Άγιος Φιλέταιρος, 30 Δεκεμβρίου

Φιλεταίρος πέπονθεν αθλητών νόμω,

Kαν ουκ απήλθεν ως αθλητής εκ βίου.

Ο Άγιος Φιλέταιρος ήταν από τη Νικομήδεια. Διακρινόταν για την βαθιά πίστη του αλλά και απέραντο εξωτερικό κάλλος, κάτι που δεν υπολόγισε ποτέ, γνωρίζοντας ότι μετράει η ψυχική ομορφιά και όχι η εξωτερική. Ποτέ δεν βασίστηκε σε αυτή, παρ' όλο που αυτή θα του εξασφάλιζε μία άνετη ζωή. Οι ειδωλολάτρες θέλοντας να εκμεταλλευτούν το φυσικό του κάλλος, προσπαθούσαν να τον προσελκύσουν στον ειδωλολατρισμό. Όταν μία φορά μετέβη στη Νικομήδεια ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός, άκουσε για τον Φιλέταιρο και ζήτησε να του γνωρίσουν το άτομο με την τόση ομορφιά. Μόλις τον είδε, μαγεύτηκε και του ζήτησε να μπει στην ακολουθία του, με την προϋπόθεση ότι θα αρνηθεί το χριστιανισμό. Ο Άγιος αποκρίθηκε ότι θα υπηρετήσει τον αυτοκράτορα, αλλά δεν θα έπαυε να υμνεί και να λατρεύει τον Ιησού Χριστό. Γι' αυτή την ομολογία του, φυλακίστηκε, αφέθηκε όμως ελεύθερος μετά από λίγο καιρό. Όταν όμως ανέβηκε στον αυτοκρατορικό θρόνο ο Μαξιμιανός, ο Φιλέταιρος καταδιώκτηκε και βασανίστηκε. Διεσώθη όμως και μετέβη σε όρος προς τα μέρη της Σιγριανής. Στα μέρη εκείνα ο Άγιος Φιλέταιρος, συνάντησε τον Άγιο Ευβιότο (βλέπε 18 Δεκεμβρίου) και έζησε μαζί του με αδελφική αγάπη, συμμελέτη και συμπροσευχή.

Στο συναξάρι της Bibliotheca Hagiographica Arabica αναφέρεται :

Την ημέρα αυτή τιμάται ο άγιος Φιλάρετος ο μάρτυρας, ο οποίος γεννήθηκε και ανατράφηκε στην πόλη της Νικομήδειας, γιος του Τατιανού, που ανήκε στην τάξη των αξιωματούχων. Βρέθηκε ενώπιον του αυτοκράτορα Διοκλητιανού και συζήτησε μαζί του για την πίστη στον Χριστό. Παρά τα πολλά λόγια του αγίου, ο Διοκλητιανός διέταξε να ριχτεί σε καμίνι φωτιάς. Ο άγιος έμεινε για πολλή ώρα στη φωτιά, αλλά δεν έπαθε καμία βλάβη. Εντυπωσιασμένος ο αυτοκράτορας από το θαύμα, τον άφησε ελεύθερο.

Όταν ο Μαξιμιανός ανέλαβε τη βασιλεία μετά τον θάνατο του Διοκλητιανού, κάλεσε τον άγιο, τον έδεσε σε τέσσερις πάσσαλους και διέταξε να τον χτυπήσουν με ραβδιά. Στη συνέχεια τον πλήγωσαν με σπαθί και τον έριξαν σε άγρια θηρία, τα οποία όμως δεν τον έβλαψαν. Αυτό εξέπληξε όλους όσους ήταν παρόντες. Ο βασιλιάς, αμήχανος και σιωπηλός, τον παρέδωσε στον αρχηγό της φρουράς του.

Ο άγιος υποσχέθηκε να θυσιάσει στους θεούς, αλλά όταν εισήλθε στον ναό των ειδώλων, όλα τα είδωλα έπεσαν και συντρίφτηκαν. Εμφανίστηκε τότε μια φωτιά στον τόπο εκείνο, που έμεινε για αρκετό καιρό. Όλοι όσοι το είδαν φοβήθηκαν και πίστεψαν στον Χριστό.

Αργότερα, παρουσιάστηκαν στον αυτοκράτορα εξήντα παρθένες, μεταξύ των οποίων η Θεοτίμη, αδερφή του αγίου, και μια από αυτές, η Κυριακή, έβρισε τον βασιλιά. Οι στρατιώτες τη χτύπησαν ανελέητα, έγδυσαν το σώμα της, την κρέμασαν τέσσερις φορές από το ένα της χέρι και τη μαχαίρωσαν. Τέλος, την έριξαν ζωντανή στη φωτιά, όπου παρέδωσε την ψυχή της στον Θεό.

Ο άγιος Φιλάρετος οδηγήθηκε ξανά ενώπιον του βασιλιά, ο οποίος διέταξε να τοποθετηθεί στον λαιμό του ένα βαρύ σιδερένιο περιδέραιο και να δέσουν τα χέρια του. Στη συνέχεια τον έστειλαν στην περιοχή Βριγονία για να σπάει πέτρες, έχοντας στην πλάτη του ένα βαρύ σιδερένιο φορτίο. Οι ίδιες εντολές δόθηκαν και στις παρθένες.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους στην περιοχή της Νίκαιας, ο άγιος κατέστρεψε όλα τα είδωλα του ναού και γκρέμισε τον ναό, ενώ έκανε μεγάλα θαύματα. Όταν έφτασαν στον ποταμό Μαλαόν, οι παρθένες εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς και δεν εμφανίστηκαν ποτέ ξανά.

Ο άγιος Φιλάρετος έφτασε στον τόπο που ονομαζόταν Βραχύτης, όπου βρισκόταν ο δούλος του Θεού Ευτύχιος. Έμεινε εκεί επτά ημέρες και παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο. Ο αξιωματικός που ήταν υπεύθυνος γι' αυτόν και οι συνοδοί του πίστεψαν, βαπτίστηκαν και κατέστρεψαν τα είδωλα. Έντεκα ημέρες μετά τον θάνατό του, όλοι παρέδωσαν τις ψυχές τους στον Θεό ειρηνικά.

Χειρόγραφα

Sin. ar. 417 فى هذا اليوم جهاد القديس فيلاارطس الشاهد الذى كان مولده وتربيته فى مدينه نيقوميذيه بن طاتيانوس الذى كان من طبقه الوزرا فوقف بحضره ذيوقليتيانوس الملك وخاطبه فى امر الايمان بالمسيح خطايا كثيرا فطرحه فى اتون نار ومكث فيه مده كبيره وصودف لم ينله منه ضرر فاطلق عندما زاد تعجب ديوقليتيانوس من العجيبه الكاينه فلما ضبط مكسيميانوس المملكه بعد موت ديوقليتيانوس استحضر القديس وربطه لساعته الى اربعه اوتاد وطنبه وضربه غلمانه بالعصى الجافيه ولما خلوه علقوه وجرحوه بالسيف ثم طرحوه للوحوش فصار اعلى من العقوبات فادهش بذلك جميع من حضر ولبث الملك صامتا حايرا فاسلمه الى صاحب شرطته فلما وعده القديس بالتضحيه وتبادر كافه اهل البلد لمعاينته تفتتت الاصنام كلها بصلاه القديس وظهرت فى الموضع نارا قامت مده طويله وولدت فيمن ابصرها رعيا فلهذه الحال التام من حضر فى المجمع الى الايمان بالمسيح وبعد ذلك قدموا الى المغتصب نسوه ابكار عددهن ستون امراه كانت معهن ثاوتيمه اخت الشاهد وان واحده منهن اسمها كرياكي شتمت الملك فضربوها على وجهها ضربا بلا رحمه وجردوا جسمها بالضرب بالعصى وعلقوها اربع مرات بيدها الواحده وجرحوها بالسيف وطرحوها فى النار حيه فاستودعت عند الله روحها ثم وقف القديس فيلاارطس ايضا بحضره الملك فطوقوا على عنقه حديدا ثقيلا وكتفوا يديه وانفذوه الى بربيقونيص يقطع حجاره ويكون على ظهره حديد بصوره غراب موضوعا وامر الابكار ان يعملن هذا العمل بعينه وفى اجتياز القديس بتنيقيه كسر كافه الاصنام التى كانت فى الهيكل الذى هناك واهبط الهيكل واجترحوا عجايب جسيمه فلما قربوا من النهر المسمى مالان غاب العواتق بغته فلم يظهرن لاعنيهم منذ ذلك الوقت والى الان فلما وصل فيلاارطس المغبوط الى المكان المسمى يوكيطس الذى كان فيه اوقيوطس خادم الله اقام عنده سبعه ايام وقضى اجله بمحبه الرب وامن النقيب واصحابه وتعمدوا وكسروا الاصنام التى هناك وبعد احد عشر يوما سلفت لرقوده استودعوا عند الله ارواحهم بسلام

Sin. ar. 418 وفيه ايضا جهاد القديس فيلارطس الشاهد الدى كان مولده وتربيته فى مدينه نيقوميديه ابن طاتيايوس الذى كان من طبقه الوزرا فوقف بحضره ذيوقليتيانوس وخاطبه فى امره واوضح له الايمان بالمسيح وجرى بينهما خكابا كثيرا فطرحه في اتون النار ومكت فيه حين طويلا ثم فتح عليه فصودف غير مضرور منه فاطلق لما راى ذيوقليتيانوس هذه العجيبه الحادثه فلما جلس مكسيميانوس على كرسى الملك استحضر القديس وربطه لوقته الى اربعه اوتاد وضربه غلمانه بالعصى الجافيه ضربا موجعا ثم جرحوه بالسيف وطرحوه لوحوش ظاريه فسالمته ولم تضربه فادهش جميع من حضر وبقى الملك حايرا صامتا ثم سلمه الى صاحب شرطته فوعده القديس ان يضحى للالهه فتبادر كل اهل البلد لمعاينته فلما دخل الى بيت الاصنام تواقعت كلها وتكسرت وظهرت فى الموضع نارا واقامت مده طويله فتداخل كل من عاين ذلك خوفا شديدا ولذلك تقدم جميع من حضر الي الايمان بالمسيح فقدموا الى المغتصب نسوه ابكار عددهن ستون امراه كانت معهن ثاوتيمه اخت الشاهد وان واحده منهن اسمها كورياكى ستمت الملك فضربوها على وجهها بلا رحمه وجردوا جسمها وضربوها بالعصى اربع مرات وعلقوها بيدها الواحده وجرحوها بالسيوف ثم طرحوها فى النار حيه وقد اضطرمت فاستودعت روحها للرب ثم وقف القديس فيلارطس ايضا بحضره الملك فغلوه بغل حديد ثقيل جدا وربطوا يديه وانفذوه الى بريقوينصن يقطع حجاره ويكون على ظهره حديد بصوره غراب موضوعا وامر الابكار ان يعملن هذا العمل بعينه وفى اجتياز القديسين بنيقيه كسر كل الاصنام التى فى الهيكل هناك واهبط الهيكل ايضا وصنع بها عجايب جسيمه فلما قربوا من النهر المسمى مالاون غاب العواتق بغته ولم يظهرون منذ ذلك اليوم والى الان وعند وصول فيلارطس المغبوط الى الموضع المدعو براكيطوس الذى كان فيه اوفيوطس خادم الله اقام عنده سبعه ايام وقضى نحبه بمحبه الرب عند ذلك امن النقيب الموكل به وساير اصحابه وتعمدوا وكسروا الاصنام التى هناك وبعد احد عشر يوما سلفت لوفاته استودعوا عند الله ارواحهم بسلام

Λειτουργικά κείμενα

Τροπάριον – Ήχος Γ'

Ὁ Ἅγιός σου μάρτυς Φιλέταιρος, Κύριε, / διὰ τῶν παθημάτων αὐτοῦ ἐκοσμήθη στέφανόν ἀφθαρσίας παρὰ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. / Ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, κατελάμπρυνε τοὺς ἀντιπάλους / καὶ συνέτριψε τὴν ἀνίσχυρον τόλμην τῶν δαιμόνων. / Ταῖς πρεσβείαις αὐτοῦ, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον – Ήχος Β'

(Κατὰ τὸν: «Ὑψώθης ἐν τῷ Σταυρῷ...»)

Ἐφάνης ὡς λαμπρὸς ἀστήρ, τὸν Χριστὸν καταγγέλλων διὰ τῆς ἀκτινοβολίας σου, / ἀπαραδέκτου τοῦ κόσμου τούτου, ὦ Μάρτυς Φιλέταιρε. / Σβέσας τὴν γοητείαν τῶν ψευδῶν θεῶν, / φωτίζεις τοὺς πιστούς, / ἀεὶ πρεσβεύων ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.