Νικόλαος Δούμπας

Πρόσωπα | Επιλογή ανά θέμα | Τελευταίες αναρτήσεις

Ο Νικόλαος Δούμπας (Nikolaus Dumba,* 24 Ιουλίου 1830 στη Βιέννη; † 23 Μαρτίου 1900 στη Βουδαπέστη) ήταν Έλληνο-αυστριακός, βλαχικής καταγωγής, ευεργέτης και επιχειρηματίας. Κατά τη διάρκεια της ζωής του πραγματοποίησε αρκετές δωρεές με κυριότερη αυτή της ανέγερσης του Μεγάρου Μουσικής της Βιέννης.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στη Βιέννη και ήταν γιος του Στέργιου Δούμπα (1794 - 1870), εμπόρου και ευεργέτη, και της Μαρίας Κούρτη. Ο παππούς του κατάγονταν από το Λινοτόπι του Γράμμου και πριν εγκατασταθεί στις Σέρρες είχε περάσει από το Μπλάτσι της Μακεδονίας, όπου γεννήθηκε ο πατέρας του Νικολάου. Η μητέρα του ήταν κόρη του έμπορου Μιχαήλ Κούρτη, από την Λάρισα, μοσχοπολίτικης καταγωγής. Η αδερφή της μητέρας του, Σοφία, είχε παντρευτεί τον Μετσοβίτη βαρώνο Τοσίτσα, κάτοικο Λιβόρνου. Επίσης είχε έναν μεγαλύτερο αδερφό, τον Μιχαήλ Δούμπα, γεννημένο το 1828. 

Σε νηπιακή ηλικία, αυτός και ο αδερφός του, Μιχαήλ (γενν. 1828), έμειναν ορφανοί καθώς η μητέρα τους πέθανε σε έναν ταξίδι της στο Λιβόρνο. Την περίοδο 1848 - 1850 έζησαν στην Αθήνα, όπου είχαν σταλθεί από τον πατέρα τους για να κρατηθούν μακριά από την επαναστατική κίνηση της εποχής στη Βιέννη. Εκεί κατοικούσαν στην οικία του αυστριακού πρεσβευτή Πρόκες φον Όστεν. 

Στη συνέχεια εγγράφηκε στο ακαδημαϊκό γυμνάσιο της Βιέννης, από όπου και αποφοίτησε. Ο Νικόλαος ήταν ένας από τους δύο νεαρούς που συνόδεψαν τον νεαρό αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ κατά τη στέψη του στο Ναό των Αυγουστίνων.

Το υφαντουργείο βάμβακο στο Τάταντορφ

Το 1853 εγκαταστάθηκε στην πόλη Τάταντορφ και αγόρασε έναν υφαντουργείο βάμβακος. Σταδιακά επεκτάθηκε σε διάφορες βιομηχανικές και χρηματιστηριακές δραστηριότητες αυξάνοντας την ήδη μεγάλη από τον πατέρα του περιουσία. 

Ασχολήθηκε με την πολιτική εκλεγόμενος στην Κάτω βουλή, μέλος της Αναλογικής Αυστρο-Ουγγρικής Αντιπροσωπείας (1874) και αργότερα διορίστηκε ισόβιος γερουσιαστής στην Άνω Βουλή ενώ διετέλεσε και μυστικοσύμβουλος του αυτοκράτορα. Αξιοσημείωτες είναι οι αγαθοεργίες που πραγματοποίησε κατά τη διάρκεια της ζωής του. 

Musikverein)

Στις 10 Ιουνίου 1874, εμφανίστηκε ξαφνικά το μελόδραμα του Σούμπερτ «Η Μαγική Άρπα» και αυτό φυσικά ενδιέφερε τον παθιασμένο συλλέκτη Ντούμπα, ο οποίος ήταν ιδιοκτήτης πολλών πρωτότυπων χειρογράφων του Σούμπερτ.

Προσέφερε επιχορηγήσεις στα ελληνικά σχολεία στο Μπλάτσι και τις Σέρρες, συνεισέφερε σημαντικά για την ανέγερση του αυστριακού Κοινοβουλίου, του πανεπιστημίου, της Ακαδημίας των τεχνών, του δημαρχείου της Βιέννης, του Καθεδρικού ναού του Αγίου Στεφάνου της Βιέννης καθώς και του Μεγάρου Μουσικής της Βιέννης (Musikverein), με πρωτοβουλία του οποίου ιδρύθηκε και το οποίο οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις δωρεές αυτού και του πατέρα του. Με δωρεά του το 1898 ανακαινίστηκε ο ομώνυμος Ναός και διαμορφώθηκε η σημερινή του νεοκλασική ανατολική πρόσοψη με την ανάγλυφη σύνθεση του δρακοκτόνου Αγίου Γεωργίου στο τριγωνικό αέτωμα αποκτώντας παράλληλα και το σημερινό κωδωνοστάσιο. Επίσης ήταν μαικήνας των καλών τεχνών.

Ο Νικόλαος Δούμπας υπήρξε προσωπικός φίλος του Ριχάρδου Βάγκνερ και του Γιόχαν Στράους. Στην εξοχική του κατοικία στις όχθες του Δούναβη ο Στράους συνέθεσε και πρωτοπαρουσίασε το γνωστό βαλς Γαλάζιος Δούναβης. Θεωρείται ότι αυτός ήταν που συνέβαλε στο να γίνει γνωστός ο Σούμπερτ. Το Παλέ Δούμπα, το παλάτι της οικογένειας Δούμπα, βρισκόταν στη Ρίνγκστράσσε (Parkring 4) της Βιέννης και ήταν διακοσμημένο με έργα σπουδαίων καλλιτεχνών όπως ο Μάκκαρτ. Το σαλόνι του Νικολάου Δούμπα ήταν τόπος συνάντησης του καλλιτεχνικού και πνευματικού κόσμου της αυτοκρατορικής πρωτεύουσας της Αυστροουγγαρίας.

 Ήταν προσωπικός φίλος του Γεώργιου Αβέρωφ, τον οποίο και φιλοξένησε την περίοδο 1880 - 1881, τη μοναδική δηλαδή φορά που ο Αβέρωφ ταξίδεψε εκτός Αιγύπτου.

Κατά τη διάρκεια της ζωής του ο Νικόλαος Δούμπας τιμήθηκε πολλάκις. Διετέλεσε επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης, πρόεδρος της ελληνικής αδελφότητας του Αγίου Γεωργίου Βιέννης, μέλος της επιτροπής του προγράμματος επέκτασης της Βιέννης, αντιπρόεδρος και διευθυντής της Εταιρείας Φίλων της Μουσικής κ.α. 

Νικόλαος Δούμπας, 1873

Τιμήθηκε με τον σταυρό των Ιπποτών (Ritterkreuz) από τον Αυτοκράτορα ενώ όπως και ο πατέρας του και ο αδερφός του, απέρριψε την πρόταση απονομής τίτλου ευγενείας από τον αυτοκράτορα διακρινόμενος έτσι για τις φιλελεύθερες πεποιθήσεις του. Προς τιμήν του συνέθεσε ο Άντον Κραλ το έργο Dumba Marsch. Δίπλα από το Μέγαρο Μουσικής υπάρχει οδός με το όνομά του.

Στο γραφείο του στο Palais Dumba της Βιέννης, 1900

Απεβίωσε στις 23 Μαρτίου 1900 στη Βουδαπέστη από καρδιακό επεισόδιο και η εξόδιος ακολουθία ψάλθηκε στον Ναό της Αγίας Τριάδας στη Βιέννη. 

Εικόνα από την κηδεία του 

Την εκφορά δε παρακολούθησε χιλιάδες κόσμου ενώ λόγω της προσφοράς του στον κόσμο των τεχνών ενταφιάστηκε στο τμήμα των μουσουργών του Τσεντράλ Φρίντχοφ της Βιέννης. 

Από την κηδεία του 

Με τον θάνατό του κληροδότησε στη βιβλιοθήκη της Βιέννης τη συλλογή βιβλίων και μουσικών έργων που διέθετε. Ήταν παντρεμένος και είχε μια κόρη. Ανιψιός του ήταν ο Κωνσταντίνος Δούμπας, τελευταίος πρέσβης της Αυστρο-ουγγαρίας στις ΗΠΑ.

NIKOLAUS DUMBA (1830-1900)

A dazzling figure in imperial Vienna.