Εύρεσις των τιμίων λειψάνων των Αγίων Έξι Μαρτύρων των Θαυματουργών, 16 Αυγούστο
Εύρεσις των τιμίων λειψάνων των Αγίων Σεραφείμ, Δωρόθεου, Ιάκωβου, Δημήτριου, Βασίλειου και Σαράντη
Γι' αυτούς δεν αναφέρουν τίποτα οι Συναξαριστές. Ακολουθία τους συνέταξε ο π. Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης. Υπάρχει όμως παλιό χειρόγραφο, που φυλάσσεται στον φερώνυμο Ναό των Αγίων στα Μέγαρα Αττικής, που μας πληροφορεί ότι η εύρεση των τιμίων λειψάνων τους έγινε το έτος 1798 μ.Χ. σε τοποθεσίες της πόλεως των Μεγάρων, μετά από εμφάνιση τους σε όνειρο ενός εννιάχρονου παιδιού, που ονομαζόταν Παΐσιος.
Ιστορικό της Ανευρέσεως των Ιερών Λειψάνων και Θαύματα των Αγίων Έξι Μαρτύρων (Δωροθέου, Σαράντη, Σεραφείμ, Ιακώβου, Βασιλείου και Δημητρίου) των εν Μεγάροις Αθλησάντων, των οποίων η μνήμη τελείται την 16η Αυγούστου.
Η εύρεση λοιπόν,των ιερών λειψάνων των Αγίων Έξι Μαρτύρων έγινε, με τον εξής θαυμαστό τρόπο:
Το έτος 1798 εμφανίσθηκαν, σε όραμα σε ένα παιδί ηλικίας τότε εννέα χρονών, πού ονομαζόταν Πανούσης (στο τοπικό λεξιλόγιο των Μεγαριτών), τρεις άνδρες, σαν έφιπποι στρατιώτες, λέγοντας σ’ αυτό, ότι πρέπει να βγάλουν από την γη τα λείψανα τους, χωρίς όμως να γνωστοποιήσουν τα ονόματά τους.
Το παιδί αυτό μετά από λίγες μέρες ανέφερε το δράμα του στον παππού του, ονόματι Σιδέρη, ό οποίος ήταν άνθρωπος αγροίκος και άπιστος και ο οποίος έδειρε το παιδί, γιατί νόμισε ότι έπλασε μόνο του την ιστορία για την εύρεση των Αγίων.
Οι Άγιοι όμως δεν έπαυσαν να παρουσιάζονται συνέχεια στο όνειρο του παιδιού, και να του δείχνουν τον τόπο της ταφής των, ζητώντας την εξαγωγή από την γη των ιερών τους λειψάνων. Κάθε φορά πού ο παππούς του παιδιού άκουγε κάτι τέτοιο, οργιζόταν όλο και περισσότερο, πολλαπλασιάζοντας τις τιμωρίες. Ό άνθρωπος αυτός αφού τιμωρήθηκε από τη Θεία Δικαιοσύνη με διάφορες τιμωρίες, τελικά πέθανε αμετανόητος.
Μετά ένα χρόνο αρχίζουν και πάλι να εμφανίζονται οι άγιοι Μάρτυρες στο παιδί, λέγοντας τα ίδια, δηλαδή ότι πρέπει να βγάλουν τα λείψανα τους από τη γη. Με αφορμή τις νέες αποκαλύψεις πήρε θάρρος το παιδί και ανακοίνωσε στον πατέρα του Ιωάννη τα καθέκαστα, ό οποίος με πολύ προθυμία δέχτηκε να αναλάβει το έργο.
Επειδή όμως φοβόντουσαν τους Τούρκους κατακτητές, έσκαβαν μόνο τη νύχτα στον τόπο πού είχε υποδειχθεί, και σε βάθος περίπου τεσσάρων μέτρων βρήκαν την επομένη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (16 Αυγούστου) τα ιερά λείψανα των Αγίων, τα όποια ευωδίαζαν υπερκόσμια ευωδία. Με τα άγια αυτά λείψανα άρχισαν να γίνονται πάμπολλα θαύματα όχι μόνο σε ανθρώπους αλλά και σε κτήνη και σε αμπελώνες.
Επειδή όμως αγνοούσαν οι Μεγαρείς τα ονόματα των Αγίων, άρχισαν να κάνουν νηστείες, αγρυπνίες και προσευχές και ό Θεός δεν άργησε να αποκάλυψη τα ονόματα τους. Ήσαν οί άγιοι Μάρτυρες Σεραφείμ, Δωρόθεος και Ιάκωβος.
Μετά από ένα χρόνο περίπου εμφανίσθηκαν στο ίδιο παιδί, πού ήταν και ό φύλακας των ανευρεθέντων αγίων λειψάνων, και άλλοι δύο άγιοι Μάρτυρες Δημήτριος και Βασίλειος ονόματι, οί οποίοι έδειξαν τον τάφο τους, πού βρίσκεται σε μικρή απόσταση λίγων μέτρων προς βορρά των πρώτων. Αφού βοήθησαν αρκετοί ευσεβείς χριστιανοί έβγαλαν με πολλή ευλάβεια και των δύο αυτών Αγίων τα ιερά λείψανα. Κατά την ώρα εκείνη βοή έβγαινε από τον τάφο, ενώ το πλήθος με πολλή ευλάβεια και φόβο παρακολουθούσε τα γεγονότα. Μετά τον ασπασμό των αγίων αυτών λειψάνων, τα ένωσαν μαζί με των αγίων Μαρτύρων Σεραφείμ, Δωροθέου και Ιακώβου.
Μετά από είκοσι περίπου χρόνια υποδείχθηκε στον ίδιο νέο,20 χρονών περίπου, από τον άγιο Μάρτυρα Σαράντη ή ανεύρεση και των δικών του λειψάνων, τα όποια βρίσκονταν μέσα σε χείμαρρο θαμμένα, σε αγροτική περιοχή βορείως της πόλεως των Μεγάρων. Ό Πανούσης, πήρε μαζί του τον ιερέα Ιωάννη Μουστάκα, οί οποίοι αφού ήρθαν στον ορισμένο τόπο, είδαν ότι υπήρχαν θάμνοι ανέπαφοι και μεγάλη πέτρα, κάτω από την οποία υπήρχαν δύο τεράστια φίδια, γι’ αυτό και ήταν αδύνατο να σκάψουν. Αφού γονάτισαν και προσευχήθηκαν, με τη χάρι του Θεού εξαφανίσθηκαν τα φίδια, και φωτεινή λάμψη βγήκε από τους θάμνους, κάτω από τους οποίους υπήρχαν τα ιερά λείψανα. Αφού τα μάζεψαν με ευλάβεια και κατάνυξη, τα έφεραν στα Μέγαρα και τα τοποθέτησαν μαζί με τα λείψανα των άλλων πέντε Μαρτύρων. Στο μέρος αυτό πού βρέθηκαν τα ιερά λείψανα του αγίου Σαράντη, κτίσθηκε αργότερα μικρό ξωκλήσι, που αν και βρίσκεται στην κοίτη του χειμάρρου, διατηρείται χωρίς βλάβη, μέχρι σήμερα.
Ό Παΐσιος όταν έφτασε σε ηλικία σαράντα περίπου χρονών αν και δεν είχε πάει σχολείο, με τον φωτισμό του Θεού έμαθε τα απαραίτητα γράμματα και χειροτονήθηκε ιερεύς το έτος 1828, προκόπτοντας πάντοτε με την ευλογία του Θεού και την βοήθεια των αγίων Μαρτύρων.
Μετά το θάνατο του ιερέα Παϊσίου το έτος 1848, πολλοί ευσεβείς Μεγαρείς, οι οποίοι πολλές φορές είχαν ευεργετηθεί από τους Αγίους, θεωρούσαν απρεπές να βρίσκονται τα αγία λείψανα στο ερειπωμένο σπιτάκι, πού είχε κτισθεί από τον Παΐσιο στον τόπο πού βρέθηκαν οι Άγιοι. Άρχισαν λοιπόν ενέργειες να κτισθεί ιερός Ναός, στον τόπο πού υπήρχαν οι τάφοι των Άγιων, προς τιμήν και μνήμη τους. Ό θεμέλιος λίθος ετέθη το έτος 1889, και με κοινή δαπάνη και βοήθεια όλων των Μεγαρέων κτίσθηκε το ωραίο Παρεκκλήσιο των αγίων Μαρτύρων, ακριβώς στον τόπο πού βρίσκονται και οι τάφοι τους, οπού προστρέχουν με ευλάβεια οί ευσεβείς Μεγαρείς όλο το χρόνο, για να προσευχηθούν και να ζητήσουν τη βοήθεια των Αγίων, και ιδιαίτερα τη μέρα της μνήμης τους, όταν με κάθε μεγαλοπρέπεια λιτανεύονται τα ιερά λείψανα τους.
Πλήθος θαυμάτων έχουν γίνει και συνεχίζουν να γίνονται σ’ εκείνους που με καθαρή καρδιά και ακλόνητη πίστη ζητούν την προστασία τους. Από αυτά σημειώνουμε μερικά, προς δόξα του εν Τριάδι Θεού και τιμή των θαυματουργών Μαρτύρων Του.
1) Μετά πέντε μήνες από την εμφάνιση των Αγίων, είχε ήδη διαδοθεί ή φήμη τους ως θαυματουργών. Όταν το έμαθε κάποιος ονόματι Αναστάσιος από το χωριό Κακόσι της Θήβας ο οποίος έπασχε από ακάθαρτα πνεύματα. Αφού ήρθε με τη βοήθεια των γονέων του και προσευχόταν επί εννέα μέρες στον τάφο των Αγίων θεραπεύθηκε, και γύρισε υγιής στο σπίτι του δοξάζοντας το Θεό. Μετά απ’ αυτά έγινε Μοναχός και αφιέρωσε τον εαυτό του στη Μονή της Μακαριωτίσσης κοντά στην Δόμβραινα.
2) Από τις Σπέτσες κάποιος αόμματος ονόματι Ιωάννης Μανδρόζος, αφού ήρθε με μεγάλη προθυμία και ευλάβεια στον τάφο των Αγίων και αφού προσευχήθηκε με πολλά δάκρυα ζητώντας να δει το φως της ημέρας, θεραπεύθηκε με τη χάρη των Αγίων, τελείως. Ευγνωμονώντας το Θεό για το θαύμα αυτό, έγινε μοναχός και αφιέρωσε τον εαυτό του στο Άγιο Όρος.
3) Ή Παγώνα σύζυγος Αθανασίου Οικονομοπούλου, από το Μαζί των Μεγάρων, θεραπεύθηκε από το δαιμόνιο που έπασχε, αφού με νηστεία και προσευχή παρακαλούσε τους αγίους Μάρτυρες.
4) Όταν κατά το έτος 1828, καταδιωγμένοι οί Μεγαρίτες από την επιδρομή των Τούρκων, οχυρώθηκαν στον λεγόμενο «τοίχο» πού σώζεται μέχρι σήμερα, έπεσε μεγάλη επιδημική αρρώστια και είχαν αρρωστήσει περισσότερα από εκατόν ογδόντα άτομα. Όταν όμως γινόταν για τον καθένα αγιασμός με την παρουσία των αγίων λειψάνων ερχόταν θαυμαστή θεραπεία.
Σημαντικό είναι και το εξής γεγονός πού συνέβαινε την ίδια εποχή.
Οι αποκλεισμένοι Μεγαρίτες στον «τοίχο», που μάχοντο κατά των Τούρκων είχαν μόνο σαράντα δύο μαχητές. Την ώρα όμως του πολέμου γινόντουσαν σαράντα οκτώ, γιατί μεταξύ τους βρίσκονταν και έξι ακόμα πολεμιστές άγνωστοι, οι οποίοι ενίσχυαν τους συμπολεμιστές τους, λέγοντας τους να έχουν θάρρος και βεβαιώνοντας τους ότι δεν πρόκειται να νικηθούν. Και πράγματι ποτέ δεν νικήθηκαν οι Μεγαρίτες από τους χιλιάδες Οθωμανούς Τούρκους. Μετά το τέλος κάθε μάχης οι μαχητές ήσαν πάλι σαράντα δύο, και δεν μπορούσαν να καταλάβουν ποιοι ήσαν και από που είχαν έρθει οί άλλοι έξι συμπολεμιστές τους.
Αυτό το παράξενο θαύμα γινόταν σ’ όλες τις μάχες πού έκαναν οί Μεγαρίτες με τους Τούρκους. Ή απορία τους λύθηκε όταν μετά την τελευταία μάχη οι εχθροί υποχώρησαν νικημένοι και οι άγιοι Μάρτυρες φανέρωσαν τη δύναμη τους, μετατραπέντες από πεζούς σε εφίππους στρατιώτες, φανερώνοντας ταυτόχρονα στους συμπολεμιστές τους τον τόπο στον όποιο βρίσκονταν και στον όποιο μπορούσαν να ζητούν τη βοήθεια τους. Ό τόπος αυτός είναι ό τόπος στον οποίο βρέθηκαν τα άγια λείψανα τους.
5) Διπλό θαύμα περιγράφεται ότι συνέβη στις μέρες του εκδότη της παλιάς ακολουθίας, Αθανασίου Ί. Παπασιδέρη: Στις 2 Ιουλίου 1881 έμεινε άφωνος από αρρώστια ό εργαζόμενος στους αγίους Θεοδώρους της Θήβας, Μεγαρίτης Αθανάσιος Δέσκος και τον έφεραν σε κακή κατάσταση στα Μέγαρα. Αρχικά τον πήγαν στον Άγιο Ιερόθεο προκειμένου να θεραπευθεί. Μη μπορώντας όμως να παραμείνει άλλο ή γριά σύζυγος του, μετά από πέντε μέρες επανήλθαν στα Μέγαρα και κατέφυγαν στη προστασία των αγίων Μαρτύρων, στο μικρό σπιτάκι πού φυλάσσονταν τα άγια λείψανα, διανυκτερεύοντας και προσευχόμενοι επί τέσσερις μέρες. Την τελευταία, πού ήταν ή 26η προς την 27η Ιουλίου, κατά τα μεσάνυχτα άκουσαν θόρυβο ιππέων, οι οποίοι αφού σε λίγο μπήκαν μέσα, άφησαν κατάπληκτο τον άρρωστο. Από τους ιππείς αυτός πού μπήκε πρώτος ακούστηκε να λέει «Δωρόθεε, άνθρωποι εδώ». Αμέσως κατεβαίνει ένας από τους ιππείς, και πιάνει, τον μέχρι της στιγμής άφωνο, από τη μασχάλη και αφού τον τίναξε του είπε: «Να μην πάψης να πιστεύεις στο Χριστό», ενώ ταυτόχρονα ακούσθηκε άλλη φωνή να λέει: «Δωρόθεε φόνος γίνεται». Και αμέσως ακούστηκε θόρυβος από την γρήγορη έξοδο των ιππέων από το σπιτάκι. Την στιγμή αυτή αρχίζει να μιλά ό άρρωστος στη σύζυγο του, ή οποία ήταν γεμάτη τρόμο, και από τον φοβερό θόρυβο της εξόδου των ιππέων, και από την απροσδόκητη ομιλία του συζύγου της. Όταν συνήλθε γονάτισαν και προσευχήθηκαν και δόξασαν το Θεό και τους Άγιους, για το θαύμα, και έφυγαν για το σπίτι τους. Όταν έφτασαν, πρώτος ό θεραπευμένος χαιρέτησε τα παιδιά του λέγοντας τους «Καλημέρα», τα όποια και δοκίμασαν πολλή μεγάλη χαρά, ακούγοντας τον πατέρα τους να μιλά. Τους είπε ακόμα ότι εκείνη τη νύχτα έγινε φόνος, άγνωστο όμως ποιος και πού. Σ αυτό το τελευταίο δίσταζαν να πιστέψουν ή σύζυγος του και τα παιδιά του, νομίζοντας ότι παραλογίζεται. Πράγματι όμως το πρωί της 27 ης Ιουλίου φονεύθηκε ό Γεώργιος Ί. Μαργέτης.
Τα θαύματα πού αναφέρθηκαν πιο πάνω, όπως και μερικά άλλα, περιγράφονται στην ακολουθία του 1896. Τα θαύματα των Άγιων πού περιγράφονται στη συνέχεια, είναι λίγα από τα πολλά σύγχρονα, και μας τα διηγήθηκαν ό μακαριστός Άρχιμανδρίτης π. Δαμασκηνός Κατρακούλης και οι αδελφές της Ίεράς Μονής Αγίου Ιωάννου Μακρυνού.
1. Το έτος 1977, την παραμονή της εορτής των αγίων Μαρτύρων (15 Αυγούστου), ασθενούσε πολύ βαριά ό ιδρυτής της ιεράς Μονής αγίου Ιωάννου Προδρόμου (Μακρυνού) Άρχιμανδρίτης π. Δαμασκηνός Κατρακούλης, έτσι ώστε, για πρώτη φορά στη ζωή του, προς μεγάλη του λύπη, δεν μπόρεσε να παρευρέθη στο πανηγύρι των Αγίων και τη λιτάνευση των αγίων λειψάνων τους.
Το βράδυ οι αδελφές της Μονής, για παρηγοριά τους έλεγαν μεταξύ τους: «Να αφήσομε την εξώπορτα ανοιχτή να περάσουν οι άγιοι Μάρτυρες». Και στην απελπισία τους παρακαλούσαν θερμά τους Αγίους, να θεραπεύσουν τον π. Δαμασκηνό. Άλλα και ό πιστός Μεγαρικός λαός όταν έμαθε τον λόγο για τον οποίο δεν παρευρισκόταν στο πανηγύρι ό πατήρ Δαμασκηνός, άρχισε να λέει με μεγάλη απλότητα και πεποίθηση: «Οι άγιοι Μάρτυρες θα πάνε με τα αλόγα τους και θα τον κάνουν καλά».
Στο Μοναστήρι περίπου στις 11 τη νύκτα και ενώ οι μοναχές είχαν αποσυρθεί στα κελιά τους, ακούγεται θόρυβος πολύς, σαν καλπασμός αλόγων. Την ίδια στιγμή υπερκόσμιο φως έλαμψε στα κελιά μερικών αδελφών, ενώ ό άγιος Ιάκωβος ξύπνησε μία αδελφή ή οποία κοιμόταν. Γεμάτες έκσταση και χαρά οι μοναχές, μόλις συνειδητοποίησαν την επίσκεψη των αγίων Μαρτύρων, άρχισαν να μαζεύονται στο κελί της Ηγουμένης. Και το παράδοξο είναι, ότι κάθε μια απ’ αυτές ισχυριζόταν ότι ό καλπασμός έγινε έξω από το δικό της κελί.
Με δάκρυα, βαθιά κατάνυξη και θερμή ευγνωμοσύνη, άρχισαν δοξολογία προς τον Άγιο Θεό και ευχαριστία προς τους αγίους Μάρτυρες, οι οποίοι άκουσαν την ταπεινή τους δέηση. Πράγματι από την ώρα εκείνη θεραπεύθηκε ό π. Δαμασκηνός, με την επίσκεψη των αγίων Μαρτύρων, προς δόξα του Πανάγαθου Θεού, ό οποίος δόξασε για άλλη μια φορά τους αγίους Του Μάρτυρες.
Λίγα χρόνια πριν απ’ αυτό το θαύμα οι ίδιες μοναχές είχαν ακούσει, με τρόπο θαυμαστό, πολύ καθαρά στην αυλή της Μονής των, τις καμπάνες του πανηγυρικού εσπερινού των αγίων Μαρτύρων. Πρέπει να σημειωθεί, ότι το Μοναστήρι του αγίου Ιωάννου Μακρινού απέχει από τα Μέγαρα περίπου 22 χιλιόμετρα.
2. Ή πρώην καθηγουμένη της ιεράς Μονής Όσιου Μελετίου, μοναχή Χριστονύμφη Χατζοπούλου, με πολύ συγκίνηση διηγείται την εμφάνιση των αγίων Μαρτύρων σ’ αυτήν. Στη νεανική της ηλικία, είδε δέκα έφιππους και λαμπρότατους στρατιώτες να περνούν κάτω από το σπίτι της. Τα άλογα τους ήσαν ρωμαλέα, χρώματος λευκού και κόκκινου. Έκπληκτη φώναξε την ευσεβή γιαγιά της (το γένος Ζήσου) και τη ρώτησε ποιοι ήσαν. Εκείνη, με πολύ απλότητα και βεβαιότητα, αποκρίθηκε ότι ήσαν οι άγιοι δέκα Μάρτυρες. Από τη γλυκύτητα δε την οποία αισθάνθηκαν στην καρδιά τους με την εμφάνιση των Αγίων, βεβαιώθηκε , ή αλήθεια των λόγων της γιαγιάς της.
3. Κατά τα χρόνια της γερμανικής κατοχής και κατά τη νύχτα, Όταν ή κυκλοφορία ήταν αυστηρά απαγορευμένη κάποια γυναίκα από τα Μέγαρα είδε να περνούν δέκα έφιπποι στρατιώτες έξω από το σπίτι της. Όταν γεμάτη φόβο τους συνέστησε, ότι υπάρχει κίνδυνος από τους φοβερούς κατακτητές, πήρε την εξής απάντηση: «Μη φοβάσαι, εμείς σας φυλάμε, οι δέκα Μάρτυρες». Και έγιναν άφαντοι. Αυτή δεν ήταν ή μόνη φορά πού οι Άγιοι έδειξαν την προστασία τους στο Μεγαρικό λαό, κατά τους δύσκολους εκείνους χρόνους.
4. Το έτος 1958 ασθενούσε βαρεία από διφθερίτιδα ή μικρή θυγατέρα του Γεωργίου και της Ευγενίας Μαργέτη από τα Μέγαρα. Οι γιατροί τους είχαν απελπίσει για την εξελίξει της ασθενείας. Γύρω στα μεσάνυχτα ή μητέρα του ασθενούς κοριτσιού αγρυπνούσε κοντά στο κρεβάτι του και παρακαλούσε τους αγίους Μάρτυρες να σώσουν το παιδί της. Ξαφνικά άκουσε καλπασμό αλόγων, χλιμίντρισμα και ρουθούνισμα στο παράθυρο του δωματίου, πού βρισκόταν το άρρωστο παιδί. Αγανακτισμένη ή μητέρα, σηκώθηκε να μαλώσει τους ανθρώπους πού είχαν τα άλογα, έτοιμη, να τους πει: «Μα δε μαζεύετε τέτοια ώρα τα άλογα σας απ’ τα ξένα σπίτια;» Οι ιππείς όμως είχαν εξαφανισθεί. Αμέσως κατάλαβε την επίσκεψη των αγίων Μαρτύρων και από το γεγονός ότι το παιδί της από την ώρα εκείνη έγινε τελείως καλά, προς δόξα του Αγίου θεού και των αγίων ενδόξων Μαρτύρων Του.
Τα τρία θαύματα τα όποια αναφέρονται στη συνέχεια, τα διηγήθηκαν προσωπικώς σ’ εμάς, τα πρόσωπα στα όποια συνέβησαν και τα οποία ευεργετήθηκαν από τους αγίους Μάρτυρας.
1) Το έτος 1925, όταν ή κ. Μαρία Κοντομηνά (το γένος Παναγ. Κακαρίκου) ήταν 15-16 ετών, αρρώστησε πολύ βαριά από τύφο. Ό τότε γιατρός Πίνδαρος Ξεκούκης αγωνίσθηκε πολύ να την θεραπεύσει, άλλα χωρίς αποτέλεσμα. Ένα από τα βραδιά εκείνα, ή γιαγιά της (μητέρα της μητέρας της) είδε στο όνειρο της την άρρωστη εγγονή της, να έχη κρεμασμένη στο λαιμό της την εικόνα των αγίων Μαρτύρων και να ανεβαίνει στο βουνό, προς τον άγιο Γεώργιο της Πάχης. Άπ’ αυτό παρακινήθηκαν και πήραν στο σπίτι της άρρωστης, την λειψανοθήκη με τα ιερά λείψανα των αγίων Μαρτύρων. Ξενυχτούσαν προσευχόμενοι, όταν άκουσαν ποδοβολητά αλόγων και είδαν το καπάκι της λειψανοθήκης να ανοίγει μόνο του, μερικά εκατοστά. Ήταν φανερή ή παρουσία των αγίων Μαρτύρων. Με χαρά και δέος γονάτισαν και ευχαρίστησαν, ενώ ή άρρωστη Μαρία, ή οποία μέχρις εκείνη τη στιγμή παρέμενε με κλειστά μάτια και χωρίς να μιλά, άνοιξε τα μάτια και ζήτησε νερό. Είχε θεραπευθεί από τους αγίους Μάρτυρας.
2) Στις 15 Φεβρουαρίου 1984, στις 12 περίπου τα μεσάνυχτα ό Αθανάσιος Άνδρ. Παπαβασίλης, μόλις είχε παρκάρει το αυτοκίνητο του κι έμπαινε στην αυλή του σπιτιού του, άκουσε καλπασμό αλόγων τα όποια πλησίαζαν από το δυτικό μέρος του δρόμου (της οδού Δημοσθένους), ενώ έβλεπε μόνο φως να έρχεται προς το μέρος του. Του έκανε εντύπωση ό καλπασμός και, περίεργος, περίμενε να δή τα άλογα. Το φως και ό καλπασμός πέρασαν εμπρός του, και επέστρεψαν σε λίγο από το ανατολικό μέρος του δρόμου. Το ίδιο βράδυ βλέπει στον ύπνο του κάποιον να του παραγγέλλει: Αύριο πού θα ταξιδέψεις, να προσεχής αυτόν πού θα έρχεται πίσω σου. Πράγματι το πρωί ταξίδεψε με το Ι.Χ. αυτοκίνητο του προς την Θεσσαλονίκη, με πολλή προσοχή, λόγω της ανωτέρω προειδοποιήσεως. Κι όμως κάποιος πού ακολουθούσε με αυτοκίνητο, έπεσε με μεγάλη
ταχύτητα επάνω στο δικό του Ι.Χ. και του προξένησε μεγάλη ζημιά, χωρίς όμως να πάθη ό κ. Παπαβασίλης τον παραμικρό τραυματισμό. Ήταν ή προστασία των αγίων Μαρτύρων.
3) Το νεώτερο γνωστό θαύμα των άγιων Μαρτύρων, έγινε στις 15 Αυγούστου 1990, παραμονή της εορτής των.
Ό μικρός Νίκος, ηλικίας 10 ετών, γιος του Ιεροθέου και της Σοφίας Καρώνη, είχε εκ γενετής μεγάλο πρόβλημα με την ακοή του. Οι γιατροί είχαν αποφανθεί ότι δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτε. Την παραμονή της εορτής των Αγίων, όπως αναφέρθηκε, επισκέφθηκαν οί γονείς μαζί με τον μικρό Νίκο το Ί. Παρεκκλήσιο των αγίων Μαρτύρων για να προσκυνήσουν. Ό Νίκος ρωτούσε με πολλή περιέργεια και ζήλο να μάθη τι είναι οί άγιοι Μάρτυρες. Ό ευσεβής πατέρας του, του εξηγούσε με υπομονή. Μεταξύ των άλλων του ανέφερε ότι οί άγιοι Μάρτυρες έχουν από τον Θεό το χάρισμα να θεραπεύουν αρρώστους. Ό Νίκος ρώτησε: Μπορούν να θεραπεύσουν κι εμένα; Βεβαίως μπορούν, του απάντησε ό πατέρας του. (Ήταν περίεργη ή όλη συζήτηση, λέει ό πατέρας του, λες και ό Νίκος προαισθανόταν ότι κάτι θα γίνει). Σε λίγο 6 μικρός ζήτησε να κατεβεί στον τόπο πού βρέθηκαν τα ιερά λείψανα. Πράγματι κατέβηκαν τα σκαλοπάτια, μέχρις ενός σημείου, ό Νίκος και οί γονείς του. Αυτό ήταν! Από τη στιγμή εκείνη το παιδί έπαψε να εχη ακουστικό πρόβλημα. Έγινε τελείως καλά, πράγμα πού ανακοίνωσε με χαρά στους γονείς του.
Όντως, θαυμαστός ό θεός εν τοις Άγίοις αυτού.
Άρχιμ. Δωρόθεος Μουρτζούκος.
Σύντομη αγιολογική μελέτη περίτ ου χρόνου του μαρτυρίου των εν Μεγάροις Αγίων Μαρτύρων
Ο χρόνος του μαρτυρίου των αγίων έξι Μαρτύρων (όπως και των άλλων τεσσάρων, συνολικώς δέκα) οι οποίοι μαρτύρησαν στα Μέγαρα, παραμένει άγνωστος, εφ’ όσον ούτε στα Μαρτυρολόγια αναφέρεται, ούτε οι ίδιοι οι άγιοι Μάρτυρες απεκάλυψαν κάτι περί αυτού.
Όμως, αν και δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις,, οι οποίες μας βοηθούν να τοποθετήσομε, κατά προσέγγιση τουλάχιστον, τον χρόνο του μαρτυρίου των εν Μεγαρείς αγίων Μαρτύρων. Οι ενδείξεις αυτές είναι:
1) Οσάκις εμφανίζονται οί άγιοι Μάρτυρες, από της ανευρέσεως των ιερών λειψάνων τους το 1798, μέχρι σήμερα, εμφανίζονται σχεδόν πάντοτε ως έφιπποι ρωμαίοι στρατιώτες.
2) Στις πρώτες εικόνες τους, οί όποιες έγιναν με την υπόδειξη του Παϊσίου, στον όποιο είχαν εμφανιστεί οί άγιοι Μάρτυρες επανειλημμένως, και υπέδειξαν την ύπαρξη των ιερών λειψάνων τους, απεικονίσθηκαν οί Άγιοι να φορούν στολές ρωμαίων στρατιωτών, διότι έτσι τους είδε στις εμφανίσεις τους ο Παΐσιος.
3) Το όνομα Σαράντης το όποιο φέρει ο ένας από τους αγίους Μάρτυρας, έχω την γνώμη, ότι μας δίδει την δυνατότητα τοποθετήσεως των Αγίων, σε συγκεκριμένη πλέον ιστορική περίοδο.
Το όνομα Σαράντης είναι άγνωστο στους τρεις πρώτους χριστιανικούς αιώνες, αρχίζει όμως να δίδεται ως βαπτιστικό όνομα στους Χριστιανούς, προς τιμήν των αγίων Τεσσαράκοντα (Σαράντα) Μαρτύρων, οί οποίοι μαρτύρησαν στην παγωμένη λίμνη της Σεβαστείας της Αρμενίας (Μ. Ασίας) το έτος 320, επί του Αυτοκράτορας της Ανατολής Λικινίου. (Ό αυτοκράτωρ της Ανατολής Λικινιος, 308-323, παρά την Απόφαση ή Διάταγμα των Μεδιολάνων του Φεβρουαρίου 313, περί ανεξιθρησκίας, το όποιο εξέδωσε από κοινού με τον Μ. Κωνσταντίνο, αργότερα για λόγους καθαρώς πολιτικούς άλλαξε γνώμη, και με διαταγή του υποχρεώθηκαν οί χριστιανοί να αρνηθούν την πίστη τους, κήρυξε δηλαδή διωγμό).
Κατά τον διωγμό αυτόν μαρτύρησαν οί άγιοι Σαράντα μάρτυρες, των οποίων ή Εκκλησία μας τίμα την μνήμη Στις 9 Μαρτίου. Ό Σεβασμός των χριστιανών για τους άγ. Σαράντα Μάρτυρες υπήρξε πολύ μεγάλος, και ή τιμή της μνήμης τους διαδοθεί ταχύτατα σε όλη την Ανατολή. Εκτίσθησαν 1. Ναοί (και αργότερα Ί. Μονές) προς τιμήν τους, εξεφωνούντο εγκωμιαστικοί λόγοι, τελούντο αγρυπνίες (παννυχίδες) την ήμερα της μνήμης τους, και οί Χριστιανοί κατά το βάπτισμα τους έπαιρναν το όνομα Σαράντης, προς τιμήν των άγ. Σαράντα.
Ό Άγιος Μάρτυς Σαράντης, επομένως, βαπτισθεί και έλαβε το όνομα αυτό, μετά τον Μάρτιο του έτους 320 μ.Χ. Αυτό σημαίνει ότι μαρτύρησε μετά την ημερομηνία αύτη. Αλλά δεν ήταν δυνατόν να μαρτυρήσει στα Μέγαρα της Αττικής μετά την ημερομηνία αυτή, διότι γνωρίζομε ότι από το έτος 314 μ.Χ. ό Λικίνιος είχε παραχωρήσει την κυρίως Ελλάδα (μαζί με την Μακεδονία, την Ιλλυρία, την Δαρδανία και μέρος της Μοισίας) στον Μ. Κωνσταντίνο. Άρα ό άγιος Μάρτυς Σαράντης μαρτύρησε μετά το τέλος της βασιλείας του Μ. Κωνσταντίνου (21 Μαΐου 337 μ.Χ.), σε επόμενο διωγμό.
Κι ό επόμενος διωγμός είναι της εποχής του αυτοκράτορας Ιουλιανού του Παραβάτου (361-363). Βεβαίως ό Ιουλιανός δεν κήρυξε επισήμως διωγμό, με κάποιο Διάταγμα. Άλλα λόγω της αντιχριστιανικής πολιτικής του, του χλευασμού εκ μέρους του της πίστεως των Χριστιανών και της υποστηρίξεως με διαφόρους τρόπους και μέσα της ειδωλολατρικής θρησκείας, πολλοί Διοικητές επαρχιών, πολιτειακοί αξιωματούχοι και παράγοντες της ειδωλολατρικής κοινωνίας, ή οποία ήταν ακόμα εν δράσει αν και έπνεε τα λοίσθια, με την κάλυψη ή και προτροπή του Ιουλιανού κατεδίωξαν, κακοποίησαν, βασάνισαν και θανάτωσαν πολλούς χριστιανούς, κληρικούς και λαϊκούς, επισήμους και απλοϊκούς, οί οποίοι έδειχναν εμμονή και σταθερότητα στην αγία πίστη του Χριστού. Αναφέρομε μερικά παραδείγματα αγίων , οί οποίοι μαρτύρησαν κατά την περίοδο της βασιλείας του Ιουλιανού του Παραβάτου: Ό αγ. Ιερομάρτυς Βασίλειος πρεσβύτερος εν Άγκυρα (22 Μαρτίου), ό αγ. Ιερομάρτυς Μάρκος επίσκοπος Άρεθουσίων, Κύριλλος ό Διάκονος και οί συν αύτοίς (29 Μαρτίου), ό αγ. Ιερομάρτυς Δωρόθεος επίσκοπος Τύρου (5 Ιουνίου), ό αγ. Ιερομάρτυς Τιμόθεος επίσκοπος Προύσσης (10 Ιουνίου), οι αγ. Μάρτυρες Μανουήλ, Σαβέλ και Ισμαήλ (17 Ιουνίου), ό αγ. Μεγαλομάρτυς Αρτέμιος (20 Οκτωβρίου), ό αγ. Μάρτυς Θεόδωρος ό εν Αντιόχεια (24 Νοέμβρη.) οι άγιοι δεκαπέντε Ιερομάρτυρες εν Τιβεριουπόλει (Στρωμνίτση της Μακεδονίας) (28 Νοέμβρη.), οι αγ. Μάρτυρες Πατερμούθιος, Κόπρις και Αλέξανδρος (17 Δεκεμβρίου), και άλλοι.
Κατά την περίοδο λοιπόν της βασιλείας του Ιουλιανού του Παραβάτου, βάσει των όσων αναφέραμε, έχομε τη γνώμη, ότι μαρτύρησαν και οι εν Μεγαροις άγιοι Μάρτυρες.
Απολυτίκιον των Αγίων Έξι Μαρτύρων.
ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΤΑΙ ΑΘΛΟΦΟΡΟΙ ΕΞΑΡΙΘΜΟΙ, ΣΥΝ ΤΩ ΔΩΡΟΘΕΩ, ΣΑΡΑΝΤΗ, ΣΕΡΑΦΕΙΜ, ΚΑΙ ΙΑΚΩΒΕ, ΔΗΜΗΤΡΙΕ, ΒΑΣΙΛΕΙΕ ΟΜΟΥ, ΕΔΙΧΘΗΤΕ ΚΑΙ ΘΕΙΟΙ ΑΡΩΓΟΙ, ΔΙΑ ΤΟΥΤΟ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΜΝΗΜΗΝ ΥΜΩΝ ΤΙΜΩΜΕΝ ΑΝΑΚΡΑΖΟΝΤΕΣ. ΔΟΞΑ ΤΩ ΘΑΥΜΑΣΤΩΣΑΝΤΙ ΥΜΑΣ, ΔΟΞΑ ΤΩ ΜΕΓΑΛΥΝΑΝΤΙ, ΔΟΞΑ ΤΩ ΕΝΕΡΓΟΥΝΤΙ, ΔΙ` ΥΜΩΝ ΠΑΣΙΝ ΙΑΜΑΤΑ
Απολυτίκιον των Αγίων Δέκα Μαρτύρων.
ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΤΑΙ ΑΘΛΟΦΟΡΟΙ ΔΕΚΑΡΙΘΜΟΙ ΣΥΝ ΤΩ ΔΩΡΟΘΕΩ, ΣΑΡΑΝΤΗ, ΣΕΡΑΦΕΙΜ, ΚΑΙ ΙΑΚΩΒΕ, ΔΗΜΗΤΡΙΕ, ΒΑΣΙΛΕΙΕ ΟΜΟΥ, ΑΔΡΙΑΝΕ , ΠΟΛΥΕΥΚΤΕ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΕ ΚΑΙ ΠΑΛΤΩΝ ΕΥΣΕΒΩΣ ΟΙ ΑΡΩΓΟΙ ΠΑΝΤΟΙΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΛΥΤΡΩΣΑΣΘΕ ΤΟΥΣ ΜΕΛΠΟΝΤΑΣ. ΔΟΞΑ ΤΩ ΘΑΥΜΑΣΤΩΣΑΝΤΙ ΥΜΑΣ, ΔΟΞΑ ΤΩ ΜΕΓΑΛΥΝΑΝΤΙ, ΔΟΞΑ ΤΩ ΕΝΕΡΓΟΥΝΤΙ, ΔΙ` ΥΜΩΝ ΠΑΣΙΝ ΙΑΜΑΤΑ.
Κοντάκιον
ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΛΗΠΤΟΡΑΣ ΜΕΓΑΡΩΝ ΕΥΦΗΜΗΣΩΜΕΝ, ΣΥΝ ΔΗΜΗΤΡΙΩ ΤΩ ΚΛΕΙΝΩ ΣΤΕΡΡΟΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΚΙ ΠΟΛΥΕΥΚΤΩΝ, ΣΑΡΑΝΤΗ, ΑΔΡΙΑΝΟΝ ΤΕ ΣΕΡΑΦΕΙΜ, ΤΟΝ ΦΩΤΟΦΟΡΟΝ ΚΑΙ ΔΩΡΟΘΕΟΝ, ΘΕΙΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ, ΓΕΩΡΓΙΟΝ, ΙΑΚΩΒΟΝ, ΑΝΑΚΡΑΖΟΝΤΑΣ ΧΑΙΡΕΙΣ ΤΑΓΜΑ ΘΕΟΛΕΚΤΟΝ.
Μεγαλυνάριον
ΧΑΙΡΟΙΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ ΠΥΡΣΟΦΑΗΣ, ΛΑΜΠΑΣ ΑΦΘΑΡΣΙΑΣ, ΕΞΑΣΤΡΑΠΤΟΥΣΑ ΤΟΙΣ ΛΑΟΙΣ, ΛΑΜΨΕΙΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥΣ ΚΑΙΝΗΣ ΦΩΤΟΦΑΝΕΙΑΣ, ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΔΕΚΑΡΙΘΜΩΝ, ΦΑΛΑΓΞ ΑΦΕΙΦΩΤΕ