Οσία Μακρίνα η νέα, 19 Ιουλίου

Mικρόν τι μικρόν μακρύνουσα Mακρίνα,

Kόσμου σεαυτήν ήγγισας τω Kυρίω.

Φρονοῦσ' ἀδελφὰ τοῖς ἀδελφοὶς Μακρῖνα,

Τούτοις ἀδελφὰ συγκατοικεῖς καὶ πόλον.

Τῇ δ' ἐνάτῃ δεκάτῃ Μακρῖναν νόες ἔνθεν ἄειραν.

Η Οσία Μακρίνα (324-379 μ.Χ.) ήταν Ελληνίδα Μικρασιάτισσα χριστιανή μοναχή και ήταν η πρώτη ιδρύτρια κοινοβίου μοναστηριού για γυναίκες. Κύρια πηγή για τη ζωή της είναι το έργο του αδελφού της αγίου Γρηγορίου Νύσσης "Εις τον Βίον της Οσίας Μακρίνης". Η μνήμη της τιμάται στις 19 Ιουλίου. Ήταν αδελφή επίσης του αγίου Βασιλείου του Μεγάλου.

Γεννήθηκε το 324 στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Ήταν η πρωτότοκη κόρη του ρήτορα Βασιλείου και της Αγίας Εμμέλειας, οι οποίοι έκαναν ακόμη άλλα οκτώ παιδιά. Ανάμεσά τους αναδείχθηκαν οι άγιοι Μέγας Βασίλειος, Γρηγόριος Νύσσης και Πέτρος Σεβαστείας. Ο παππούς της από την πλευρά της μητέρας της είχε μαρτυρήσει κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού και η γιαγιά της, κι αυτή Μακρίνα, ήταν μαθήτρια του Αγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας του Θαυματουργού, αλλά και δασκάλα των Αγίων Πέντε Μαρτύρων.

Η Μακρίνα, φανερώνει από μικρό παιδί μεγάλη ικανότητα μάθησης. Η μητέρα της, Εμμέλεια, προτιμά να σπουδάσει η κόρη της τη Θεία Σοφία, αλλά όλη η μετέπειτα διαγωγή και δράση της Μακρίνας φανερώνει τη δυνατότητά της να επιχειρηματολογεί και να πείθει τους μορφωμένους και ικανούς αδελφούς της. Διαθέτει και εξαιρετική ομορφιά, που την καθιστά περιζήτητη για νύφη. Ο πατέρας της επιλέγει τον εκλεκτό νέο που θεωρεί αντάξιό της. Αναπάντεχα, όμως, ο νέος πεθαίνει και η Μακρίνα θεωρεί ότι η ίδια στο Χριστό πλέον μόνο ανήκει. Ύστερα γίνεται στήριγμα της μητέρας της και καθοδηγός των αδελφών της.

Μετά την ενηλικίωση των αδελφών της πείθει τη μητέρα της να εγκαταλείψουν τα εγκόσμια και αποσύρονται σε ένα κτήμα τους, όπου ιδρύουν κοινόβιο μοναστήρι. Μαζί τους εγκαθίσταται και ο αδελφός της Πέτρος, μέχρι τον θάνατο της μητέρας τους. Μετά αυτός χειροτονείται κληρικός και αναλαμβάνει ποιμαντικό έργο δίπλα στον Βασίλειο που είχε ήδη εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας. Η Μακρίνα μένει μόνη ως ηγουμένη της Μονής, στην οποία μόναζαν γυναίκες και άνδρες σε χωριστές συνοδείες ("ανδρώνα" και "παρθενώνα").

Πριν κλείσει χρόνος από τον θάνατο του αδερφού της, Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου, η Μακρίνα ασθενεί. Ο αδελφός της Γρηγόριος επίσκοπος Νύσσης, αποφασίζει εκείνες τις ημέρες να την επισκεφθεί. Η Μακρίνα, αν και βαριά άρρωστη, ανασηκώνεται και δοξολογεί Τον Θεό που της έκανε τη χάρη και έφερε τον υπηρέτη Του κοντά της. Η συνομιλία μαζί του, όπως ο ίδιος την έχει καταγράψει, κινείται σε υψηλό πνευματικό επίπεδο και στρέφεται γύρω από την Ψυχή και την Ανάσταση. Τελικά αφήνει την τελευταία της πνοή στα χέρια του και αυτός την κηδεύει με όλες τις απαραίτητες τιμές.

Στα γραπτά του ο Γρηγόριος την ονομάζει "Μεγάλη", "φιλόσοφο" και "δασκάλα", παρουσιάζοντας "με λεπτά και ευγενικά χρώματα το πορτραίτο της, που έζησε ζωή ασκητική και υποδειγματική". Τη θεωρεί ως σημαντικότατο παράγοντα για την εξέλιξη των αδελφών της και λέει ότι έγινε για αυτούς "πατέρας, δάσκαλος, παιδαγωγός, μητέρα, σύμβουλος για κάθε αγαθό"

Η μνήμη της τιμάται στις 19 Ιουλίου.

Λειτουργικά κείμενα

Ἀπολυτίκιον 

Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.

Σοφίας ἔρωτι, τὸν νοῦν πτερώσασα, κόσμου εὐπάθειαν, ἔμφρονως ἔλιπες, καὶ ἐνδιαίτημα τερπνὸν ἔγενου θείας ἀγάπης· σὺ γὰρ δι' ἀσκήσεως, καὶ ἠθῶν τελειότητας, νύμφη ἔχρηματισας, τοῦ Σωτῆρος περίδοξος· ὦ πρέσβευε ὑπὲρ τῶν βοώντων χαίροις Μακρίνα θεοφόρε.

Έτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. δ’.

Ἐν σοὶ Μῆτερ ἀκριβῶς διεσώθη τὸ κατ᾽ εἰκόνα· λαβοῦσα γὰρ τὸν σταυρόν, ἠκολούθησας τῷ Χριστῷ, καὶ πράττουσα ἐδίδασκες, ὑπερορᾷν μὲν σαρκός, παρέρχεται γάρ· ἐπιμελεῖσθαι δὲ ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτoυ· διὸ καὶ μετὰ Ἀγγέλων συναγάλλεται, Ὁσία Μακρίνα τὸ πνεῦμά σου.