Άγιος Πολυχρόνιος ο Ιερομάρτυρας, 7 Οκτωβρίου
Κτείνουσι πολλὰ Πολυχρόνιον ξίφη.
Πρὸς τὰ ξίφη δὲ λήψεται, καὶ τὰ γέρα.
Ο Άγιος Πολυχρόνιος ο Ιερομάρτυρας ήταν ένας δυναμικός κληρικός του 4ου μ.Χ. αιώνα (εκ της επαρχίας Γαμφανήτιδος), που θυσιάστηκε για τα ορθόδοξα δόγματα της Εκκλησίας μας. Ο πατέρας του Βαρδάνιος ήταν γεωργός στο επάγγελμα, και φρόντισε ο γιος του να ανατραφεί όχι μόνο με τα διδάγματα της πίστης, αλλά του παρείχε αρκετή και από την άλλη μόρφωση. Έτσι ενώ ο πατέρας καλλιεργούσε τις αμπελοφυτείες του, ο γιος με ζήλο και θέρμη καλλιεργούσε τον αμπελώνα του Κυρίου, διδάσκοντας τα θεία λόγια και αγωνιζόμενος στον πολλαπλασιασμό της καρποφορίας του θείου σπόρου. Ήταν μάλιστα ικανότατος συζητητής και πολλές φορές είχε καταντροπιάσει σοφούς των ειδωλολατρών σε συζητήσεις φιλοσοφικές για την αλήθεια και τη θρησκεία.
Κατόπιν ο Πολυχρόνιος πήγε στην έδρα της σοφίας και των γραμμάτων, την Κωνσταντινούπολη. Εκεί έγινε διάκονος και έπειτα πρεσβύτερος. Από το αξίωμα αυτό δεν έπαψε να διδάσκει και με πολλούς τρόπους μοχθούσε για τη χριστιανική ανατροφή των ενοριτών του. Όταν όμως έγινε αυτοκράτορας ο αρειανόφιλος γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου, Κωνστάντιος, ο Πολυχρόνιος έμεινε στη μερίδα των κληρικών εκείνων, που για το ορθό δόγμα έμειναν απτόητοι μπροστά στους διωγμούς και τις εξορίες που επέβαλε ο αιρετικός αυτοκράτορας. Έτσι οι Αρειανοί, ανέλαβαν αυτοί οι ίδιοι να απαλλαγούν μια κι έξω από αυτόν. Κάποια μέρα λοιπόν που ο Πολυχρόνιος Ιερουργούσε, μια ομάδα από Αρειανούς εισέβαλε στον ναό και τον έσφαξαν πάνω στη Αγία Τράπεζα, και έτσι έγινε τίμιο ολοκαύτωμα για την πίστη του Χριστού, που με τη δική Του θυσία σήκωσε τη δική μας σωτηρία.
Η μνήμη του Αγίου εορτάζεται στις 7 Οκτωβρίου από την ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Στην Κύπρο μάλιστα κατά την ημέρα της μνήμης του λαμβάνει χώρα πανήγυρη στα χωριά Άγιος Νικόλαος Λευκονοίκου και Μελάναρκα Καρπασίας.
Σημειώνεται ότι στο χριστιανικό εορτολόγιο υπάρχει και ο Όσιος Πολυχρόνιος, μαθητής του Ζεβινά, που δεν πρέπει να συγχέεται με τον ιερομάρτυρα. Η μνήμη του Οσίου Πολυχρονίου τιμάται στις 23 Φεβρουαρίου.
