ ὀκτα κοσίους ψήφους εν ναντι 4 χιλ. ψηφο φόρων.
Έργα ὁ Δήμος Σερρῶν ἔχει πολλά νὰ ἐπιδεῖξῃ ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ κ. Τι κοπούλου, τὸ σοβα ρώτερον δὲ ὅλων εἶ ναι τὸ ὁδικὸν σύστημα των συຈຍປະເ Η σμῶν, ὁ ἡλεκτροφωτισμός, ἡ ἐπικάλυψις τοῦ χειμάρρου Κλονοτίτσης, τὸ δημοτικὸν μέγαρον καὶ τὸ γυμναστήριον. Αλλὰ ἡ σπουδαιοτέρα ἐπιτυχία τοῦ κ. Τιποπού |λου ἔγκειταὶ εἰς τὸν τριπλασιασμὸν τοῦ προϋπολογισμοῦ του καὶ τὴν ἐν ἱσοσκε λίσει διατήρησίν του, παρὰ τὰς καθ ἑκάστην αὐξανομένας δαπάνας καὶ ἀ παιτήσεις της πόλεως, ἥτις σήμερον παρουσιάζει ὄψιν πόλεως καθ᾿ ὅλα τεν λειστάτης καὶ ἐπιφάνειαν δυναμένην νὰ περιλάβη ἀνέτως 150 γιλ, κατοίκων ναντι τῶν 32 χιλιάδων ἂς ἀριθμεῖ σήμερον. Ὁ προϋπολογισμὸς κυμαίνεται σήμε ρων-παρὰ τὰς ἀντιξόους περιστάσεις · καὶ τὴν οἰκονομικὴν κρίσιν, αίτινες ἔν σχον ὀλεθρίαν ἐπίδρασιν ἐπὶ τῶν οἰκονο μικών του Δήμου-μεταξύ 9-10 έκατ. δραχμῶν ἔναντι τῶν 3 τοιούτων, ὅπως εὐρεν αὐτὸν ὁ κ. Τικόπουλος. Ἐκ τούτων τὰ 2112 εκατομ. διατίθενται διὰ τὴν καθαριότητα τῆς πό λεως, τὸν ἠλεκτροφωτισμόν, παροχάς εἰς φιλανθρωπικὰ καὶ ἄλλα σωματεία, εἰς ἀγαθοεργίας καὶ τὸν ἀθλητισμόν, ἕτερον ἓν ἑκατομμύριον δια τοκοχρεω Γλύσιον τοῦ ἐξ ἑπτὰ ἑκατομμυρίων δαν νείου διὰ τὸ δημοτικὸν μέγαρον καὶ τὴν ἐπικάλυψιν τῆς Κλονοτίτσης καὶ 1112 ἑκατομ. δι᾿ ἀμοιβὴν προσωπικοῦ κ.λ.π. Τὸ ὑπόλοιπον ἐκ τευσάρων εκατομ μυρίων θὰ διατεθῇ διὰ τὴν ἐκτέλεσιν ἔρα γων καὶ ἄλλας εκτάκτους ἀνάγκας τῆς πόλεως.
Ἐνταῦθα θὰ μοὶ ἐπιτραπῇ μία μικρά διασάφισις ἐπὶ τοῦ ζητήματος τῆς πα ρατύπου ἢ μὴ διαθέσεως τοῦ ἐξ ἑπτὰ Εκατομμυρίων δραχμῶν δανείου καίτοι πολλὰ ἐλέχθησαν καὶ ἐγράφησαν περὶ αὐτοῦ.
| ᾿Αλλὰ καίτοι τὸ δάνειον ἐκεῖνα παρα- τύπως διετέθη καὶ κατηναλώθη, ἐν τούν τους ἀπέδωκεν ὅ,τι ἔπρεπε ν᾿ ἀποδώσῃ καὶ ὁ κοσμάκης, ὅστις δὲν ἀρέσκεται εἰς τοὺς τύπους ἀλλὰ εἰς τὴν οὐσίαν, εἶναι ὁ μόνος ἀρμόδιος ν᾿ ἀποφανθῇ τελικώς.
Τὴν παροτυπίαν βεβαίως τοῦ κ. Δη μάρχου ὅλοι ἀναγνωρίζομεν, ἀλλὰ τὴν ἀποδοτικότητα τῶν ἔργων βραδύτερον θὰ ἐκτιμήσωμεν.
Ἤδη ὁ Δήμος ἀντιμετωπίζει δεινὰς οἰκονομικὰς δυσχερείας, αἵτινες ἀνέκυ ψαν ἐκ τῆς μὴ πραγματοποιήσεως ὡρι· σμένων προϋπολογισθέντων ἐσάδων, ἀλλ᾿ ἐλπίζεται, ὅτι καὶ αἱ δυσχέ ρειαι αὗται θὰ παρακαμφθοῦν μετὰ τὸν ὁριστικὸν διακανονισμὸν μεταξύ Δήμου καὶ δημοτῶν, τῆς ἐπιπροσθέτου δημοτι κῆς φορολογίας καὶ τὴν μείωσιν ταύτης εἰς τὸ ἐλάχιστον καὶ ὅτι μέχρι τέλους θὰ δυνηθῇ ὁ Δῆμος νὰ πραγματοποιήσῃ τὸν προϋπολογισμόν του.
Βεβαίως ὑπάρχει μία μερὶς πολιτῶν, ἡ ὁποία κακίζει τὴν ἐνέργειαν τοῦ κα Δημάρχου, ), τῆς παρατύπου διαθέσεως δανείου καὶ εὐρίσκεται αὕτη ἐν τάξει, οὕτω σκεπτομένη, ἀλλὰ ἐφόσον διετέθη τὸ δάνειον τοῦτο ἔστω καὶ παρατύπως διὰ τὰς ἁμέσους καὶ ἐπιτακτικὰς ἀνάγ κας τῆς πόλεως καὶ ἰδίᾳ τῶν συνοικι σμῶν, τὸ πρᾶγμα δικαιολογεῖται. Αὐτὸς ἄλλως τε εἶναι καὶ ὁ μᾶλλον ἀντικειμε νικὸς ὁρισμός τῆς ὅλης ὑποθέσεως,
Ἤδη τὸ συβαρώτερον πρόβλημα ὅπερ ἀντιμετωπίζει ὁ Δῆμος εἶναι τὸ τοῦ ἐν ξωραϊσμοῦ τῶν κεντρικῶν ἀρτηριῶν τῆς πόλεως καὶ τὸ μέγα πρόβλημα τῆς μου νίμου ὑδρεύσεως καὶ κατασκευῆς ὑπο- νόμων καθὼς καὶ ὁδικοῦ δικτύου εἰς τὴν παλαιὰν πόλιν ἥτις εἶναι ἀληθὲς ὅτι κάπως έτεροβαρῶς ἀπολαμβάνει τῶν εὐεργετημάτων καὶ τῆς μερίμνης τοῦ Δήμου καὶ ἐπ' αὐτῶν θ᾽ ἀσχοληθῶ εἰς 1 τὸ προσεχές,