Ανοικοδόμηση της Τζουμαγιάς 1930
Το Σεπτέμβριο του 1915 άρχισαν να αποβιβάζονται στη λιμάνι της Θεσσαλονίκης τα πρώτα στρατεύματα των συμμάχων της Αντάντ και σκοπό να βοηθήσουν τους Σέρβους. Τον Αύγουστο 1916 οι Βούλγαροι σε συνεργασία με τους Γερμανούς κατέλαβαν την Ηράκλεια και εξελικτικά την υπόλοιπη Ανατολική Μακεδονία ανατολικά του Στρυμόνα, ουσιαστικά με τη συγκατάθεση της ελληνικής κυβέρνησης στην Αθήνα. Η κήτη του Στρυμόνα αποτέλεσε το ανατολικό τμήμα του Μακεδονικού Μετώπου ανάμεσα στους συμμάχους της Αντάντ και τις Κεντρικές Δυνάμεις. Πολύ σύντομα οι Βούλγαροι εκκένωσαν την Ηράκλεια, απομάκρυναν με τη βία όλους τους κατοίκους και τους υποχρέωσαν με ελάχιστα υπάρχοντα να ακολουθήσουν τις φάλαγγες των εξόριστων που τραβούσαν για το εσωτερικό της Βουλγαρίας και της κατεχόμενης Σερβίας. Οι Τζουμαγιώτες σκόρπισαν σε μικρές ομάδες και εγκαταστάθηκαν στο Πετρίτσι, το Μελένικο, το Μπλαγκόεβγκραντ, το Τατάρ Παζαρτζίκ, τη Φιλιππούπολη, τη Σόφια, το Ποζάρεβιτς της Σερβίας και σε άλλα μέρη. Οι οικ...