Φτάνει η διαταγή της απελευθέρωσης των Σερρών, 13 Σεπτεμβρίου 1944
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1944, η διαταγή της απελευθέρωσης των Σερρών έφτασε, προκαλώντας άμεσες ενέργειες από τις δυνάμεις του εφεδρικού ΕΛΑΣ. Οι δυνάμεις τέθηκαν σε επιφυλακή για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε ενδεχομένου.
Την ίδια ημέρα, η Π.Ε. του ΕΑΜ Σερρών εξέδωσε την εξής προκήρυξη:
ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ (ΕΑΜ)
ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ
Προς τον Ελληνικό Λαό του Νομού μας:
«Ελληνικέ λαέ,
Έπειτα από τις εξελίξεις στη Βουλγαρία και την κατάληψη της εξουσίας από το Πατριωτικό Μέτωπο, η οργάνωσή μας ήρθε σε διαπραγματεύσεις με την επιτροπή του Πατριωτικού Μετώπου της Βουλγαρίας. Η συμφωνία μας, να κατέβουν αντάρτες μας ως απελευθερωτικός στρατός για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά μας, βασίζεται στις κοινές αρχές των δύο οργανώσεων. Ωστόσο, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στα χέρια των κομιτατζίδων και των φασιστών, αποφασίσαμε να αναβάλουμε την κάθοδο των ανταρτών και να καλέσουμε τον λαό να επιστρέψει στα σπίτια του, για την αποφυγή οποιωνδήποτε δυσάρεστων καταστάσεων.
Συγχαίρουμε τον Ελληνικό λαό για την πειθαρχία του και παρακαλούμε να συνεχίσει να πειθαρχεί στις οργανώσεις μας. Η πίστη σας στο πρόγραμμα του ΕΑΜ είναι καθοριστική και σύντομα η Ελληνική σημαία θα κυματίσει περήφανα παντού. Θα σας κρατήσουμε ενήμερους για κάθε εξέλιξη.
Σέρραι 13-9-1944
Με συναγωνιστικούς χαιρετισμούς,
Η Π.Ε. του Ε.Α.Μ. Σερρών»
Την ίδια ημέρα, οι Βούλγαροι κομιτατζίδες κυκλοφόρησαν προκήρυξη καλώντας σε επίθεση κατά του ελληνικού στοιχείου και της επιτροπής απελευθέρωσης. Ως αποτέλεσμα, η οργάνωση του ΕΑΜ ανέβαλε την ημερομηνία της απελευθέρωσης και τελικά, μετά από πολύωρες συζητήσεις, αποφασίστηκε να εισέλθουν οι ένοπλοι αντάρτες του ΕΛΑΣ στην πόλη των Σερρών την επόμενη ημέρα, 14 Σεπτεμβρίου 1944.
Ένας καπετάνιος του εφεδρικού ΕΛΑΣ στα Σέρρας, ο Στάθης Μελισσάς, θυμάται εκείνες τις πρώτες ημέρες της ελευθερίας:
“…Στις 13 Σεπτεμβρίου στα 1944 έρχεται η διαταγή της απελευθέρωσης των Σερρών. Τότε τεθήκανε αμέσως σε επιφυλακή όλες οι δυνάμεις του εφεδρικού ΕΛΑΣ για την αντιμετώπιση κάθε ενδεχομένου. Στις 13 λοιπόν κυκλοφορεί μια προκήρυξη από τους βούλγαρους κομιτατζήδες που τους καλούσε σε επίθεση ενάντια στο ελληνικό στοιχείο και την επιτροπή της απελευθέρωσης. Τότε η οργάνωση του ΕΑΜ αναβάλλει την ημερομηνία της 13ης Σεπτεμβρίου σαν ημέρα της απελευθέρωσης για την επομένη… Φαίνεται ότι ήταν στο πρόγραμμα η αντεπανάσταση που είπαμε προηγούμενα που θα γίνονταν και στη Σόφια και στην Ανατολική Μακεδονία ταυτόχρονα σε συνεργασία με τον Μύλερ… Είχανε καμιά δέκα χιλιάδες στρατό στην περιοχή αυτή. Την άλλη μέρα όμως η στρατιωτική διοίκηση των Βουλγάρων στα Σέρρας υποχώρησε και δεν πειθάρχησε στην απόφαση αυτή του Συράκωφ και τότε ο Μέραρχος παραδίδει μαζί με τον βούλγαρο δήμαρχο την πόλη και απομονώνει τα συντάγματα που είχε…”
