Σφοδρές μάχες στην περιοχή των Πλατανακίων κατά τις επιχείρησες του Σχεδίου "ΑΡΠΑΓΗ", 24 Αυγούστου 1949
ΘΕΜΑ: Έκθεσις Επιθέσεως κατά ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ-ΠΛΑΤΑΝΑΚΙΩΝ Γ΄ ΣΣ (Α1)
ΠΡΟΣ: 1ην ΣΤΡΑΤΙΑΝ/Α1 ΑΡΙΘΜ. Α.Π. 43893
ΚΟΙΝ.: A1 ΒΣΤ 903 τη 11.Χ.47
Υποβάλλεται συνημμένως ΕΚΘΕΣΙΣ 563 Τάγματος (Στρατιωτικόν Συγκρότημα Πορροΐων) περί της επιθέσεως συμμοριτών κατά των Χωρίων ΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ και Λόχου ΠΛΑΤΑΝΑΚΙΩΝ την νύκτα της 13 προς 14. 9. 47.
Α. ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ
Συν/ρχης
Επιτελάρχης Σ. Στρατού
Β.Χ./Α.Λ.
Ακριβές Αντίγραφον
Τ.Σ.Υ.
——————————————–
563 ΤΑΓΜΑ ΠΕΖΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤ. ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΠΟΡΡΟΙΩΝ
ΕΚΘΕΣΙΣ
Περί της επιθέσεως συμμοριτών κατά των χωρίων ΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ και Λόχου ΠΛΑΤΑΝΑΚΙΩΝ την νύκτα της 13 προς την 14.9.47
Εκδήλωσις επιθέσεως την 21.15 ώραν ο Λόχος ΠΛΑΤΑΝΑΚΙΩΝ μοι ανέφερεν ότι Δ. ΠΛΑΤΑΝΑΚΙΩΝ και άνωθεν ΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ επί της οδού ΚΑΣΤΑΝΟΥΣΗΣ – ΠΛΑΤΑΝΑΚΙΩΝ ηκούσθη θόρυβος αποδοθείς εις κινήσεις συμμοριτών.
Αμέσως εζήτησα τηλ/κώς όπως βολή πυρ/κού συντελεσθή επί του σημείου τούτου, εν συνεχεία δε εκατέρωθεν της οδού από ΠΛΑΤΑΝΑΚΙΩΝ μέχρι ΚΑΣΤΑΝΟΥΣΗΣ.
Την 21.30 ώραν οι συμμορίται εβλήθησαν υπό της Διμοιρίας ΜΑΥ Καλοχωρίου εγκατεστημένης εν ενέδρα εις την Β. Δ. παρυφήν του χωρίου. Αμέσως διέταξα να σταλή εις ενίσχυσιν ταύτης Διμοιρία του Λόχου Πλατανακίων, συγχρόνως Ν. εκίνησα μίαν Διμοιρίαν του Λόχου Ροδοπόλεως υπό τον Ανθ/γόν Βασιλείου ήτις εγκατεστημένη εν ενέδρα επί του σημείου (963132) ήτις κινηθείσα διά μέσου των αγρών έφθασαν εις την Ανατολικήν παρυφήν του χωρίου την 23ην ώραν εμπλακείσα αμέσως εις αγώνα μετά πολυαρίθμων συμμοριτών. Οίτινες είχον εγκατασταθή εν ενέδρα 200 μέτρα Ανατ. Καλοχωρίου. Έν τω μεταξύ οι συμμορίται ηδυνήθησαν να εισέλθουν εις τον Β. συνοικισμόν του χωρίου θέσαντες πύρ εις τινας οικίας. Συγχρόνως η κινηθείσα από Πλατανακίων εις ενίσχυσιν Καλοχωρίου Διμοιρία ευθύς μετά την έξοδόν της εκ της Δ. παρυφής των Πλατανακίων εβλήθη υπό ενέδρας ην ανέτρεψε, εξ αποστάσεως όμως 500 μέτρων εβλήθη και πάλιν υπό πολλών αυτομάτων όπλων ενεπλάκη εις αγώνα καθ’ όσον οι επικεφαλής των συμμοριτών προέτρεπον αυτούς όπως επιτεθώσι κατά των μοναρχοφασιστών Στρατιωτών όπως τους απεκαλούν, διότι τους έφαγαν τον Καπετάνιο τους.
Τας αλλεπαλήλους ενέδρας ηδυνήθη η Διμοιρία αύτη να ανατρέψη την 24ην ώραν οπότε ήρχισεν και η σύμπτυξις των συμμοριτών προς Καστανούσαν. Η μάχη μετά της Διμοιρίας ΡΟΔΟΠΟΛΕΩΣ και Διμοιρίας ΜΑΥ Καλοχωρίου διήρκεσεν εις την πλευράν ταύτην μέχρι της 23.45 ώρας οπότε οι συμμορίται ήρχισαν εν τάχει συμπτυσσόμενοι διά της εκτοξεύσεως δύο λευκών Φωτοβολίδων. Άπαντα τα τμήματα εξετέλεσαν καταδιωκτικά πυρά κατά των συμπτυσσομένων συμμοριτών καταδιώκοντες τούτους πέραν των 2 χιλιομέτρων.
Συγχρόνως την 22.30 ώραν ο Λόχος Πλατανακίων ήρχισε βαλλόμενος καταιγιστικώς υπό όλμων 3΄΄ και 9 πολυβόλων τοποθετημένων ως εξής:
4 Δυτικώς του καταυλισμού του Λόχου, 3 Ανατολικώς του καταυλισμού και 2 Βορείως τούτου. Απέστειλα αμέσως εις ενίσχυσιν τούτου δύο Διμοιρίας του Λόχου Ροδοπόλεως μετά στοιχείου όλμου 3΄΄ δι’ αυτοκινήτων εις απόστασιν 1500 μέτρων εντεύθεν των Πλατανακίων εκείθεν δε πεζοί προς αποφυγήν ανατινάξεως τούτων υπό τυχόν τοποθετήσεως επί της οδού υπό των συμμοριτών ναρκών. Τα αυτοκίνητα ηκολούθουν κατόπιν με εσβυσμένα τα φώτα δύο δε ναρκοσυλλέκται διά προχείρων ράβδων εξετέλουν ανίχνευσιν επί της οδού. εις απόστασιν 1000 περίπου μέτρων εντεύθεν των Πλατανακίων και επί μικράς γεφύρας αφού διήλθεν ο Λόχος πεζή το αυτοκίνητον το πρώτον ακολουθούν προσέκρουσε διά του οπισθίου τροχού επί νάρκης και ανετινάχθη του οδηγού στρατιώτου διασωθέντος.
Ο Λόχος εισήλθεν εις το χωρίον Πλατανάκια την 23.15 ώραν και επειδή διεπίστωσε ότι ο Λόχος Πλατανακίων εβάλλετο σφοδρότερον επί της Δυτικής παρυφής του χωρίου εκινήθη προς την κατεύθυνσιν ταύτην ίνα προσβάλλη εκ των πλευρών τους συμμορίτας. Αμέσως εβλήθη και ανεπτύχθη εις μάχην διαρκέσασαν μέχρι της 24ης ώρας οπότε οι συμμορίται συνεπτύχθησαν εν τάχει προς Καστανούσαν, συγχρόνως όμως οι συμμορίται από μεγάλης αποστάσεως έβαλον τόσον τας ενισχύσεις όσον και τον Λόχον Πλατανακίων διά δύο όλμων 3΄΄ ρίψαντες πλέον των 60 βλημάτων.
Άμα τη εκδηλώσει της επιθέσεως κατά του Καλοχωρίου έσπευσαν εις ενίσχυσιν τούτων δύναμις ΜΑΥ Ανατολής και Θεοδωρόβου καταλαβόντα θέσεις επί της Σιδηροδρομικής γραμμής Νοτίως Καλοχωρίου.
Διεπιστώθη ότι η επιτεθείσα κατά του Καλοχωρίου δύναμις ανήρχετο εις 200 περίπου συμμορίτας οίτινες έφερον και μεταγωγικά ανήκον δε εις το Σύντ/μα Ιου Τάγματος Κιλκίς ως και Νιγρίτης και προήρχοντο εκ της κατευθύνσεως Καστανούσης. Ήσαν εφοδιασμένοι διά πολλών πολυβόλων και Στέν ως και 2 όλμων 3΄΄ εξ ων ο εις έβαλε κατά των Πλατανακίων και ο έτερος κατά του Καλοχωρίου.
Επί της οδού Ροδοπόλεως – Πλατανακίων και εις απόστασιν 1000 περίπου μέτρων εντεύθεν των Πλατανακίων είχεν τοποθετηθή εκατέρωθεν μικράς γεφύρας 4 μεγάλαι νάρκαι Γερμανικού τύπου εξ ων αι δύο ανευρέθησαν σήμερον την πρωίαν υπό των ναρκοσυλλεκτών επί της τρίτης προσέκρουσε κενόν Στρατιωτικόν αυτοκίνητον ήτις εκάλυψε την 4ην διά πολλών χωμάτων ένεκα δε τούτου δεν ανεκαλύφθη υπό των ναρκοσυλλεκτών. Οίτινες από της 5ης πρωινής ώρας απεστάλησαν υπό του υποφαινομένου προς τούτο. Αποτέλεσμα δε τούτου υπήρξεν η έκκρηξις ταύτης κατά την στιγμή της ριμουλκίσεως του πρώτου προσκρούσαντος αυτοκινήτου εξ ή ανετινάχθη και δεύτερον αυτοκίνητον. Εφονεύθη δε εις οπλίτης του Λόχου Ροδοπόλεως και ετραυματίσθησαν βαρέως 1 οπλίτης και ελαφρώς έξ (6) οπλίται του αυτού Λόχου και 2 επίσης ελαφρώς του 563 Τάγματος. Επίσης ετραυματίσθη σοβαρώς εις οπλίτης ΜΑΥ Πλατανακίων. Άπαντες ούτοι διετάχθησαν υπό του Διοικητού του Λόχου παρόντος κατά την στιγμήν εκείνην όπως βοηθήσουν εις την ριμούλκησιν του πρώτου ανατιναχθέντος αυτοκινήτου.
Σκοπός της επιθέσεως των συμμοριτών ως αποδεικνύεται ήτο η καταστροφή του χωρίου Καλοχωρίου ίνα διανοίξωσιν οδόν προς ΚΡΟΥΣΣΙΑ διά Δοβά Τεπέ κατ’ αρχήν, λεηλατήσωσι δε ότι ηδύναντο εκ του χωρίου.
Εκ της προξενηθείσης πυρκαιάς αποτεφρώθη μία οικία εις Πλατανάκια εκ βλήματος όλμου, (28) είκοσι οκτώ δε οικίαι εις Καλοχώριον εις άς έθεσαν πύρ οι συμμορίται. Θα έκαιον δε ολόκληρον το εξ εβδομήκοντα πέντε (75) οικιών χωρίον αν δεν κατέφθανον εγκαίρως ενισχύσεις.
Από της 5ης πρωινής διέταξα εξερεύνησιν περιοχής υψοδ. 421 (9317) – (905176) – Καστανούσα (90317) εξ ης προέκυψαν ότι οι συμμορίται κατευθύνθησαν προς Καστανούσαν και εκείθεν Βορείως ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ προς Μπέλλες.
Κατά την εξερεύνησιν και επί της οδού Πλατανακίων – Καστανούσης και εκατέρωθεν ταύτης ανευρέθησαν πολλαί λίμναι αίματος εξ ων καταφαίνεται ότι αι απώλειαι των συμμοριτών υπερέβησαν τας 10 αποτέλεσμα αφ’ ενός μέν της ευστόχου βολής Πυρ/κού, αφ’ ετέρου δε των καταδιωκτικών πυρών των ενισχύσεων.
Καπετάνιος δε των συμμοριτών ήτο υπό το ψευδώνυμον Καπετάν Γιώργης ήτο δε ανήρ μετρίου αναστήματος ηλικίας περίπου 40 ετών, μελαχροινός κατ’ ομολογίαν δε των ιδίων των συμμοριτών ή εφονεύθη ή ετραυματίσθη σοβαρώς καθ’ όσον οι επικεφαλής των συμμοριτών εφώναζον εις αυτούς να εκδικηθούν τον θάνατον του αρχηγού των διά των λέξεων «βαράτε τους μοναρχοφασίστας διότι μας έφαγαν τον καπετάνιο μας».
Συμπέρασμα
α) Απησχολήθη ο Λόχος Πλατανακίων βαλλόμενος επί τριώρου δι’ όλμου 3 και 9 πολυβόλων ίνα μη δυνηθή και παράσχη βοήθειαν εις ΜΑΥ Καλοχωρίου το οποίον υπήρξε ο κύριος στόχος των συμμοριτών.
β) Οι συμμορίται εμπίπτοντες διαρκώς εις ενέδρας κατά την δίοδόν των από Κρουσίων εις Μπέλλες και τανάπαλιν επεδίωξαν την καταστροφήν του Καλοχωρίου ίνα υποχρεωθούν οι κάτοικοι και εγκαταλείψουν τούτο, διανοίξουν δε δίοδον προς ΚΡΟΥΣΣΙΑ διά Δοβά Τεπέ.
γ) Εγκατάστασις πολλών και ισχυρών ενεδρών εις διαδοχικά σημεία διά την αποτελεσματικήν παρεμπόδισιν των αποσταλεισών ενισχύσεων.
δ) Τοποθέτησις ναρκών εις υποχρεωτικά σημεία διαβάσεως αυτοκινήτων διά τον αυτόν σκοπόν.
ΣΤΓ 916 Α τη 14. 9. 47
Ο
ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ
Κ. ΚΟΛΩΝΙΑΣ
Ακριβές Αντίγραφον Ταγ/ρχης
Τ.Σ.Υ.
