Ελληνικές αυτοδιοικητικές εκλογές, 25 Οκτωβρίου 1925

Φύλλο εφημερίδας "Έθνος" της Δευτέρας 26 Οκτωβρίου 1925

Οι ελληνικές αυτοδιοικητικές εκλογές 1925 διεξήχθησαν σε ολόκληρη την Ελλάδα την Κυριακή 25 Οκτωβρίου του 1925. Ήταν οι πρώτες δημοτικές εκλογές που έλαβαν χώρα στη Θεσσαλονίκη, 13 χρόνια μετά την ενσωμάτωσή της στον εθνικό κορμό (1912) και οι πρώτες μετά τη λήξη του Α΄Π.Π. Δήμαρχος Αθηναίων εκλέχθηκε ο Σπυρίδων Πάτσης, επικρατώντας του Σπ. Μερκούρη.

Στη Θεσσαλονίκη νικητής αναδείχθηκε ο νεαρός Μηνάς Πατρίκιος που εν συνεχεία διώχθηκε επανειλημμένως από το δικτάτορα στρατηγό Θεόδωρο Πάγκαλο, στην Πάτρα ο Ιωάννης Βλάχος, ενώ στον Πειραιά εκλέχθηκε ο Τάκης Α. Παναγιωτόπουλος επικρατώντας του Δημ. Σκυλίτση.

Στην Ξάνθη εξελέγη ο καπνεργάτης Μιχάλης Λουκοβίκας με τον συνδυασμό του ΚΚΕ, αλλά ο Πάγκαλος ακύρωσε τις εκλογές που επαναλήφθησαν τον Δεκέμβριο, με νικητή τον Χασιρτζόγλου γύρω από τον οποίο συσπειρώθηκαν όλοι οι άλλοι υποψήφιοι.

Εκλεγέντες στην υπόλοιπη χώρα

Αγρίνιο: Παναγόπουλος, Αίγιο: Παναγιωτόπουλος, Αμαλιάδα: Ξυδιάς, Άργος: Μπόμπος, Αργοστόλι: Βανδώρος, Βέροια: Ιωάννης Μάρκου, Βόλος: Σπυρίδων Σπυρίδης, Βροντάδες Χίου: Γεωργαντάς, Γιαννιτσά: Θωμάς Μανδριώτης, Δεδεαγάτς: Κωνσταντίνος Αλτιναλμάζης, Δράμα: Νικόλαος Παρμεντίδης, Έδεσσα: Κλέων Παναγιώτου, Ζάκυνθος: Διονύσιος Ιθακήσιος, Ιωάννινα: Βασίλειος Πυρσινέλλας, Καβάλα: Ευγένιος Ιορδάνου, Καλαμάτα: Κροντήρης, Καρδίτσα: Μπαϊρακτάρης, Κοζάνη: Αστέριος Τέρπος, Κομοτηνή: Νικόλαος Ζωΐδης, Λαμία: Μακρόπουλος, Λαμία: Λαμπρόπουλος, Λάρισα: Σιάπκας, Μέγαρα: Μωραΐτης, Μεσολόγγι: Χρήστος Ευαγγελάτος, Νάουσα: Αρνής, Ναύπλιο: Σοφρώνιος, Ξάνθη: Μιχαήλ Λουκοβίκας (καπνεργάτης), Πρέβεζα: Βασίλειος Μπάλκος, Πύργος: Μπελούσης, Ρέθυμνο: Τίτος Πετυχάκης, Σέρρες: Επαμεινώνδας Τικόπουλος, Σουφλί: Απόστολος Καλπάκας, Σπάρτη: Μυλωνάκος, Σύρος: Παπαδάμ, Τρίπολη: Πατρινός, Φλώρινα: Θεοδοσίου, Χαλκίδα: Ν. Βασιλείου, Χανιά: Μουντάκης.

Οι πρώτες εκλογές στο Δήμο Θεσσαλονίκης έγιναν στις 25 Οκτωβρίου του 1925, επί δικτατορίας Θεόδωρου Πάγκαλου. Την έκπληξη έκανε ο δικηγόρος Μηνάς Πατρίκιος, που επωφελήθηκε από την πολυδιάσπαση του βενιζελικού στρατοπέδου και αναδείχθηκε πρώτος αιρετός δήμαρχος Θεσσαλονίκης. Ο Πατρίκιος υποστηρίχθηκε από το Εργατικό Κέντρο, το ΚΚΕ, το προσφυγικό στοιχείο της πόλης και μερίδα του Λαϊκού Κόμματος, που ήθελε πάση θυσία την ήττα του βασικού βενιζελικού υποψηφίου Κωνσταντίνου Αγγελάκη.

Επί 40.000 εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, στις εκλογές της 25ης Οκτωβρίου 1925 ψήφισαν μόλις 17.449 άτομα σε 59 εκλογικά τμήματα. Οι υποψήφιοι δήμαρχοι έλαβαν:

Μηνάς Πατρίκιος, 5.279 ψήφους (30%).

Κωνσταντίνος Αγγελάκης (βενιζελικός), 4.536 ψήφους (26%).

Παναγιώτης Οικονόμου, 3.327 ψήφους (18%). Υποστηρίχθηκε από το Κόμμα των Ελευθεροφρόνων του Ιωάννη Μεταξά.

Πέτρος Συνδίκας (βενιζελικός), 2.640 ψήφους (12%).

Κωνσταντίνος Ζήσης, 829 ψήφους (5%). Υποστηρίχθηκε από μερίδα του Λαϊκού Κόμματος.

Γεώργιος Καρβωνίδης (βενιζελικός), 507 ψήφους (3%).

Νικόλαος Γερμανός (αντιβενιζελικός, ιδρυτής της ΔΕΘ), 283 ψήφους (1,5%).

Η εκλογή του «εργατοπρόσφυγος και κομμουνίζοντος» Πατρίκιου προκάλεσε αναταραχή στον αστικό κόσμο. Η βενιζελική εφημερίδα «Μακεδονικά Νέα» κάλεσε «πολιτικούς και στρατιωτικούς να μην καθίσουν με σταυρωμένα τα χέρια μπροστά στον κίνδυνο που δημιούργησε η άλωση της δημαρχίας από κομμουνιστές». Ο δικτάτορας Πάγκαλος, με το αιτιολογικό ότι ο Πατρίκιος δεν συγκέντρωσε το απαιτούμενο 15% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, ακύρωσε τις εκλογές και προκήρυξε νέες για τις 20 Δεκεμβρίου του 1925.

Το αποτέλεσμα της επαναληπτικής εκλογής ήταν θριαμβευτικό για τον Πατρίκιο. Συγκέντρωσε 7.335 ψήφους (50,6%), έναντι 4.504 ψήφων του Κωνσταντίνου Αγγελάκη (31,1%), που κατέβηκε αυτή την φορά με την υποστήριξη του δικτάτορα Πάγκαλου. Οι άλλοι δύο υποψήφιοι, ο αντιβενιζελικός Παναγιώτης Οικονόμου και ο βενιζελικός Γεώργιος Καρβωνίδης, συγκέντρωσαν, αντίστοιχα, 1.750 ψήφους (12,1%) και 900 ψήφους (6,2%).

Εφημερίδα Μακεδονία, Φύλλο: 26/10/1925, Σελίδα: 4

Στις Σέρρες, τόσο οι γηγενείς όσο και οι πρόσφυγες στήριξαν τον «Συνδυασμό της Δημοτικής Παράταξης» με επικεφαλής τον Επαμεινώνδα Τικόπουλο. Τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν την επομένη των εκλογών κατέδειξαν την ισχυρή προτίμηση των Σερραίων για τον φιλελεύθερο Τικόπουλο, ο οποίος επικράτησε με 1.200 ψήφους. Ο «Λαϊκός» υποψήφιος Γ. Παπαδόπουλος συγκέντρωσε 450 ψήφους, ενώ ο Χατζηδήμος έλαβε 150.

Εφημερίδα Μακεδονία, Φύλλο: 27/10/1925, Σελίδα: 3

ΕΙΣ ΤΑΣ ΣΕΡΡΑΣ

ΣΕΡΡΑΙ 26. – Εκ τῆς διεγερ γηθείσης διαλογῆς τῶν ψήφων, ἐν ξάγεται ὅτι συγκεντρώνει πλειοψη - φίαν κατὰ 80 τοῖς ἑκατὸν ὡς Δή - μαρχος ὁ κ. ᾿Επαμεινώνδας Τικό πουλος. Ἡ ἀντιβενιζελική παράτα. ·ξις ἀποτυγχάνει οἰατρῶς. Ἐκ τῶν Δημοτικών Συμβούλων ἐπέτυχον τῆς Η πλειοψηφίας ὡς τακτικοὶ οἱ τῆς Δημοκρατικῆς παρατάξεως, της μειοψηφίας δὲ ἐπίση; Δημοκρατικοί · καὶ τοῦ ᾿Αγροτικού Κόμματος. Ο λαὸς τῶν Σερρών πανηγυρίζει τὴν ἐπιτυχίαν τοῦ κ. Τικοπούλου.

Εἰς τὴν Νιγρίταν ἐπιτυχάνει ὁ | Λαϊκὸς Συνδυασμός.

Εφημερίδα Μακεδονία, Φύλλο: 26/10/1925, Σελίδα: 4

ΕΙΣ ΤΟ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟN

Πληροφορίαι πλείστων ἐκλογια κῶν περιφερείας τμημάτων παρου σιάζουσιν ἐκλογὰς διεξαχθείσας με τὰ παραδειγματικῆς τάξεως καὶ με γαλειτέρης αμεροληψίας. ᾿Αποτελέ- σματα μόνον αὔρμον πρωΐαν ἔχομεν μ ἀφ᾽ ἑνὸς ἀποστάσεων ἐκλογικῶν τμημάτων τηλεφωνικών κέντρων, ἀφ᾽ ἔτέρου περιορισμοῦ κινήσεως νύκτα παραμεθ ρίου ὑποδιοικήσεώς μας. Φέρονται ἐπιτυχόντες μικτοί δημ κρατικοί συνδυασμοί γηγενῶν προσφύγων.

Εφημερίδα Μακεδονία, Φύλλο: 27/10/1925, Σελίδα: 3

ΕΙΣ ΒΕΤΕΡΝΑΝ

ΒΕΤΕΡΝΑ 25. – Εἰς Βέτερναν - Σιδηροκάστρου ἐπὶ 500 ἐκλογέων ἐψήφισαν μόνον 26.

Εξελέγησαν Κοινοτ. σύμβουλοι οἱ Θ. Ζήσης, Δ. Παπαδόπουλος, Γ. Κυριακού, Χ. Παπαχρήστου, Ι. Φιλίππου, Θ. Ρεΐτσης, Δ. Παπαδόπουλος, Δ. Σιώμης, Δ. Φιλιππίδης ·ἅπαντες τοῦ μικτοῦ συνδυασμοῦ Δημοκρατικοῦ.