Φωτοδρόμιο της μεγάλης του Θεού Εκκλησίας Αγίας Σοφίας, 22 Δεκεμβρίου

Τρέχοντα φῶτα σήμερον Ναοῦ κύκλῳ,

Δηλοῦσι φωτὸς εἰς τὸ πᾶν θείου δρόμον.

Ο Συμεών Θεσσαλονίκης, μόνος από τους τέσσερις πατέρες,

αναφέρεται σε δύο επιμέρους σημαντικές πτυχές των εγκαινίων του Ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίες δεν συνδέονται άμεσα με την ακολουθία, αλλά είναι προαπαιτούμενες γι’

αυτή. Η πρώτη αναφορά έχει να κάνει με την ακολουθία της θεμελίωσης του ναού, η οποία προηγείται της ανοικοδόμησής του και η δεύτερη αναφορά με τον καθαγιασμό των αντιμινσίων, ο οποίος λαμβάνει χώρα μέσα στην ακολουθία των εγκαινίων ή σε ειδική, ανεξάρτητη ακολουθία.

Πρωτοτυπία του Συμεών σε σχέση με τους άλλους πατέρες αποτελεί και η αναφορά του στην ανάμνηση των εγκαινίων του ναού, τη λεγόμενη ως «Φωτοδρόμιο».

Με την τελετή των εγκαινίων ενός νέου ναού, αγιάζεται όχι μόνο ο ναός αλλά και οι πιστοί που αφιερώνουν το νέο ναό στη λατρεία του μόνου αληθινού Θεού. Παράλληλα με την ακολουθία - τελετή των εγκαινίων, στην εκκλησία υπάρχει και η ανάμνηση των εγκαινίων γνωστή ως "φωτοδρόμιο" όπως έχει επικρατήσει να λέγεται. Είναι μια τελετή, ένα έθιμο, το οποίο δυστυχώς μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης έχει ατονήσει.

Με την ανάμνηση των εγκαινίων ενός ναού, κάθε χρόνο ξαναζούμε, θυμόμαστε και βιώνουμε το μεγάλο γεγονός των εγκαινίων.

.

Οι γιορτές και τα εγκαίνια έχουν ως σκοπό την ανακαίνιση του ανθρώπου και αφού απορρίψει τον παλαιό αμαρτωλό εαυτό του, στη συνέχεια να ζει μια νέα κατά Χριστό ζωή, όπως αναφέρει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος.

.

Το γεγονός της ανάμνησης των εγκαινίων έχει χαρακτηριστεί και ως Φωτοδρόμιο, διότι επαναλαμβάνεται κατ΄ αυτό η τέλεση της φωταψίας του ναού. Ο επίσκοπος την ημέρα των εγκαινίων άναβε πρώτα την ακοίμητη κανδήλα του ιερού βήματος και έπειτα έδινε εντολή να ανάψουν

και τα υπόλοιπα κανδήλια του ναού, όπως και κατά την ημέρα των εγκαινίων. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται Φωτοδρόμιο. 

Ανάμνησης Φωτοδρομίου υπάρχει στο Συναξάριο της 22ας Δεκεμβρίου. Σε αυτό γίνεται λόγος για το φωτοδρόμιο του ναού της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη.