Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου «των αδελφών του Κιέβου» εν Ρωσία, 6 Σεπτεμβρίου
Η ιερή εικόνα της Θεομήτορος ονομάζεται έτσι από την πόλη του Κιέβου και την μονή στην οποία φυλασσόταν. Αρχικά βρισκόταν στο Βίσγκο - Ροντ και αργότερα μετακομίσθηκε στο Κίεβο.
Το 1662 μ.Χ., όταν οι Τάταροι εισέβαλαν στην πόλη του Βίσγκο - Ροντ, κατέστρεψαν το ναό στον οποίο ετιμάτο η εικόνα της Παναγίας και έριξαν στο ποτάμι την εικόνα. Αυτή, επιπλέοντας επάνω στο νερό, έφθασε μέχρι το μοναστήρι Μπράτσκιυ (=των Αδελφών). Οι Πατέρες της μονής με πνευματική χαρά βρήκαν την εικόνα και με ευλάβεια την μετέφεραν στο μοναστήρι τους.
Η Εικόνα της Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου των Σπηλαίων του Κιέβου είναι μία από τις αρχαιότερες εικόνες στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας. Η Παναγία την εμπιστεύθηκε σε τέσσερις Βυζαντινούς αρχιτέκτονες, οι οποίοι το 1073 την έφεραν στους Αγίους Αντώνιο και Θεοδόσιο των Σπηλαίων. Οι αρχιτέκτονες έφτασαν στο σπήλαιο των μοναχών και ρώτησαν: «Πού θέλετε να χτίσουμε την εκκλησία;» Οι άγιοι απάντησαν: «Πηγαίνετε, ο Κύριος θα σας δείξει το μέρος».
«Πώς είναι δυνατόν εσείς, που πρόκειται να πεθάνετε, να μην έχετε ακόμα ορίσει το μέρος;» αναρωτήθηκαν οι αρχιτέκτονες. «Και μας έδωσαν πολύ χρυσό».
Τότε οι μοναχοί κάλεσαν όλους τους αδελφούς και άρχισαν να ρωτούν τους Έλληνες, λέγοντας: «Πείτε μας την αλήθεια. Ποιος σας έστειλε και πώς φτάσατε εδώ;»
Οι αρχιτέκτονες απάντησαν: «Μια μέρα, όταν ο καθένας από εμάς κοιμόταν στο σπίτι του, όμορφοι νέοι ήρθαν σε εμάς την αυγή και μας είπαν: "Η Βασίλισσα σας καλεί στις Βλαχέρνες". Όλοι φτάσαμε ταυτόχρονα και, συζητώντας μεταξύ μας, μάθαμε ότι ο καθένας είχε ακούσει την εντολή της Βασίλισσας και ότι οι νέοι είχαν έρθει σε καθέναν από εμάς. Τελικά, είδαμε τη Βασίλισσα του Ουρανού με πλήθος πολεμιστών. Υποκλιθήκαμε μπροστά Της και Εκείνη είπε: "Θέλω να χτίσω Εκκλησία στη Ρωσία, στο Κίεβο, και σας ζητώ να το κάνετε αυτό. Πάρτε αρκετό χρυσό για τρία χρόνια".
«Υποκλιθήκαμε και ρωτήσαμε: "Κυρία Βασίλισσα! Μας στέλνεις σε ξένη γη. Σε ποιους μας στέλνεις;" Εκείνη απάντησε: "Σας στέλνω στους μοναχούς Αντώνιο και Θεοδόσιο"».
«Αναρωτηθήκαμε: "Γιατί τότε, Κυρία, μας δίνεις χρυσό για τρία χρόνια; Πες μας τι θα φάμε και τι θα πιούμε, και πες μας επίσης τι γνωρίζεις γι' αυτό"».
«Η Βασίλισσα απάντησε: "Ο Αντώνιος θα δώσει μόνο την ευλογία του και στη συνέχεια θα αναχωρήσει από αυτόν τον κόσμο για αιώνια ανάπαυση. Ο άλλος, ο Θεοδόσιος, θα τον ακολουθήσει μετά από δύο χρόνια. Επομένως, πάρτε αρκετό χρυσό. Επιπλέον, κανείς δεν μπορεί να κάνει ό,τι θα κάνω Εγώ για να σας τιμήσω. Θα σας δώσω ό,τι μάτι δεν έχει δει, ό,τι αυτί δεν έχει ακούσει και ό,τι δεν έχει μπει στην καρδιά του ανθρώπου (Α΄ Κορ. 2:9). Εγώ η ίδια θα έρθω να δω την εκκλησία και θα κατοικήσω μέσα της"».
«Μας έδωσε επίσης λείψανα των Αγίων Μαρτύρων Μηνίγνου, Πολυεύκτου, Λεοντίου, Ακακίου, Αρέθα, Ιακώβου και Θεοδώρου, λέγοντας: "Βάλτε τα μέσα στα θεμέλια". Πήραμε περισσότερο από αρκετό χρυσό, και Εκείνη είπε: "Βγείτε έξω και δείτε τη λαμπρή εκκλησία". Βγήκαμε και είδαμε μια εκκλησία στον αέρα. Μπαίνοντας ξανά μέσα, υποκλιθήκαμε και είπαμε: "Κυρία Βασίλισσα, ποιο θα είναι το όνομα της εκκλησίας;"»
«Εκείνη απάντησε: "Θέλω να την ονομάσω με το δικό μου όνομα". Δεν τολμήσαμε να τη ρωτήσουμε ποιο ήταν το όνομά Της, αλλά Εκείνη είπε ξανά: "Θα είναι η Εκκλησία της Μητέρας του Θεού". Αφού μας έδωσε αυτή την εικόνα, είπε: "Αυτή θα τοποθετηθεί μέσα". Υποκλιθήκαμε μπροστά Της και επιστρέψαμε στα σπίτια μας, παίρνοντας μαζί μας την εικόνα που λάβαμε από τα χέρια της Βασίλισσας"».
Αφού άκουσαν αυτή την αφήγηση, όλοι δόξασαν τον Θεό, και ο Άγιος Αντώνιος είπε: «Παιδιά μου, ποτέ δεν φύγαμε από αυτόν τον τόπο. Αυτοί οι όμορφοι νέοι που σας κάλεσαν ήταν άγγελοι, και η Βασίλισσα στις Βλαχέρνες ήταν η Υπεραγία Θεοτόκος. Όσοι φάνηκαν ότι ήμασταν εμείς και ο χρυσός που σας έδωσαν, μόνο ο Κύριος ξέρει πώς καταδέχθηκε να το κάνει αυτό με τους υπηρέτες Του. Ευλογημένη να είναι η άφιξή σας! Είστε σε καλή συντροφιά: η σεβάσμια εικόνα της Κυρίας». Για τρεις ημέρες ο Άγιος Αντώνιος προσευχόταν να του δείξει ο Κύριος τον τόπο για την εκκλησία.
Μετά την πρώτη νύχτα, υπήρχε δροσιά σε όλη τη γη, αλλά ήταν ξηρό το άγιο σημείο. Το δεύτερο πρωί, σε όλη τη γη ήταν ξηρά, αλλά το άγιο σημείο ήταν βρεγμένο με δροσιά. Την τρίτη μέρα, προσευχήθηκαν και ευλόγησαν τον τόπο, και μέτρησαν το πλάτος και το μήκος της εκκλησίας με μια χρυσή ζώνη. (Αυτή η ζώνη είχε φέρει παλαιότερα ο Βάραγγος Σίμων, ο οποίος είχε ένα όραμα για την ανέγερση εκκλησίας.) Ένας κεραυνός, που έπεσε από τον ουρανό με την προσευχή του Αγίου Αντωνίου, έδειξε ότι αυτό το σημείο ήταν ευάρεστο στον Θεό. Έτσι, μπήκαν τα θεμέλια της εκκλησίας.
Η εικόνα της Μητέρας του Θεού δοξάστηκε από πολυάριθμα θαύματα. Δύο φίλοι, ο Ιωάννης και ο Σέργιος, σφράγισαν τη φιλία τους μπροστά της. Μετά από πολλά χρόνια, ο Ιωάννης αρρώστησε θανάσιμα. Έδωσε μέρος της περιουσίας του στη Μονή των Σπηλαίων και εμπιστεύθηκε στον Σέργιο το μερίδιο για τον πεντάχρονο γιο του για φύλαξη. Επίσης, ανέθεσε την κηδεμονία του γιου του, Ζαχαρία, σε εκείνον. Όταν ο Ζαχαρίας έγινε δεκαπέντε, ζήτησε την κληρονομιά του, αλλά ο Σέργιος επέμενε ότι ο Ιωάννης είχε μοιράσει τα πάντα στους φτωχούς. Ακόμα και μέσα στην εκκλησία της Κοιμήσεως, ορκίστηκε μπροστά στην θαυματουργή εικόνα ότι δεν είχε πάρει τίποτα.
Όταν προσπάθησε να φιλήσει την εικόνα, δεν μπορούσε να πλησιάσει. Πήγε στις πόρτες και ξαφνικά φώναξε: «Άγιοι Αντώνιε και Θεοδόσιε! Μην αφήσετε να πεθάνω από την ανειλικρίνειά μου. Ικετέψτε την Υπεραγία Θεοτόκο να διώξει το πλήθος των δαιμόνων που με βασανίζουν. Ας αφαιρεθεί το χρυσάφι και το ασήμι. Είναι σφραγισμένα στην αποθήκη μου». Ο Ζαχαρίας έδωσε όλη την κληρονομιά του στη Μονή των Σπηλαίων, όπου και εκείνος έγινε μοναχός. Από εκείνη την εποχή, κανείς δεν τόλμησε να ορκιστεί μπροστά στην θαυματουργή εικόνα (24 Μαρτίου).
Η εικόνα υπερασπίστηκε πολλές φορές τη γη από εχθρικές εισβολές. Το 1677, όταν οι Τούρκοι πολιορκούσαν το Τσιγγίριν και ο κίνδυνος απειλούσε το Κίεβο, περιέφεραν την εικόνα γύρω από την πόλη σχεδόν όλη την ημέρα της 27ης Αυγούστου. Η Μητέρα του Θεού ευλόγησε τα ρωσικά στρατεύματα που πήγαν στη Μάχη της Πολτάβας (1709). Το 1812 περιέφεραν ξανά την εικόνα γύρω από το Κίεβο. Η εικόνα εορτάζεται δύο φορές το χρόνο: στις 3 Μαΐου και στις 15 Αυγούστου.
