Ο θίασος «Δράμαλη – Πατρικίου» παρουσίασε στις Σέρρες τη θεατρική παράσταση «Ροζίτα», 14 Δεκεμβρίου 1926

Φωτο αρχείου

Στις 14 Δεκεμβρίου 1926, ο θίασος «Δράμαλη – Πατρικίου» παρουσίασε τη θεατρική παράσταση «Ροζίτα» του Θ. Σακελλαρίδη. Το έργο συνοδευόταν από τον «Παπαγάλο» και εμπλουτίστηκε με τετράστιχα που απευθύνονταν στους θεατές, προσδίδοντας μια διαδραστική και ψυχαγωγική διάσταση στην εμπειρία της παράστασης.

Η Λέλα Σταματοπούλου (μετέπειτα Πατρικίου) (Αθήνα, 1904 - 13 Απριλίου 1975) ήταν Ελληνίδα ηθοποιός του μουσικού θεάτρου και του κινηματογράφου.

Το 1925 ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης συνέθεσε πρωτότυπη μουσική και τραγούδια, τα «Στην τρέλα του χορού» και «Ξέρω ένα βασιλιά», για την προβολή στην Ελλάδα της βουβής αμερικανικής κινηματογραφικής ταινίας "Rosita", παραγωγής 1923, σε σκηνοθεσία Ernst Lubitsch με πρωταγωνίστρια τη Mary Pickford (βλ. εφημερίδα Σκριπ, αρ. φ. 7908, 19/1/1925, σελ. 3).

Η ταινία εμπίπτει στο ρεύμα του εξωτισμού: λαμβάνει χώρα στη Σεβίλλη, όπου ο Ισπανός βασιλιάς γοητεύεται από τη φτωχή τραγουδίστρια Ροζίτα. Ο εξωτισμός χαρακτηρίζει και το «Στην τρέλα του χορού», με την ισπανική ατμόσφαιρα να συστήνεται μέσω της χρήσης της ανδαλουσιανής καντέντσας, της καστανιέτας και της αναφοράς στις λυγερές Σεβιλλιάνες.

Σύμφωνα με την παρτιτούρα του τραγουδιού, η οποία κυκλοφόρησε στην Αθήνα από τον εκδοτικό οίκο «Μουσική» του Ζαχαρία Μακρή, το τραγούδησε για πρώτη φορά η Λύδα Μπεργκ την 19ην Ιανουαρίου 1925 στον κινηματογράφο Πάνθεον, κατά την πρώτη προβολή της ταινίας στην Ελλάδα.

Αξιοποιώντας την επιτυχία που γνώρισε η ταινία και την απήχηση που είχαν τα τραγούδια που συνόδευαν την προβολή της, όπως προκύπτει και από σχετικά δημοσιεύματα του αθηναϊκού Τύπου (βλ. εφημερίδα Αθηναϊκή, αρ. φ. 107, 22/8/1925, σελ. 3, Σκριπ, αρ. φ. 7911, 23/1/1925, σελ. 3 και αρ. φ. 7914, 26/1/1925 σελ. 3), ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης δημιουργεί την τρίπρακτη οπερέτα, τη «Ροζίτα», στην οποία συμπεριέλαβε τα τραγούδια που είχε συνθέσει για την κινηματογραφική "Rosita". Το λιμπρέτο είναι του Σπύρου Ποταμιάνου και βασίζεται στο σενάριο της ταινίας. Η οπερέτα, η οποία συμπλήρωσε 47 παραστάσεις, πρωτοπαρουσιάστηκε στις 24 Αυγούστου 1925 στο Θέατρο Ιντεάλ από τον θίασο Λαουτάρη - Πατρικίου - Φιλιππίδη (βλ. εφημερίδα Αθηναϊκή, αρ. φ. 109, 24/8/1925, σελ. 3 και εφημερίδα Εμπρός, αρ. φ. 10344, 24/8/1925, σελ. 2).

Γράφει για την οπερέτα η Αθηναϊκή  στο άρθρο «Μεθαυριανή πρώτη, Ροζίτα – Λαουτάρη» (αρ. φ. 107, 22/8/1925, σελ. 3):

«Η καταπληκτική της επιτυχία εις τον κινηματογράφον του "Πανθέου" έχει κορυφώσει την περιέργειαν εκείνων οι οποίοι την είδαν –και υπολογίζεται ότι την είδαν άνω των 80.000 θεαταί αφού επαίζετο επί 5 εβδομάδας.

Θέλουν όλοι να συγκρίνουν την Λαουτάρη με την Μαίρη Πίκφορδ. Όσοι είδαν τας δοκιμάς πιστεύουν ότι την υπερβαίνει εις τον τύπον της Ροζίτας με την χάριν, την ευκινησίαν και τους χορούς της. Προσθέσατε εις αυτά και το υπέροχον τραγούδι της. Εις την φυσιογνωμίαν η κ. Λαουτάρη θα παρουσιάση μίαν αληθινήν Ισπανίδα.

Ο κ. Φιλιππίδης επίσης ως βασιλεύς, ο κ. Καμβύσης ως κόμης δον Ντιέγο, ο κ. Πλούτης ως πρωθυπουργός, το ζεύγος Δαμάσκου ως γονείς της Ροζίτας και η Δις Κ. Κοφινά ως βασίλισσα θα παρουσιάσουν επιτυχημένους τύπους, αναλόγους προς τον κινηματογράφον.

Διά την "Ροζίταν" συνεργάσθησαν ο δημοφιλής μουσουργός κ. Σακελλαρίδης και ο θεατρικός συγγραφεύς κ. Σπ. Ποταμιάνος. Ο κ. Σακελλαρίδης επρόσθεσεν εις τα δύο γνωστά τραγούδια της "Ροζίτας" τα εκτελούμενα εις τον κινηματογράφον ("Ξέρω ένα βασιλιά" και "Στην τρέλα του χορού"), περί τα δεκαπέντε νέα τραγούδια με γλυκυτάτους Ισπανικούς ρυθμούς. Κόρα, ντουέτα, ορχήστρα, χοροί είνε όλα γιομάτα από ενθουσιασμόν και λυρισμόν. Άλλα εύθυμα, γοργά, διασκεδαστικά, και άλλα περιπαθή και συγκινητικά.

Το έργον, όπως το παρουσιάζει ο κ. Ποταμιάνος, είνε λυρικόν δράμα, με εναλλαγάς κωμικών και δραματικών σκηνών. Τας σκηνάς του κινηματογράφου κατώρθωσε να συμπυκνώση εις τρεις πράξεις παραλείψας τα περιττά και υπερβολικά και δημιουργήσας νέας σκηνάς όπου η σκηνική οικονομία το απαιτούσε».

Ο κινηματογράφος, όπως και το θέατρο, διακινεί μουσικές με τους δικούς του όρους, διαδραματίζοντας καταλυτικό ρόλο στην διάχυσή τους σε τόπους συχνά μακρινούς. Οικοδομεί ένα ιδιαίτερο δίκτυο το οποίο επικοινωνεί με την δισκογραφία και ενσωματώνει πολύ νωρίς και πολύ αποτελεσματικά τους μηχανισμούς του εξωτισμού, λειτουργώντας ως πολλαπλασιαστής της διάχυσης των μουσικών που τον υπηρετούν. Θέατρο και σινεμά αλληλεπιδρούν: δημοφιλή θεατρικά έργα διασκευάζονται ως κινηματογραφικά σενάρια, αλλά και το αντίστροφο όπως στην περίπτωση της «Ροζίτας», και το αντίστροφο.

Έκτος από την παρούσα, στην ελληνόφωνη ιστορική δισκογραφία εντοπίζεται άλλη μία εκτέλεση του τραγουδιού (Polydor 4641 ar – V 45142), ηχογραφημένη το 1927 στην Αθήνα.

Έρευνα και κείμενο: Γιώργος Ευαγγέλου, Λεονάρδος Κουνάδης και Νίκος Ορδουλίδης