Μνήμη της Βάπτισης του Αιθίοπα Ευνούχου από τον Άγιο Φίλιππο, 27 Αυγούστου

Ἀνὴρ ἐλέγχει τὴν παροιμίαν Σπάδων.

Λευκαίνεται γάρ, καὶ πεφυκὼς Αἰθίοψ.

Ένας άγγελος Κυρίου είπε στον Φίλιππο: «Σήκω και πήγαινε κατά τον νότο, στον δρόμο που κατεβαίνει από την Ιερουσαλήμ στην Γάζα». Ο δρόμος αυτός είναι ερημικός. Ο Φίλιππος σηκώθηκε και πήγε. Συγχρόνως, ένας Αιθίοπας ευνούχος, αξιωματικός στην υπηρεσία της Κανδάκης –δηλαδή της βασίλισσας των Αιθιόπων– και διοικητής των οικονομικών της, που είχε έρθει να προσκυνήσει στην Ιερουσαλήμ, γύριζε τώρα στην πατρίδα του. Καθότανε στο αμάξι του και διάβαζε τον προφήτη Ησαΐα. Το Άγιο Πνεύμα είπε στον Φίλιππο: «Πλησίασε και περπάτα κοντά στο αμάξι αυτό». 

Ο Φίλιππος έτρεξε κοντά και άκουσε τον Αιθίοπα να διαβάζει τον προφήτη Ησαΐα. Τότε του είπε: «Άραγε, καταλαβαίνεις αυτά που διαβάζεις;». Εκείνος απάντησε: «Πώς θα μπορούσα να καταλάβω, αν δεν με οδηγήσει κάποιος;». Και παρακάλεσε τον Φίλιππο να ανέβει στο αμάξι του και να καθίσει μαζί του. Η περικοπή της Γραφής που διάβαζε ήταν η εξής: «Σαν πρόβατο οδηγήθηκε στην σφαγή και σαν το αρνί που παραμένει άφωνο μπροστά σ’ αυτόν που το κουρεύει, έτσι κι Αυτός δεν ανοίγει το στόμα Του. Καταδικάστηκε σε ταπεινωτικό θάνατο και Του αρνήθηκαν μια δίκαιη κρίση. Εξάλειψαν την ζωή Του από το πρόσωπο της γης· και ποιος μπορεί να μετρήσει τους απογόνους Του;» (Ησ. 53, 7).

Ο ευνούχος είπε στον Φίλιππο: «Πες μου, σε παρακαλώ, για ποιον το λέει αυτό ο προφήτης; Για τον εαυτό του ή για κανέναν άλλον;». Τότε ο Φίλιππος, παίρνοντας ευκαιρία από το κομμάτι αυτό της Γραφής, άρχισε να του κηρύττει το χαρμόσυνο μήνυμα για τον Ιησού Χριστό. Και καθώς προχωρούσαν στον δρόμο, έφθασαν σ’ έναν τόπο όπου υπήρχε νερό. Τότε ο ευνούχος λέει: «Να, νερό! Τι με εμποδίζει από το να βαπτισθώ;». Και ο Φίλιππος απάντησε: «Αν πιστεύεις με όλη την καρδιά σου, τότε μπορείς να βαπτισθείς!». Ο ευνούχος αποκρίθηκε: «Πιστεύω ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Υιός του Θεού!» Και αμέσως διέταξε να σταματήσει το αμάξι· κατέβηκαν και οι δύο στο νερό, ο Φίλιππος και ο ευνούχος, και ο Φίλιππος τον βάπτισε.

Κι όταν βγήκαν έξω από το νερό, το Πνεύμα του Κυρίου άρπαξε τον Φίλιππο και δεν τον ξαναείδε πια ο ευνούχος, ο οποίος συνέχισε το ταξίδι του γεμάτος χαρά.

Ο Φίλιππος βρέθηκε στην Άζωτο. Από εκεί, και ώσπου να φθάσει στην Καισάρεια, κήρυττε το Ευαγγέλιο σε όλες τις πόλεις απ’ όπου περνούσε (Πράξ. 8, 26-39) και κατόπιν πήγε στην Μικρά Ασία, στην πόλη των Τράλλεων. Εκεί οδήγησε πολλούς εθνικούς προς την θεογνωσία· συν τοις άλλοις, ανήγειρε έναν ναό και εκοιμήθη εν ειρήνη.

Στο όγδοο κεφάλαιο των Πράξεων, στίχοι 26-40, περιγράφεται ο ευαγγελισµός και η βάπτιση του Αιθίοπα αξιωµατούχου από τον διάκονο Φίλιππο. Με την αφήγηση αυτή, ο Λουκάς αναφέρεται στον Φίλιππο και διηγείται, ίσως, το πιο αξιοθαύµαστο γεγονός στην ιστορία της πρώτης εκκλησίας: τη µεταστροφή του

Αιθίοπα αξιωµατούχου. Γκρεµίζοντας το µεσότοιχο του φραγµού, τείχη στερεοτύπων και διαιρέσεων και υπερβαίνοντας όλους τους σκοπέλους και τους υφάλους, ο Ευαγγελιστής Λουκάς στοχεύει στην οµαλή µετάβαση του αγιοπνευµατικού Λόγου στους εθνικούς.

Η περικοπή της µεταστροφής του Αιθίοπα ευνούχου δε θεωρείται σε συνάφεια µε την ακριβώς προηγούµενη, στην οποία πρωταγωνιστής είναι και πάλι ο Ευαγγελιστής Φίλιππος, ο συνεχιστής του Στεφάνου. 

Η µεταστροφή του πρώτου ξένου Αιθίοπα στην πρόσκληση αγάπης του Θεού δεν είναι µία τυχαία επιλογή. Αντίθετα, η Αιθιοπία ήταν γνωστή στους παλιούς χρόνους ως Χους και οι κάτοικοί της ανήκαν στη φυλή Χαµ. Στην Παλαιά ∆ιαθήκη οι Αιθίοπες αναφέρονται αρκετές φορές και ήταν πολύ γνωστοί λόγω των εµπορικών σχέσεων τους µε την Άιγυπτο. Στην Αγία Γραφή ο Χους ήταν γιος του Χαµ και εποµένως, θα πρέπει να θεωρείται γενάρχης των Αιθιόπων. 

Τις τελευταίες δεκαετίες, οι ερευνητές που ασχολούνται µε την ανάλυση και εις βάθος εξέταση της βιβλικής ιστορίας του Φιλίππου και του Αιθίοπα ευνούχου έχουν δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις αντίστοιχες εξωβιβλικές θρησκευτικές µεταστροφές.

Ὡς δὲ ἐπορεύοντο κατὰ τὴν ὁδόν, ἦλθον ἐπί τι ὕδωρ, καί φησιν ὁ εὐνοῦχος·

Ἰδοὺ ὕδωρ!

Τί κωλύει µε βαπτισθῆναι; 

Ο ευσεβής Αιθίοπας δέχεται χωρίς καµία συζήτηση το κήρυγµα του Φιλίππου. Πιστεύει στον Ιησού Χριστό και επιθυµεί να δεχθεί αµέσως το βάπτισµα στο όνοµα του.

 Ο ευνούχος συνειδητοποίησε, ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Υιός τους Θεού, δηλαδή ο Μεσσίας, ο ενανθρωπίσας Θεός, ο κατά φύσιν Υιός του Θεού. Μία οµολογία, ένα ολοκληρωµένο βάπτισµα, που αναπτύσσεται στο σύµβολο της πίστεως.

Καὶ ἐκέλευσεν στῆναι τὸ ἅρµα καὶ κατέβησαν ἀµφότεροι εἰς τὸ ὕδωρ,

ὅ τε Φίλιππος καὶ ὁ εὐνοῦχος,

καὶ ἐβάπτισεν αὐτόν

Ὅτε δὲ ἀνέβησαν ἐκ τοῦ ὕδατος,

Πνεῦµα Κυρίου ἥρπασεν τὸν Φίλιππον

καὶ οὐκ εἶδεν αὐτὸν οὐκέτι ὁ εὐνοῦχος.

Ἐπορεύετο γὰρ τὴν ὁδὸν αὐτοῦ χαίρων

40 Φίλιππος δὲ εὑρέθη εἰς Ἄζωτον·

καὶ διερχόµενος εὐηγγελίζετο τὰς πόλεις πάσας

ἕως τοῦ ἐλθεῖν αὐτὸν εἰς Καισάρεια

Μετά την οµολογία της ορθής πίστεως στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, ο Φίλιππος εγκρίνει το βάπτισµα του εθνικού ευνούχου. Ο Αιθίοπας διατάζει αµέσως τον οδηγό να σταµατήσει το άρµα στην πηγή. Κατέβηκαν και οι δύο και ο Φίλιππος

βαπτίζει τον Αιθίοπα στο όνοµα του Κυρίου. 

Λειτουργικά κείμενα

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ

Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως.

Θείας χάριτος, πλήρης ὑπάρχων, διηκόνησας τῇ Ἐκκλησίᾳ, ὡς Διάκονος τοῦ Λόγου Ἀπόστολε· θεοσημείαις δὲ θείαις χρησάμενος, τῆς Σαμαρείας τὰ πλήθη κατηύγασας. Μάκαρ Φίλιππε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ

Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.

Φωτισθεὶς ἐν Πνεύματι τῷ Παναγίῳ, τὰ τῆς γῆς πληρώματα, ταῖς σαῖς φωτίζεις διδαχαῖς, καὶ τῶν θαυμάτων λαμπρότησι, ἱερομύστα Ἀπόστολε Φίλιππε.

ΕΤΕΡΟΝ ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ

Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.

Μιμητὴς γενόμενος, τοῦ Διδασκάλου, δι’ αὐτὸν Ἀπόστολε, ταῖς τῶν Ἁγίων τῶν αὐτοῦ, χρείαις πιστῶς διηκόνησας· ὅθεν σε πάντες, πιστοὶ μακαρίζωμεν.

ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ

Πίστεως τὸ πλήρωμα γεωργῶν, ἐξ αὐτοῦ παρέχεις, τῷ πληρώματι τῶν πιστῶν, ὡς ἐκλελεγμένος, διακονεῖν ἁγίοις· ἐξ οὗ ἡμῖν μετάδος, Φίλιππε ἔνδοξε.