Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 20 Νοεμβρίου 1977

Οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 20ης Νοεμβρίου 1977 διεξήχθησαν από την κυβέρνηση του Καραμανλή. Την αναμέτρηση κέρδισε η Νέα Δημοκρατία, που ήταν κυβερνών κόμμα, παρότι παρουσίασε μείωση στις ψήφους, κυρίως λόγω του φιλοβασιλικού κόμματος Εθνική Παράταξις του πρώην Πρωθυπουργού Στέφανου Στεφανόπουλου και του Σπύρου Θεοτόκη. Στις εκλογές αυτές εμφανίσθηκαν οι μετέχοντες στις λεγόμενες κυβερνήσεις της Αποστασίας του 1965, όπως ο Στεφανόπουλος και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Οι εκλογές διεξήχθησαν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής του Ν. 626/1977 που είχε ψηφίσει η Βουλή λίγο πριν τις εκλογές.

Το πολιτικό πλαίσιο

Κανονικά οι εκλογές θα διενεργούνταν τον Νοέμβριο του 1978. Από τον Σεπτέμβριο του 1977 ο Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής διερεύνησε τις απόψεις των πολιτικών αρχηγών για ενδεχόμενη επίσπευση των εκλογών. Ο Ανδρέας Παπανδρέου φάνηκε ψύχραιμος και σίγουρος για τη δυναμική του κόμματός του, ενώ ο Γεώργιος Μαύρος, ανήσυχος, αντέδρασε έντονα, παρά το γεγονός ότι ο Καραμανλής έκανε και νύξη για ενδεχόμενη μετεκλογική συνεργασία μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και της Ένωσης Δημοκρατικού Κέντρου.

Οι λόγοι που προβλήθηκαν από τον πρωθυπουργό για την επίσπευση των εκλογών αφορούσαν τα εθνικά θέματα: Κυπριακό, διένεξη με την Τουρκία και την ένταξη στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες. Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι τα ζητήματα αυτά θα εισέρχονταν σε μια κρίσιμη φάση, ότι όφειλε να τα χειριστεί κυβέρνηση με νωπή λαϊκή εντολή και να αποφευχθεί παρατεταμένη προεκλογική περίοδος. Στα δύο πρώτα ζητήματα σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις, όπως ο θάνατος του Μακαρίου το καλοκαίρι του 1977. Στο θέμα της ένταξης στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες οι διαπραγματεύσεις είχαν εισέλθει σε κρίσιμο στάδιο, καθώς παρουσιάζονταν ορισμένες τεχνικές δυσκολίες: παράλληλα με το ζήτημα της ένταξης της Ελλάδας αντιμετωπιζόταν και το πρόβλημα της ένταξης της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.

Αποτίμηση του αποτελέσματος των εκλογών

Σε γενικές γραμμές Δεξιά και Αριστερά μοιράστηκαν και πάλι από 50% των ψήφων. Η σημαντική πτώση του ποσοστού της ΝΔ οφειλόταν κυρίως «στην ύπαρξη ενός ισχυρού πολιτικού οργανισμού στα δεξιά της, με στάση ιδιαίτερα εχθρική προς τον Καραμανλή για τις επιλογές του στο θέμα του δημοψηφίσματος του 1974». Πάντως η ΝΔ είχε χάσει την κοινοβουλευτική παντοδυναμία και δεν διέθετε πλέον ούτε την πλειοψηφία των τριών πέμπτων για την εκλογή αρχηγού κράτους το 1980

Στο χώρο της αντιπολίτευσης οι αλλαγές ήταν περισσότερο εντυπωσιακές: κύριος αντιπολιτευτικός πόλος και μελλοντικός διεκδικητής της εξουσίας γινόταν πλέον το ΠΑΣΟΚ, ενώ διαγραφόταν η κατάρρευση του παραδοσιακού Κέντρου: πράγματι μετά τις εκλογές θα παραιτηθεί από τη θέση του αρχηγού της ΕΔΗΚ ο Μαύρος, τον οποίο θα αντικαταστήσει ο Ιωάννης Ζίγδης. Και αυτή όμως η εξέλιξη δεν θα αποτρέψει τελικά τη σταδιακή διάλυση του κόμματος

Στο Ν. Σερρών η «Νέα Δημοκρατία» συγκέντρωσε ποσοστό 52,5% και εξέλεξε πέντε βουλευτές τους: Καραμανλή Κωνσταντίνο, Κλείτο Νικόλαο, Κοσιτζίδη Γεώργιο, Λαυρεντίδη Ισαάκ, και Χρίστογλου Ιωάννη και το «ΠΑ.ΣΟ.Κ.» με ποσοστό 23% εξέλεξε τρεις βουλευτές τους: Ανθόπουλο Ευστάθιο, Δαμιανίδη Αλέξανδρο και Ιντζέ Βασίλειο.

 1977 (ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗ - Ν. 626/1977) 

Α' ΚΑΤΑΝΟΜΗ: Ο αριθμός των εγκύρων ψηφοδελτίων διαιρείται με τον αριθμό των βουλευτικών εδρών της περιφέρειας προσαυξημένο κατά μία (η ρήτρα του +1). Το πηλίκο της διαιρέσεως, στο οποίο δε λαμβάνονται υπόψη τα κλάσματα, αποτελεί το εκλογικό μέτρο της περιφέρειας. Το άθροισμα των ψήφων κάθε συνδυασμού διαιρείται με το εκλογικό μέτρο και ο συνδυασμός λαμβάνει τόσες έδρες, όσες φορές και το εκλογικό μέτρο περιέχεται στην εκλογική του δύναμη. Μεμονωμένη υποψηφιότητα θεωρείται επιτυχούσα, αν λάβει ψήφους ίσες ή ανώτερες από το εκλογικό μέτρο. Στις μονοεδρικές περιφέρειες η έδρα παραχωρείται στον υποψήφιο που έρχεται πρώτος σε ψήφους από τον πρώτο συνδυασμό.

Β' ΚΑΤΑΝΟΜΗ: Στη Β' Κατανομή συμμετέχουν τα κόμματα που έχουν συγκεντρώσει το 17 % των εγκύρων ψηφοδελτίων στην επικράτεια, οι συνασπισμοί δύο κομμάτων που έχουν το 25 % και οι συνασπισμοί περισσοτέρων από δύο κομμάτων που έχουν το 30 %. Σε κάθε μείζονα περιφέρεια αθροίζεται το σύνολο των εγκύρων ψηφοδελτίων που έλαβαν τα κόμματα και οι συνασπισμοί της Β' Κατανομής και το άθροισμα αυτό διαιρείται δια του αριθμού των αδιάθετων εδρών της συγκεκριμένης μείζονος περιφέρειας. Το ακεραιοποιημένο πηλίκο της διαιρέσεως αποτελεί το εκλογικό μέτρο της μείζονος περιφέρειας. Αυτό στη συνέχεια διαιρείται με τις ψήφους των συνδυασμών που συμμετέχουν στη Β' Κατανομή και οι έδρες παραχωρούνται στους συνδυασμούς ανάλογα το πόσες φορές το εκλογικό μέτρο περιέχεται στην εκλογική τους δύναμη.

Γ' ΚΑΤΑΝΟΜΗ: Οι τυχόν αδιάθετες έδρες από την Β' Κατανομή παραχωρούνται με την Γ' Κατανομή στο κόμμα ή το συνασπισμό κομμάτων που πλειοψήφησε σχετικώς σε όλη την επικράτεια.

ΕΔΡΕΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ: Στην κατανομή των εδρών επικρατείας μετέχουν μόνο τα κόμματα ή οι συνασπισμοί της Β' Κατανομής. Τα έγκυρα ψηφοδέλτια που έλαβε κάθε κόμμα ή συνασπισμός σε όλη την επικράτεια αθροίζονται και διαιρούνται δια του 12 (αριθμός εδρών επικρατείας). Το ακεραιοποιημένο πηλίκο της διαιρέσεως αποτελεί το εκλογικό μέτρο με το οποίο διαιρείται η εκλογική δύναμη σε όλη την επικράτεια κάθε κόμματος ή συνασπισμού που μετέχει σε αυτή την κατανομή. Κάθε κόμμα ή συνασπισμός λαμβάνει τόσες έδρες, όσες φορές το εκλογικό μέτρο περιέχεται στην εκλογική του δύναμη Οι τυχόν αδιάθετες έδρες παραχωρούνται στα κόμματα ή τους συνασπισμούς με το μεγαλύτερο κατά σειρά αχρησιμοποίητο υπόλοιπο εκλογικής δύναμης.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Η Β' και Γ' Κατανομές όπως και αυτή των Εδρών Επικρατείας είναι οι ίδιες με του 1974.