Γεγονότα των Σερρών από την εφημερίδα Νέα Ελλάς, 23 Σεπτεμβρίου 1916
Γεγονότα των Σερρών από την εφημερίδα Νέα Ελλάς, 23 Σεπτεμβρίου 1916
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1916, η εφημερίδα Νέα Ελλάς έγραψε:
ΣΕΡΡΑΙ, 23 Σεπτεμβρίου.
Κατά τις αφηγήσεις του γιατρού κ. Δούμπα, του οποίου ο πατέρας πέθανε από μαρασμό, κλεισμένος στο σπίτι του και μη θέλοντας να αντικρίσει τους Βούλγαρους, οι Σέρρες εκκενώθηκαν από τους προδότες στις 9 Αυγούστου 1916. Παρά τις επιμονές παρακλήσεις του πληθυσμού να μην εγκαταλειφθεί η πόλη στα χέρια των Βουλγάρων, οι οπαδοί του εκπτώτου διαβεβαίωναν ότι οι Βούλγαροι έρχονται ως φίλοι και δεν θα βλάψουν κανέναν. Το βράδυ της αναχώρησης του ελληνικού στρατού, εισήλθε στην πόλη ένα μικρό απόσπασμα βουλγαρικού ιππικού. Η πόλη ήταν βυθισμένη στο πένθος. Όλα τα καταστήματα είχαν κλείσει και οι κάτοικοι είχαν αποσυρθεί στα σπίτια τους, κλείνοντας ερμητικά τα παράθυρα.
Την επομένη, έφθασαν και άλλα βουλγαρικά στρατεύματα. Οι ήδη εγκατεστημένες βουλγαρικές αρχές με προκηρύξεις διέτασσαν τους κατοίκους να παραδώσουν τα σιτηρά και τα πλεονάζοντα ρούχα τους. Τα σπίτια καταλαμβάνονταν διά της βίας, οι αγροί επιτάσσονταν, και φρουρές τοποθετούνταν στα άκρα της πόλης, πυροβολώντας εναντίον όποιου αποπειρούταν να φύγει τη νύχτα. Ταυτόχρονα, καταλήφθηκαν και οι εκκλησίες, και όλοι οι ιερείς συνελήφθησαν και απήχθησαν στο εσωτερικό της Βουλγαρίας.
Μετά από πέντε μήνες από την προδοτική εγκατάλειψη της πολυπαθούς πόλης, τουρκικό σύνταγμα που κατέφθασε από την Αδριανούπολη αντικατέστησε μέρος της βουλγαρικής φρουράς, ανταγωνιζόμενο για έναν χρόνο τους Βουλγάρους στις βιαιοπραγίες και στα εγκλήματα κατά των Ελλήνων. Εξαιρετική στάση επέδειξε ο δήμαρχος της πόλης, Ακήλ βέης, Σερραίος στην καταγωγή, ο οποίος έσωσε επανειλημμένα τους συμπολίτες του από πολλές βιαιοπραγίες.
Επίσης την ίδια μέρα ο ανταποκριτής της εφημερίδας αναφέρει:
ΣΕΡΡΑΙ, 23 Σεπτεμβρίου.
Χθες το απόγευμα επισκέφτηκα τα βουλγαρικά χαρακώματα, όπου υπάρχουν ακόμη πολεμοφόδια, σαπισμένα τρόφιμα και βουλγαρικά βιβλία, ιδιαίτερα ποιήματα. Μέσα σε ένα βιβλίο βρήκα μια διαταγή Βούλγαρου διοικητή, που διέτασσε την απέλαση των Σερραίων εντός οκταημέρου, την απαγωγή των περιουσιών τους στη Σόφια και την επίταξη των βοδιών και των άλλων ζώων.
Στα χέρια των Σερραίων βρίσκονται βουλγαρικές διαταγές που τους δίνουν προθεσμίες για να ετοιμαστούν να αναχωρήσουν για τη Βουλγαρία. Βεβαιώνεται ότι πολλοί από τους απαχθέντες Έλληνες βρίσκονται στην Εγρή Παλάγκαν.
Ο πρόξενος της Ιταλίας στις Σέρρες, επιστρέφοντας εδώ, βρήκε την οικία του ερειπωμένη και τα γραφεία του προξενείου λεηλατημένα. Δεν βρήκε την οικογένειά του, καθώς την είχαν εκτοπίσει οι Βούλγαροι.
Οι Βούλγαροι, παρά την υπογραφείσα συμφωνία, φεύγοντας από τις Σέρρες, πήραν μαζί τους όλα τα τρόφιμα, τα ζώα και τα υποζύγια. Χθες προσήλθαν στις ελληνικές αρχές Σερρών δέκα Έλληνες από την Αδριανούπολη, οι οποίοι είχαν χρησιμοποιηθεί βίαια από τον βουλγαρικό στρατό σε βαριές εργασίες. Αυτοί, αποσταλέντες νύχτα να παραλάβουν οβίδες από κάποια αποθήκη κοντά στην πόλη των Σερρών, δραπέτευσαν, εκμεταλλευόμενοι το σκοτάδι. [...]
Αυτούσιο το κείμενο
Κείμενο 1
23 Σεπτεμβρίου.- Κατά τας αφηγήσεις του ιατρού κ. Δούμπα, του οποίου ο πατέρας απέθανεν από μαρασμόν, κλεισμένος εις την οικίαν του, μη δεχόμενος ν’ αντικρύση τους Βουλγάρους, αι Σέρραι εξεκενώθησαν παρά των προδοτών την 9ην Αυγούστου του 1916. Εις τας επιμόνους παρακλήσεις του πληθυσμού όπως μη εγκαταλειφθή η πόλις εις τας χείρας των Βουλγάρων, οι οπαδοί του εκπτώτου διεβεβαίουν ότι οι Βούλγαροι έρχονται ως φίλοι και δεν θα βλάψουν κανένα. Το εσπέρας της αναχωρήσεως του ελληνικού στρατού εισήλθεν εις τας Σέρρας μικρόν απόσπασμα βουλγαρικού ιππικού. Η πόλις ολόκληρος επένθει. Άπαντα τα καταστήματα είχον κλείση, οι δε κάτοικοι απεσύρθησαν εις τας οικίας των, των οποίων έκλεισαν ερμητικώς τα παράθυρα.
Την επομένην αφίκοντο και άλλα βουλγαρικά στρατεύματα. Αι εγκατασταθείσαι ήδη βουλγαρικαί αρχαί διά προκηρύξεων διέτασσον τους κατοίκους να παραδώσουν τα σιτηρά και τα πλεονάζοντα εις αυτούς φορέματα. Αι οικίαι κατελαμβάνοντο διά της βίας, οι αγροί επετάσσοντο και φρουραί τοποθετηθείσαι εις τα άκρα της πόλεως, επυροβόλουν εναντίον παντός αποπειρωμένου να φύγη
νύκτωρ. Ταυτοχρόνως κατελήφθησαν και αι εκκλησίαι, οι δε ιερείς συνελήφθησαν πάντες και απήχθησαν εις το εσωτερικόν της Βουλγαρίας Μετά παρέλευσιν πέντε μηνών από της προδοτικής εγκαταλείψεως της πολυπαθούς πόλεως, τουρκικόν σύνταγμα καταφθάσαν εξΑδριανουπόλεως αντεκατέστησε μέρος της βουλγαρικής φρουράς, αμιλλώμενον επί εν έτος τους βουλγάρους εις τας βιαιοπραγίας και τα κατά των Ελλήνων όργια. Εξαιρετικήν στάσιν επέδειξεν ο δήμαρχος της πόλεως Ακήλ Βέης, Σερραίος την καταγωγήν, όστις έσωσεν επανειλημμένως τους συμπολίτας του από πλείστας βιαιοπραγίας.
Κείμενο 2
23 Σεπτεμβρίου.- Χθες το απόγευμα επεσκέφθην τα βουλγαρικά χαρακώματα, εις τα οποία υπάρχουν ακόμη πολεμοφόδια, σαπισμενα τρόφιμα και βουλγαρικά βιβλία, ιδίως δε ποιήματα. Εντός ενός βιβλίου ευρέθη μία διαταγή Βουλγάρου διοικητού, διατάσσοντος την απέλασιν των Σερραίων εντός οκταημέρου, την απαγωγήν των περιουσιών των εις Σόφιαν και την επίταξιν των βοών και των άλλων κτηνών. Εις χείρας των Σερραίων ευρίσκονται βουλγαρικαί διαταγαί, εις τας οποίας τάσσονται προθεσμίαι, όπως ετοιμασθούν ν’ αναχωρήσουν εις Βουλγαρίαν. Βεβαιούται ότι πλείστοι εκ των απαχθέντων Ελλήνων ευρίσκονται εις την ΕγρήΠαλάγκαν.
Ο εν Σέρραις πρόξενος της Ιταλίας, επιστρέψας ενταύθα, εύρε την οικίαν αυτού ηρειπωμένην, λεηλατημένα δε ταγραφεία του προξενείου· την οικογένειάν του δεν εύρε, καθότι την εξετόπισαν οι
Βούλγαροι. Οι Βούλγαροι, παρά την υπογραφείσαν συμφωνίαν, αποχωρούντες των Σερρών, παρέλαβον μεθ’ εαυτών όλα τα τρόφιμα, τα κτήνη και τα υποζύγια. Χθες προσήλθον εις τας ελληνικάς αρχάς Σερρών δέκα Έλληνες εξ Αδριανουπόλεως, οίτινες είχον χρησιμοποιηθή, διά της βίας, υπό του βουλγαρικού στρατού εις βαρείας εργασίας· ούτοι, αποσταλέντες νύκτωρ να παραλάβουν οβίδας εκτινος αποθήκης παρά την πόλιν Σερρών, εδραπέτευσαν, επωφεληθέντες του σκότους. [...]
