Άγιος Ανδρέας ο Στρατηλάτης και οι δύο χιλιάδες πεντακόσιοι ενενήντα τρεις Μάρτυρες, που μαρτύρησαν μαζί μ' αυτόν, 19 Αυγούστου
Eις τον Aνδρέαν.
Στρατηλάτης ων ως αληθώς Aνδρέας,
Tομήν κεφαλής ανδρικώτατα στέγει.
Eις τους συν αυτώ τελειωθέντας.
Ἔστησε τμηθεὶς αἱμάτων λίμνας ὄχλος,
Σοὶ τῷ παραστήσαντι λίμνας ὑδάτων.
Ἐννεακαιδεκάτῃ τάμον Ἀνδρέου αὐχένα λαμπρόν.
Οι στρατιώτες ήταν κυριευμένοι από φόβο, λόγω του ότι ο εχθρός ήταν πολυάριθμος και είχε πολλές νίκες στο ενεργητικό του. Η αρχηγία του μικρού σώματος στρατιωτών είχε ανατεθεί από τον αρχιστράτηγο Αντίοχο σε ένα γενναίο χριστιανό αξιωματικό, τον Ανδρέα. Βεβαίωσε λοιπόν ο Ανδρέας τους στρατιώτες του πως ο θρίαμβος της νίκης θα είναι με το μέρος τους, αν όλοι με πραγματική πίστη επικαλεσθούν τον παντοδύναμο Θεό των χριστιανών. Διότι όλα τα κατορθώματα των χριστιανών επιτυγχάνονται «σὺν τὴ δυνάμει τοῦ Κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ Χρίστου» (Α' προς Κορινθίους, ε' 4). Με τη δύναμη, δηλαδή, του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Πράγματι, τα λόγια του Ανδρέα ανύψωσαν το ηθικό των στρατιωτών, με αποτέλεσμα να συντρίψουν το πολυπληθές στράτευμα του εχθρού. Ο Αντίοχος επαίνεσε δημόσια το κατόρθωμα αυτό, αλλά όταν έμαθε ότι οι στρατιώτες ειλκύσθηκαν από τον Ανδρέα στο χριστιανισμό, έστειλε 1000 στρατιώτες να τους αφοπλίσουν και να τους στείλουν στα σπίτια τους. Ο Ανδρέας, όμως, μετά από συζήτηση είλκυσε κι αυτούς στο χριστιανισμό.
Εξοργισμένος τότε ο Αντίοχος, έστειλε ειδικό σώμα με έμπιστους αξιωματικούς και σκότωσε όλους τους χριστιανούς στρατιώτες. Ήταν στον αριθμό δύο χιλιάδες πεντακόσιοι ενενήντα τρεις (2593)!
Λειτουργικά κείμενα
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας πίστεως, τὴ δυvαστεία, προσενήνοχας, ὡς στρατηγέτης, τῷ Παντάνακτι στρατὸν θεοσύλλεκτον τύπος γὰρ τούτων Ἀνδρέα γενόμενος, μαρτυρικῶς σὺν αὐτοὶς ἠνδραγάθησας. Μεθ' ὧν πρέσβευε, Κυρίω τῷ σὲ δοξάσαντι, δωρήσασθαι ἠμιν τὸ μέγα ἔλεος.
