Ἐλευθέριος, ὡς ἀδουλόνους φύσει, Σπάθας θεωρῶν, οὐκ ἐδουλοῦτο πλάνῃ. Δῖον Ἐλευθέριον δεκάτῃ πέφνε φάσγανα πέμπτῃ. Ο Άγιος Ελευθέριος και η μητέρα του Ανθία ή Ανθήήταν Χριστιανοί Άγιοι και μάρτυρες της Ορθόδοξης και Καθολικής Εκκλησίας.  Γεννημένος στη Ρώμη, ο πατέρας του Ελευθέριου πέθανε όταν ήταν ακόμα μικρό παιδί. Σύμφωνα με μια ελληνική πηγή που χρονολογείται πριν από τον 5ο αιώνα, η Ανθία ήταν χήρα ενός προξένου που ονομαζόταν Ευγένιος. Σε νεαρή ηλικία, ο Ελευθέριος πήγε στον Ανίκητο, τον Επίσκοπο της Ρώμης, ο οποίος τον δίδαξε την Αγία Γραφή. Ο Ελευθέριος χειροτονήθηκε διάκονος και ιερέας και στη συνέχεια διορίστηκε Επίσκοπος Ιλλυρικού.  Η παράδοση αναφέρει ότι ο Ελευθέριος διορίστηκε Επίσκοπος Μεσσίνας και Ιλλυρικού σε ηλικία 20 ετών και εγκαταστάθηκε στον Αυλώνα. Η φήμη της αρετής του Αγίου Ελευθερίου ήταν τόσο μεγάλη που έφτασε μέχρι τη Βρεττανία. Έτσι, ο ηγεμόνας της, Λούκιος, έγραψε επιστολή στον Ελευθέριο και του δήλωνε ότι αυτός και ο λαός του επιθυμούσαν να γίνου...

Ο Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2o αιώνα μ. Χ. στην Ελλάδα (κατά άλλους στην Ρώμη) από πλούσιους γονείς. Τότε αυτοκράτορας ήταν ο Κόμμοδος και ο Σεπτίνος Σεβήρος. Ορφανός από πατέρα, ανατράφηκε σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου από την ευσεβέστατη και φιλάνθρωπη μητέρα του, Ανθία (της Ευανθίας γόνος, στιχηρό Εσπερινού) (βλέπε ίδια ημέρα) η οποία έγινε χριστιανή ακούοντας το κήρυγμα από μαθητές του Απ. Παύλου. Διακαής πόθος της Ανθίας ήταν να επισκεφτεί τη Ρώμη, που τα χώματά της είχαν βαφτεί με το αίμα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Κάποτε, λοιπόν, αποφάσισε και πήγε. Μαζί πήρε και το νεαρό γιό της Ελευθέριο. Ο επίσκοπος Ρώμης Ανίκητος (βλέπε 17 Απριλίου), όταν είδε τον Ελευθέριο εκτιμώντας την πολλή νοημοσύνη του, τη θερμή πίστη και το αγνό ήθος του, τον έλαβε υπό την προστασία του. Σε ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε από τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο, διάκονος και έπειτα από τρία χρόνια χειροτονήθηκε ιερέας. Από τη θέση αυτή ο Ελευθέριος αγωνίστηκε με ζήλο για τη διδαχή του ποιμνίου...