Η δίκη του σοσιαλιστής Α. Αρδίτης για προσβολή του Βασιλιά, 3 Σεπτεμβρίου 1914

Φύλλο της εφημερίδας «Αβάντι» στην ισπανοεβραϊκή γλώσσα

Στις 3 Σεπτεμβρίου 1914, δικάστηκε στο κακουργιοδικείο Σερρών ο Εβραίος σοσιαλιστής Α. Αρδίτης, μέλος της «Φεντερασιόν», μιας σοσιαλιστικής οργάνωσης στη Θεσσαλονίκη.

Το φύλλο της «Αβάντι!» (εφημερίδα της «Φεντερασιόν») κατασχέθηκε. 

Η κατηγορία που του απαγγέλθηκε αφορούσε ένα άρθρο που δημοσίευσε στην εφημερίδα «Αβάντι» στις 23 Μαΐου 1914, στο οποίο, σύμφωνα με το κατηγορητήριο της αστυνομικής διεύθυνσης Θεσσαλονίκης, κατηγορήθηκε ότι προσέβαλε τον τότε βασιλιά της Ελλάδας.

Στο επίμαχο άρθρο ο Αρδίτης ασκούσε κριτική σε απόφαση των αρχών να επιβάλουν αργία στις αποθήκες του καπνού τη μέρα της ονομαστικής γιορτής του βασιλιά

Η δίκη προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον, ιδιαίτερα μέσα στην εβραϊκή κοινότητα, με πολλούς Ισραηλίτες να παρακολουθούν τη διαδικασία, συμπεριλαμβανομένου και του αρχιραβίνου Μέιρ. Ο Αρδίτης υπερασπίστηκε από τους δικηγόρους Ι. Ράλλη, Κ. Ζάχο, καθώς και τον Σερραίο δικηγόρο Ι. Πατσόπουλο.

Το δικαστήριο τελικά καταδίκασε τον Αρδίτη σε ένα χρόνο φυλάκιση και χρηματικό πρόστιμο 200 δραχμών, απόφαση που πιθανότατα αντανακλούσε το κλίμα έντασης και τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου κατά τη συγκεκριμένη περίοδο στην Ελλάδα.

Αίτηση της Φεντερασιόν για αναγνώριση προς το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, 1916

Η Φεντερασιόν (πλήρης επωνυμία στα ελληνικά Σοσιαλιστική Εργατική Ομοσπονδία Θεσσαλονίκης - Φεδερασιόν Σοσιαλίστα Οβραδέρα δε Σαλονίκι στα ισπανοεβραϊκά) ήταν μια μεγάλη πολυεθνική εργατική οργάνωση της πόλης της Θεσσαλονίκης.

 Αβραάμ Μπεναρόγια

Με ιδρυτή και ηγέτη τον σοσιαλιστή Αβραάμ Μπεναρόγια, και μέλη σοσιαλιστές εργάτες, προερχόμενους κυρίως από την προοδευτική εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονικής και διάφορους διανοούμενους

Εργάτες σε διαδήλωση