Όσιος Κάλλιστος ο Β', Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, 22 Νοεμβρίου

Ο Όσιος Κάλλιστος ανέβηκε στον πατριαρχικό θρόνο το έτος 1397 μ.Χ. Διακρίθηκε για τη ζωντανή ευσέβεια και φιλανθρωπία του. Άφησε όμως την πατριαρχεία, επειδή τα χρόνια εκείνα ήταν πολύ ταραγμένα και αποσύρθηκε σε Μονή, όπου και ασκητεύοντας απεβίωσε.

Ο Κάλλιστος Β΄, ο επονομαζόμενος Ξανθόπουλος, διετέλεσε Οικουμενικός Πατριάρχης για σύντομο χρονικό διάστημα το έτος 1397, το πιθανότερο από τον Μάιο ως τον Αύγουστο, κατά την διάρκεια του οποίου η Κωνσταντινούπολη βρισκόταν υπό πολιορκία από τον Σουλτάνο Βαγιαζήτ Α΄.

Όπως οι περισσότεροι Πατριάρχες του 14ου αιώνα, ο Κάλλιστος ακολουθούσε την ησυχαστική παράδοση.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν μαθητής του Γρηγορίου του Σιναΐτη, τον βίο του οποίου συνέγραψε. Μόνασε για πολλά χρόνια στο Άγιο Όρος, κατ'άλλους στο κελί του Αγίου Ονουφρίου της Μονής Παντοκράτορος, κατ'άλλους στη Σκήτη του Μαγουλά, απέναντι από τη Μονή Φιλοθέου[6]. Μαζί με τον όσιο Ιγνάτιο Ξανθόπουλο συνέγραψαν σημαντικά έργα περί προσευχής και μοναχικού βίου. Στη Φιλοκαλία σώζεται θαυμάσιο έργο τους σε εκατό κεφάλαια για την ησυχαστική ζωή και τη συνεχή επίκληση του Κυρίου.

Εξελέγη Οικουμενικός Πατριάρχης τον Μάιο του 1397. Φαίνεται ότι λόγω ασθένειας παραιτήθηκε από το Θρόνο εντός του έτους (μετά από ένα τρίμηνο, κατ'άλλους πεντάμηνο) ή απλώς αποσύρθηκε στην Μονή Ξανθοπούλων, όπου και πέθανε τον Οκτώβριο ή Νοέμβριο του ίδιου έτους. Κατ'άλλη εκδοχή, ταξίδεψε με άλλους κληρικούς στη Σερβία και έκανε στάση στο Άγιο Όρος. Εκεί ο Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης προφήτευσε ότι δεν θα ξαναδεί το ποίμνιό του και όταν αναχωρούσε του έψαλλε στίχους από τη νεκρώσιμο ακολουθία. Ο Κάλλιστος έφτασε στη Σερβία, αλλά απεβίωσε εκεί.

Οι Ξανθόπουλοι, Κάλλιστος και Ιγνάτιος, αποκαλούνται ήδη από συγχρόνους τους όπως ο Ισίδωρος Θεσσαλονίκης και ο Σίλβεστρος Συρόπουλος «άγιοι» και «θείοι». Ωστόσο δεν υπάρχουν ενδείξεις αγιοκατάταξης ή τεκμήρια λατρείας του Καλλίστου ως αγίου μέχρι τον 18ο αιώνα, οπότε ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης υπέδειξε ότι αυτός είναι ο Κάλλιστος, του οποίου η μνήμη αναφέρεται στον Συναξαριστή και τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 22 Νοεμβρίου. Εντούτοις, «άγιος Κάλλιστος» φαίνεται πως αναφέρεται αυτή την ημερομηνία και σε συναξάρια παλαιότερα του 13ου αιώνα.