Αγγούρι: Ιστορία, ενδιαφέροντα στοιχεία και διατροφική αξία
Το αγγούρι είναι ένα από τα αρχαιότερα λαχανικά με πλούσια ιστορία καλλιέργειας που ξεκινάει από την Ινδία πριν από περίπου 3.000 χρόνια. Οι αρχαίοι πολιτισμοί, όπως οι Αιγύπτιοι, το αξιοποίησαν όχι μόνο ως τρόφιμο, αλλά και για την παραγωγή ελαφρού λικέρ. Ο αυτοκράτορας Τιβέριος στη Ρώμη απαίτησε την καθημερινή παρουσία του αγγουριού στο τραπέζι του, ενώ κατά τον Μεσαίωνα ο Καρλομάγνος προώθησε την καλλιέργειά του στους κήπους της Ιταλίας.
Οι αρχαίοι Έλληνες προτιμούσαν μια απλή και υγιεινή διατροφή, η οποία βασιζόταν σε τρία κύρια στοιχεία: το ψωμί, το ελαιόλαδο και το κρασί. Αυτά αποτελούσαν τα θεμέλια της διατροφής, και η μεσογειακή διατροφή τους ήταν γνωστή για την ισορροπία και την ευεργετική της επίδραση στην υγεία.
Οι αρχαίοι Έλληνες κατανάλωναν μια μεγάλη ποικιλία από λαχανικά, τα οποία αποτελούσαν σημαντικό μέρος της διατροφής τους. Τα λαχανικά που έτρωγαν περιλάμβαναν: πράσο, σκόρδο, κρεμμύδι, μαρούλι, σπαράγγια, σέσκουλα, άγρια χόρτα, σαλέπι,
λάπαθα, ρόκα, ραπανάκια, τσουκνίδα, άνηθο, μαϊδανό, σέλινο, καρότα, κολοκύθες και φυσικά αγγούρι
Στο Βυζάντιο Βασικό στοιχείο της λαϊκής διατροφής ήταν οι ξηροί καρποί και τα λαχανικά, όπως η τσουκνίδα, οι μολόχες, τα μανιτάρια, τα σπαράγγια, οι ελιές, τα ξερά κρεμμύδια, η κάπαρη, το σπανάκι, και το αγγούρι.
Από τον 15ο αιώνα, το αγγούρι εξαπλώθηκε στον Νέο Κόσμο μέσω του Κολόμβου και έγινε γνωστό στις δυτικές κοινωνίες. Σήμερα, οι μεγαλύτερες χώρες παραγωγής είναι η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία και οι ΗΠΑ.
Χρήσεις του Αγγουριού
Φρέσκο: Καταναλώνεται ολόκληρο ή σε φέτες ως συνοδευτικό ή σε σαλάτες.
Τουρσί (πίκλες): Διατηρείται σε άλμη και χρησιμοποιείται σε ποικιλία πιάτων.
Το αγγούρι διατηρεί τη δημοτικότητά του λόγω της δροσερής του γεύσης και των πολυάριθμων θρεπτικών του στοιχείων.
Το αγγούρι (Cucumis sativus) ανήκει στην οικογένεια Cucurbitaceae και είναι στενός συγγενής της κολοκύθας, του καρπουζιού και του πεπονιού. Είναι ένα τρυφερό ετήσιο φυτό που καλλιεργείται ευρέως για τους βρώσιμους καρπούς του. Οι δύο βασικές κατηγορίες αγγουριών είναι ο αμερικανικός τύπος, που καλλιεργείται σε υπαίθριες συνθήκες, και ο ευρωπαϊκός τύπος, που προέρχεται από θερμοκήπια.
Καλλιεργητικά χαρακτηριστικά
Το αγγούρι έχει τραχύ, χυμώδες στέλεχος, με φύλλα τριχωτά που έχουν 3-5 μυτερές λοβούς. Τα άνθη του είναι κίτρινα με πέντε πέταλα, ενώ οι περισσότερες ποικιλίες είναι μόνοικες, δηλαδή παράγουν τόσο αρσενικά όσο και θηλυκά άνθη. Σήμερα, πολλές εμπορικές ποικιλίες είναι γυνόοικες και παράγουν μόνο θηλυκά άνθη, μειώνοντας την ανάγκη για επικονίαση. Υπάρχουν επίσης παρθενοκαρπικές ποικιλίες που παράγουν καρπούς χωρίς σπόρους.
Κατηγορίες αγγουριών
Cucumis sativus: Καταναλώνεται κυρίως φρέσκο σε σαλάτες και πιάτα. Έχει πιο μαλακή σάρκα και παχύτερη φλούδα.
Cucumis anguria: Χρησιμοποιείται κυρίως για τουρσί, και είναι μικρότερο σε μέγεθος.
Ποικιλίες
Υπάρχουν περίπου 100 ποικιλίες παγκοσμίως. Το αγγούρι Αγγλίας είναι η πιο εμπορική ποικιλία, ενώ υπάρχουν επίσης το αρμενικό, το ιαπωνικό, το περσικό, το λεμονάτο και το αγγούρι Kirby.
Καλλιεργητικές συνθήκες
Το αγγούρι αναπτύσσεται σε ζεστές περιοχές με θερμοκρασίες 24-30 °C. Ευδοκιμεί σε αργιλώδες, καλά στραγγιζόμενο έδαφος και απαιτεί πλήρη έκθεση στον ήλιο.
Ενδιαφέροντα στοιχεία
Το μεγαλύτερο αγγούρι που έχει καταγραφεί είχε μήκος 162 cm και ζύγιζε 70 κιλά.
Το αγγούρι αποτελείται κατά 96% από νερό και θεωρείται επιστημονικά φρούτο.
Έχει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, ενώ μια φέτα αγγουριού μπορεί να μειώσει το πρήξιμο στα μάτια.
Το αγγούρι είναι ένα εξαιρετικά θρεπτικό λαχανικό, πλούσιο σε νερό, με χαμηλές θερμίδες και πολλά ωφέλιμα συστατικά που προάγουν την υγεία. Τα αντιοξειδωτικά του, όπως το β-καροτένιο, προστατεύουν τα κύτταρα από τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, μειώνοντας τον κίνδυνο ασθενειών όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο καρκίνος. Οι λιγνάνες που περιέχει μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, ενώ η βιταμίνη Κ υποστηρίζει την υγεία των οστών και τη σωστή πήξη του αίματος.
Το αγγούρι είναι ιδιαίτερα ενυδατικό λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε νερό (95,23 g ανά 100 g) και προσφέρει σημαντικά θρεπτικά συστατικά, όπως κάλιο και φώσφορο, που βοηθούν στην ισορροπία των ηλεκτρολυτών και στην καλή λειτουργία της καρδιάς. Επιπλέον, οι ενώσεις του μπορούν να συμβάλουν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, κάτι που το καθιστά χρήσιμο στη διαχείριση του διαβήτη.
Ωστόσο, υπάρχει ο κίνδυνος υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, γι' αυτό συνιστάται να πλένετε καλά τα αγγούρια ή να τα ξεφλουδίζετε πριν από την κατανάλωση για να αποφευχθούν οι βλαβερές επιδράσεις.
Στην προκειμένη περίπτωση, η αναφορά στα αγγουράκια και το βακτήριο E. Coli αγγίζει μια κρίση ασφάλειας τροφίμων που είχε προκύψει παλαιότερα στην Ευρώπη, όπου πράγματι υπήρχαν αναφορές ότι το βακτήριο E. Coli εντοπίστηκε σε προϊόντα όπως τα ισπανικά αγγούρια, προκαλώντας ανησυχία, ειδικά στη Γερμανία. Και στην κυριολεξία πήρε σάρκα και οστά η παροιμία «Άλλοι τα τρώνε και δροσίζονται, άλλοι τα τρώνε και ζορίζονται»
