Ο ηλεκτροφωτισμός των Σερρών : Τα πρώτα χρόνια
Το έτος 1889 φτάνει ο ηλεκτρισμός στην Ελλάδα. Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, η Γενική Εταιρεία Εργοληψιών κατασκευάζει στην οδό Αριστείδου, την πρώτη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το πρώτο κτίριο που φωτίζεται είναι τα Ανάκτορα και σύντομα ο ηλεκτροφωτισμός επεκτείνεται στο σημερινό ιστορικό κέντρο της πόλης. Τον ίδιο χρόνο το ηλεκτρικό ρεύμα φθάνει και στη Θεσσαλονίκη.
Δέκα χρόνια αργότερα κάνουν την εμφάνιση τους οι πολυεθνικές εταιρείες ηλεκτρισμού οπότε και η Αμερικάνικη εταιρεία Thomson-Houston με τη συμμετοχή της ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ιδρύουν την «Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρεία» που αναλαμβάνει την ηλεκτροδότηση μεγάλων πόλεων.
Εφημερίδα Ριζοσπάστης, (Φύλλο: 7/3/1921, Σελίδα: 4)
Είδη μέχρι την δεκαετία του 1910 υπήρχαν τους πολλές και μεγάλες εταιρείες που αναλαμβάναν να ηλεκτοφωτίσουν οικίες και ΔήμουςΤα Σέρρας και ο Νομός Σερρών δεν περιλαμάνοντε μιας και τότε η περιοχή μας άνοικε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Η ιστορία του ηλεκτροφωτισμού στα Σέρρας αναδεικνύει τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε η πόλη σε αυτόν τον τομέα, παρά την πρόοδο της προηγούμενης δεκαετίας. Η έλλειψη μόνιμης λύσης στο ζήτημα του φωτισμού έχει δημιουργήσει προβλήματα στην αγορά και την βιομηχανία της πόλης, καθώς οι δημοτικές αρχές συνεχίζουν να στηρίζονται σε προσωρινές λύσεις. Το θέμα αυτό έχει απασχολήσει τις τοπικές εφημερίδες, αλλά λιγότερο τις δημοτικές αρχές.
Η αρχική προσπάθεια ηλεκτροφωτισμού ξεκίνησε με μια μικρή εγκατάσταση που παρείχε ρεύμα σε λίγα σπίτια και κινηματογράφους.
Ένας πολύ συνηθισμένος τύπος ηλεκτροφωτισμού ήταν οι "γεννήτριες"
Η κατάσταση άλλαξε το 1921 όταν η εταιρεία Εξηντάρη - Βλατάκη και Σία ανέλαβε τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης. Ωστόσο, η σύμβαση ήταν προσωρινή και ανανεώθηκε δύο φορές, χωρίς να επιλυθεί το ζήτημα του μόνιμου ηλεκτροφωτισμού.
Ο Νάσιουτζικ, ο σημερινός ανάδοχος, επιχείρησε να υλοποιήσει ένα φιλόδοξο σχέδιο για την παροχή μόνιμου ηλεκτροφωτισμού χρησιμοποιώντας τα νερά της μονής Προδρόμου. Παρά τις προθέσεις του, συναντούσε χρηματικές δυσκολίες, και η προθεσμία για την ολοκλήρωση του δικτύου παρήλθε χωρίς επιτυχία. Οι δημοτικές αρχές έδωσαν παράταση, προκαλώντας οικονομική ζημιά στην πόλη και τους πολίτες.
Οι προσπάθειες του Νάσιουτζικ συνεχίστηκαν, αλλά οι καθυστερήσεις και οι αναβολές προκάλεσαν δυσαρέσκεια. Μια επιτροπή αξιολόγησε την κατάσταση και διαπίστωσε ότι το δίκτυο μπορούσε να ολοκληρωθεί σύντομα, εάν υπήρχαν τα απαραίτητα υλικά. Τελικά, οι δημοτικές αρχές αποφάσισαν να περιμένουν την ολοκλήρωση του έργου, ανανεώνοντας τη σύμβαση με την παλιά εταιρεία προσωρινά.
Εφημερίδα Μακεδονία (Φύλλο: 4/6/1924, Σελίδα: 2)
Η ιστορία αυτή καταδεικνύει την ανάγκη για μόνιμες λύσεις και προνοητικότητα από τις δημοτικές αρχές, προκειμένου να αποφευχθούν παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον. Ο ηλεκτροφωτισμός είναι απαραίτητος για την ομαλή λειτουργία της πόλης και την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της.
Στην εφημερίδα Μακεδονία σε άρθρο της για τις ανάγκες των Σερρών κάνει αναφορά και για τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης. Η εφημερίδα αναφέρει:
Επιπλέον, έχουν τον καλύτερο και τον πιο οικονομικό ηλεκτροφωτισμό. Το εργοστάσιο βρίσκεται εννέα χιλιόμετρα μακριά, στο Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη, όπου οι περίφημοι καταρράκτες αποτελούν την κινητήρια δύναμη του εργοστασίου. Το εργοστάσιο αυτό, ιδιοκτησία του κ. Κ. Νάσιουτζικ, μπορεί να φωτίσει ολόκληρο τον Νομό Σερρών και να παρέχει θαυμάσιο και οικονομικό φωτισμό. Σήμερα ο ηλεκτροφωτισμός στοιχίζει στους Σερραίους 4,80 δραχμές το κιλοβάτ, ενώ στον Δήμο μόνο 3 δραχμές. Ο Δήμος κέρδισε από αυτή την υπόθεση πεντακόσιες χιλιάδες και πλέον δραχμές, και η πόλη απέκτησε έναν σπάνιο φωτισμό.
Εφημερίδα Μακεδονία (Φύλλο: 22/10/1930, Σελίδα: 3)
Σε πολλές περιπτώσεις ως αυτο το χρονικό σημείο ο ηλεκτορφωτισμός σε κάποιες περιοχές λειτουργούσε σπασμωδικά, πχ. σε ενα πανηγύρι όπου μετα το πέρας έφευγε και ο ηλεκτροφωτισμός, ή σε κάποια εργασία.
Φύλλο: 12/6/1931, Σελίδα: 1
Πολύ περιεκτικά μας περιγράφει ο ανταποκριτής της εφημερίδας Μακεδονία την κατάσταση και τα προβλήματα του ηλεκτροφωτισμού στα Σέρρας, αναφέροντας τα παρακάτω:
Η ιστορία του χωρικού τυμβωρύχου είναι γνωστή και παραλείπουμε κάθε επανάληψή της, καθώς επαναλαμβάνεται με τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης μας, που από μήνες δείχνει διψασμένο κοιμητήριο, χάρη στην παντελή έλλειψη προνοητικότητας από τους δημοτικούς άρχοντες της. Φαίνεται ότι η πόλη των Σερρών, σε αντίθεση με την αλματώδη πρόοδο που σημείωσε μέσα σε μία δεκαετία, είναι άτυχη στο ζήτημα του φωτισμού της και θα παραμείνει έτσι, εφόσον συνεχίζεται η ίδια τακτική των προσωρινών λύσεων από τους εκπροσώπους της. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά υποχρεώνεται και σε μια συνεχή ανωμαλία που βλάπτει σοβαρά την όλη κίνηση της αγοράς κατά τις νυχτερινές ώρες και παραλύει τη μικρή βιομηχανία της.
Το ζήτημα αυτό, άγνωστο στις λεπτομέρειες, έχει τεθεί πολλές φορές ενώπιον των αρχών και της Δικαιοσύνης, απασχόλησε περισσότερο τις στήλες των τοπικών εφημερίδων και λιγότερο την προσοχή των δημοτικών αρχών. Ήδη απασχολεί τις στήλες της «Μακεδονίας», καθώς πρόκειται για ένα ζήτημα, άκρως σοβαρό και ενδιαφέρον για την πόλη, όσο και λεπτό λόγω της πολυπλοκότητάς του, καθώς πολλοί συμπολίτες μας θεωρούν ότι έχει φτάσει στα όριά του.
Πριν την έλευση των προσφύγων στα Σέρρας, υπήρχε μια μικρή και προσωρινή ηλεκτρική εγκατάσταση, η οποία παρείχε ρεύμα μόνο σε λίγα σπίτια και στους κινηματογράφους. Η πόλη φωτιζόταν με λάμπες πετρελαίου μέχρι την 1η Ιανουαρίου 1921, όταν τον ηλεκτροφωτισμό γενικά της πόλης ανέλαβε η γνωστή για την πόλη των Σερρών εταιρεία Εξηντάρη - Βλατάκη και Σία. Η εταιρεία αυτή εκμεταλλεύθηκε θαυμαστά την πόλη των Σερρών και τους δημότες της για μια επταετία.
Η διάρκεια της σύμβασης εκείνης, με προσωρινό χαρακτήρα, χρησιμοποιώντας θερμική δύναμη, ήταν τριετής, ανανεώθηκε δύο φορές έκτοτε υπό τον ίδιο τύπο της προσωρινότητας. Εν τω μεταξύ, είχε υποβληθεί από τον σημερινό ανάδοχο αίτηση για μόνιμο ηλεκτροφωτισμό της πόλης μέσω των νέων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, στις οποίες είχε ήδη επιληφθεί.
Ο σημερινός ανάδοχος του ηλεκτροφωτισμού, Νάσιουτζιας, αξιοθαύμαστος πράγματι για το μεγαλοφυές σχέδιο του και για την παράτολμη έμπνευσή του, πέτυχε τη χρήση των παρακείμενων υδάτων της μονής Προδρόμου, συγκεκριμένα του βορειοδυτικού αυλάκιου, το οποίο μπορεί να παράγει δύναμη 240 ίππων. Η αποζημίωση προς τη μονή θα καθοριστεί από το Γενικό Εκκλησιαστικό Ταμείο, το οποίο παραμένει ακόμα άγνωστο για ποιο λόγο.
Ο καθορισμός της αποζημίωσης, χάρη στην επέμβαση ισχυρού πολιτευτή της αντιβενιζελικής παράταξης, έγινε με αρκετά ικανοποιητικό τρόπο για τον κ. Νάσιουτζια. Μετά τη διευθέτηση του ζητήματος, υπέβαλε το 1926 αίτηση προς τον Δήμο Σερρών, με την οποία ζητούσε να του εκχωρηθεί ο ηλεκτροφωτισμός της πόλης για τριάντα χρόνια και ταυτόχρονα το δικαίωμα να εγκαταστήσει ηλεκτροκίνητα τραμ εντός της πόλης για τη μετακίνηση των πολιτών.
Ο Δήμος ανέθεσε τη σύνταξη της μελέτης σε ειδικό ηλεκτρολόγο και μετά την έγκρισή της από το Υπουργείο Συγκοινωνιών, απέμενε το ζήτημα της προκήρυξης της σχετικής δημοπρασίας. Ωστόσο, το τότε δημοτικό συμβούλιο, για άγνωστους λόγους, κυρίως όμως λόγω δυσπιστίας προς τον Νάσιουτζια, που υποσχόταν να ηλεκτροφωτίσει την πόλη πριν τη λήξη της αρχικής σύμβασης του Ιανουαρίου 1929, ανέβαλε συνεχώς την προκήρυξη της δημοπρασίας. Οι αλλεπάλληλες αναβολές και η δυσφορία του κοινού, καθώς ο Νάσιουτζια θα παρείχε ρεύμα σε πολύ χαμηλή τιμή σε αντίθεση με την τότε εταιρεία που χωρίς μετρήσεις εισέπραττε περίπου 12 δραχμές ανά χιλιοβάτ ώρα, οδήγησαν τον τότε υπουργό Συγκοινωνίας Μεταξά να αναγκάσει τον Δήμο να προκηρύξει δημοπρασία στις 7 Απριλίου 1928.
Στη δημοπρασία αυτή αναδείχθηκε τελευταίος μειοδότης ο σημερινός ανάδοχος, κ. Νάσιουτζιας. Υπογράφτηκε τριακονταετής σύμβαση μεταξύ αυτού και του Δήμου, με την οποία αναλάμβανε την υποχρέωση να εγκαταστήσει υπόγεια εγκατάσταση στην πόλη για την τριφασική ηλεκτροφώτισή της εντός ενός έτους, με αντίτιμο 3.50 δραχμές ανά χιλιοβάτ ώρα για τον δημοτικό φωτισμό, 3 δραχμές για τον ιδιωτικό και 3 δραχμές για την ιδιωτική βιομηχανία, με την εκμετάλλευση να γίνεται με γνωστές μετρήσεις.
Πράγματι, ο κ. Νάσιουτζιας από την υπογραφή της σύμβασης άρχισε την εγκατάσταση του δικτύου, αλλά παρά τους αρχικούς του υπολογισμούς, συνάντησε χρηματικές δυσκολίες, οι οποίες προέκυψαν και το ετήσιο χρονικό όριο που είχε τεθεί από τη σύμβαση έληξε χωρίς αυτός να ξεκινήσει καν την τοποθέτηση του δικτύου εντός της πόλης.
Εν τω μεταξύ, είχε λήξει η ανανεωμένη σύμβαση με την παλιά εταιρεία, και ο Δήμος προχώρησε στην ανανέωσή της, προκαλώντας σημαντική ζημιά στα συμφέροντά του και στα συμφέροντα του κοινού, για να δώσει χρόνο στον Νάσιουτζια να ολοκληρώσει το δίκτυό του μέχρι τον Μάιο του 1930. Αντί να προβλέψει κατά την αρχική ανανέωση της σύμβασης με την παλιά εταιρεία ότι ο Νάσιουτζιας δεν θα μπορούσε να ηλεκτροφωτίσει την πόλη πριν την παρέλευση πενταετίας από τη δημοπρασία, θα έπρεπε να ανανεώσει τη σύμβαση για πενταετία ώστε οι καταναλωτές να μην πληρώνουν όσα πλήρωναν στην παλιά εταιρεία και ο Δήμος να εξοικονομήσει 1.200.000 δραχμές. Επιπλέον, θα μπορούσε να υποχρεώσει την εταιρεία να αποβάλει τον προσωρινό της χαρακτήρα και να τοποθετήσει μετρητές.
Δυστυχώς, στην περίπτωση αυτή, ο κ. Τικόπουλος και το παλιό Δημοτικό Συμβούλιο επέδειξαν πλήρη αδιαφορία και ανικανότητα. Αλλά και μετά την παρέλευση της 7ης Απριλίου 1930, ο Νάσιουτζιας όχι μόνο δεν κατάφερε να ετοιμαστεί, αλλά ζήτησε και νέα παράταση, αν και οι εγκαταστάσεις στην πηγή των υδάτων ήδη φώτιζαν τα διαμερίσματα της Μονής. Παρ' όλα αυτά, παρέμενε η ολοκλήρωση του δικτύου, που απαιτούσε ακόμα ένα έτος.
Υποβλήθηκε πρόταση στο δημοτικό συμβούλιο να απορριφθεί ο Νάσιουτζικ και να ανανεωθεί η σύμβαση με την παλιά εταιρεία, και να προκηρυχθεί αργότερα νέα δημοπρασία για τον μόνιμο ηλεκτροφωτισμό της πόλης. Όμως, λόγω των διαμαρτυριών μιας μερίδας πολιτών που πίστευαν στη δυναμικότητα του Νάσιουτζικ και λόγω άρθρων που τον υποστήριζαν, τα πράγματα παρέμειναν ως είχαν. Στις 19 Ιουνίου έγινε πραγματογνωμοσύνη στο έργο από επιτροπή με τον Νομομηχανικό Σερρών κ. Βασιλείου, τον μηχανικό του υπουργείου κ. Γαλάτη, και τον ηλεκτρολόγο της Γενικής Διοίκησης κ. Τζιάνου, που διαπίστωσε ότι το δίκτυο της πόλης μπορούσε να ολοκληρωθεί εντός τριών μηνών, εφόσον ο ανάδοχος Νάσιουτζικ προμηθευόταν τα απαραίτητα υλικά για την ολοκλήρωσή του.
Τα πράγματα αποφασίστηκε σε ειδική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου να παραμείνουν ως έχουν, εν αναμονή της ολοκλήρωσης του δικτύου. Εν τω μεταξύ, προέκυψε ζήτημα αποχώρησης της παλιάς εταιρείας, και ο Δήμος έπρεπε να επιλέξει μεταξύ της εγκατάλειψης της πόλης στο σκοτάδι και της ανανέωσης της παλιάς σύμβασης, δεδομένου ότι οι εργασίες για την ολοκλήρωση του νέου δικτύου προχωρούσαν.
Τα υπόλοιπα θα περιγράψω σε άλλη ανταπόκρισή μου.Κ.Α.Π.
Η κριτού μας), - "Ἡ ἱστορία του χωρικού
Παρόλη την ανάπτυξη που είχαν τα Σέρρας αυτήν την περίοδο, τα προβλήματα με τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης ήταν μεγάλα. Η εφημερίδα Μακεδονία σε άρθρο της (Φύλλο: 3/4/1931, Σελίδα: 2) γράφει:
Η εφημερίδα Μακεδονία σε άρθρο της, κάνει αναφορά για τα έργα του Δήμου και του ηλεκτροφωτισμου, στο Φύλλο: 31/10/1931, Σελίδα: 1,
τυμβωρύχου εἶνε γνωστοτάτη καὶ παρα
λείπομεν πᾶσαν ἐπανάληψὲν της ἐφ᾿ ὁ των ὑπὸ πιστὴν εἰκόνα επαναλαμβάνε ται μὲ τὸν ἠλεκτροφωτισμόν της πα λεώς μας παρουσιαζούσης ἀπὸ μηνών διψιν κοιμητηρίου χάρις εἰς τὴν παντε λὴ βέλειψεν προβλεπτικότητος ἐκ μέν μους τῶν δημοτικών ἀρχόντων αὐτῆς. Φαίνεται ότι ή πόλις των Σερρών κατ' ἀντίθεσιν πρὸς τὴν ἀλματώδη πρό οδον τὴν ὁποίαν ἐσημείωσεν εἰς δια στημια μιας δεκαετηρίδος εἶνα ἀτυχὴς εἰς τὸ ζήτημα τοῦ φωτισμού της καὶ θὰ παραμείνη τοιαύτη Εφόσον συνεχίζεται ἡ ἰδία τωιτικὴ τῶν προσωρινών λύσεων εκ μέρους τῶν ἐκπροσώπων αὐτῆς καὶ οὐ μόνον τοῦτο ἀλλὰ νὰ ὑποχρεούται καὶ εἰς μίαν συνεχή ανωμαλίαν πα βλάπτουσαν πατριώτατα τὴν ὅλην κίνη
σιν τῆς ἀγορᾶς κατὰ τὰς νυκτερινής αν τις καὶ παραλήσκσαν τὴν μικράν βιομη χανίαν της,
Καὶ τὸ ὅλον ζήτησα ἄγνωστον ἐν ταῖς Λεπτομερείαι, και, του ήρθη πολλάπες ενών πιον τῶν ἀρχῶν καὶ αὐτῆς ἀκόμη τῆς Δικαιοσύνης, περισσότερον δὲ ἀπησχό λησε τὰς στήλας τῶν ἐντοπίων εφημε ρίδων καὶ ὀλιγώτερον τὴν προσοχὴν τῶν
Η δημοτικών αρχών. Ήδη σ' ἀπασχολήσω τὰς στήλας τῆς «Μακεδονίας», καθόσον πρόκειται περί
ζητήματος, άκρως σοβαροῦ καὶ ἐνδια πάροντὸς τὴν πόλιν, ὅσον καὶ λεπτού διὰ τὸ πολύπλοκον αὐτού, καθόσον τεν
λευταίως κατὰ τὴν ἔκφρασιν πολλών συμπολιτών μας έφθασε τούτα εἰς τὸ μη περαιτέρια. Πρὰ τῆς ἐλεύσεως τῶν προσφύγων
εἰς τὰς Σέρρας, ὑπῆρχε μία "μικρὰ καὶ προσωρινή ἠλεκτρική εγκατάστασις, ήτις παρείχε ρεύμα εἴς τίνας μόνον τῶν τοίκων καὶ εἰς τοὺς κινηματογράφους, ἡ νὰ πόλες ἐφωτίζετα διὰ λυχνιών πετρε καίου μέχρι τῆς 1ης Ιανουαρίου 1921. ὅτε τὸν ἠλεκτραφωτισμόν γενικώς της πόλεως ἀνέλαβεν ἡ γνωστή διὰ τὴν πόν λιν τῶν Στρρών εταιρία Εξηντάρη - Βλατάκη καὶ Σία · ἡ ὁποία ἐπι μίαν ἐν · πταετίαν ἐξεμεταλλεύθη θαυμασιώντια την τε Δήπον Σερρῶν καὶ τοὺς δημότας τῆς πόλεως.
Η διάρκεια της συμβάσεις, ἐκείνης με προσωρινών χαρακτήρα χρησιμο οι ούσης θερμικὴν δύναμιν δύναμιν ὑπῆρξε τριετής, ἀνανεωθεῖσα δἰς ἔκτοτε ὑπὸ τὸν αὐτῶν τύπου τῆς προσωρινότητας, καθάσων ἐν τῷ μεταξύ είχεν ἐνταβληθῇ ὑπὸ τοῦ τη μερινοῦ ἀναδόχου εἰς τὸν Δήμου αἴτη σις περί ποτίσου ἠλεκτροφωτήσεως τῆς πόλεως διὰ τῶν ἐν τῇ κυνή Προδυόταν στοηλεκτρικών του ἐγκαταστάσεων εἰς τὴν ἑτοιμασίαν τῶν ὁποίων εἶχεν ἤδη ἐπιληφθῇς
Ο σημερινός ἀνάδοχος του ἠλεκτρον ερωτισμού Νάσιουτζια, αξιοθαύμα στος πράγματι διὰ τὸ μεγαλοφυές σχέ διον του καὶ διὰ τὴν παράτολμον τού την ἐμπνευσίν του ἐπέτυχε τὴν χρησι μοποίησιν τῶν παρὰ τὴν μονὴν Προ δρόμου πιπτόντων υδάτων καὶ συγκεν κριμένως τοῦ βορειοδυτικοῦ αὐλακος δυναμένου να παραγάγη 240 ίππων δύ Αποζημιώσεως πιὸς τὴν
μονήν αυθαριαθησομένης ὑπὸ τοῦ Γεν νιποῦ Ἐκκλησιαστικού Ταμείου καὶ ἡ ὁποία εἰσέτι ἄγνωστον διὰ τίνα λόγον
Ο καθορισμός τῆς ἀποζημιώσεως ἐν κείνης, χάρις εἰς τὴν ἐπέμβασιν ἰσχυροῦ πολιτευτοῦ τῆς · ἀντιβενιζελικῆς παρατά ξεως ἐγένετο ἐκατὰ τρόπον ἀρκετὰ ἱκα- N ναποιητικὸν τὸν διὰ διὰ τὸν κ. Νάσιουτζικ καὶ μετὰ τὴν διευθέτησιν τοῦ ζητήματος ὑ πέβαλεν οὗτος κατὰ τὸ ἔτος 1926 αἴτην σιν πρὸς τὸν Δήμον Σερρῶν δι᾿ ἧς ζή τει νὰ τῷ ἐκχωρηθῇ ὁ ἡλεκτροφωτισμός τῆς πόλεως ἐπὶ μίαν τριακονταετίαν ταυτοχρόνως δὲ καὶ τὸ δικαίωμα ὅπως ἐγκαταστήσῃ ἐντὸς τῆς πόλεως ἡλεκτρο- κίνητα τρὰμ διὰ τὴν κυκλοφορίαν τῶν πολιτῶν.
Πράγματι ὁ Δήμος ἀνέθεσε τὴν σύνο ταξιν τῆς μελέτης εἰς εἰδικὸν ἠλεκ τρολόγον καὶ μετὰ τὴν ἔγκρισίν του καὶ ὑπὸ τοῦ ὑπουργείου Σογκνοινωνίας ἀ- πέμεινε (τὸ ζήτημα τῆς προκηρύξεως τῆς σχετικής δημοπρασίας.
᾿Αλλὰ τὸ τότε δημοτικόν συμβούλιον · ἄγνωστον διὰ ποίους λόγους, κυρίως οι ·μως ἐκ λόγων δυσπιστίας πρὸς τὸν Νίν σιουτζικ, ὑποσχόμενον νὰ ἠλεκτροφωτί σῃ τὴν πόλιν πρὸ τῆς λήξεως τῆς ἀρχι κῆς συμβάσεως της Ιανουαρίου 1929, ἀνέβαλε ἀπὸ ἑβδομάδος εἰς εἰς ἑβδομάδα αν προκήρυξιν τῆς δημοπρασίας τὴν ouve- πείᾳ δὲ τῶν ἀλλεπαλλήλων ἐκείνων ά- ναβολῶν καὶ καὶ τῆς δυσφορίας τοῦ κοινοῦ ἐφόσων ὁ Νάσιουτζικ θὰ περείχε ρεῦμα εἰς εὐθυνοτάτην τιμὴν ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὴν τότε ἐταιρείαν ἥτις ἄνευ γνωμόνων παρέχουσα ρεύμα εἰσέπραττε περὶ τὰς 12 δραχμὰς τὸ ὡριαῖον χιλιοβὰν καὶ και θόσον ἐπροχώρουν αἱ ἐργασίαι διὰ τὴν ἀποπεράτωσιν τοῦ μηχανοστασίου τῶν ὑδατοηλεκτρικῶν ἐγκαταστάσεων τριφα σικοῦ ἡναγκάσθη προσωπι κῶς εἰς τὸ ὅλον του ζήτημα ὁ τότε ὑπουρ ος της τῆς Συγκοινωνίας Μεταξᾶς ὅτε καὶ γὸς ἡναγκάσθη ὁ Δῆμος νὰ προκηρύξῃ δη μοπρασίαν τὴν 7ην ᾿Απριλίου 1928 καθ΄ ἣν ἀνεδείχθη τελευταῖος μειοδότης ὁ ση μερινὸς ἀνάδοχος Κ. Νάσιουτζικ ὑπο γραφείσης τριακονταετούς συμβάσεως μεταξὺ αὐτοῦ καὶ τοῦ Δήμου δι' ἧς ἀν Η νελάμβανε τὴν ὑποχρέωσιν ὅπως ἐντὸς · ἔτους ἐγκαταστήση ὑπόγειαν ἐγκατάστα- σιν εἰς τὴν πόλιν διὰ τὴν διὰ τριφασικού · ἡλεκτρυφώτισιν αὐτῆς ἀντί 3.50 δραχ. κατὰ ὡριαῖον χιλιοβὰτ διὰ τὸν δημοτι | κὸν φωτισμὸν, 3 δρχ. διὰ τὸν ἰδιωτι ·κὸν καὶ 3 δρχ. διὰ τὴν ἰδιωτικὴν βιομηχανίαν τῆς ἐκμετρήσεως ἐνεργουμένη διὰ τῶν γνωστῶν γνωμόνων.
Καὶ πράγματι ὁ κ. Νάσιουτζικ ἀπὸ τῆς ὑπογραφῆς τῆς συμβάσεως ἐπελήν φψη τῆς ἐγκαταστάσεως τοῦ δικτύου, ἀλλὰ παρὰ τοὺς ἀρχικούς του ὑπολογι σμούς, προσέκρουσεν εἰς χρηματικὰς δυν σχερείας, αἵτινες προ προέκυψαν καὶ τὸ ὑπὸ τῆς συμβάσεως τεθὲν ἐτήσιον χρονικών ὅριον ἐξέπνευσεν χωρὶς κἂν οὗτος οὔτε ἔναρξιν τοποθετήσεως τοῦ δικτύου ἐν- τὸς τῆς πόλεως νὰ ποιήσηται.
Καθόσον ὅμως εἶχεν ἐν τῷ μεταξύ γήξει ἡ ἀνανεωθεῖσα μετὰ τῆς παλαιᾶς ἐταιρίας σύμβασις, ὁ Δῆμος προέβη εἰς τὴν ἀνανέωσιν ταύτης ἐπὶ σοβαρά ζη- μίᾳ τῶν συμφερόντων του καὶ τῶν συμ- φερόντων τοῦ κοινοῦ ἕνα δοθῇ καιρὸς εἰς τὸν Νάσιουτζικ καὶ ἀποπερατώση τὸ δίκτυάν του μέχρι τοῦ Μαΐου του 1930 ἐνῷ ἀρχικῶς ἀκόμη ὁ Δήμος καὶ κατὰ τὴν ἀρχικὴν ἀνανέωσιν τῆς παι λαιᾶς συμβάσεως ἔδει νὰ προβλέψῃ τὴν περίπτωσιν ὅτι δὲν θὰ ἡδύνατο ὁ Νάν σιουτζικ πρὸ τῆς παρελεύσεως πενισε τίας ἀπὸ τῆς δημοπρασίας νὰ ἡλε τους φωτίσῃ τὴν πόλιν καὶ κα κατά συνέπειαν νὰ προβὴ εἰς τὴν ἀνανέωσιν τῆς συμβάν σεως διὰ μίαν πενταετίαν ὁπότε και οἱ καταναλωταὶ ἰδιῶται δὲν θὰ ἐπλήρωναν ὅσα ἐπλήρω ταν εἰς τὴν παλαιάν εται ρίαν καὶ ὁ Δῆμυς θὰ εἶχεν οἰκονομίαν 1200 χιλ. δραχμῶν καὶ νὰ ὑποχρεώση τὴν ἑταιρίαν ν' ἀποβάλῃ τὸν προσωρι νόν της χαρακτήρα καὶ νὰ τοποθετήση γνώμονας,
Ο Δήμος δυστυχῶς εἰς τὴν περίπτω σιν ταύτην, ἤτοι ὁ κ. Τικόπουλος καὶ τὸ παλαιὸν Δημοι. Συμβούλιον εκοιμή θησαν τὸν ὕπνον τῆς ἀδιαφορίας καὶ τῆς πλήρους ἀνικανότητος, ᾿Αλλὰ καὶ μευὰ τὴν παρέλευσὶν τῆς 7ης ᾿Απριλίου 1930 ὁ Νάσιουτζιν ὄχι μόνον δὲν κατώρθωσε νὰ ἐτοιμασωῇ. ἀλλὰ τούναντίον ἐκήτησε καὶ νεαν παι ράτασιν καίτοι αἱ ἐγκαταστάσεις εἰς τὴν πηγὴν τῶν ὑδάτων ἐφώτιζον ἤδη τα διαμερίσματα τῆς Μονῆς, ὑπελείπετο · ὅμως ἡ ἀτο ιεράτωσις τοῦ δικτύου ἥτις τα χρονικὸν χρονικὸν διύσημα ἑνὸς ἀκόμη ἔτους.
· υ ἕνεκεν ὑπεβλήθη πρότασις εἰς το δημοτικόν συμβούλιον ὅπως τη χοῇ Τεύτος διπτωτος καὶ ἀνανεωθῇ ἡ σύμ βασις μετὰ τῆς παλαιᾶς ἐταιρίας προ κηρυχθῇ σὲ βραδύτερον νέα δημοπρασία δια τὸν μόνιμον ἠλεκτροφωτισμὸν τῆ, πόλεως, αλλὰ χάρις εἰς τὰς διαμαρτυ ρα, μερίδος πολιτῶν πιστευση ότε Γεἰς τὴν δυναμικότητα τοῦ Νάσιου ζις |καὶ εἰς ἔννονον αρθρογραφίαν του γρά φοντὸς τὰ πράγματα παρέμειναν ὡς εἴ- χον καὶ τὴν 19ην ᾿Ιουνίου ἐνηργήθη πραγματογνωμοσύνη ἐπὶ τοῦ ὅλου έργου ὑπὸ ἐπιτροπῆς ἐκ τοῦ Νομοηχο Σερρών κ. Βασιλείου, του περι δε αν τος μηχανικών του υπουργείου κ. Γα λάτη καὶ τοῦ μετεχοντας τότε τῆς ἐπι χειρήσεως ἡλεκτρολόγου κ. Κ καὶ τοῦ ἡλεκτρολόγου τῆς Γεν. Διοική σεως κ. Τζιάνου ἥτις διαπίστωσε το | δυνατὸν τῆς ἀποπερατώσεως του δι κτύου τῆς πόλεως ἐντὸς τριμήνου φό σαν θὰ ἡδύνατο ὁ ἀνάδοχος Νάσιουτζι · νὰ προμέθευθῇ τὸ ἀπαιτούμενον ὑν· κὸν διὰ τὴν ἀποπεράτω τιν.
Καὶ τὰ πράγματα ἀπεφασίσθη ἐν εἰ- δική του δημ. Συμβουλίου συνεινιάσει Η νὰ Παραμείνουν ὡς ἐχουσιν ἐν ἀναμονη τῆς ἀποπερατώσεως τοῦ δικτύου, μπαν · ἐν τῷ μεταξὺ ἐγεννήθη ζήτημα άποχ • ρήσεως τῆς παλαιᾶς εἰαιρείας δε ὁ Δήμος έδει νὰ ἐκλέξη μεταξὺ ἐγκαταλεί ψεως τῆς πόλεως εἰς τὸ σκότος καὶ ἀ νανεώσεως τῆς παλαιᾶς συμβάσεως, δεν τομό του ὅτι πἱ ἐργασίαι τῆς ἀποπερατων σες τοῦ νέου δικτύου ἑπροχών υν.
τὰ εεραιτέρω θὰ περιγράψει ι᾿ ἄλ λης ἀνταποκρίσεώς μου. Κ.Α.Π.
Ο ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ: Η ΚΩΜΩΔΙΑ ΜΙΑΣ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑΣ
Στις σελίδες της Κυριακής δημοσιεύτηκαν δηλώσεις του κ. Νασιουζίκ, οι οποίες αναφέρουν μεταξύ άλλων ότι διορίστηκε διαιτητής για την επίλυση της διαφοράς μεταξύ του και των δημοτών, τον κ. Αστένριον Παντόπουλο. Εάν η είδηση δεν επιβεβαιώνεται και από άλλες επίσημες πηγές, θα δυσκολευτούμε να την πιστέψουμε και θα θεωρήσουμε ότι πρόκειται περί λάθους, διότι ο κ. Παντόπουλος δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να εξυπηρετήσει τον κ. Νασιουζία ως διαιτητής, λόγω του απλού γεγονότος ότι είναι ενδιαφερόμενος, όπως είναι γνωστό σε όλους, ο κ. Α. Παντόπουλος εκτός από το ότι είναι δικηγόρος του κ. Νασιουζίκ και εκτός από το ότι παρέστη ενώπιον του Δημοτικού Συμβουλίου ως συνήγορος του κ. Νασιουζίκ, επιπλέον είναι μέτοχος στην Εταιρεία Ηλεκτροφωτισμού, όπου έχει καταθέσει, όπως γνωρίζουν όλοι, σημαντικά χρηματικά ποσά. Ενδιαφερόμενος, λοιπόν, και διαιτητής είναι πράγματα ασύμβατα. Εάν δεν συμβιβαστούν με βία, η διαιτησία παύει να είναι δίκαιη και μετατρέπεται τουλάχιστον σε κωμωδία...
Αναμένουμε από τον κ. Νασιουζίκ προτού ακόμη το Δημοτικό Συμβούλιο του υποδείξει το ατοπο να σπεύσει να διορίσει άλλον διαιτητή που δεν έχει χρηματικούς δεσμούς με την υπό συζήτηση υπόθεση.
Νομίζουμε ότι κακίστην υπηρεσία προσφέρουν στον κ. Νασιουζίκ οι ενδεχόμενοι συνηγόροι του κ. Παντόπουλου. Δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να δίνουν λόγους στον κόσμο να πιστεύει ότι σε αυτήν την περίπτωση το δίκαιο του κ. Νασιουζίκ είναι βάσιμο και έχει ανάγκην διαφερόμενος. Ο Νασιουζίκ είναι τόσον ακίνδυνος, ώστε να συνηγορούν οι Νασιουτζίκ είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστούν
Το κείμενο αυτούσιο:
Ο ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ Η ΚΩΜΩΔΙΑ ΜΙΑΣ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑΣ
ΣΕΡΡΑΙ ᾿Απρίλιος. – Εἰς τὰ φύλλα τῆς Κυριακῆς ἐδημοσίευθισαν δηλώσεις τοῦ κ. Νασιουζίὶα ἀναφέρουσαι σὺν τοῖς ἄλλοις ὅτι διώρισε διαιτητὴν τοῦ πρὸς ἐπίλυσιν τῆς μεταξὺ αὐτοῦ καὶ τῶν δη·
μοτῶν γνωστῆς διαφορᾶς τὸν κ. ᾿Αστέν ριον. Παντόπουλον. Ἐὰν ἡ εἴδησις δὲν ἐπεβεβαιοῦτο καὶ ἐξ ἄλλων ἐπισήμων πηγῶν θὰ ἐδυσκολευόμεθα νὰ τὴν πι- στεύσωμεν καὶ θὰ ἐφρονουμεν ὅτι προῦ κεττο περὶ λάθους, διότι ὁ κ. Παντό- πουλος οὐδαμὼς ἐν οὐδεμια περιπτώσει δὲν δύναται εἰς τὴν προκειμένην περίπ- τωσιν νὰ ἐξυπηρετήση τὸν κ. Νασίου- τζὶκ ὡς διαιτητὴς διὰ τὸν ἀπλούστατον λόγων ὅτι εἶναι ἐνδιαφερόμενος, ὡς γνωστὸν τοῖς πᾶσι ὁ κ. Α. Παι τόπου λος ἐκτὸς τοῦ ὅτι εἶναι δικηγόρος τοῦ κ. Νασιουτζὶς ἐκτὸς τοῦ ὅτι παρέστη ἐνώπιον τοῦ Δημοτικού Συμβουλίου ὡς | συνήγορος τοῦ κ. Νασιουτζὶκ ἄλλα καὶ ἶναι μέτοχος εἰς τὴν Ἑταιρείαν ἠλεκ· τροφωτισμοῦ εἰς ἦν ἔχει καταθέση ὡς πάντες γνωρίζουσι σημαντικά χρημα κὰ ποσά. Ενδιαφερόμενος λοιπὸν καὶ
διαιτητὴς εἶναι πράγματα ἀσυμβίβαστα, ἐὰν δὲ διὰ τῆς βίας συμβιβασθῶσι ἡ διαιτησία παύει πλέον νὰ εἶναι δισιτη δία καὶ μεταβάλλεται τουλάχιστον εἰς κωμωδίαν...
Ἡμεῖς ἀναμένομεν ἀπὸ τὸν κ. Να- σιουτζὶα πρὶν ἢ ἀκόμη τῷ ὑποδειχθῆ τὸ ἄτοπον ἐκ μέρους τοῦ Δημοτικού Συμβουλίου νὰ σπεύση νὰ διορίση ἂλ λον διαιτητὴν μὴ ἔχοντα χρηματικούς δεσμοὺς μὲ τὴν ὑπὸ συζήτησιν ὑπόθε σιν.
Νομίζομεν ὅτι κακίστην ὑπηρεσίαν προσφέρουν εἰς τὸν κ. Νασιουτζίν οἱ τυχὸν συνηγοροῦντες ὑπὲρ τοῦ κ. Παν τοπούλου. Διὰ τοῦ τρόπου τούτου δὲν κάμνουσι τίποτε ἄλλο παρό παρὰ νὰ δίδωσι λόγους εἰς τὸν κόσμον νὰ πιστεύη ὅτι ἐν τῇ προκειμένη περίπτωσει τὸ δι καιων τοῦ κ. βάσιμον καὶ ἔχη · ἀνάγκην διαφερόμενος Νασιουτζὶκ εἶναι τόσον ἀ- τόσον ακιῶδες ὥστε νὰ συνηγόρου οἷος ὁ κ. του οίος συνεν
Α. Παντόπουλος. 1. Μακρῆς
(Ἰατρὸς)
Η εφημερίδα Μακεδονία κάνει αναφορά για τα προβλήματα ηλεκτροφωτισμου, στο Φύλλο: 16/12/1931, Σελίδα: 2, Η εφημερίδα αναφέρει:
Τα πράγματα για τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης μας είναι γνωστά και αποτελούν παλιά υπόθεση, οπότε η επανάληψη γνωστών πραγμάτων είναι περιττή. Αλλά παρ' όλη την παραπλανητική εικόνα που παρουσιάζει η υπόθεση, δεν έχασε την επικαιρότητά της, ούτε και τη σημασία της, αφού είναι γνωστό ότι εδώ και τρεις μέρες η πόλη μας στα περισσότερα σημεία της βρίσκεται σε απόλυτο σκοτάδι, αν και τις άλλες εποχές δεν παρουσιάζει διαφορετική όψη ενός επαρχιακού κοιμητηρίου.
Για όλα αυτά βέβαια δεν ευθύνεται κανένας άλλος από το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης μας, το οποίο τον περασμένο Φεβρουάριο επέτρεψε στην ανάδοχο εταιρεία να ηλεκτροφωτίσει την πόλη χωρίς προηγουμένως να εξασφαλίσει τα εχέγγυα της απόλυτης ή και της σχετικής δυναμικότητάς της, ώστε να ηλεκτροφωτίσει επαρκώς μια πόλη που παρουσιάζει υπερβολική έκταση σε σχέση με τον πληθυσμό της, συνεχώς επεκτεινόμενη και διατηρώντας εκατοντάδες βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Αν δηλαδή το Δημοτικό Συμβούλιο επέμενε τον περασμένο Φεβρουάριο στην πλήρη εφαρμογή της σύμβασης, δεν θα παρακολουθούσαμε σήμερον θεατές μιας πόλης που έχει μόνιμο ηλεκτροφωτισμό και διαρκώς πλέει στο σκοτάδι με σβησμένους τους φανούς. Είναι όμως γνωστό ότι στον Δήμο δόθηκε κατ' επανάληψη η ευκαιρία να επιβάλει τον σεβασμό προς τις υποχρεώσεις της στην ανάδοχο εταιρεία και η καταλληλότερη όλων υπήρξε η διαπίστωση του γεγονότος ότι και μετά τον τερματισμό της περιόδου των ταπεινών υδάτων, η δύναμη του παραγόμενου ρεύματος δεν μπορεί να επαρκέσει στις απαιτήσεις της πόλης χωρίς την προσθήκη θερμικής δύναμης.
Αλλά αυτή η συζήτηση πολλές φορές αποτέλεσε αντικείμενο ασχολίας του Δημοτικού Συμβουλίου, το οποίο όμως ακόμη δεν οδηγήθηκε στην απόφαση της παραγγελίας έστω και για λογαριασμό της εταιρείας ανάλογης μηχανής δυναμένης να εξασφαλίσει επάρκεια ρεύματος. Αυτό γιατί βρίσκεται σε αναμονή ειδήσεων από Αθήνα, όπου εδρεύει η χρηματοδοτική εταιρεία, η οποία παρεμβάλλει πολλά εμπόδια στο όλο ζήτημα για κατανοητούς λόγους, πάντως θεμιτούς, και γιατί σήμερα ο Δήμος στερείται του απαιτούμενου χρηματικού ποσού και άγνωστο αν η Νομαρχία επιτρέψει τη χρησιμοποίησή του για τον σκοπό αυτό.
Αλλά ο κόσμος νομίζουμε ότι δεν έχει καμία υποχρέωση να υφίσταται τις συνέπειες μιας αδικαιολόγητης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, για την οποία βαρύτατη ευθύνη φέρει τόσο το Δημοτικό Συμβούλιο όσο και η Νομαρχία, η οποία μέχρι τώρα δεν επιχείρησε να ελέγξει λεπτομερώς την όλη υπόθεση. Εκ του γεγονότος δε αυτού δικαιολογείται πλήρως η ακαταστασία στον ηλεκτροφωτισμό και δεν μπορούμε να αδικήσουμε τους κατοίκους μερικών συνοικισμών, οι οποίοι για λόγους ασφάλειας ζήτησαν να τοποθετηθούν πετρελαιοφάναρα στους δύσβατους δρόμους τους, αφού η εταιρεία βρίσκεται σε αδυναμία να επεκτείνει μέχρι εκεί το σκοτάδι της. Αλλά περίεργο πώς μέχρι τώρα η Νομαρχία δεν επιλήφθηκε ενός ευρύτερου ελέγχου και δεν επιχείρησε να εξετάσει κατά πόσον εφαρμόστηκε ή πρόκειται να εφαρμόσει τη σύμβαση σε εποχή μάλιστα κατά την οποία η όλη υπηρεσία της Νομαρχίας αποτελεί πρότυπο διοικητικής υπηρεσίας.
Με την συμπλήρωση των εγκαταστάσεών της, η εταιρεία που έπρεπε εδώ και πολύ καιρό να το έχει πετύχει αυτό, θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες της πόλης. Διότι είναι αλήθεια ότι επιτρέπεται σε μια εταιρεία που έχει θυσιάσει ολόκληρα εκατομμύρια για το έργο της, το οποίο αποτελεί αξιέπαινη προσπάθεια, να μην παρεμβάλλονται εμπόδια ούτε και με αυστηρότητα να αντιμετωπίζονται οι ελλείψεις της.
Το Δημοτικό Συμβούλιο ασχολήθηκε επίσης κατά την προχθεσινή συνεδρίασή του και με το ζήτημα ή μάλλον τον τρόπο πληρωμής του ρεύματος που παραχωρήθηκε στο Δήμο από την έναρξη της περιόδου των ταπεινών υδάτων μέχρι σήμερα, το οποίο ήταν ελαττωματικό.
Και επειδή σύμφωνα με την έκθεση του ίδιου μηχανικού, κατά την τετράμηνη αυτή περίοδο, η καταγραφή των γνωμάτων ήταν ανάλογη προς την ένταση του ρεύματος με μικρή διαφορά, το Δημοτικό Συμβούλιο επέβαλε στην εταιρεία μόνο για τον δημοτικό φωτισμό - πολύ κακώς - έκπτωση 7% επί του παρασχεθέντος ρεύματος μέχρι τις 16 Δεκεμβρίου, αφήνοντας έτσι τους δημότες να προστατεύσουν με δικές τους πρωτοβουλίες τα συμφέροντά τους.
Σε αυτό το σημείο θα διακόψω την ανταπόκρισή μου, την οποία θα συνεχίσω με άλλη εκτενέστερη.
ΣΕΡΡΑΙ. Δεκέμβριος (τοῦ ἀνταποκρι τοῦ μας). – Τὰς ἐπὶ τοῦ ἠλεκτροφωτι σμοῦ τῆς πόλεώς μας ἀνταποκρίσεις μου διέκοψα κατόπιν τῆς πρὸ ἡμερῶν ἐπὶ τοῦ ἰδίου θέματος δημοσιευθείσης τοιαύτης καὶ τοῦτο ἐν ἀναμονῇ τῶν ἀν ποφάσεων ἃς θὰ ἐλάμβανε το Δημοτι κὸν Συμβούλιον τῆς πόλεώς μας ὑπὶ τοῦ πολυθρυλήτου τούτου ζητήματος διὰ τὸ ὁποῖον διετάχθη πραγματογνωμοσύνη ἐνεργηθεῖσα τόσον ὑπὸ τοῦ ἡλει τρολό γου τῆς Γεν. Διοικήσεως κ. Τζοάννου ὅσον καὶ ὑπὸ τοῦ μηχανικοῦ τοῦ Κρατι ποῦ ἐλέγχου τῆς ἑτοιρίας «Μόνξ» Λαλα κάκη,
Τὴν ἔκθεσιν τοῦ τελευταίου δὲν ἠθυν νήθην νὰ ἴδω ἀκόμη καθόσον ὁ κ. Δή μαρχος ἐπεφυλάχθη νὰ φέρῃ αὐτὴν εἰς τὴν δημοσιότητα παρὰ τὰς ἐπιμόνους παρακλήσεις μου προφασιζόμενος δι ἀποτελεῖ ἀπόρρητον ἔγγραφον τοῦ Δ - μου, ἀλλὰ ἔχω ὑπ' ὄψιν μου περικοπὴν αὐτῆς ἀνακοινωθεῖσαν μει ὑπὸ τοῦ ἐν δίου κ. Δημάρχου, ἀναφερομένην εἰς τὸ ζήτημα τῆς δυνάμεως τῶν ὑδατοηλεκ τρικῶν ἐγκαταστάσεων, θ᾿ ἀσχοληθῶ ἐπ᾿ αὐτοῦ καὶ μόνον διὰ ν᾿ ἀποδείξω ὅτι καὶ εἰς τὴν περίπτεισιν ταύτην ὁ Δήμος δὲν ἐπολιτεύθη καλῶς ἀφίσας ἔκθετα τὰ συμφέροντα τῶν δημοτών.
Διὰ τῆς ἐκθέσεώς του ταύτης ὁ κα Λαλακάκης ἀποφαίνεται ὅτι ἡ ἐλιττω· ματικότης τοῦ φωτὸς δὲν ὀφείλεται εἰς τὴν βλάβην τῆς μηχανῆς, ὡς πρὸ μηνὶς καὶ πλέον δι᾿ ἐπισήμου ἀνακοινώα ὡς του ἀπεφαίνετο ὁ Δήμος Σερρών, ἀλλὰ εἰς τὴν ἀνεπάρκειαν τοῦ ρέοντος ὕδα τος μὴ δυναμένου καὶ μετὰ τὴν ἀποκα τάστασιν τῆς βλάβης τῶν μηχανών τὰ ἐπαρκέσῃ εἰς τὴν παραγωγὴν ἀναλόγου δυνάμεως ἵππων οὕτως ὥστε τὸ πιρει χόμενον ρεύμα νὰ δύναται νὰ ἐπαρκέση τόσων διὰ τὴν ἠλεκτροφώτισιν τῆς πό λεως ὅσον καὶ τῶν διαφόρων καταστη μάτων καὶ οἰκιῶν.
Συνεπείᾳ δὲ τῆς τοιαύτης ἀνεπαρκεία; καὶ τῆς μετὰ διακοπών παροχής του ἠλεκτρικού ρεύματος καὶ ἡ πόλις έβεν δίσθη πολλάκις εἰς τὸ ἅπλετον... σκόν τος καὶ ὁσάκες ἐφωτίζετο παρουσίαζευ ὄψιν ἐπαρχιακού κοιμητηρίου κai ai διάφοροι μικροβιομηχανίαι τῆς πόλεως σχεδὸν ἐνεκρώθησαν.
Αἱ ἀλλεπάλληλοι ὅμως ἐπεμβάσεις τοῦ κ. Νομάρχου καὶ οἱ συνεχεῖς δια · μαρτυρίαι του ἐγχωρίου τύπου καὶ τοῦ κοινου ἔφερον τὸ ζήτημα μέχρι τοῦ δην μοτικού συμβουλίου κατανοήσαντος καὶ τούτου τὴν ἀνάγκην ὅπως ὑποχρεώση τὴν ἀνάδοχον ἐταιρίαν μετὰ παρέλευσιν δέκα ὁλοκλήρων μηνῶν ἀφ᾿ ἧς ἀνέλαβε τὸν ἠλεκτροφωτισμὸν καὶ συμπληρώσι ἐντὸς τριμήνου τὰς ἐγκαταστάσεις της διὰ θερμικῶν δυνάμεων τύπου Ντήζελ δυνάμεως τριακοσίων ἵππων καὶ ἑτέρας ἐφεδρικῆς μέχρι τέλους Σεπτεμβρίου.
Διὰ τῆς συμπληρώσεως ἐὲ τῶν ἐγκα ταστάσεών της ἡ ἑταιρεία ἥτις ἔδει πρὸ πολλοὺ ἤδη νὰ ἐπιτευχθῇ θὰ δυνηθή αὕτη νὰ ἐπαρκέσῃ εἰς τὰς ἀνάγκας τῆς πόλεως διότι εἶναι ἀληθὲς ὅτι μὲν ἐπι τρέπεται εἰς μίαν ἐταιρείαν θυσιάσασαν ἐκατομμύρια ὁλόκληρα διὰ τὸ ἔργον της τὸ ὁποῖον ἀποτελεῖ ἀξιέπαινον προσπε - θειαν, νὰ παρεμβάλλωνται προσκόμμτια οὔτε καὶ μετ᾿ αὐστηρότητας νὰ ἐἐγι χωνται αἱ ἐλλείψεις της.
Τὸ δημοτικὸν συμβούλιον ἐπίσης ἀπη· σχόλησε κατὰ τὴν προχθεσινήν συνει δρίαοίν του καὶ τὸ ζήτημα ἢ μᾶλλον ὁ τρόπος τῆς πληρωμής τοῦ χορηγηθέντος εἰς τὸν δῆμον ρεύματος ἀπό τῆς ἐνάρ· ξεως τῆς ταπεινῆς περιόδου τῶν ὑδάτων μέχρι σήμερον "κατὰ τὴν ὑποίαν τοιτο ὑπῆρξε ἐλαττωματικόν.
Καὶ ἐπειδὴ κατὰ τὴν ἔκθεσιν τοῦ ἱν δίου μηχανικοῦ κατὰ τὸ τετράμηνον τοῦτο διάστημα ἡ ἐγγραφὴ τῶν γνωμά νων ὑπῆρξεν ἀνάλογος πρὸς τὴν ἔντασὶν τοῦ ρεόματος μὲ μικράν τινα διαφοράν, τὸ δημοτικὸν συμβούλιον ἐπέβαλεν εἰ; τὴν ἐταιρίαν μόνον διὰ τὸν ὅημοτικὸν φωτισμὸν -κακῶς πολὺ κακῶς– έκπτω σιν 7 ολο ἐπὶ τοῦ χορηγηθέντος ρεύμα· τος μέχρι τῆς 16ης Δεκεβρίου, ἀφήσα; οὕτω τοὺς δημότας νὰ προστατεύσουν δι᾿ ἰδίας των πρωτοβουλίας τὰ συμφέ ροντα κὑτῶν,
Εἰς τὸ σημεῖον τοῦτο θὰ πελατ΄συ τὴν ἀνταπόκρισίν μου τὴν ὁποίαν θὰ συνεχίσω δι᾽ ἑτέρας ἐκτενοῦς.
Η εφημερίδα κάνει ξανά αναφορά για τα προβλήματα ηλεκτροφωτισμου, στο Φύλλο: στις 31/1/1932, στη Σελίδα: 4. Η εφημερίδα αναφέρει:
Τα πράγματα για τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης μας είναι γνωστά και αποτελούν παλιά υπόθεση, οπότε η επανάληψη γνωστών πραγμάτων είναι περιττή. Αλλά παρ' όλη την παραπλανητική εικόνα που παρουσιάζει η υπόθεση, δεν έχασε την επικαιρότητά της, ούτε και τη σημασία της, αφού είναι γνωστό ότι εδώ και τρεις μέρες η πόλη μας στα περισσότερα σημεία της βρίσκεται σε απόλυτο σκοτάδι, αν και τις άλλες εποχές δεν παρουσιάζει διαφορετική όψη ενός επαρχιακού κοιμητηρίου.
Για όλα αυτά βέβαια δεν ευθύνεται κανένας άλλος από το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης μας, το οποίο τον περασμένο Φεβρουάριο επέτρεψε στην ανάδοχο εταιρεία να ηλεκτροφωτίσει την πόλη χωρίς προηγουμένως να εξασφαλίσει τα εχέγγυα της απόλυτης ή και της σχετικής δυναμικότητάς της, ώστε να ηλεκτροφωτίσει επαρκώς μια πόλη που παρουσιάζει υπερβολική έκταση σε σχέση με τον πληθυσμό της, συνεχώς επεκτεινόμενη και διατηρώντας εκατοντάδες βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Αν δηλαδή το Δημοτικό Συμβούλιο επέμενε τον περασμένο Φεβρουάριο στην πλήρη εφαρμογή της σύμβασης, δεν θα παρακολουθούσαμε σήμερον θεατές μιας πόλης που έχει μόνιμο ηλεκτροφωτισμό και διαρκώς πλέει στο σκοτάδι με σβησμένους τους φανούς. Είναι όμως γνωστό ότι στον Δήμο δόθηκε κατ' επανάληψη η ευκαιρία να επιβάλει τον σεβασμό προς τις υποχρεώσεις της στην ανάδοχο εταιρεία και η καταλληλότερη όλων υπήρξε η διαπίστωση του γεγονότος ότι και μετά τον τερματισμό της περιόδου των ταπεινών υδάτων, η δύναμη του παραγόμενου ρεύματος δεν μπορεί να επαρκέσει στις απαιτήσεις της πόλης χωρίς την προσθήκη θερμικής δύναμης.
Αλλά αυτή η συζήτηση πολλές φορές αποτέλεσε αντικείμενο ασχολίας του Δημοτικού Συμβουλίου, το οποίο όμως ακόμη δεν οδηγήθηκε στην απόφαση της παραγγελίας έστω και για λογαριασμό της εταιρείας ανάλογης μηχανής δυναμένης να εξασφαλίσει επάρκεια ρεύματος. Αυτό γιατί βρίσκεται σε αναμονή ειδήσεων από Αθήνα, όπου εδρεύει η χρηματοδοτική εταιρεία, η οποία παρεμβάλλει πολλά εμπόδια στο όλο ζήτημα για κατανοητούς λόγους, πάντως θεμιτούς, και γιατί σήμερα ο Δήμος στερείται του απαιτούμενου χρηματικού ποσού και άγνωστο αν η Νομαρχία επιτρέψει τη χρησιμοποίησή του για τον σκοπό αυτό.
Αυτοί είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους δεν επιτεύχθηκε ακόμη η παραγγελία της συμπληρωματικής μηχανής, χωρίς την οποία είναι αδύνατον να αποκτήσει φωτισμό η πόλη. Αλλά ο κόσμος νομίζουμε ότι δεν έχει καμία υποχρέωση να υφίσταται τις συνέπειες μιας αδικαιολόγητης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, για την οποία βαρύτατη ευθύνη φέρει τόσο το Δημοτικό Συμβούλιο όσο και η Νομαρχία, η οποία μέχρι τώρα δεν επιχείρησε να ελέγξει λεπτομερώς την όλη υπόθεση. Εκ του γεγονότος δε αυτού δικαιολογείται πλήρως η ακαταστασία στον ηλεκτροφωτισμό και δεν μπορούμε να αδικήσουμε τους κατοίκους μερικών συνοικισμών, οι οποίοι για λόγους ασφάλειας ζήτησαν να τοποθετηθούν πετρελαιοφάναρα στους δύσβατους δρόμους τους, αφού η εταιρεία βρίσκεται σε αδυναμία να επεκτείνει μέχρι εκεί το σκοτάδι της. Αλλά περίεργο πώς μέχρι τώρα η Νομαρχία δεν επιλήφθηκε ενός ευρύτερου ελέγχου και δεν επιχείρησε να εξετάσει κατά πόσον εφαρμόστηκε ή πρόκειται να εφαρμόσει τη σύμβαση σε εποχή μάλιστα κατά την οποία η όλη υπηρεσία της Νομαρχίας αποτελεί πρότυπο διοικητικής υπηρεσίας. Άλλωστε τα ζητήματα είναι απλούστατα και μια απλή έρευνα επ' αυτών θα διαπιστώσει και θα αποκαλύψει σε όλη την έκτασή της την ευθύνη του Δήμου, ο οποίος επέδειξε ασυγχώρητη αδιαφορία σε ζήτημα που αποτελεί τη βάση της ανάπτυξης της αναγεννημένης πόλης των Σερρών
ΣΕΡΡΑΙ (τος μονίμου ἀνταποκρι- | τοῦ μας). – Τὰ τοῦ ἠλεκτροφωτισμοῦ τῆς πόλεώς μας εἶναι γνωστὰ καὶ ἀν ποτελοῦν ὑπόθεσιν ἀρκετὰ παλαιὰν οὕτως ὥστε ἡ ἐπανάληψις γνωστῶν πραγμάτων νὰ ἀποβαίνῃ ἐντελῶς πει ριττή. ᾿Αλλὰ παρ' ὅλην τὴν πεπλανη- μένην ὅψιν ποὺ ἐμφανίζει ἡ ὅλη ὑ ὑπό- θεσις ἐν τούτοις δὲν ἀπέβαλε τὴν ἐπι· καιρότητά της, οὔτε δὲ καὶ τὴν ση μασίαν της γνωστ γνωστοῦ ὄντος ὅτι ἀπὸ τριημέρου ἡ πόλις μας κατὰ τὰ πλεί- πλεῖ- στα αὐτῆς σημεῖα εὑρίσκεται εἰς ἄν πλετόν.... σκότος ἂν καὶ τὸν ἄλλον καιρὸν δὲν παρουσιάζει ὄψιν διαφο- ρετικὴν ἑνὸς ἐπαρχιακοῦ κοιμητη- ρίου.
Δε᾿ ὅλα βεβαίως αὐτὰ δὲν εὐθύνε- ται οὐδεὶς ἄλλος ἀπὸ τὸ Δημοτικὸν Συμβούλιο, τῆς πόλεώς μας τὸ ὁποῖον τὸν παρ. Φεβρουάριον ἐπέτρεψεν τὴν ἀνάδοχον ἑταιρίαν νὰ ἠλεκτρο- φωτίσῃ τὴν πόλιν χωρίς πρότερον νὰ ἐξασφαλίσῃ αὕτη τὰ ἐχέγγυα τῆς ἀπο- λύτου ἢ καὶ τῆς σχετικῆς δυναμικό- τητός της ὅπως ἡλεκτροφωτίσῃ ἐπαρ, κῶς μίαν πόλιν ἐμφανίζουσαν ἐπιφά- ειαν ὑπερδυσανάλογον τοῦ πληθυσμοῦ της, συνεχῶς ἐπεκτεινομένην καὶ δια- - τηροῦσαν ἑκατοντάδα βιομηχανικῶν ἐγκαταστάσεων. 23
***Ἑὲν δηλαδὴ τὸ δημοτικὸν Συμβού- λιον ἐπέμενε τὸν παρ Φεβρουάριον. εἰς τὴν πλήρη ἐφαρμογὴν τῆς συμβά- σεως δὲν θὰ παριστάμεθα σήμερον θε αταὶ μιᾶς πόλεως ἐχούσης μόνιμον
ἠλεκτροφωτισμὸν καὶ διαρκῶς πλεού- σης εἰς τὸ σκότος μὲ ἐσβεσμένους τοὺς μας.
φανούς. Εἶναι ὅμως γνωστόν ὅτι εἰς τὸν Δῆμον ἐδόθη κατ' ἐπαν ἐπανάληψιν ἡ ·· εὐκαιρία νὰ ἐπιβάλῃ τὸν σεβασμὸν πρὸς τὰς ὑποχρεώσεις της εἰς τὴν ἀν νάδοχον ἑταιρίαν καὶ ἡ καταλληλο- τέρα ὅλων ὑπῆρξεν ἡ διαπίστωσις τοῦ γεγονότος ὅτι καὶ καὶ μετὰ τὸν οῦ σμὸν τῆς περιόδου τῶν ον τερματί ταπεινῶν ὑν δάτων, ἡ δύναμις τοῦ παραγομένου ρεύματος δὲν δύναται ἐπαρκέσῃ εἰς τὰς ἀπαιτήσεις τῆς πόλεως ἄνευ
τῆς προσθήκης θερμικῆς δυνάμεως. ᾿Αλλὰ ἡ συζήτησις αὕτη πολλάκις ·ἀπετέλεσεν ἀντικείμενον ἀσχολίας τοῦ δημοτικοῦ Συμβουλίου τὸ ὁποῖον ὅμως ἀκόμη δὲν ἤχθη εἰς εἰς τὴν ἀπόφασιν τῆς παραγγελίας ἔστω καὶ διὰ λισμὸν τῆς ἑταιρίας ἀναλόγου μηχανῆς δυνα- μένης νὰ ἐξασφαλίσῃ ἐπάρκειαν ρεύ- ματος.
Τὸ μὲν διότι εὑρίσκεται ἐν ἀναμοι νῆ εἰδήσεων ἐξ ᾿Αθηνῶν ἔνθα ἡ ἔδρα ἔνθα ἡ ἔδρα, τῆς χρημοδοτρίας ἑταιρίας Γαλλιλαίου · παρεμβαλλούσης μύρια ὅσα προσκόμισε ματα εἰς τὸ ὅλ ὅλον εζήτημα διὰ λόγους εὐνοήτους -πάντως θεμιτοὺς – τὸ δὲ διότι τι σήμερον ὁ Δήμος στερείται τοῦ ἀπαιτουμένου χρηματικού πισοῦ καὶ ἄγνωστον ἐὰν ἡ Νομαρχία ἐπιτρέψῃ τὴν χρησιμοποίησιν παρ' αὐτοῦ δια τὸν ἀνωτέρω σκοπὸν τῆς ἐκ 300 χιλ.
δραχμῶν ἐγγυήσεως τῆς ἑταιρίας. Η Αὐτοὶ εἶναι οἱ βασικοί λόγοι διὰ τοὺς ὁποίους δὲν ἐπετεύχθη εἰσέτι ἡ παραγγελία τῆς συμπληρωματικής μη- χανῆς ἄνευ τῆς ὁποίας εἶναι ἀδύνα- τον νὰ ἀποκτήσῃ φωτισμὸν ἡ πόλις
᾿Αλλὰ ὁ κοσμάκης νομίζομεν ὅτι οὐδεμίαν ἔχει ὑποχρέωσιν νὰ νὰ ὑφίστα ται τὰς συνεπείας μιᾶς με ἀδικαιολογή του ἀποφάσεως τοῦ Δημοτικού Συμ βουλίου διὰ τὴν ὁποίαν βαρυτάτην εὐθύνην φέρει τόσον ὁ σον καὶ τὸ δημοτικών συμβούλιον καὶ ἄγνωστον πι πῶ; μέχρι τοῦδε ἡ Νομαρ χία δὲν · ἐπεχείρησε νὰ ἐλέγξῃ ἐν ταῖς λεπτομερείαις της τὴν ὅλην ὑπόθε σιν. Ἐκ τοῦ γενονότος δὲ τούτου δι- καιολογείται · πλήρως ἡ ἀκαταστασία εἰς τὸν ἠλεκτροφωτισμὸν καὶ δὲν δυν νάμεθα ν᾿ ἀδικήσωμεν τοὺς κατοίκους μερικῶν συνοικισμῶν οἵτινε; διὰ λό γους πλέον ἀσφαλείας ἐζήτησαν ὅπως ὁ Δήμος τοποθετήσῃ πετρελαιοφανούς εἰς τὰς ας δυ δυσβάτους ὁδοὺς αὐτῶν ἀφοῦ ἡ ὑταιρία εὑρίσκεται ἐν ἀδυναμί ἀδυναμίᾳ νὰ ἐπεκτείνῃ μέχρις ἐκεῖ τὸ.. σκότος της. ᾿Αλλὰ περίεργον πῶς μέχρι τους δὲ ἡ Νομο Νομαρχία δὲν ἐπελύφθη ἑνὸς εὑρυτέρου ἐλέγχου καὶ δὲν ἐπεχείρη νὰ ἐξετάσῃ κατὰ πόσιν ἐ ·ἐφηρμόσθη ἢ πρόκειται νὰ ἐφαρμόσῃ τὴν ὑφιστα μένην σύμβασιν εἰς ἐποχὴν μάλιστα κατὰ τὴν ὁποία, ἡ ἡ ὅλη ὑπηρεσία τῆς Νομαρχίας ἀποτελεῖ πρότυπον διοι
κητικῆς ὑπηρεσίας. · "Αλλως τα τε τὰ ζητήματα εἶναι ἁνο πλούστατα καὶ μία ἁπλουστά άτη έρευν ἐπ᾿ αὐτῶν θὰ διαπιστώσῃ καὶ θ' ἀποκαλύψη ἐν ὅλῃ τῇ ἐκτάσει της τὴν εὐθύνην τοῦ Δήμου ἐπιδείξαντος ἀ-- σύγγνωστον ἀδιαφορίαν ἐπὶ ζητήμα· τος ἀποτελοῦντος τὴν βάσιν της τρομ όδου τῆς ἀναγεννημένης πόλεως τῶν τ Σερρών.
Η εφημερίδα κάνει αναφορά και στις 19 Οκτωβρίου του 1932 για τα έργα του Δήμου με Δήμαρχο τον Τικοτόπουλο, αναφέροντας και την εξάπλωση (συμπλήρωση) του ηλεκτροφωτισμου, το διάστημα αυτό.
