Άγιοι Ομολογητές Ευπρέπιος, δύο Αναστάσιοι και Θεόδωρος οι μαθητές του Αγίου Μάξιμου, 20 Σεπτεμβρίου
Εις τον Θεόδωρον και Ευπρέπιον
Συν Eυπρεπίω και Θεόδωρος μέγας,
Eίλοντο ποινάς ορθοδοξίας χάριν.
Εις τους Αναστάσιους
Aναστάσιοι ταυτά τω διδασκάλω,
Xαίροντες υπέστησαν ευσεβοφρόνως.
Από τους Μαθητές του, οι δύο Αναστάσιοι εξορίστηκαν από τον αιρετικό βασιλιά Κώνσταντα τον Β' στη Θράκη, όπου υπέστησαν πολλές ταλαιπωρίες. Επειδή όμως επέμεναν στο ορθόδοξο φρόνημά τους, τους έφεραν στην Κωνσταντινούπολη, όπου Σύνοδος τους καταδίκασε και παραδόθηκαν στον έπαρχο για να τιμωρηθούν. Αυτός, μαζί και τον δάσκαλο τους Μάξιμο, έκοψε τη γλώσσα τους και το δεξί τους χέρι. Και ο μεν Αναστάσιος ο πρεσβύτερος πέθανε εξόριστος στη Λαζική μετά 20 χρόνια, ο δε νεότερος Αναστάσιος πέθανε σε κάποιο φρούριο της Θράκης, σιωπηλός, αλλά βροντερός κήρυκας της Ορθόδοξης αλήθειας και ζωής. Τα ίδια έπαθαν και οι άλλοι δύο μαθητές του Μαξίμου, ο Θεόδωρος και ο Ευπρέπιος οι Ομολογητές. Μετά 20 χρόνια εξορίας ο πρώτος, ενός δε μόνο ο δεύτερος, παρέδωσαν και οι δύο τις αγίες τους ψυχές στον Κύριο.
Ἄχειρ, ἄγλωττος, χεῖρα καὶ γλῶτταν φύεις
Καὶ χερσὶ Θεοῦ, Μάξιμε, ψυχὴν δίδως.
Εἰκάδι πρώτῃ πότμος Μαξίμου ὄσσ’ ἐκάλυψεν.
Ο Όσιος Μάξιμος ο Ομολογητής γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 580 μ.Χ. από πλούσιους και ευγενείς γονείς. Πραγματοποίησε λαμπρές θεολογικές, φιλολογικές και φιλοσοφικές σπουδές. Για τα πνευματικά αλλά και τα διοικητικά του χαρίσματα προσλαμβάνεται ως αρχιγραμματέας του αυτοκράτορα Ηρακλείου. Παραιτήθηκε όμως γρήγορα για να υπερασπισθεί τις αλήθειες της πίστεώς του από την αίρεση των Μονοθελητών. Γίνεται μοναχός και αρχίζει ένα σκληρό και ανελέητο αγώνα κατά των αιρετικών. Στον αγώνα του αυτό συναντά πολλά εμπόδια, κυρίως από τον αυτοκράτορα Κώνστα, ο οποίος ήταν υπέρμαχος των Μονοθελητών και έφθασε στο σημείο να συγκαλέσει ψευδο-σύνοδο, η οποία καταδίκασε και αναθεμάτισε τον όσιο και τέλος τον παρέδωσε στον έπαρχο της πόλης για να τιμωρηθεί. Μαστιγώνεται και τέλος του κόβουν τη γλώσσα και το δεξί του χέρι. Το ακρωτηριασμένο του σώμα άντεξε με θαυματουργικό τρόπο τρία χρόνια στην υπηρεσία της υγείας της ψυχής και ήταν η πιο εύγλωττη μαρτυρία της πίστεως και της αφοσιώσεώς του στο Θεό. Μετά από ολιγοήμερη ασθένεια αφήνει τη μακάριά του ψυχή στον τόπο της εξορίας του (Λαζική του Πόντου, στο φρούριο Σχίμαρις) το 662 μ.Χ. Το τίμιο λείψανό του ενταφιάσθηκε στη μονή του Αγίου Αρσενίου, στη χώρα των Λαζών. Από τον τάφο του έβγαινε φως κάθε νύχτα και φώτιζε την περιοχή, γεγονός που πιστοποιούσε την αγιότητά του.
Σημείωση: Η Ανακομιδή και μετάθεση του Λειψάνου του Οσίου Μάξιμου του Ομολογητή εορτάζεται στις 13 Αυγούστου, ενώ η μνήμη του επαναλαμβάνεται στις 20 Σεπτεμβρίου.
