Όσιος Δωρόθεος, 13 Αυγούστου
Από τις λίγες και φτωχές πληροφορίες που υπάρχουν ο αββάς Δωρόθεος έζησε περί τα μέσα του 6ου αιώνα μ.Χ. στην Παλαιστίνη στην οποία η μοναχική ζωή βρισκόταν σε μεγάλη άνθηση. Πιθανότατα καταγόταν από την Αντιόχεια, από οικογένεια χριστιανική και πλούσια και είχε ένα φιλομόναχο αδελφό που χρηματοδότησε την ανέγερση νοσοκομείου στην Μονή Σερίδου. Πήρε εξαιρετική μόρφωση κοντά σε κάποιο φιλόσοφο της εποχής και είχε γνώσεις ιατρικής. Έστρεψε όλο το ενδιαφέρον και το ζήλο του στον αγώνα της υποταγής στο Θεό, της νεκρώσεως του θελήματος και την κατάκτηση της καθαρότητας και της αγάπης του Χριστού.
Σε νεαρή ηλικία εγκαταβίωσε σε κοινόβιο Μοναστήρι, στο οποίο ηγούμενος ήταν ο αββάς Σέριδος και στο οποίο υπήρχε γνήσια βίωση της χριστιανικής αρετής. Σε κοντινή απόσταση από το Μοναστήρι ζούσαν τότε οι δύο μεγάλοι ασκητές Βαρσανούφιος και Ιωάννης οι οποίοι και τον κατεύθυναν στην πνευματική του πορεία. Σώζονται ερωτήσεις του αββά Δωρόθεου και οι απαντήσεις των δύο μεγάλων Γερόντων στους οποίους εγκατέλειψε τον εαυτόν του και ακολουθούσε τις υποδείξεις τους. Ο αββάς πέρασε από πολλά διακονήματα στη Μονή (στον ξενώνα, στο νοσοκομείο, στο θυρωρείο, στην πνευματική καθοδήγηση).
Η επιθυμία του να ζήσει ησυχαστικά δεν ήταν θέλημα Θεού. Αναχώρησε στην έρημο, μετά την κοίμηση του Ηγουμένου και των δύο Μεγάλων Γερόντων για να ικανοποιήσει τον πόθο της ησυχίας. Πατέρες όμως που είχαν αναπαυθεί και βοηθηθεί από αυτόν, τον ανάγκασαν να υποχωρήσει και να ιδρύσει Μονή γύρω στο 540 μ. Χ στην περιοχή μεταξύ Γάζας και Ασκάλωνας, ακολουθώντας τις πνευματικές κατευθύνσεις της Μονής του αββά Σερίδου. Η Μονή, δυστυχώς, καταστράφηκε ολοσχερώς από βαρβάρους και δεν διασώθηκαν ίχνη της.
Στο έργο του «Έργα ασκητικά», που θεωρείται ως ένα από τα θεμελιώδη έργα της ορθόδοξης μοναχικής παράδοσης, περιέχεται η διδασκαλία του προς τους κοινοβιάτες μαθητές του και αναφέρονται σε προβλήματα πνευματικής ζωής, ανθρώπινων σχέσεων και σε πρακτικές συμβουλές συμμορφώσεως στο τυπικό της Μονής. Πρόκειται για προφορικές ομιλίες που κατέγραφαν τα κεντρικότερα σημεία κάθε θέματος και αργότερα τα ανέπτυσσαν υπό την επίβλεψή του. Λόγω της σπουδαιότητάς τους, βοηθούν όσους θέλουν να ζήσουν με ευσέβεια τη χριστιανική ζωή.
Ο αββάς Δωρόθεος τιμήθηκε σαν άγιος, ενόσω ζούσε. Δεν γνωρίζουμε την ακριβή χρονολογία της κοιμήσεώς του και τον τόπο ταφής του. Κατετάγη μετά την κοίμησή του επίσημα στη χορεία των αγίων και η μνήμη του εορτάζεται στις 13 Αυγούστου.
