ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ

Οι Άγιοι Γεώργιος και Σάββας εκ Κχαχούλη ήταν αδέλφια του Ιακώβου, πατέρα του Αγίου Γεωργίου του Αγιορείτη. Ο Γεώργιος και ο Σάββας εργάστηκαν ως μοναχοί στη Μονή Κχαχούλη στη νότια Γεωργία. Οι άγιοι πατέρες ήταν πλήρεις θείας χάριτος. Ο μεγαλύτερος αδελφός, Γεώργιος, ήταν πνευματικός σύμβουλος στην αυλή του βασιλιά Βαγαράτη Γ΄ του Κουροπαλάτη και, μαζί με τον βασιλιά, συμμετείχε ενεργά στην παραγωγή εκκλησιαστικής λογοτεχνίας. (Αυτή η περίοδος είναι γνωστή ως η Χρυσή Εποχή των Γεωργιανών Γραμμάτων, όταν έγιναν πολλές μεταφράσεις και αντίγραφα εκκλησιαστικών κειμένων.) Ο μικρότερος αδελφός, Σάββας, θυμάται ως δίκαιος και αμέμπτων άνδρας από την γνωστή εκκλησιαστική προσωπικότητα Γεώργιο τον Μικρό. Σύμφωνα με τον Γεώργιο τον Μικρό, οι αδελφοί ευλογήθηκαν γενναιόδωρα με πνευματικές και υλικές ευλογίες. Όταν οι άγιοι πατέρες άκουσαν για την ευσέβεια του ανιψιού τους, του νέου Γεωργίου (μετέπειτα του Αγίου Όρους), πρότειναν στον Ιάκωβο να τον φέρει σε αυτούς στο Κχαχούλη στην Κλαρτζέτι. Με...

Ο Άγιος Ηλίας ήταν μοναχός στη Μονή των Κοντινών Σπηλαίων στο Κίεβο. Καταγόταν από την πόλη του Μούρομ και αποκαλούνταν «Τσαγκάρης» ή «Υποδηματοποιός». Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ταυτίζεται με τον διάσημο πολεμιστή Ηλία του Μούρομ, ο οποίος αποτελεί θέμα ρωσικών μπαλάντων και της 3ης Συμφωνίας του Γκλιέρ. Ωστόσο, δεν υπάρχει ισχυρή βάση για την εγκυρότητα αυτής της υπόθεσης. Ο Άγιος Ηλίας εκοιμήθη με τα δάχτυλα του δεξιού του χεριού σχηματισμένα ώστε να κάνουν το Σημείο του Σταυρού με τη θέση που χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα στην Ορθόδοξη Εκκλησία: τα τρία πρώτα δάχτυλα μαζί, ενώ τα δύο εξωτερικά δάχτυλα είναι διπλωμένα προς την παλάμη [σε αντίθεση με το Σημείο του Σταυρού που χρησιμοποιούσαν οι «Παλαιοί Τελετουργικοί»]. Κατά τη διάρκεια της διαμάχης με το Σχίσμα των Παλαιών Τελετουργικών (17ος - 19ος αιώνας), αυτή η πληροφορία για τον Άγιο χρησιμοποιήθηκε ως ισχυρή απόδειξη υπέρ της παρούσας θέσης των δακτύλων. Ο Άγιος Ηλίας τιμάται επίσης τη Δεύτερη Κυριακή της Μεγάλης Σαρακοσ...

Τρύφων ἀνῆλθε σώματι πρὸς ἰτέαν, Καὶ πνεύματι πρὸς ὕψος οὐρανοῦ μέγα. Ο Άγιος Τρύφων μαρτύρησε δια απαγχονισμού πάνω από μια Ιτιά.

Σαρκὸς λιπὼν σύνδεσμον ὁ Γρηγέντιος, Ἐκεῖσε μετῆλθεν, ἔνθα σαρξὶν οὐ τόπος. Ο Όσιος Γρηγέντιος έζησε τον 6ο αιώνα μ.Χ. και καταγόταν από τα Μεδιόλανα (Μιλάνο). Οι γονείς του ονομάζονταν Αγάπιος και Θεοδότη και ήταν πολύ ευσεβείς. Ο Γρηγέντιος από πολύ μικρός διακρινόταν για την ευγλωττία του και για την μεγάλη αρετή του. Για να καταρτίσει τον εαυτό του περισσότερο πνευματικό, έκανε ταξίδι στην Ανατολή, που τότε ήταν το μεγαλύτερο θεολογικό και πνευματικό κέντρο. Κατόπιν πήγε στην Κωνσταντινούπολη και έγινε γνωστός του τότε αυτοκράτορα Ιουστίνου και στον Πατριάρχη. Στη συνέχεια επισκέφτηκε την Αλεξάνδρεια επί Πατριάρχου Προτερίου, ο οποίος και τον χειροτόνησε πρεσβύτερο. Τα δε Ιερατικά του καθήκοντα, ο Γρηγέντιος, εκτελούσε άριστα. Όταν χήρεψε η επισκοπή Αιθιοπίας, ο βασιλιάς Ελεσβαάν ζήτησε από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας να του στείλει επίσκοπο μορφωμένο και ενάρετο. Τότε ο Πατριάρχης εξέλεξε τον Γρηγέντιο, ο οποίος επετέλεσε την αποστολή του με πολύ ζήλο και μεγάλη καρποφορία. Στον τό...

Άγιος Ευτύχιος (πανω δεξιά) και Άγια Θεσσαλονίκη (κέντρο κάτω) Eις τον Eυτύχιον και Θεσσαλονίκην. Σὺν Εὐτυχίῳ καὶ σὺ Θεσσαλονίκη, Nίκην ἐφεῦρες εὐτυχῶς διὰ ξίφους. Eις τους διακοσίους Άνδρας και εβδομήκοντα Γυναίκας. Ἀνεῖλεν ἀνδρῶν εἰκάδας δέκα ξίφος, Ἀνεῖλε καὶ Γυναῖκας ἑπτάκις δέκα. Μαρτύρησαν όλοι δια ξίφους.

Eις τον Tιμόθεον. Τιμόθεον δέ, τὸν πεπυρπολημένον, Ποῦ θήσομεν, λαχόντα παντίμου τέλους; Eις τον Πολύευκτον. Σοῦ Πολύευκτε Καισαρεῦ ποῖον τέλος; Τὸ πῦρ ὑπελθών, εὗρον εὐκταῖον τέλος. Άγιος Τιμόθεος (πάνω τέταρτος) και Άγιος Πολύευκτος (πάνω αριστερά) Οι Άγιοι Τιμόθεος και Πολύευκτος πέθαναν αφού τους έριξαν μέσα στη φωτιά. Ο μεν Τιμόθεος στην Αφρική, ο δε Πολύευκτος στην Καισαρεία, διότι κατηχούσαν και βάπτιζαν ειδωλολάτρες. Παρ' όλο που κατά την θανατική εκτέλεση ήταν παρόντες και οι δικοί τους και έκλαιγαν, αυτοί ατρόμητοι με τη θεία χάρη, τους παρηγορούσαν. Μπήκαν δε μέσα στις φλόγες, διατηρώντας την ευψυχία τους και ψάλλοντες ύμνους προς τον Κύριο. Ορισμένοι Συναξαριστές, λανθασμένα αναφέρουν την ημέρα αυτή και δεύτερο Άγιο Πολύευκτο, που όμως πρόκειται για τον ίδιο με τον πιο πάνω Άγιο.

 Eις τον Hλίαν και Πρόβον. Ἀθλήσεως τμηθέντα τῷ ξίφει κάραν, Ζηλοῖ ταχὺ Πρόβος σε, Μάρτυς Ἠλία. Eις τον Άρην. Ἄρης ὑπῆρξας πρὸς τὸ πῦρ ὄντως Ἄρες, Ἄρης νοητός, ὅπλα πίστεως φέρων. Οι Άγιοι Ηλίας, Πρόβος (ή Πρόμος) και Άρης κατάγονταν από την Αίγυπτο και εμπνεόμενοι από τη θερμή τους πίστη, πήγαιναν σε διάφορες πόλεις και υπηρετούσαν τους διωκόμενους χριστιανούς. Στην Ασκαλώνα συνελήφθησαν, επέμεναν στην ομολογία του Ιησού Χριστού και καταδικάστηκαν σε θάνατο από τον κριτή Φιρμιλιανό. Και ο μεν Ηλίας και Πρόβος αποκεφαλίστηκαν, ο δε Άρης παρέδωσε την αγία του ψυχή μέσα στις φλόγες. Λειτουργικά κείμενα Τροπάριον – Ήχος δʹ Οἱ ἅγιοι μάρτυρες Ἠλίας, Πρόβος καὶ Ἄρης, Κύριε, / διὰ τῶν ἀγώνων αὐτῶν ἔλαβον παρὰ σοῦ τὰ ἄφθαρτα στεφάνια, ὁ Θεὸς ἡμῶν. / Ἐνισχυθέντες ὑπὸ τῆς σῆς δυνάμεως, κατέβαλον τοὺς ἀντικειμένους / καὶ ἔθραυσαν τὴν ἀνίσχυρον τόλμαν τῶν δαιμόνων. / Ταῖς πρεσβείαις αὐτῶν, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν!

Ζητῶν Βονιφάτιος ὀστᾶ Μαρτύρων. Ἑαυτὸν εὗρε μάρτυρα, τμηθεὶς ξίφει. Ἐννεακαιδεκάτῃ Βονιφάτιος αὐχένα τμήθη. Οι Άγιοι Βονιφάτιος και Αγλαΐα έζησαν τον 3ο μ.Χ. αιώνα. Η Αγλαΐα ανήκε στην τάξη των ευγενών και πλούσιων Ρωμαίων γυναικών και ήταν πάντα πρόθυμη στις ελεημοσύνες και στις διάφορες αγαθοεργίες. Ο δε Βονιφάτιος ήταν γραμματέας της περιουσίας της Αγλαΐας και επόπτης των κτημάτων της. Όπως η κυρία του, ήταν και αυτός εύσπλαχνος και φιλάνθρωπος. Διαχειριζόταν την περιουσία της Αγλαΐας με πολλή τιμιότητα, και απέναντι στους υπηρέτες ήταν ευγενέστατος. Η ανεξέλεγκτη όμως καλοζωία έπνιξε την πνευματικότητα του Βονιφατίου και της Αγλαΐας. Άναψε την εύφλεκτη νεότητά τους και παρασύρθηκαν από τις ένοχες σαρκικές ηδονές. Ευτυχώς όμως, ο έλεγχος των συνειδήσεών τους ήταν αυτός που τελικά επικράτησε. Αμάρτησαν. Έκλαψαν και οι δύο πικρά. Θα τους δεχόταν άραγε και πάλι ο Θεός σαν ζωντανά μέλη της Εκκλησίας του; Γιατί όχι; Άλλωστε, ο Ίδιος είπε: «Χαρὰ γίνεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ Θεοῦ ἐπὶ ἐν...

 Ζητῶν Βονιφάτιος ὀστᾶ Μαρτύρων. Ἑαυτὸν εὗρε μάρτυρα, τμηθεὶς ξίφει. Ἐννεακαιδεκάτῃ Βονιφάτιος αὐχένα τμήθη. Στα χρόνια του Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.) ζουν η Αγλαΐα και ο Βονιφάτιος. Η πρώτη είναι αριστοκράτισσα, συγκλητική, κόρη του Ακακίου, ανθυπάτου της Ρώμης, πλούσια, ευγενής κυρία. Και ο δεύτερος, ο Βονιφάτιος, είναι δούλος της Αγλαΐας, σκλάβος της έμπιστος στα οικονομικά, διαχειριστής της μεγάλης περιουσίας της. Αγλαΐα και Βονιφάτιος. Κυρία και δούλος. Τους χωρίζει η κοινωνική θέση. Τους συνδέει όμως η ανομία. Ζουν και οι δύο θεωρητικά και πρακτικά την ανηθικότητα, την ειδωλολατρία. Ο Βονιφάτιος έχει μία φυσική καλοσύνη, μία τρυφερή καρδιά που συμπονεί τους ξένους, ελεεί τους πτωχούς, φιλοξενεί τους οδοιπόρους. Είναι όμως μέθυσος, ακόλαστος, ανειρήνευτος. Δίπλα του η Αγλαΐα αισθάνεται και αυτή το ίδιο κενό, απουσία ειρήνης. Αναζητά μέσα στην κατείδωλο Ρώμη λίγη γαλήνη, κάποια ανάπαυση ψυχής. Έχει ακούσει η Αγλαΐα ότι όποιος τιμά τα ιερά Λείψανα, παίρνει χάρη από τον Θεό και ...