Αγία Ακυλίνα, 27 Σεπτεμβρίου

Tην φύσιν ούσα θήλυ η Aκυλίνα,

Aνήρ εδείχθη γεννάδας προς βασάνους.

Η Αγία Ακυλίνα καταγόταν από το χωριό Ζαγκλιβέρι της Θεσσαλονίκης και ανατράφηκε από γονείς ευσεβείς. Ο πατέρας της όμως, σκότωσε ένα Τούρκο, μετά από φιλονικία μαζί του. Για ν' αποφύγει την τιμωρία του θανάτου, δέχτηκε τον μουσουλμανισμό. Αλλά η μητέρα της έμεινε σταθερή στον Χριστό και κάθε μέρα δίδασκε στην Ακυλίνα την αρετή και την πίστη. Παρά τις επίμονες προσπάθειες του πατέρα της και τις απειλές των Τούρκων, η Ακυλίνα δεν αρνήθηκε τον Χριστό. Όταν την οδηγούσαν στο μαρτύριο την ακολουθούσε και η μητέρα της, που την παρότρυνε σ' αυτό. Η Ακυλίνα ήλεγχε με θάρρος τους Τούρκους και τη θρησκεία τους, με αποτέλεσμα να πεθάνει μαρτυρικά, μετά από πολυήμερο ραβδισμό, στις 27 Σεπτεμβρίου 1764 μ.Χ. σε ηλικία 19 ετών.

Κανείς δεν γνωρίζει που εναπόθεσαν οι συντοπίτες της το τίμιο λείψανο της. Λέγεται πως οι Τούρκοι θέλησαν ακόμη και νεκρή να την κάνουν δική τους , γι' αυτό και διέταξαν να την θάψουν στο τούρκικο νεκροταφείο που ήταν κοντά στο τζαμί για να ικανοποιήσουν έτσι τον άσβεστο εγωισμό τους. Έτσι κι έγινε. Το θεόσταλτο όμως φώς , που σαν άστρο κατέβηκε από τον ουρανό και στάθηκε πάνω από τον τάφο της , ήταν το σημείο που υποχρέωσε τους χριστιανούς συμπατριώτες της να κλέψουν το σώμα της και να το ενταφιάσουν κάπου όπου θα ήταν ασφαλές. Κατά την παράδοση , τα ονόματα των τολμηρών αυτών ανθρώπων ήταν Τσόπλας , Καλημέρης και Μπούκλας , οι οποίοι λέγεται πως έκαναν όρκο να μην μαρτυρήσουν ποτέ σε κανέναν το μυστικό , γιατί θα υπήρχε ο φόβος να βρεθεί το άγιο λείψανο της στα χέρια των Τούρκων. Χριστιανοί πολλοί έχουν φύγει έκτοτε από τη ζωή με τον καημό να προσκυνήσουν τα ιερά λείψανα της. Σήμερα έχει χτιστεί προς τιμήν της περικαλλής και μεγαλοπρε­πής Ιερός Ναός ο οποίος, όμως, παραμένει ελλιπής χωρίς την ευλογία των αγίων της λειψάνων.

Η μνήμη της Αγίας Ακυλίνας τιμάται από το 1957 μ.Χ. στις 27 Σεπτεμβρίου, ημέρα της τελειώσεώς της. Μέχρι τότε η Ακυλίνα εορταζόταν στις 24 Απριλίου. Αιτία αυτής της εορτολογικής μετατοπίσεως ήταν το ότι οι κάτοικοι του Ζαγκλιβερίου ήθελαν να συνδέσουν τις δύο μεγάλες πανηγύρεις του χωριού τους, του Αγίου Γεωργίου, στο όνομα του οποίου τιμώνταν ο κεντρικός ναός του χωριού, και της Αγίας τους. Από το 1957 μ.Χ. όμως η Ακυλίνα άρχισε να εορτάζεται πλέον στις 27 Σεπτεμβρίου, ενώ από το 1984 μ.Χ. και μετά, που συστήθηκε και δεύτερη ενορία στο χωριό, της Αγίας Ακυλίνας, και άρχισε η ανοικοδόμηση μεγαλοπρεπέστατου ναού προς τιμήν της, η μνήμη της και η εορτή της μετατοπίσθηκαν επισήμως την 27η Σεπτεμβρίου.

Σε κάποιο χειρόγραφο που βρέθηκε στο ναό του Αγίου Γεωργίου στο Ζαγκλιβέρι υπάρχει μία πρόσφατα εκδεδομένη Ακολουθία πρός τιμήν της Ακυλίνας, που ψαλλόταν μέχρι το 1969 μ.Χ.. Η Ακολουθία, ως κάτοχος της οποίας φέρεται ο μοναχός Πολύκαρπος Αθ. Γιακούδης Παντοκρατορινός και της οποίας ο συνθέτης είναι άγνωστος, περιλαμβάνει την Ακολουθία του Εσπερινού, του Όρθρου, τη Λειτουργία, το βίο και το Μαρτύριο της Αγίας. Το Σεπτέμβριο του 1969 μ.Χ. ο υμνογράφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης, συνέθεσε Ακολουθία πρός τιμήν της, η οποία ψάλλεται από τότε στην εορτὴ της Αγίας. Μέχρι σήμερα ακολούθησαν αρκετές εκδόσεις της ίδιας Ακολουθίας, ενώ το 1980 μ.Χ. προστέθηκαν και Χαιρετισμοί και Εγκώμια στην παρθενομάρτυρα από τον ίδιο υμνογράφο.

Η πρώτη εικονογράφηση της νεομάρτυρος χρονολογείται το 1858 μ.Χ. σε κάποιο έργο του ιεροδιακόνου Ιεροθέου της Ιεράς Μονης Λογγοβάρδας και μετέπειτα επισκόπου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, όπου εικονίζονται όλοι οι μετά την Άλωση νεομάρτυρες. Σ᾿ αυτήν απεικονίζεται και η Ακυλίνα μαζὶ με την Κυράννα (βλέπε 28 Φεβρουαρίου) και την Άργυρη.

Επίσης στον κεντρικό ναό του Ζαγκλιβερίου, τον Άγιο Γεώργιο, βρίσκονται τρείς από τις παλαιότερες εικόνες της Αγίας. Η πρώτη χρονολογείται το 1903 μ.Χ. και παρουσιάζει ολόσωμη την Αγία· κάτω αριστερά και δεξιά περιέχονται δύο σκηνές από το βίο της, η μαστίγωση και η κοίμησή της, ενώ επάνω αριστερά παριστάνεται ο Χριστός να ευλογεί την Αγία. Η δεύτερη εικόνα που παρουσιάζει επίσης ολόσωμη την Ακυλίνα φέρεται ως δέηση του «Πολυκάρπου ᾿Αθανασίου Γιαγκούδη Ζαγκλιβερινῷ Παντοκρατορινῷ ἐν ῾Αγίῳ ῎Ορει τῇ 1 Σεπτεμβρίου 1904”, είναι δηλαδὴ προσφορά του ίδίου προσώπου, δαπάνη του οποίου έγινε και η πρώτη Ακολουθία πρός τιμήν της νεομάρτυρος. Τέλος, η τρίτη εικόνα είναι δέηση του Παναγιώτη Αναγνώστου το 1913 μ.Χ., και εικονίζονται η Αγία Ακυλίνα μαζὶ με την Αγία Κυράννα. Και οι τρείς εικόνες έχουν αγιορειτικὴ προέλευση.

Το σπίτι της Αγίας όπου και ο τόπος του μαρτυρίου της, σώζεται μέχρι σήμερα, όχι βέβαια σε καλή κατάσταση. Ένα καντήλι που καίει νύχτα μέρα δηλώνει το σεβασμό των Ζαγκλιβερινών στην Αγία Ακυλίνα την οποία τιμούν κατά τη διάρκεια των Ακυλίνειων.

Η εύρεση των ιερών λειψάνων της Αγίας στην Όσσα Λαγκαδά στις 8/2/2012

Από το βιβλίο "Η Αγία Νεομάρτυς Ακυλίνα η Ζαγκλιβερινή - Βίος, Εύρεση λειψάων, Μετακομιδή" του Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Μαϊδώνη Πρωτοσυγκέλλου-Ἱεροκήρυκος Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ, Έκδοσης Ιεράς Μητροπόλεος Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου, 2013

Μέ ἀγαλλίαση καί δοξολογία πρός τόν Θεό δέχθηκαν οἱ χριστιανοί τήν εἴδηση γιά τήν εὕρεση τῶν ἱερῶν λειψά­νων τῆς Ἁγίας Ἀκυλίνης τῆς Ζαγκλιβερινῆς στήν Ὄσσα Λαγκαδᾶ.

Ὁ πόθος, ἡ λαχτάρα καί ἡ προσευχή τοῦ Σεβ. Μη­τροπολίτου Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου κ. Νι­κο­δήμου καί τῶν χριστιανῶν τῆς Μητρο­πόλεως ἦταν νά βρεθοῦν τά λείψανα τῆς Ἁγίας Ἀκυλίνης.

Αὐτή ἡ προσευχή ἔγινε πραγματικότητα. Αὐτό πού παρακαλοῦ­σαν ὅλες οἱ γενιές ἀπό τό 1764 ἐκπληρώθηκε.

Τό 1982 ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας Νικόδημος ἵδρυσε στό Ζαγκλιβέρι τή νέα Ἐνορία καί τό 1984 θεμελίωσε τόν πρῶτο Ναό πρός τιμήν τῆς ἁγίας Ἀκυλίνης.

Ὅταν τό 1994 ἔγιναν τά ἐγκαίνια τοῦ Ναοῦ, ὁ Σεβα­σμιώ­τατος καί ὁ κτίτορας τοῦ Ναοῦ π. Ἀναστάσιος ἐξέ­φρα­σαν τήν ἐλπίδα ὅτι, τώρα κτίσθηκε καί τό σπίτι της - ὁ Ναός της - ἡ Ἁγία θά εὐαρεστηθεῖ νά ἐμφανισθεῖ. Αὐτό ἔγινε πραγ­ματικότητα τό 2012 μέ ἀποκαλύψεις τῆς Ἁγίας σέ εὐσεβεῖς ψυχές, πού τίς ἀπεκάλυψε τόν τόπο τῶν ἱερῶν λειψάνων της, καθώς καί τίς λεπτομέρειες ἀπό τό μαρτύριό της.

Τό ἱστορικό τῆς εὑρέσεως ξεκινᾶ μετά ἀπό τήν ἐπί­σης θαυμαστή εὕρεση τῶν λειψάνων τῆς Νεομάρτυρος Κυράννας στήν Ὄσσα. Σέ μία ἀποκάλυψή της ἡ Ἁγία Κυ­ράννα εἶπε, ὅτι: "εἶμαι μαζί μέ τή φίλη μου τήν Ἀγγελίνα". Ταυτόχρονα ἀποκαλύπτεται καί μία παλαιά εἰκόνα στό Ναό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Ζαγκλιβερίου, ὅπου εἰκονίζονται καί οἱ δύο Νεομάρτυρες Ἀκυλίνα καί Κυράννα μαζί. Αὐτά τά δύο μᾶς προβλημάτισαν καί ὁδηγοῦσαν στό συμπέ­ρασμα τῆς παρουσίας τῶν ἁγίων λειψάνων τους σέ κοινό τόπο. Στίς ἀρχές Φεβρουαρίου τό 2012 ἔπεσε πολύ χιόνι στήν Ὄσσα, πού βρίσκεται σέ 640 μέτρα ὑψόμετρο. Παρατηρήθηκε ὅμως στό προαύλιο τοῦ παλαιοῦ Ναοῦ Ταξιαρχῶν τῆς Ὄσσας, ὅτι, ἐνῶ σέ ὅλο τό χῶρο εἶχε 30 πόντους χιόνι, σέ ἕνα σημεῖο 2 μέτρα διάμετρο, δέν εἶχε πιάσει. Συνειρμικά θυμηθήκαμε κάποιο παρόμοιο φαινό­μενο στό Πρωτᾶτο τῶν Καρυῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους μέ τόν Ἅγιο Κοσμᾶ τόν Πρῶτο.

Τότε ἀποκαλύπτεται ἡ Ἁγία Ἀκυλίνα ὑποδεικνύοντας ἐκεῖνο τόν τόπο, πού βρίσκονταν τά ἱερά λείψανά της. Ὦ τοῦ θαύματος! Πράγματι σκάβοντας τό μέρος πού ὑπέδειξε βρέθηκαν τά χαριτόβρυτα μαρτυρικά λείψανά της πρός μεγάλην χαράν τοῦ Δεσπότη Λαγκαδᾶ Ἰωάννη καί ὅλων τῶν πιστῶν. Ὁ Μητροπολίτης Λαγκαδᾶ Ἰωάννης, ἀφοῦ τά τοποθέτησε σέ Λειψανοθήκη, τά φύλαξε στό Παρεκκλήσι τῆς Μητροπόλεως στό Λαγκαδᾶ, μέχρι νά ὁλοκλη­ρω­θοῦν οἱ ἔρευνες τῆς ἐπιστημονικῆς ἐπιτροπῆς γιά τήν ταυτό­τητα τῶν λειψάνων. Ἡ ἐπιτροπή μετά ἀπό 4 μῆνες ἔρευνας κα­τέληξε στό πόρισμα ὅτι, πράγματι αὐτά εἶναι τά ἱερά λείψανα τῆς Ἁγίας Νεομάρτυρος Ἀκυλίνης. Ταυτόχρονα ἡ Ἁγία ἀπεκάλυψε καί λεπτομέρειες ἀπό τό μαρτύριο πού ὑπέστη.

Τά 4 ἄκρα εἶχαν κοπεῖ στό μαρτύριο. Στό πρόσωπο παρατηρήθηκαν φοβερές κακώσεις ἀπό τήν μανία τῶν κτυπημάτων μέχρι καί ἄνοιγμα τῶν ραφῶν τοῦ κρανίου. Στά πλευρά βρέθηκαν μαχαιρώματα καί στό κρανίο καί στά ὀστά τῶν χεριῶν κόκκινα στίγματα ἀπό δηλητηριῶδες ὑγρό, πού ἔριχναν πάνω στίς πληγές, γιά νά ἐπιτείνουν τούς πόνους.

Στίς 23 Μαΐου Τετάρτη ἀπόδοσης τοῦ Πάσχα ὁ Σεβ.  Μητροπολίτης Λαγκαδᾶ Ἰωάννης τέλεσε ἱερά Ἀγρυπνία, κατά τήν ὁποία ἀνήγγειλε ἐπισήμως τήν εὕρεση τῶν ἱερῶν λειψάνων τῆς Ἁγίας Ἀκυλίνης, τά ὁποῖα καί ἐξετέθησαν ἐν­τός λειψανοθήκης εἰς προσκύνησιν. Στήν τελετή παρ­ευρέ­θησαν καί μίλησαν ἐκ μέρους τῆς Μητροπόλεως Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου ὁ Πρω­το­­σύγκελλος Ἀρχιμ.  Χρυσόστομος Μαϊδώνης καί ὁ Γεν. Ἀρχιερατικός Ἐπί­τρο­πος Ἀρχιμ. Ἰγνάτιος Ριγανᾶς. Ὁ Σεβ. Ἰωάννης κυκλο­φό­ρη­σε τό χρονικό τῆς εὑρέσεως.

Μετά τήν ἀνακοίνωση τῆς εὑρέσεως πλήθη πιστῶν ἔρχονται στήν Ὄσσα γιά τήν προσκύνηση τῶν ἱερῶν λειψάνων.

Ἡ εὐχή καί ἡ προσευχή μας εἶναι τά ἱερά λείψανα νά ἔλθουν στήν πατρίδα της, ὅπου εἶναι ὁ Ναός της πού ἀνήγειρε ἡ εὐσέβεια τῶν χριστιανῶν τοῦ Ζαγκλιβερίου καί τῆς περιοχῆς.

Μέ τήν εὕρεση τῶν λειψάνων εἴμαστε πλούσιοι σέ εὐλογία ἀπό τόν Θεό, ἀλλά καί σέ μεγάλη εὐθύνη.

Ἔχοντας μπροστά μας τά μαρτυρικά της λείψανα, εἴ­μαστε ὑποχρεωμένοι νά εἴμαστε πιό συνειδητοί χριστιανοί ἀγωνιστές γιά τήν κατάκτηση τῶν ἀρετῶν μέσα στό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν μαρτυρική Μητέρα μας Ἐκκλησία. 

Λειτουργικά κείμενα

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Ἀκυλίναν τὴν θείαν ἀνευφημήσωμεν, οἴα θεόφρονα κόρην καὶ Ἀθληφόρον Χριστοῦ, τὴ ἀγάπη γὰρ αὐτοῦ πίστει ἠνδρίσατο, καὶ καθεῖλε τὸν ἐχθρόν, δι' ἀγώνων ἱερῶν καὶ δόξης τυχοῦσα θείας Χριστῷ τῷ Λόγῳ πρεσβεύει, ἐλεηθήναι τᾶς ψυχᾶς ἠμῶν.

Έτερον Ἀπολυτίκιον

Ήχος πλ. α'. Τον συνάναρχον Λόγον

Ζαγκλιβέριον χαίρει εν τη αθλήσει σου, η σε βλαστήσασα κώμη ως άνθος εύοσμον, Ακυλίνα του Χριστού καλλιπάρθενε· συ γαρ ενήθλησας στερρώς, και εδέξω εκ Θεού το στέφος της αφθαρσίας, εκδυσωπούσα απαύστως, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.